Қазақ (орыс) тілі
Сипаттама: Курс көлемінде студенттер қазақ тілінің грамматикасын толық меңгеріп, тілдік дағдыларды байытады. Мамандық бойынша лексикалық және терминологиялық минимумды меңгереді. Жеке шағын стильдерге тән коммуникативтік құралдарды дамытады; оқу және тыңдау дағдысы мен іскерлігін дамытады, түрлі ғылыми мәтіндерді, сөзжасам үлгілерін жасауға баулу.
Кредиттер саны: 10
Пререквизиты:
- Қазақ (орыс) тілі
- Қазақ (орыс) тілі. Мектеп курсы
Пәннің еңбек сыйымдылығы:
Жұмыс түрлері | сағат |
---|---|
Дәрістер | |
Практикалық жұмыстар | 45 |
Зертханалық жұмыстар | |
СӨЖО | 30 |
СӨЖ | 75 |
реферат | |
Қорытынды бақылау нысаны | реферат |
Қорытынды бақылауды жүргізу нысаны | жазбаша емтихан |
Компонент: Міндетті компонент
Цикл: Жалпы білімдік пәндер
Мақсат
- B1 біліктілік деңгейіне сәйкес сөйлеу әрекетінің барлық түрлері бойынша коммуникативтік құзыреттілікті қалыптастыру арқылы әлеуметтік, мәдениетаралық, кәсіби және қарым-қатынас құралы ретінде қазақ ұлттық мәдениеті тұрғысынан қазақ тілін сапалы меңгеруді қамтамасыз ету
Міндет
- -Рухани жаңғырудың жалпыұлттық идеясы шеңберінде студенттердің әлеуметтік- гуманитарлық дүниетанымын қалыптастыруға бағытталған жалпы білім беру пәні; - Болашақ маманның ұлттық сана мен мәдени код негізіндегі танымын қалыптастыра отырып, әлемдік деңгейдегі білімді меңгеруде тілдің дәнекер болып табылатынына көз жеткізу, еліміздің дамуы жолында еңбек ететін маманның мемлекеттік тілді жетік меңгеріп, ұлттық жаңғыруды қамтамасыз етуге қабілетті мамандарды даярлауда қазақ тілінің қолданыс аясын кеңейту.
Оқыту нәтижесі: білу және түсіну
- - лексика, білімнің грамматикалық жүйесін және ниеттердің прагматикалық мазмұнын толық түсіну негізінде тілдік және сөйлеу құралдарын дұрыс таңдау және пайдалану;
Оқыту нәтижесі: білім мен ұғымды қолдану
- - мәтіннің нақты мазмұнын жеткізу, қорытынды жасай білу, бүкіл мәтінді және оның жеке құрылымдық бөліктерін қорытып сипаттау
Оқыту нәтижесі: талқылай білуді қалыптастыру
- -мәтіндік ақпаратты түсіндіру, әлеуметтік-мәдени, қоғамдық-саяси, оқу-кәсіби мәтіндердің әлеуметтік-тұрмыстық, стильдік және жанрлық ерекшеліктерін ашу,
Оқыту нәтижесі: коммуникативтік қабілеттіліктер
- - қарым-қатынас жағдайына сәйкес ақпаратты сұрата және хабарлай білу, сөйлеу қарым-қатынасына қатысушылардың іс-әрекеттерін бағалай білу, таныс немесе бейтаныс әңгімелесуші адамға әсер ету үшін ақпаратты пайдалану; - тілдік және мәдени қарым-қатынас ерекшеліктеріне сәйкес тұлғалық, әлеуметтік және кәсіби құзыреттіліктер таныту;
Оқыту нәтижесі: Оқу дағдылары немесе сабаққа қабілеттілігі
- - пікірталастарда этикалық, мәдени және әлеуметтік маңызды мәселелерді талқылау, өз көзқарасын білдіре білу, оны негіздей білу, қатысушылардың пікірін сыни тұрғыдан бағалау; - жеке қажеттіліктерді іске асыру (тұрмыстық, оқу, әлеуметтік, мәдени, кәсіби), әртүрлі қарым-қатынас жағдайларында этикалық тұрғыдан өз ұстанымының тиісті лексикалық-грамматикалық және прагматикалық деңгейінде өз көзқарасын дұрыс білдіре білу.
Оқыту әдістері
1. проблемы оқыту: студенттердің өзіндік белсенді іс әрекеттерін олардың рұқсаты бойынша ұйымдастыру және проблемық жағдай жасау, нетижесінде ойлау қабілеті дамиды, білімді меңгеру, да ғдылану, икемдилік шығармашылық түрде өтеді; 2. зернттеу әдістері: зерттелетин мәселеге терең бойлау және они шешу жолдарын іздестіру арқылы білімді өздігінен меңгеру; 3. ойын әдістерінің технологии (рөлдік, іскерлік және оқу ойындарының басқа түрлері): танымдық белсенділікті дамыту, практическилық іс-әрекетте қажетті белгілі бір дағдылар мен дағды ларды қалыптастыру.
