Түр-түстану

Сипаттама: Түстерді зерттеудің негізгі теориялық аспектілері физикалық факторлар, қоршаған орта түсінің психологиялық және физиологиялық әсері, түс үйлесімділігі және бейнелеу өнері мен сәулеттік дизайндағы көркемдік экспрессивтілік құралы ретінде түс мүмкіндіктерін мақсатты пайдалану мәселелері қарастырылады.

Кредиттер саны: 5

Пререквизиты:

• Сурет 1

Пәннің еңбек сыйымдылығы:

Компонент: Таңдау бойынша компонент

Цикл: Базалық пәндер

Мақсат

• Түс композициясының негіздерін зерттеу, студенттің түс туралы біртұтас білімін қалыптастыру, жобалық іс-әрекет процесінде колористикалық ойлау қабілетін дамыту, осы білімді жобалауда, композицияда, кескіндемеде, көркемдік талғам мен шығармашылық ойлауды дамытуда колористикалық мәселелерді шешуде қолдану дағдыларына ие болу.

Міндет

• Пәнді оқытудың міндеттері: түсті қабылдауды, түстің физикалық сипаттамалары мен параметрлерін анықтайтын физикалық факторларды зерттеу; түс құбылысын архитектуралық ортаның функционалды жайлылығы мен көркемдік экспрессивтілігін құрудың қуатты құралы ретінде және өнердің пластикалық түрлеріндегі маңызды бейнелеу құралдарының бірі ретінде пайдалану; бастапқы деректерді талдау және біртұтас архитектуралық орта жобасын колористикалық шешу үшін материал қалыптастыру.

Оқыту нәтижесі: білу және түсіну

• Түс туралы ғылым ретінде түсініктермен танысу, мәдени-тарихи түс дәстүрлері мен қалауларын, түстерді үйлестіру мәселелерін түсіну;

Оқыту нәтижесі: білім мен ұғымды қолдану

• Бейнелеу өнері мен архитектуралық дизайндағы көркемдік экспрессивтілік құралдары туралы білімді, сәулет өнеріндегі түс мүмкіндіктерін мақсатты пайдалану шеберлігінің рөлін түсінуді қолдана алады;
• Жоба идеясын ұсыныңыз (тұжырымдама) және оны архитектуралық шешімді әзірлеу кезінде дәйекті түрде дамыту, жобадағы түс массаларының үйлесімді орналасуы мен өзара әрекеттесуін қамтамасыз ету.
• Түс дизайнының негіздерін білу; түс психологиясының негіздері, оның мәдени-тарихиге байланысты түсініктер дәстүрлер;

Оқыту нәтижесі: талқылай білуді қалыптастыру

• Архитектуралық сыртқы және интерьер жобасының колористикалық шешімін жасау үшін шешімдер мен практикалық ұсыныстарды түсіндіру;

Оқыту нәтижесі: коммуникативтік қабілеттіліктер

• Авторлық жобаларды қалыптастырудағы және талқылаудағы кәсіби қабілеттерін практикалық қызмет түстерді қолданумен байланысты бағыттардың мамандарымен суреттеу;

Оқыту нәтижесі: Оқу дағдылары немесе сабаққа қабілеттілігі

• Сәулет пен өнердегі іргелі және соңғы жетістіктерді пайдалану; авторлық шығармашылық ойлауды қалыптастыру мүмкіндігі.

Оқыту әдістері

Ақпараттық-коммуникациялық технологиялар; сәулет-көркемдік және зерттеу технологиялары.

