Конкурс атауы: 2023-2025 жылдарға арналған ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық жобалар бойынша гранттық қаржыландыруға Конкурс (Қазақстан Республикасы Ғылым және жоғары білім министрлігі)

Жоба жетекшісіні: Варавин Евгений Владимирович, экономика ғылымдарының кандидаты, қауымдастырылған профессор, Бизнес мектебінің профессоры.

Идентификаторлар:

Жобаның зерттеу тобы

№ Т. А. Ә. Жоба бойынша лауазымы ResearcherID, ORCID, Scopus Author ID идентификаторы (болғандағы)
 1 Козлова Марина Васильевна Жетекші ғылыми қызметкер, жобаның жауапты орындаушысы, басшының көмекшісі ORCID: https://orcid.org/0000-0002-3381-4997,
Scopus Author ID: 56658397100
2 Сорокина Людмила Ивановна Аға ғылыми қызметкер ОRCID ID: https://orcid.org/0000-0002-5332-8507
3 Куур Ольга Вячеславовна Аға ғылыми қызметкер Scopus Author ID: 58534548400
4 Суйеубаева Салтанат Нурболсыновна Аға ғылыми қызметкер ORCID ID: https://orcid.org/0000-0002-0290-6290,
Scopus Author ID: 57160209000
5 Бетимбаева Индира Бактияровна Ғылыми қызметкер  
6 Байтикенов Темірлан Ризабекұлы Кіші ғылыми қызметкер  

Жобаның аңдатпасы

Зерттеу жобасы ХХІ ғасырдың басында пайда болған жаңа әлеуметтік-экономикалық тенденцияны – ресурстарды тиімді пайдалануға, экологиялық жүктемені азайтуға, экологиялық достық өмір салты инфрақұрылымын дамытуға және сайып келгенде тұрақты дамуға ықпал ететін бірлескен тұтыну экономикасын зерттеуге бағытталған. Экономиканы цифрландырудың қазіргі заманғы трендтері қауымдастықтардың әртүрлі мүшелерін (сатып алушылар мен сатушылар немесе пайдаланушылар мен жеткізушілер) байланыстыратын интернет-платформаларды пайдалану арқылы транзакциялық шығындарды азайта отырып, ортақ тұтыну экономикасын қалыптастыру үшін жаңа мүмкіндіктер ашады, бұл экономиканың осы моделінің жоғары технологиялық және инновациялық сипатын көрсетеді.

Жүргізілген зерттеу нәтижесінде ресурстарды пайдалану тиімділігін арттыруға, сондай-ақ толық пайдаланылмаған активтерді босатуға байланысты әлеуметтік, экономикалық және экологиялық міндеттерді шешу үшін жаңа мүмкіндіктерді қалыптастыру бойынша ғылыми негізделген практикалық ұсынымдар әзірленетін болады. Осылайша, бұл зерттеу Қазақстанда бірлескен тұтыну экономикасын қалыптастыру әлеуетін және оның орнықты дамудың жекелеген Ұлттық мақсаттарына қол жеткізуге әсерін талдай отырып, ғылыми зерттеулердегі бар олқылықтардың орнын толтыруға мүмкіндік береді.

Жобаны іске асыру әсерлердің мынадай түрлеріне қол жеткізуге ықпал ететін болады:

  • цифрлық қоғамның дамуында көрініс табатын ғылыми-техникалық;
  • әлеуметтік, халықтың әртүрлі топтары арасындағы әлеуметтік-экономикалық теңсіздіктің төмендеуінен көрінеді;
  • шерингтік экономиканың әлеуетті салаларында шығындарды азайтуды, кәсіпкерлік белсенділікті арттыруды көздейтін экономикалық күш;
  • қолда бар ресурстарды неғұрлым ұтымды пайдалануға негізделген экологиялық жағдайды жақсартудан тұратын экологиялық жағдай;
  • бұл мультипликативті, дәстүрлі салалардағы бизнес-процестерді өзгерту арқылы қол жеткізіледі.

Жүргізілген зерттеу нәтижелерін кешенді пайдалану Қазақстанда бірлесіп тұтыну экономикасының салаларын дамытуға серпін береді, сондай-ақ ресурстарды пайдалану тиімділігін арттыруға, декарбонизациялауға, цифрлық технологияларды дамытуға ықпал етеді, экономикалық өсудің драйвері және Қазақстанның орнықты даму траекториясына көшуіне қызмет етеді.

Жобаның мақсаты шетелдік тәжірибені зерттеу, отандық мүмкіндіктерді, институционалдық және нарықтық факторларды зерделеу негізінде орнықты даму мақсаттарына қол жеткізу үшін Қазақстанда бірлескен тұтыну экономикасының қағидаттарын енгізу бойынша ғылыми негізделген практикалық ұсынымдарды әзірлеу болып табылады.

