Тұтас орта механикасы

Сипаттама: Координаттарды түрлендіру. Базистік векторлар. Тұтас ортаның кинематикасы. Сақталу заңдары. Феноменологиялық термодинамика. Тұтас ортаның қарапайым модельдері. Сұйық және газ механикасы. Серпімділік теориясы.

Кредиттер саны: 5

Пререквизиты:

• Физика

Пәннің еңбек сыйымдылығы:

Жұмыс түрлері	сағат
Дәрістер	15
Практикалық жұмыстар	30
Зертханалық жұмыстар
СӨЖО	45
СӨЖ	60
Қорытынды бақылау нысаны	емтихан
Қорытынды бақылауды жүргізу нысаны

Компонент: Таңдау бойынша компонент

Цикл: Базалық пәндер

Мақсат

• нақты тұтас ортаның модельдерін құрудың негізгі принциптерін зерттеу.

Міндет

• тұтас орта модельдерін құрудың негізгі принциптері туралы түсіну;
• тұтас орта механикасын құрудың негізгі гипотезалары, тұтас ортаның қозғалысын сипаттаудың екі негізгі әдісі, тұтас ортаның кернеулі-деформацияланатын күйінің негізгі сипаттамалары, сақталу заңдарының интегралды және дифференциалды формалары, термодинамика заңдары, қарапайым орта үшін қатынасты анықтайтын үзілістерге қатынасы.
• нақты ортаның құбылысын сипаттайтын толық теңдеулер жүйесін құруды, оларға бастапқы және шекті шарттарын қоюды және қойылған есептің шешу әдісін таңдай алуды білу.

Оқыту нәтижесі: білу және түсіну

• білу: тұтас орта механиканың негізгі гипотезалары мен болжамдарын;
• векторлар мен тензорлар инварианттық объектілер ретінде, оларды түрлендіру әдістері;
• тұтас ортаның қозғалысын анықтау әдістері және негізгі кинематикалық қатынастар;
• тұтас ортаның қозғалыс және тепе-теңдік теңдеулерін;
• деформацияланатын серпімді денелер, сұйықтық және газ үшін қатынастарды анықтау;
• тұтас орта қозғалысының дифференциалдық теңдеулер жүйесі үшін шекаралық және бастапқы шарттардың түрлері.

Оқыту нәтижесі: білім мен ұғымды қолдану

• векторлық және тензорлық объектілер бойынша операцияларды орындау;
• тұтас орта механикасының негізгі теңдеулерін декарттық және қисық координаттарға жазу;
• есептің математикалық құрылымын талдау және оның шешу жолын дұрыс таңдау.

Оқыту нәтижесі: талқылай білуді қалыптастыру

• тұтас орта механиканың әртүрлілігі, олардың қолдану салалары мен ерекшеліктері туралы.

Оқыту нәтижесі: коммуникативтік қабілеттіліктер

• команда құрамында математикалық әдістер қолданғанда өз көзқарасын негіздей алатын және жаңа шешімдер қабылдай алатын болады;
• студенттердің қарым -қатынас дағдыларын дамыту және жетілдіру.

Оқыту нәтижесі: Оқу дағдылары немесе сабаққа қабілеттілігі

• тұтас орта механикасы әдістерін қолдана отырып, қолданбалы инженерлік есептерді шешу нәтижелерін математикалық тұжырымдау, құру және талдау дағдылары;
• деформацияланатын қатты дене, сұйықтық және газ механикасы саласындағы білімдерін өз бетінше толықтыру қабілеті.

Оқыту әдістері

негізгі білім беру технологиялары - теориялық материалдарды ауызша баяндау, дәрістерде презентация материалдарын көрсету, практикалық сабақтарда тапсырмаларды орындау.

Білім алушының білімін бағалау

Оқытушы ағымдағы бақылау жұмыстарының барлық түрлерін жүргізеді және академиялық кезеңде екі рет білім алушылардың ағымдағы үлгеріміне тиісті баға береді. Ағымдағы бақылау нәтижелері бойынша 1 және 2 рейтинг қалыптастырылады. Білім алушының оқу жетістіктері 100 балдық шкала бойынша бағаланады, Р1 және Р2 қорытынды бағасы ағымдағы үлгерім бағасынан орташа арифметикалық ретінде шығарылады. Академиялық кезеңде білім алушының жұмысын бағалауды пән бойынша тапсырмаларды тапсыру кестесіне сәйкес оқытушы жүзеге асырады. Бақылау жүйесі жазбаша және ауызша, топтық және жеке формаларды біріктіре алады.

