АР08053440 "Өскемен қаласының атмосфера ауасына ірі шығарынды көздерін зерттеп күкіртті сутектің жоғары мөлшерінің себебін анықтау"

Негiзгi бетҒылымГранттық және бағдарламалық-нысаналы қаржыландыру бойынша ғылыми және ғылыми-техникалық жобалар ПроекттерАР08053440 "Өскемен қаласының атмосфера ауасына ірі шығарынды көздерін зерттеп күкіртті сутектің жоғары мөлшерінің себебін анықтау"

АР08053440 "Өскемен қаласының атмосфера ауасына ірі шығарынды көздерін зерттеп күкіртті сутектің жоғары мөлшерінің себебін анықтау"

Мәтінді оқу

Жоба іске асырылатын конкурстың атауы: 2020-2022 жылдарға ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық жобалар бойынша ғылыми зерттеулерді жүзеге асыру үшін жас ғалымдарға арналған гранттық қаржыландыру бойынша конкурс.

Жоба жетекшісі - Асанов Даулет Асанович, «Veritas» ШО-ының аға ғылыми қызметкері, Ph.D.

Идентификаторлар: ORCID ID https://orcid.org/0000-0002-1652-4074; Web of Science Researcher ID AAI-2494-2020.

Жобаның зерттеу тобы

№	ТАӘ	Жоба бойынша лауазымы	Сәйкестендіргіштері (Scopus Author ID, Researcher ID, ORCID, егер бар болса) және тиісті бейіндерге сілтемелері
1.	Галкин Станислав Васильевич	Аға ғылыми қызметкер	жоқ
2.	Садуакасова Айгуль Талгатовна	Аға ғылыми қызметкер	Scopus ID 57190247637
3.	Черепанов Николай Игоревич	Ғылыми қызметкер	Scopus ID 57193230855
4.	Передерий Олеся Александровна	Ғылыми қызметкер	жоқ
5.	Маратова Гулира Ринатовна	Ғылыми қызметкер	Scopus ID 57203937401
6.	Кибатолдинова Гульжан Нурлановна	Инженер	жоқ

Жобаның аңдатпасы

Өзектілігі: Күкіртсутек – үлкен шоғырдануы адам ағзасына ауыр зиян келтіретін улы газ болып табылады. Алайда ол пирометаллургиялық үрдістерде және көмірді жағу кезінде нормаланбайды. 2018 жылы ШРК (шекті рұқсат етілген концентрация) айтарлықтай асып түсуі тіркелген: Өскемен қаласында – 9445 жағдай, Риддерде - 577, Балқашта - 564, Жезқазғанда - 8506, Теміртауда - 1302. Заманауи талдау әдістерінің көмегімен Өскемен қаласының атмосфералық ауасына көмірсутек шығарындыларының елеулі көздерін анықтау көзделуде.

Мақсаты: Өскемен қаласының атмосфералық ауасына сутегі сульфидінің шығарылу көзін анықтау және қалалық ауаны бақылау жүйесін оңтайландыру үшін оның мөлшерін бағалау және күкіртсутек шығарындыларын азайту жөніндегі шараларды әзірлеу.

Жобаның күтілетін нәтижелері және алынған нәтижелері:

