6-сабақ. Грамматика

Септік жалғау

септіктер	сұрақтары	септік жалғаулары
		дауыс-тылар-дан кейін	үнді-лерден кейін (м, н, ң басқа)	м, н, ң үнді-лерден кейін	қатаң-дар-дан, б, в, г, д ұяңда-рынан кейін	ұяң-дардан кейін (б, в, г, д басқа)	тәуел-дік жалға-уының І, ІІ жағы-нан кейін	тәуел-дік жалға-уының ІІІ жағы-нан кейін
Атау септік (И.п.)	кім? (кто?) не? (что?)	-	-	-	-	-	-	-
Ілік септік (Р.п.)	кімнің? (кого? чей? чья? чье?) ненің? (чего?)	-ның -нің	-дың -дің	-ның -нің	-тың -тің	-дың -дің	-ның -нің	-ның -нің
Барыс септік (Д.-направ.п.)	кімге? (кому?) неге? (чему? зачем?) қайда? (куда?)	-ға -ге	-ға -ге	-ға -ге	-қа -ке	-ға -ге	-а -е	-на -не
Табыс септік (В.п.)	кімді? (кого?) нені? (что?)	-ны -ні	-ды -ді	-ды -ді	-ты -ті	-ды -ді	-ды -ді	-н
Жатыс септік (Мест.п.)	кімде? (у кого?) неде? (у чего? в чем?) қайда? (где?) қашан? (когда?)	-да -де	-да -де	-да -де	-та -те	-да -де	-да -де	-нда -нде
Шығыс септік (Исх. п.)	кімнен? (от кого?) неден? (от чего? из чего?) қайдан? (откуда?) қашаннан? (с каких пор?)	-дан -ден	-дан -ден	-нан -нен	-тан -тен	-дан -ден	-нан -нен	-нан -нен
Көмектес септік (Т.п.)	кіммен? (кем?) немен? (чем?) қалай (как?)	-мен	-мен	-мен	-пен	-бен	-мен	-мен

Сөздердің септелуі

септіктер	мысалы
Атау	апайы (ее(его) старшая сестра), қала (город)
Ілік	апайының (ее сестры), қаланың (города)
Барыс	апайына (ее сестре), қалаға (в город)
Табыс	апайын (ее сестру), қаланы (город)
Жатыс	апайында (у ее сестры), қалада (в городе)
Шығыс	апайынан (от ее сестры), қаладан (из города)
Көмектес	апайымен (с ее сестрой), қаламен (с городом)