Кезең	Тапсырма түрі	Өлшем
1  рейтинг	1 практикалық жұмыс	0-100
	2 практикалық жұмыс
	3 практикалық жұмыс
	1 аралық бақылау
2  рейтинг	4 практикалық жұмыс	0-100
	5 практикалық жұмыс
	6 практикалық жұмыс
	2 аралық бақылау
Қорытынды бақылау	емтихан	0-100

Жұмыс түрлері бойынша оқыту нәтижелерін бағалау саясаты

Тапсырма түрі	90-100	70-89	50-69	0-49
	Өте жақсы	Жақсы	Қанағаттанарлық	Қанағаттанарлықсыз

Бағалау нысаны

Пән бойынша білім алушының білімін қорытынды бағалау 100 баллдық жүйе бойынша жүзеге асырылады және:

• Емтиханда алынған нәтиженің 40%;
• Ағымдағы үлгерімнің 60% - ы.

Қорытынды бағаны есептеу формуласы:

И= 0,6	Р1+Р2	+0,4Э
	2

 

мұндағы, Р1, Р2-тиісінше бірінші, екінші рейтингті бағалаудың сандық эквиваленттері;

Э - емтихандағы бағаның сандық баламасы.

Қортынды әріптік бағасы және оның балдық сандық эквиваленті:

Төрт балдық жүйе бойынша цифрлық баламаға сәйкес келетін білім алушылардың оқу жетістіктерін бағалаудың әріптік жүйесі:

Әріптік жүйе бойынша бағалар	Балдардың сандық эквиваленті	Балдар (%-тік құрамы)	Дәстүрлі жүйе бойынша бағалар
A	4.0	95-100	Өте жақсы
A-	3.67	90-94
B+	3.33	85-89	Жақсы
B	3.0	80-84
B-	2.67	75-79
C+	2.33	70-74
C	2.0	65-69	Қанағаттанарлық
C-	1.67	60-64
D+	1.33	55-59
D	1.0	50-54
FX	0.5	25-49	Қанағаттанарлықсыз
F	0	0-24

Дәріс сабақтарының тақырыптары

• Математикалық негіздері
• Кернеу күйін талдау
• Деформация
• Қозғалыс және ағын
• Тұтас орта механиканың негізгі заңдары
• Серпімділіктің сызықтық теориясы
• Сұйық және газ механикасы
• Икемділік теориясы
• Серпімділік теориясы

Негізгі әдебиет

• Седов Л.И. Механика сплошной среды: В 2 т. Т.1. 6-е изд. стер. - СПб.: Издательство "Лань", 2004. -528 с. - (Учебники для вузов. Специальная литература)
• Седов Л.И. Механика сплошной среды: В 2 т. Т.2. 6-е изд. стер. - СПб.: Издательство "Лань", 2004. -560с. - (Учебники для вузов. Специальная литература)
• Лойцянский Л.Г. Механика жидкости и газа: Учебник для вузов. 7-е изд. испр. - М.: Дрофа, 2003.-840с
• Шерьязданов Г.Б. Модели механики сплошной среды. Учебное пособие: Алматы. : Қазақ университеті, 2007.- 188 с
• Ильюшин А.А. Механика сплошной среды: М.: МГУ, 1990.-310 с.
• Мейз Дж. Теория и задачи механики сплошных сред: М.: Изд-во ЛКИ. 2007. - 320 с.

Қосымша әдебиеттер

• Ильюшин А.А., Ломакин В.А., Шмаков А.П. Задачи и упражнения по МСС: М.: МГУ, 1979. -200 с
• Шерьязданов Г.Б. Задачи и упражнения по механике сплошной среды: Учебное пособие. – Алматы: Қазақ университеті, 2008.-68с.
• Бабкин А.В., Селиванов В.В. Основы механики сплошных сред: Учебник для втузов. – 2-е изд., испр. – М.: Изд-во МГТУ им. Н.Э.Баумана, 2004. - 376 с.