Білім алушының білімін бағалау

Оқытушы ағымдағы бақылау жұмыстарының барлық түрлерін жүргізеді және академиялық кезеңде екі рет білім алушылардың ағымдағы үлгеріміне тиісті баға береді. Ағымдағы бақылау нәтижелері бойынша 1 және 2 рейтинг қалыптастырылады. Білім алушының оқу жетістіктері 100 балдық шкала бойынша бағаланады, Р1 және Р2 қорытынды бағасы ағымдағы үлгерім бағасынан орташа арифметикалық ретінде шығарылады. Академиялық кезеңде білім алушының жұмысын бағалауды пән бойынша тапсырмаларды тапсыру кестесіне сәйкес оқытушы жүзеге асырады. Бақылау жүйесі жазбаша және ауызша, топтық және жеке формаларды біріктіре алады.

Жұмыс түрлері бойынша оқыту нәтижелерін бағалау саясаты

Бағалау нысаны

Пән бойынша білім алушының білімін қорытынды бағалау 100 баллдық жүйе бойынша жүзеге асырылады және:

• Емтиханда алынған нәтиженің 40%;
• Ағымдағы үлгерімнің 60% - ы.

Қорытынды бағаны есептеу формуласы:

 

мұндағы, Р1, Р2-тиісінше бірінші, екінші рейтингті бағалаудың сандық эквиваленттері;

Э - емтихандағы бағаның сандық баламасы.

Қортынды әріптік бағасы және оның балдық сандық эквиваленті:

Төрт балдық жүйе бойынша цифрлық баламаға сәйкес келетін білім алушылардың оқу жетістіктерін бағалаудың әріптік жүйесі:

Практикалық сабақтардың тақырыптары

• Түсті қабылдау құбылысын тудыратын физикалық факторлар; Жарық көздерінің түсті қабылдауға әсері
• Түс спектрі; Түс дөңгелегі түстер жүйесінің графикалық кескінінің негізі ретінде; түстерді араластыру заңдары
• Түстің негізгі сипаттамалары; түстердің систематикасы және жіктелуі; түс жүйелері; түсті атластар
• Түстерді сипаттаудың колориметриялық тәсілі; түс координаталық жүйелері (ОЖЖ); электрондық түс кеңістігінің модельдері
• Түстің психофизиологиялық қасиеттері
• Түс ассоциациялары және түс таңдаулары; түс қоғамның стилі мен эстетикалық бағытының көрсеткіші ретінде
• Түс мәдениеті құбылысы; түс символикасы; түстердің ассоциативті қасиеттерін иконалық түс жүйелерінде қолдану
• Түс композициясы; түс үйлесімі, түсі, түс схемасы
• Түс үйлесімі теориясының негізгі принциптері және түс үйлесімінің типологиясы
• Архитектуралық экстерьердің колористикалық шешімінің эскиздік жобасы үшін бастапқы деректерді талдау және материалды қалыптастыру

Негізгі әдебиет

• Ефимов А. Колористика города. - М.: Стройиздат, 2018
• Жабинский В.Н., Винтова А.В. Рисунок: Учеб. пособие. М.: Инфра-М, 2018
• Иоханнес Иттен. Искусство цвета. – М.: Д.Арапов, 2020
• Панксенов Г.И. Живопись. Форма, цвет, изображение. Учеб. Пособие. М.: Издательский центр «Академия», 2022

Қосымша әдебиеттер

• Шашлов А., Чуркин А. Метрология цвета. Компьютерра, 2009
• Медведев В.Ю. Цветоведение. Колористика: учеб. пособие (курс лекций). – СПб: ИПЦ СПГУТД, 2005
• Зайцев А.С. Наука о цвете и живопись. – М.: Искусство, 1986
• Агонсон Ж. Теория цвета и ее применение в искусстве и дизайне. – М.: Мир, 1982
• Фрилинг Г Ауэр К. Человек – цвет – пространство. – М.: Стройиздат, 1973
• Ивенс Р.М. Введение в теорию цвета. – М.: Мир, 1964
• Гете И.В. К учению о цвете (хроматика). Иоганн Вольфганг Гете. Избранные сочинения по естествознанию. – Л.: АН СССР, 1957
• Теория цвета. Аs media.ru