Табиғи және техногенді сипаттағы төтенше жағдайлар кезінде апатты-құтқару және басқа да шұғыл жұмыстарды ұйымдастыру

Сипаттама: Пән студенттерді техногенді және антропогендік әсерлерден қорғау және қауіпсіздікті қамтамасыз ету құралдарын құру және енгізу саласындағы жобалау-конструкторлық қызметке дайындауға, түлектерді кәсіпорын деңгейінде адам және тіршілік ету ортасын қорғау бойынша ұйымдастыру-басқару қызметіне, сонымен қатар табиғи және техногендік сипаттағы төтенше жағдайлардағы кәсіпорын қызметіне дайындауға бағытталған.

Кредиттер саны: 5

Пререквизиты:

• Жұмыстың технологиялық тактикасы және кәсіби маманданудың пәні

Пәннің еңбек сыйымдылығы:

Жұмыс түрлері	сағат
Дәрістер	15
Практикалық жұмыстар	30
Зертханалық жұмыстар
СӨЖО	30
СӨЖ	75
Қорытынды бақылау нысаны	емтихан
Қорытынды бақылауды жүргізу нысаны

Компонент: ЖОО компоненті

Цикл: Кәсіптік пәндер

Мақсат

• Білім беру мекемелерінде оларды жүргізу ерекшеліктерін ескере отырып, авариялық-құтқару және басқа да кезек күттірмейтін жұмыстарды жоспарлау, дайындау және өткізу саласында тіршілік қауіпсіздігі және практикалық дағдылар саласында теориялық білім жүйесін қалыптастыру.

Міндет

• Пәнді оқу кезінде студенттер техносфералық қауіпсіздік саласында базалық және арнайы білімді қолдануды, табиғи және техногенді сипаттағы әртүрлі төтенше жағдайлар кезінде авариялық-құтқару жұмыстарын жүргізудің әртүрлі ерекшеліктеріне бағдарлауды, ТЖ аймағында авариялық-құтқару жұмыстарын жүргізу іскерлігін практикада қолдануды және әртүрлі іздеу құралдарын және авариялық құтқару құралдарын қолдана отырып зардап шеккендерді іздеу және құтқару бойынша практикалық жұмыстарды жүргізуді үйренуі тиіс.

Оқыту нәтижесі: білу және түсіну

• Тиісті авариялық жағдайларды жою және құтқару жұмыстарын жүргізу үшін қажетті іс-шараларды, техникалық және технологиялық ресурстарды дұрыс таңдауды білу. Табиғи және техногендік сипаттағы ТЖ кезінде авариялық-құтқару жұмыстарын жүргізу жолдары мен оңтайлы ұйымдастыру схемасын түсіну

Оқыту нәтижесі: білім мен ұғымды қолдану

• Техногендік және табиғи сипаттағы ТЖ ерекшеліктерін ажырата білу және құтқару және басқа да кезек күттірмейтін жұмыстардың озық әдістерін қолдана білу

Оқыту нәтижесі: талқылай білуді қалыптастыру

• Шешім қабылдау және іс-шараларды қалыптастыру кезінде ҚР қолданыстағы нормативтерін және авариялық-құтқару ісі саласындағы мемлекетаралық келісімдерді басшылыққа алу

Оқыту нәтижесі: коммуникативтік қабілеттіліктер

• Өзінің өндірістік және қоғамдық қызметін қажетті кәсіби құзыреттілік көлемінде кәсіби жүзеге асыруға; - өндірістік орта, авариялық немесе төтенше жағдайлардың алдын алу саласындағы әдістер мен бағдарламаларды әзірлеуге және іске асыруға қатысуға;

Оқыту нәтижесі: Оқу дағдылары немесе сабаққа қабілеттілігі

• Авариялық-құтқару ісін ұйымдастыру әдістері, жұмыстарды жоспарлау, құтқару буындарын қалыптастыру, табиғи және техногендік сипаттағы ТЖ байланысты тиісті техникалық құралдарды іріктеу арқылы оқыту дағдыларын іске асыру