Білім алушының білімін бағалау
Оқытушы ағымдағы бақылау жұмыстарының барлық түрлерін жүргізеді және академиялық кезеңде екі рет білім алушылардың ағымдағы үлгеріміне тиісті баға береді. Ағымдағы бақылау нәтижелері бойынша 1 және 2 рейтинг қалыптастырылады. Білім алушының оқу жетістіктері 100 балдық шкала бойынша бағаланады, Р1 және Р2 қорытынды бағасы ағымдағы үлгерім бағасынан орташа арифметикалық ретінде шығарылады. Академиялық кезеңде білім алушының жұмысын бағалауды пән бойынша тапсырмаларды тапсыру кестесіне сәйкес оқытушы жүзеге асырады. Бақылау жүйесі жазбаша және ауызша, топтық және жеке формаларды біріктіре алады.
Кезең | Тапсырма түрі | Өлшем |
---|---|---|
1 рейтинг | Монолог, сұхбат құру, әңгімелеу | 0-100 |
Шағын жоба әзірлеу | ||
Пікірсайыс | ||
Эссе жазу | ||
Мәтінмен жұмыс. Грамматикалық жаттығу жұмыстары. | ||
Бейнематериалдарды талқылау | ||
Ауызша сұрақ-жауап | ||
Межелік бақылау жұмысы. | ||
2 рейтинг | Жаттығу жұмыстары. Бейнежазба материалдарын талқылау. | 0-100 |
Мәтінмен жұмысы. Жаттығу жұмыстары. | ||
Топтық жоба қорғау. Сұрақ-жауап | ||
Бейнебаян, презентация әзірлеу, қорғау | ||
Лексикалық минимум тапсыру | ||
Постер, синквейн, ассограммалар | ||
Межелік бақылау жұмысы. | ||
Қорытынды бақылау | реферат, емтихан | 0-100 |
Жұмыс түрлері бойынша оқыту нәтижелерін бағалау саясаты
Тапсырма түрі | 90-100 | 70-89 | 50-69 | 0-49 |
---|---|---|---|---|
Өте жақсы | Жақсы | Қанағаттанарлық | Қанағаттанарлықсыз | |
Практикалық (семинар) сабақтар | курстың теориялық мазмұны толығымен игерілді, игерілген материалмен жұмыс істеудің қажетті практикалық дағдылары қалыптасты, оқу бағдарламасында қарастырылған барлық оқу тапсырмалары орындалды, оларды орындау сапасы максимумға жақын балл санымен бағаланды. | курстың теориялық мазмұны толығымен, олқылықтарсыз игерілді, игерілген материалмен жұмыс істеудің кейбір практикалық дағдылары жеткіліксіз қалыптасты, оқу бағдарламасында қарастырылған барлық оқу тапсырмалары орындалды, олардың ешқайсысының орындалу сапасы ең аз балл санымен бағаланбады, тапсырмалардың кейбір түрлері қателіктермен орындалды | курстың теориялық мазмұны ішінара игерілді, бірақ олқылықтар маңызды емес, игерілген материалмен жұмыс істеудің қажетті практикалық дағдылары негізінен қалыптасады, оқу бағдарламасында қарастырылған оқу тапсырмаларының көпшілігі орындалады, кейбір орындалған тапсырмаларда қателер болуы мүмкін | курстың теориялық мазмұны игерілмеген, жұмыстың қажетті практикалық дағдылары қалыптаспаған, орындалған оқу тапсырмаларында өрескел қателер бар, Курс материалы бойынша қосымша өзіндік жұмыс оқу тапсырмаларын орындау сапасын айтарлықтай арттыруға әкелмейді. |
Жазбаша жұмыстар/ Эссе | жұмыс барлық талаптарға жауап береді, сонымен қатар ғылыми жаңалығымен ерекшеленеді. Эссе тақырыбы толық ашылған, автордың ұстанымы айқын кӛрсетілген, логикалық және негізделген тұжырымдар бар. Эссе ұсынылған негізгі және қосымша әдебиеттер негізінде жазылған. Жоғары деңгейде жұмыс ресімделді | "ӛте жақсы" бағалау сияқты талаптар. Сонымен қатар, білім алушыларға оқу пәні бағдарламасында ұсынылған әдебиеттер пайдаланылмаған. Жалпы, эссе тақырыбы ашылды; тұжырымдар тұжырымдалған, бірақ жеткілікті негізделмеген; қажетті негізгі және қосымша әдебиеттер пайдаланылды; автордың ұстанымы жеткілікті түрде айқын кӛрінбейді. Сауатты дизайн | тақырып бірнеше негізгі және қосымша дереккӛздерді пайдалану негізінде ашылады; ӛз ұстанымы нашар кӛрсетілген, қорытындылар бар, бірақ олар негізделмеген; материал сәйкес келмейтін, тиісті дәлелсіз баяндалған. Дизайн бойынша кемшіліктер бар | эссе тақырыбы ашылмаған; материал ӛзінің бағалауынсыз және қорытындысыз баяндалған; силлабуста кӛрсетілген әдебиеттерге сілтемелер жоқ. Жұмысты рәсімдеуде кемшіліктер бар |
