Металлургиялық үрдістердің физикалық-химиялық негіздері
Сипаттама: Химиялық айналулар теориясын және физикалық параметрлердің химиялық процестерге және химиялық құрамның физикалық қасиеттерге әсерін, металлургиялық жүйелерде жасалатын айналуларды талдау үшін Физикалық химия әдістерін зерттейді, өндірістік процестерді жүргізу үшін неғұрлым қолайлы жағдайларды таңдауға мүмкіндік береді. Гомогенді және гетерогенді ортадағы химиялық реакциялардың жылдамдығы мен молекулалық механизмін зерттейді.
Кредиттер саны: 5
Пәннің еңбек сыйымдылығы:
| Жұмыс түрлері | сағат |
|---|---|
| Дәрістер | 15 |
| Практикалық жұмыстар | 30 |
| Зертханалық жұмыстар | |
| СӨЖО | 30 |
| СӨЖ | 75 |
| Қорытынды бақылау нысаны | емтихан |
| Қорытынды бақылауды жүргізу нысаны | Жазбаша емтихан |
Компонент: Таңдау бойынша компонент
Цикл: Базалық пәндер
Мақсат
- түсті металдар өндірісін технологиясында қолданылатын үрдістер механизмін, кинетика, және химиялық термодинамика негіздерін оқу болып табылады. студенттерге осы пәннің теориялық негіздерін металлургия, пайдалы қазбаларды байыту өндірісі мамандарына қолданылуы туралы мағлұматтар беру Пәннің зерделеу міндеттері - химиялық процестердің негізгі мәселелерін, химиялық процестерге әр түрлі физикалық параметрлер мен химиялық құрамының физикалық қасиеттеріне ықпалын қарастыру.
Міндет
- Пәннің оқу мәселесі студенттерге минералды шикізаттардан және техногенді өнімдерден металдарды комплекстік айырудың металлургиялық әдістерінің теориялық негіздері туралы жүйелі түсінікті қалыптастыру. Металлургиялық процестер теориясының әдістері: Металлургиялық реакциялардың сипатына термодинамикалық есептер. Фазалық тепе-теңдіктің диаграммасын талдау. Металлургиялық өндіріс үрдісінің тепе-теңдігін, кинетикасын және механизмін тәжірибелі оқу.
Оқыту нәтижесі: білу және түсіну
- - негізгі ғылыми-техникалық мәселелер және түрлі-түсті ғылыми-техникалық прогрестің әлемдік үрдістері аясында металлургия; - түсті металлургия өндірісінің физика-химиялық ерекшеліктері металдар; - бастапқы шикізат пен дайын өнімнің физикалық-химиялық қасиеттері; - шойын, болат, ферроқорытпа және т. б. өндірісінің технологиялық схемалары өнім түрлерінің; - металлургиялық агрегаттардың технологиялық жұмыс режимі; - шикізат құрамы, технологиялық бөліністер және процестердің техникоэкономикалық көрсеткіштері арасындағы байланыс туралы; - Қазақстанда металлургияны дамыту мәселелері.
Оқыту нәтижесі: білім мен ұғымды қолдану
- - Металлургия саласындағы өзекті мәселелер бойынша өз бетінше жаңа білім алуға қабілетті болу ғылым мен инновациялық әзірлемелерді дамыту Металлургиялық өндіріс процестері мен жабдықтарын теориялық және технологиялық есептеу әдістерін тәжірибеде қолдана білу
Оқыту нәтижесі: талқылай білуді қалыптастыру
- Заманауи техникамен жұмыс істеу дағдысын меңгеру, кәсіби қызмет саласында ақпараттық технологияларды қолдана білу. Зерттеу әдістерін таңдау, қажетті эксперименттерді жоспарлау және жүргізу, олардың нәтижелерін математикалық өңдеуді жүзеге асыру.