Год	Зерттеу бойынша алынған нәтижелері. Жарияланымдар (оларға сілтемелері бар) мен патенттер; әлеуетті пайдаланушыларға арналған ақпарат
2020 жыл	1. Асанов Д.А., Запасный В.В., Еркинбеков М.Е., Ткаченко О.А., Маратова Г.Р., Садуакасова Г.Н. Поиск источников выбросов сероводорода в атмосферу в Усть-Каменогорске. Способы их контроля // Вестник Восточно-Казахстанского технического университета им. Д. Серикбаева. 2020. – № 3 (89). – С. 3-9. 2. Асанов Д.А., Запасный В.В., Маратова Г.Р., Садуакасова А.Т. Выбросы сероводорода в г. Усть-Каменогорске: проблемы и перспективы // Творчество молодых – инновационному развитию Казахстана. Материалы VI Международной научно-технической конференции студентов, магистрантов и молодых ученых. – Усть-Каменогорск: ВКГТУ, 2020. – Часть III – С. 41-44. 3. Асанов Д.А., Запасный В.В. Анализ качества атмосферного воздуха в промышленных городах и природоохранная политика предприятий. Усть-Каменогорск: ВКТУ, 2020. – 222 с. (ISBN 978-601-208-724-6).
2021 жыл	1. Daulet Assanov, Valeryi Zapasnyi Aiymgul Kerimray. Air Quality and Industrial Emissions in the Cities of Kazakhstan // Atmosphere. 2021. - № 12(3), 314; DOI: 10.3390/atmos12030314. WoS IF 2.397 (Q3), Scopus CiteScore 2.5, дәйексөз 59%. 2. Assanov, D., Kerimray, A., Batkeyev, B., Kapsalyamova, Z. The Effects of COVID-19-related Driving Restrictions on Air Quality in an Industrial City. Aerosol and Air Quality Research. 2021. DOI: 10.4209/aaqr.200663. WoS IF 3.9 (Q2), Scopus CiteScore 6.5, дәйексөз 77%. 3. Маратова Г.Р., Асанов Д.А., Галкин С.В., Запасный В.В. «Регулирование промышленных выбросов в Казахстане». Қазақстанның инновациялық дамуына жастардың шығармашылығы» атты студенттердің, магистранттардың және жас ғалымдардың VIІ Халықаралық ғылыми-техникалық конференциясы. – Өскемен: ШҚТУ, 2021. – III бөлім – 232-235 б. 4. Асанов Д.А.; Садуакасова А.Т.; Галкин С.В.; Запасный В.В.; Запасный Е.В.; Дрючкова О.А. Способ очистки газов от сероводорода и диоксида серы и установка для его осуществления. Пайдалы модель патенті № 6742. МПК B01D 37/00 B01D 46/00. 2021. Бюл. № 49.
2022 жыл	1. Галкин С.В., Маратова Г.Р., Асанов Д.А. «Свойства сероводорода в аспекте загрязнения атмосферного воздуха». Қазақстанның инновациялық дамуына жастардың шығармашылығы» атты студенттердің, магистранттардың және жас ғалымдардың VIІІ Халықаралық ғылыми-техникалық конференциясы. – Өскемен: ШҚТУ, 2022. –VII бөлім – 30-32 б. 2. Кибатолдинова Г.Н., Азаматова Ж.К., Асанов Д.А. «Анализ содержания диоксида серы и сероводорода в атмосферном воздухе Усть-Каменогорска в 2021 году». Қазақстанның инновациялық дамуына жастардың шығармашылығы» атты студенттердің, магистранттардың және жас ғалымдардың VIІІ Халықаралық ғылыми-техникалық конференциясы. – Өскемен: ШҚТУ, 2022. –VII бөлім – 66-68 б. 3. ҚР БҒМ БҒСҚК ұсынған ғылыми журналда мақала жариялау күтілуде. 3. Scopus базасына кіретін дәйексөз % 50-ден кем емес ғылыми журналында мақала жариялау күтілуде. 5. Зерттеулер нәтижесі бойынша монография жариялау күтілуде. 6. «Способ снижения выбросов диоксида серы и сероводорода в атмосферу при производстве серной кислоты классическим методом двойного контактирования» патентін алу күтілуде.

Год

Зерттеу бойынша алынған нәтижелері.

Жарияланымдар (оларға сілтемелері бар) мен патенттер; әлеуетті пайдаланушыларға арналған ақпарат

2020 жыл

1. Асанов Д.А., Запасный В.В., Еркинбеков М.Е., Ткаченко О.А., Маратова Г.Р., Садуакасова Г.Н. Поиск источников выбросов сероводорода в атмосферу в Усть-Каменогорске. Способы их контроля // Вестник Восточно-Казахстанского технического университета им. Д. Серикбаева. 2020. – № 3 (89). – С. 3-9.