Оқыту әдістері

Оқу сабақтарын өткізу кезінде мынадай білім беру технологияларын пайдалану көзделеді: - слайдтарды немесе оқу фильмдерін көрсету; мотивациялық сөйлеу; - берілген шарттар негізінде әртүрлі жағдайлардың даму сценарийлерін құру; - ақпараттық-коммуникациялық (мысалы, қолданбалы бағдарламалардың кәсіби пакеттерін пайдалана отырып, компьютерлік сыныптағы сабақтар); - іздестіру-зерттеу (оқу үрдісінде студенттердің өзіндік зерттеу қызметі); - зертханалық жұмыстарды орындау.

Дәріс сабақтарының тақырыптары

• Кіріспе
• Төтенше жағдайларға ден қою және авариялық-құтқару жұмыстарын ұйымдастыру
• Төтенше жағдайлар ұғымы және олардың жалпы сыныптамасы
• Жер сілкіністері, жарылыстар, дауылдар, құйындар мен тайфундардың салдарын жою кезіндегі құтқару жұмыстарының тактикасы
• Опырылу, көшкін, сел, қар көшкіні салдарын жою кезіндегі құтқару жұмыстарының тактикасы
• Су тасқыны, су басу және цунами салдарын жою кезіндегі құтқару жұмыстарының тактикасы
• Өрт кезіндегі құтқару және басқа да шұғыл жұмыстардың тактикасы
• Химиялық зақымдану салдарын жою бойынша құтқару жұмыстарының тактикасы
• Радиоактивті залалданудың салдарын жою бойынша құтқару жұмыстарының тактикасы
• Су үсті және су асты құтқару жұмыстарының тактикасы
• Арнайы үйретілген иттерді қолданумен іздестіру-құтқару жұмыстары, оларды дайындау және ұстау
• Түрлі төтенше жағдайларда авариялық-құтқару және басқа да кезек күттірмейтін жұмыстарды жүргізу кезінде жарылыс жұмыстарын жүргізу
• Жол-көлік оқиғаларының салдарын жою кезіндегі авариялық-құтқару жұмыстарының тактикасы
• Азаматтық және өнеркәсіптік объектілердегі биіктіктегі авариялық-құтқару жұмыстарының тактикасы

Негізгі әдебиет

• 1. основная литература: Волобуева, Н.А. Опасности природного характера и защита от них [Текст]: учебное пособие для студентов вузов / Н. А. Волобуева, С. В. Петров. - Новосибирск; М.: Арта, 2011. - 256 с. Микрюков, В.Ю. Безопасность жизнедеятельности [Текст]: учебник для студентов высшего профессионального образования / В. Ю. Микрюков. - М.: КноРус, 2013. - 336 с. Петров,С.В. Правовое регулирование и органы обеспечения безопасности жизнедеятельности: учебное пособие для студентов вузов / С. В. Петров, А. С. Петрова. - Новосибирск; М.: Арта, 2011. - 287 с. Рубанович, В.Б. Основы здорового образа жизни [Текст]: учебное пособие для студентов вузов / В.Б. Рубанович, Р.И. Айзман. - Новосибирск; М.: Арта, 2011. - 256 с. б) дополнительная литература: Айзман, Н.И. Психологические основы безопасности человека: учебное пособие для студентов вузов / Н.И. Айзман, Р.И. Айзман, С.М. Зиньковская. - Новосибирск; М.: Арта, 2011. - 272 с. Айзман, Р.И. Теоретические основы безопасности жизнедеятельности [Текст]: учебное пособие для студентов вузов / Р.И. Айзман, С.В. Петров, В.М. Ширшова. - Новосибирск; М.: Арта, 2011. - 208 с. Грунин, О. А. Безопасность жизнедеятельности [Электронный ресурс]: учебник для вузов / О.А. Грунин [и др.]; ред. Л.А. Михайлов. - 2-е изд. - Электрон. текстовые дан. - СПб.: Питер, 2012. - 464 с.