Оқыту нәтижесі: коммуникативтік қабілеттіліктер
- Жақсы ұйымдастырушылық қабілеттерге ие болу, жоспарлау дағдыларын дамыту, командада жұмыс істей білу, аналитикалық ақыл-ой болуы тиіс.
Оқыту нәтижесі: Оқу дағдылары немесе сабаққа қабілеттілігі
- - металлургиялық процестердің термодинамикалық және кинетикалық параметрлерін зерттеу және балқымалардың, ерітінділердің физикалық-химиялық қасиеттерін өлшеу білу. - зертханалық зерттеулерді орындау, ғылыми зерттеулердің нәтижелерін математикалық өңдеу білу;
Оқыту әдістері
Пән бойынша білім беру процесін жүзеге асыру кезінде ақпаратты басқару үшін (ақпаратты құру, сақтау, басқару, беру және іздеу) қажетті ресурстарды (компьютерлер, бағдарламалық қамтамасыз ету және желілер) қамтитын ақпараттық технологиялар қолданылады.): - техникалық құралдар: компьютерлік техника және байланыс құралдары (ноутбук, проектор, экран, USB-жинақтаушы және т. б.).); - коммуникациялық құралдар (үй тапсырмаларын тексеру және электронды пошта, студенттің және оқытушының жеке кабинеті арқылы кеңес беру); - ұйымдастыру-әдістемелік қамтамасыз ету (электрондық оқу және оқу-әдістемелік материалдар, компьютерлік тестілеу, дәрістік және зертханалық сабақтарды өткізу кезінде электрондық мультимедиялық презентацияларды қолдану ) ); - бағдарламалық қамтамасыз ету (Microsoft Office (Excel, Power Point, Word және т. б.), Skype, іздеу жүйелері, электрондық пошта және т. б.); - ШҚМТУ оқу-білім порталы. Мекен-жайы: www.do.ektu.kz ескерту.
Білім алушының білімін бағалау
Оқытушы ағымдағы бақылау жұмыстарының барлық түрлерін жүргізеді және академиялық кезеңде екі рет білім алушылардың ағымдағы үлгеріміне тиісті баға береді. Ағымдағы бақылау нәтижелері бойынша 1 және 2 рейтинг қалыптастырылады. Білім алушының оқу жетістіктері 100 балдық шкала бойынша бағаланады, Р1 және Р2 қорытынды бағасы ағымдағы үлгерім бағасынан орташа арифметикалық ретінде шығарылады. Академиялық кезеңде білім алушының жұмысын бағалауды пән бойынша тапсырмаларды тапсыру кестесіне сәйкес оқытушы жүзеге асырады. Бақылау жүйесі жазбаша және ауызша, топтық және жеке формаларды біріктіре алады.
| Кезең | Тапсырма түрі | Өлшем |
|---|---|---|
| 1 рейтинг | Зертханалық жұмыстар | 0-100 |
| Коллоквиум | ||
| Жеке тапсырмалар (есептер шығару) | ||
| Ағымдық бақылау жұмысы | ||
| 2 рейтинг | Зертханалық жұмыстар | 0-100 |
| Коллоквиум | ||
| Жеке тапсырмалар (есептер шығару) | ||
| Ағымдық бақылау жұмысы | ||
| Қорытынды бақылау | емтихан | 0-100 |
Жұмыс түрлері бойынша оқыту нәтижелерін бағалау саясаты
| Тапсырма түрі | 90-100 | 70-89 | 50-69 | 0-49 |
|---|---|---|---|---|
| Өте жақсы | Жақсы | Қанағаттанарлық | Қанағаттанарлықсыз |
Бағалау нысаны
Пән бойынша білім алушының білімін қорытынды бағалау 100 баллдық жүйе бойынша жүзеге асырылады және:
- Емтиханда алынған нәтиженің 40%;
- Ағымдағы үлгерімнің 60% - ы.