Жобаның күтілетін нәтижелері және алынған нәтижелері:

Жылдар Зерттеу бойынша алынған нәтижелері.
Жарияланымдар (оларға сілтемелері бар) мен патенттер; әлеуетті пайдаланушыларға арналған ақпарат
2023 жыл

Тұрақты даму тұжырымдамасын іске асыру шеңберінде бірлескен тұтыну экономикасының ерекшеліктері, құрылымы мен даму тенденциялары қаралды.
Сырттай қатысып, конференциялар еңбектер жинағына материалдар жарияланды: 1) Е.В. Варавин, М.В. Козлова "Бірлескен тұтыну экономикасының ерекшеліктері және Қазақстанның орнықты дамуы контекстіндегі оның негіз қалаушы қағидаттары" // "Кәсіпорындардың, салалардың, өңірлердің әлеуметтік-экономикалық дамуының қазіргі заманғы мәселелері мен перспективалары" ХҒПК III ғылыми еңбектер жинағы (19-21 қазан 2023 ж., Еділ мемлекеттік технологиялық университеті). 2) Варавин Е.В., Козлова М.В., Пестунова Г.Б. "Тұрақты даму контекстіндегі бірлескен тұтыну экономикасы" // Зияткерлік инженерлік экономика және Индустрия 5.0 (ЭКОПРОМ): ХҒПК еңбектер жинағы, 17-18 қараша 2023 ж. / ред. доктор экон. ғылымдар, проф. Д.Г. Родионов, доктор экон. ғылымдар, проф. А.В. Бабкин. - Санкт-Петербург.: POLITECH PRESS, 2023. – Б. 187-190.
Халықаралық білім беру технологиялары орталығы (International Center for Educational Technologies, Прага, Чехия, ICET) 2023 жылғы 02-10 қазанда Париж қаласында (Франция) Académie de Paris (Париж академиясы) бірлесіп ұйымдастырған "Еуропалық Одақта шерингтік экономиканың дамуын Нормативтік-құқықтық реттеу" тақырыбында шетелдік ғылыми тағылымдамадан өтті.
Мақала жарияланды: Варавин Е.В., Козлова М.В. Куур О.В. Тұрақты дамудың ұлттық тұжырымдамасын іске асыру жағдайында Қазақстандағы жауапты инвестицияларды қолдау экожүйесін дамыту бағыттары // Central Asian Economic Review (ҚР ҒЖБМ ҒЖБССҚЕК ұсынған). – 2023. – №4. – 80-96 ББ.
2024 жыл

Осуществлена оценка перспектив формирования экономики совместного потребления в Казахстане с позиции устойчивого развития.
В период с 20 апреля по 06 мая 2024 года Варавиным Е.В., Козловой М.В. пройдена научная стажировка на тему «Тенденции, вызовы и перспективы развития шеринговой экономики в странах Европы» в «Европейском институте непрерывного (дополнительного) образования» (г. Прага, Чехия), получены сертификаты.
Опубликовано 2 статьи в изданиях, рекомендованных КОКСНВО МНВО РК:
1. Варавин Е.В., Козлова М.В., Куур О.В. Экономика совместного потребления в Казахстане: условия и факторы развития // Central Asian Economic Review. – 2024. - №1. – С. 22-43.  https://doi.org/10.52821/2789-4401-2024-1-22-43
2. Варавин Е.В., Козлова М.В., Сорокина Л.И. Концепция устойчивого развития: возможности реализации на региональном уровне (на примере Восточно-Казахстанской области) // Вестник университета «Туран». – 2024. - №1. – С. 84-98. https://doi.org/10.46914/1562-2959-2024-1-1-84-98
Публикации в материалах международных конференций:
1. Варавин Е.В., Козлова М.В., Сорокина Л. И. «Элементы экономики совместного потребления и факторы, влияющие на ее формирование» // Сборник научных трудов VIII Международного экономического форума «Экономика в меняющемся мире». Казань: КФУ, 13-17 мая 2024 г.
2. Манапова А.Б., Варавин Е.В., Козлова М.В., Сорокина Л.И. Развитие экономики совместного потребления в экономической системе Казахстана // Творчество молодых – инновационному развитию Казахстана: Материалы Х МНТК студентов, магистрантов, докторантов и молодых ученых, 11-12 апреля 2024 г. – Өскемен: ШҚТУ, 2024. – V б. – С. 208-284. 
3. Айтуарова К.Т., Мезенцева Л.А. Использование принципов экономики совместного потребления и искусственного интеллекта для устойчивого развития экономики Казахстана // Творчество молодых – инновационному развитию Казахстана: Материалы Х МНТК студентов, магистрантов, докторантов и молодых ученых, 11-12 апреля 2024 г. – Өскемен: ШҚТУ, 2024. – V б. – С. 29-33 
4. Осипова В., Сулейменова С., Сизов М.  Развитие экономики совместного потребления (sharing economy) в контексте ESG повестки в Казахстане // Творчество молодых – инновационному развитию Казахстана: Материалы Х МНТК студентов, магистрантов, докторантов и молодых ученых, 11-12 апреля 2024 г. – Өскемен: ШҚТУ, 2024. – V б. – С. 335-339 <
5. Шатыгина К.Г., Куур О.В. ESG-отчетность как инструмент достижения целей устойчивого развития компании // Творчество молодых – инновационному развитию Казахстана: Материалы Х МНТК студентов, магистрантов, докторантов и молодых ученых, 11-12 апреля 2024 г. – Өскемен: ШҚТУ, 2024. – V б. – С. 33432-436.
2025 жыл