Ауызша сұрақ-жауап | қойылған барлық сұрақтарға толық және негізделген жауаптар беріледі, жауаптарда бастысы анықталады; жауаптар нақты бірақ қысқа болуы мүмкін, ойлары логикалық дәйектілікпен баяндалады; фактілерді, оқиғаларды, құбылыстарды өз бетінше талдай біледі, олардың өзара байланысы мен дамуындағы процестерді сипаттайды. | қойылған сұрақтарға толық, жеткілікті негізделген жауаптар беріледі; жауаптарда бастысы анықталмайды, жауаптар негізінен қысқа, әрдайым анық бола бермейді. | негізінен, қойылған барлық сұрақтарға дұрыс жауаптар берілді, бірақ тиісті тереңдік пен негіздемесіз, сұрақтарға жауап беру кезінде бастысы ерекшеленбеді; жауаптар анық емес және тиісті логикалық реттіліксіз болды; жеке қосымша сұрақтарға жауап берілмейді. Сөздік қор жеткіліксіз. | сұрақтың мәнін түсінбейді, сөздердің лексикалық мағынасын білмейді, қажетті сөздік қоры жоқ |
Мәтіннің негізгі мазмұнын түсініп оқу | түпнұсқа мәтіннің негізгі мазмұнын түсінеді, негізгі ойды бөліп көрсете алады, негізгі фактілерді анықтай алады, контекстен бейтаныс сөздердің мағынасын сөзжасамдық элементтер арқылы немесе ана тіліне ұқсастық арқылы болжай алады. | Түпнұсқа мәтіннің негізгі мазмұнын түсінеді, негізгі ойды бөліп, жеке фактілерді анықтай алады. Бірақ тілдік болжам жеткілікті түрде дамымаған, кейбір таныс емес сөздерді түсіну қиын, сөздікке жиі жүгінеді, оқу қарқыны баяу. | Оқығанының негізгі мазмұнын толық түсінбейді, мәтіндегі аз ғана фактілерді анықтай алады, оның лингвистикалық болжамы мүлде дамымаған. | Мәтінннің мазмұнын түсінбейді немесе мәтіннің мазмұнын қате түсінеді, мәтіннен белгілі бір фактілерді таба алмайды |
Лексика-грамматикалық жұмыс | Лексикалық сөздердің мағынасын дұрыс анықтау, кішігірім қателіктерге жол берілмейді. Зерттелген материалды толық баяндайды, тілдік ұғымдардың дұрыс анықтамаларын береді; материалды түсінуді анықтайды, өз пікірін негіздей алады, білімді практикада қолдана алады, қажетті мысалдар келтіреді; материалды әдеби тілдің нормалары тұрғысынан дәйекті және дұрыс баяндайды. | Бір ғана өресел қателік немесе бірнеше кішігірім қателіктер жіберілді. Білім алушы толық жауап береді, бірақ өзі түзететін 1-2 қатеге және баяндалған материалдың реттілігі мен тілдік құрылымда 1-2 кемшілікке жол береді. | Сөздің мағынасын анықтауда бірнеше маңызды және/немесе бір өрескел қателік жіберілді. Білім алушы осы тақырыптың негізгі ережелерін біледі және түсінеді, бірақ материалды толық емес баяндайды және ұғымдарды анықтауда немесе ережелерді тұжырымдауда дәлсіздіктерге жол береді; өз пайымдауларын жеткілікті терең және дәлелді негіздей алмайды және өз мысалдарын келтіре алмайды; материалды дәйексіз баяндайды және баяндалғанның тілдік дизайнында қателіктер жібереді. | Тапсырма орындалмады немесе көптеген өрескел қателіктермен, анықтамалармен нақты емес орындалды. Білім алушы зерттелетін материалдың тиісті бөлімінің көп бөлігін білмегендігін анықтайды, олардың мағынасын бұрмалайтын анықтамалар мен ережелерді тұжырымдауда қателіктер жібереді, материалды тұрақсыз және сенімсіз түрде баяндайды. |