Қорытынды бағаны есептеу формуласы:
| И= 0,6 | Р1+Р2 | +0,4Э |
| 2 |
мұндағы, Р1, Р2-тиісінше бірінші, екінші рейтингті бағалаудың сандық эквиваленттері;
Э - емтихандағы бағаның сандық баламасы.
Қортынды әріптік бағасы және оның балдық сандық эквиваленті:
Төрт балдық жүйе бойынша цифрлық баламаға сәйкес келетін білім алушылардың оқу жетістіктерін бағалаудың әріптік жүйесі:
| Әріптік жүйе бойынша бағалар | Балдардың сандық эквиваленті | Балдар (%-тік құрамы) | Дәстүрлі жүйе бойынша бағалар |
|---|---|---|---|
| A | 4.0 | 95-100 | Өте жақсы |
| A- | 3.67 | 90-94 | |
| B+ | 3.33 | 85-89 | Жақсы |
| B | 3.0 | 80-84 | |
| B- | 2.67 | 75-79 | |
| C+ | 2.33 | 70-74 | |
| C | 2.0 | 65-69 | Қанағаттанарлық |
| C- | 1.67 | 60-64 | |
| D+ | 1.33 | 55-59 | |
| D | 1.0 | 50-54 | |
| FX | 0.5 | 25-49 | Қанағаттанарлықсыз |
| F | 0 | 0-24 |
Дәріс сабақтарының тақырыптары
- Тақырып 1 Кіріспе
- Тақырып 2 Отынның жану теориясының негіздері
- Тақырып 3 Химиялық кинетиканың негізі
- 4 тақырып карбонаттардың диссоциациясы және беріктігі теориясы
- Тақырып 5 химиялық қосылыстардың пайда болуы және диссоциациясы
- Тақырып 6 қалпына келтіру процестері
- 7-тақырып металлургиялық балқымалардың құрылысы мен қасиеттері
- Тақырып 8 металлургиядағы булану, айдау, конденсация процестері
- Тақырып 9 Катализ
- Электрохимия негіздері
Негізгі әдебиет
- 1. Қоканбаев Ә. Физикалық және коллоидты химия. Оқулық. Алматы: ЖШС РПБК «Дәуір» 2011 ж.- 461 бет 2. Қоканбаев Ә. Физикалық химия қысқаша курсы. Алматы, Білім, 1996, 223бет 3. Жақыпбекова Н.О., Қырбаева Н.С., Төребекова Г.З., Шынғыспаева Б.М. Физикалық және коллоидты химия. Алматы, Кітап баспасы, 2006,280 бет. 4. Абланова Е.Х., Шабикова Г.Х. Физикалық химия есептеріне арналған методикалық оқу құралы. Алматы, Кітап,1980, 50 бет. 5. Бусурманова А. Физикалық химия есептерінің жинағы. Оқу құралы.- Ақтау; КМТжИУ 2010. -120 б. 6. Физико-химические основы металлургических процессов / А.П. Родзевич; Юргинский технологический институт. - Томск: Изд-во Томского политехнического университета, 2010 - 298 с. 7. Теория металлургических процессов: Учебник для вузов. / Д.И. Рыжонков, П.П. Арсентьев, В.В. Яковлев и др. - М.: Металлургия, 1989. - 392 с. 8. Григорян В.А., Белянчиков Л.П., Стомахин А.Я. Теоретические основы электросталеплавильных процессов. - М.: Металлургия, 1974. - 254 с. 9.Деверо О.Ф. Проблемы металлургической термодинамики. - М.: Металлургия 1986. - 424 с. 10. Куликов И.С. Термодинамика оксидов. - М.: Металлургия, 1986. - 341 с. 11. Попель С.И., Сотников А.И., Бороненков В.Н. Теория металлургических процессов. - М.: Металлургия, 1986. - 426 с. 12.Дембовский В. Плазменная металлургия. - М.: Металлургия, 1981. - 280 с. 13. Емельянов В.С, Евстюхин А.И., Шулов В.А. Теория процессов получения чистых металлов, сплавов и интерметаллидов. - М.: Энергоатомиздат, 1982. - 143 с. 14. Карапетьянц М.Х. Химическая термодинамика. - М.: Наука, 1979. - 450 с. 15.Кондратьев В. Н., Никитин Е. Е. Химические процессы в газах. - М.: Наука, 1981. - 262 с.