2. Асанов Д.А., Запасный В.В., Маратова Г.Р., Садуакасова А.Т. Выбросы сероводорода в г. Усть-Каменогорске: проблемы и перспективы // Творчество молодых – инновационному развитию Казахстана. Материалы VI Международной научно-технической конференции студентов, магистрантов и молодых ученых. – Усть-Каменогорск: ВКГТУ, 2020. – Часть III – С. 41-44.

3. Асанов Д.А., Запасный В.В. Анализ качества атмосферного воздуха в промышленных городах и природоохранная политика предприятий. Усть-Каменогорск: ВКТУ, 2020. – 222 с. (ISBN 978-601-208-724-6).

2021 жыл

1. Daulet Assanov, Valeryi Zapasnyi Aiymgul Kerimray. Air Quality and Industrial Emissions in the Cities of Kazakhstan // Atmosphere. 2021. - № 12(3), 314; DOI: 10.3390/atmos12030314. WoS IF 2.397 (Q3), Scopus CiteScore 2.5, дәйексөз 59%.

2. Assanov, D., Kerimray, A., Batkeyev, B., Kapsalyamova, Z. The Effects of COVID-19-related Driving Restrictions on Air Quality in an Industrial City. Aerosol and Air Quality Research. 2021. DOI: 10.4209/aaqr.200663. WoS IF 3.9 (Q2), Scopus CiteScore 6.5, дәйексөз 77%.

3. Маратова Г.Р., Асанов Д.А., Галкин С.В., Запасный В.В. «Регулирование промышленных выбросов в Казахстане». Қазақстанның инновациялық дамуына жастардың шығармашылығы» атты студенттердің, магистранттардың және жас ғалымдардың VIІ Халықаралық ғылыми-техникалық конференциясы. – Өскемен: ШҚТУ, 2021. – III бөлім – 232-235 б.

4. Асанов Д.А.; Садуакасова А.Т.; Галкин С.В.; Запасный В.В.; Запасный Е.В.; Дрючкова О.А. Способ очистки газов от сероводорода и диоксида серы и установка для его осуществления. Пайдалы модель патенті № 6742. МПК B01D 37/00 B01D 46/00. 2021. Бюл. № 49.

2022 жыл

1. Галкин С.В., Маратова Г.Р., Асанов Д.А. «Свойства сероводорода в аспекте загрязнения атмосферного воздуха». Қазақстанның инновациялық дамуына жастардың шығармашылығы» атты студенттердің, магистранттардың және жас ғалымдардың VIІІ Халықаралық ғылыми-техникалық конференциясы. – Өскемен: ШҚТУ, 2022. –VII бөлім – 30-32 б.

2. Кибатолдинова Г.Н., Азаматова Ж.К., Асанов Д.А. «Анализ содержания диоксида серы и сероводорода в атмосферном воздухе Усть-Каменогорска в 2021 году». Қазақстанның инновациялық дамуына жастардың шығармашылығы» атты студенттердің, магистранттардың және жас ғалымдардың VIІІ Халықаралық ғылыми-техникалық конференциясы. – Өскемен: ШҚТУ, 2022. –VII бөлім – 66-68 б.

3. ҚР БҒМ БҒСҚК ұсынған ғылыми журналда мақала жариялау күтілуде.

3. Scopus базасына кіретін дәйексөз % 50-ден кем емес ғылыми журналында мақала жариялау күтілуде.

5. Зерттеулер нәтижесі бойынша монография жариялау күтілуде.

6. «Способ снижения выбросов диоксида серы и сероводорода в атмосферу при производстве серной кислоты классическим методом двойного контактирования» патентін алу күтілуде.