Қосымша әдебиеттер
- 16. Куликов И.С. Раскисление металлов. - М.: Металлургия, 1975. -с. 17. Филиппов С.И. Теория металлургических процессов. - М.: Металлургия, 1967. - 279 с. 18. Ванюков А.В., Зайцев В.Я. Теория пирометаллургических процессов. - М.: Металлургия, 1973. - 504 с. 19. Куликов И.С., Ростовцев С.Т., Григорьев Э.Н. Физико-химические основы процессов восстановления. - М.: Наука, 1978. - 136 с. 20. Третьяков Ю.Д., Лепис X. Химия и технология твердофазных материалов. - М.: МГУ, 1985. - 249 с. 21. Богданди Л.Ф., Энгель Г.Ю. Восстановление железных руд. - М.: Металлургия, 1971. - 320 с. 22. Бондаренко Б.И., Святенко A.M. Восстановление железа в пульсирующем режиме. - Киев: Наукова думка, 1983. - 150 с. 23. Карабасов Ю.С, Чижикова В.Т. Физико-химия восстановления железа из оксидов. - М.: Металлургия, 1986. - 200 с. 24. Ванюков А.В., Исакова Р.А., Быстров В.П. Термическая диссоциация сульфидов металлов. - Алма-Ата: Наука, 1978. - 272 с. 25. Пашинкин А.С, Спивак М.М., Малкова А.С. Применение диаграмм парциальных давлений в металлургии. - М.: Металлургия, 1984. - 159 с. 26. Арсентьев П.П., Коледов Л.А. Металлические расплавы и их свойства. - М.: Металлургия, 1976. - 375 с. 27. «Атлас шлаков». - М.: Металлургия, 1985. - 208 с. 28. Белащенко Д.К. Структура жидких и аморфных металлов. - М.: Металлургия, 1985. - 192 с. 29. Ватолин Н.А., Пастухов Э.А. Дифракционные исследования строения высокотемпературных расплавов. - М.: Наука, 1980. - 189 с. 30. Скрышевский А.Ф. Структурный анализ жидкостей и аморфных тел.М.: Высшая школа, 1980. - 328 с. 31. Туркдоган Е.Т. Физическая химия высокотемпературных процессов. М.: Металлургия, 1985. - 344 с. 32. Физическая химия силикатов. / Под ред. А.А. Пащенко - М.: Высшая школа.. 1986. - 368 с. 33. Берд Р., Стьюарт В., Лайфут Е. Явления переноса. - М.: Химия, 1974. - 686 с. 34. Взаимодействие расплавленного металла с газом и шлаком. / Под ред. С.И. Попеля - Свердловск. УПИ им. С. М. Кирова, 1975. - 179с. 35. Включения и газы в сталях. / В.И.Явойский, С.А. Близнюков, А.Ф. Вишкарев и др. - М.: Металлургия, 1979. - 272 с. 36. Еланский Г.Н., Кудрин В.А. Строение и свойства жидкого металла - технология - качество. - М.: Металлургия, 1984. - 238 с. 37. Жуховицкий А.А., Шварцман Л.А. Физическая химия. - М.: Металлургия, 1976. - 500 с. 38. Линчевский Б.В. Термодинамика и кинетика взаимодействия газов с жидкими металлами. - М.: Металлургия, 1986. - 220 с. 39. Розовский А.Я. Гетерогенные химические реакции. Кинетика и макрокинетика. - М.: Наука, 1980. - 250 с. 40. Физико-химические основы процессов производства стали. / Под ред. Н.В.Агеева - М.: Наука, 1979. - 284 с.