Межелік бақылау жұмысы | Қатесіз және кемшіліксіз орындалған жұмыс үшін қойылады, тапсырмалар 100% орындалуы тиіс | Жұмыста бір өрескел қате және бір-екі кемшіліктен, үш кемшіліктен аспайтын жұмыс үшін қойылады. Тапсырмалардың 70-тен 89% - на дейін орындалуы керек | Егер білім алушы барлық жұмыстың кем дегенде 50% дұрыс орындаған болса немесе бір өрескел қателік пен екі кемшіліктен артық емес, бір өрескел және бір өрескел қатеден артық емес, үш өрескел қатеден, бір өрескел қатеден және үш кемшіліктен артық емес, төрт-бес кемшілік болған жағдайда қойылады. | Егер қателер мен кемшіліктер саны 3 бағалау нормасынан асып кетсе немесе барлық жұмыстың 50% - дан азы дұрыс орындалса қойылады |
Реферат | Жұмысты жазуға және қорғауға қойылатын барлық талаптар орындалды: проблема белгіленді және оның ӛзектілігі негізделді, қарастырылып отырған мәселеге әртүрлі кӛзқарастарға қысқаша талдау жасалды және ӛз ұстанымы қисынды түрде баяндалды, қорытындылар тұжырымдалды, тақырып толығымен ашылды, кӛлемі сақталды, сыртқы дизайнға қойылатын талаптар сақталды, қосымша сұрақтарға дұрыс жауаптар берілді. Тақырыптың мазмұны толық ашылған және жұмыс таңдалған тақырыпқа сәйкес келеді, әр бӛлім бойынша негізделген тұжырымдар бар; жұмыс дұрыс жасалған, маңызды емес стилистикалық қателер бар; жұмыс ӛз бетінше орындалды, барлық таңдалған әдебиеттер талданып, жұмыста қолданылды | Рефератқа және оны қорғауға қойылатын негізгі талаптар орындалды, бірақ кемшіліктер жіберілді. Атап айтқанда, материалды ұсынуда дәлсіздіктер бар; пайымдауларда логикалық дәйектілік жоқ; Эссе кӛлемі сақталмаған; дизайндағы олқылықтар бар; қорғау кезінде қосымша сұрақтарға толық емес жауаптар берілді. Жұмыстың мазмұны негізінен тақырыпқа сәйкес келеді немесе оның кӛлемі жоғарылай ды, қорытындылар негізінен бӛлімнің мазмұнына сәйкес келеді; жұмыс негізінен дұрыс жасалған, кейбір маңызды емес стилистикалық және грамматикалық қателер бар; жұмыс негізінен ӛз бетінше жүргізілді, әдебиет қолданылды | Талаптардың орындалуында айтарлықтай ауытқулар бар. Атап айтқанда, тақырып тек ішінара қамтылған; қосымша сұрақтарға жауап беру кезінде нақты қателіктер жіберілді; қорғау кезінде қорытынды жоқ. Жұмыстың мазмұны тақырыпқа ішінара сәйкес келеді; қорытындылар жұмыстың барлық тараулары бойынша жасалмаған немесе бөлімнің мазмұнына ішінара сәйкес келмейді | Тақырыбы ашылмаған, мәселенің елеулі түсінбеушілігі анықталған, жұмыстың мазмұны мәлімделген тақырыпқа сәйкес келмейді; тұжырымдар жоқ немесе бӛлімнің мазмұнына сәйкес келмейді, жұмыс мәтіні абайсызда, оқылмай ресімделген, ӛрескел стилистикалық және грамматикалық қателер бар, бір немесе бірнеше дереккӛздерден мәтін фрагменттерінің ойланбастан қайта жазылуы байқалады, әдебиет пайдаланылмаған |
Жазбаша емтихан | Жазбаша жұмыстың мазмұны талаптарға толық сәйкес келеді; нақты қателіктер жоқ; мазмұны дәйекті түрде баяндалады; жұмыс сөздіктің байлығымен, сөз қолданудың дәлдігімен ерекшеленеді. Жалпы, жұмыста мазмұнында 1 кемшілік және 1 — 2 сөйлеу кемістігі бар. Рұқсат етіледі: -1 орфографиялық немесе -1 тыныс белгілері немесе -1 грамматикалық қате | Жұмыстың мазмұны негізінен тақырыпқа сәйкес келеді (тақырыптан шамалы ауытқулар бар); мазмұны негізінен сенімді, бірақ нақты нақты дәлсіздіктер бар; ойды ұсынуда дәйектіліктің шамалы бұзылыстары бар. Жалпы, жұмыста 2-ден көп емес мазмұндағы кемшіліктерге және 3 — тен 4-ке дейін Сөйлеу кемшіліктеріне жол беріледі. Рұқсат етіледі: 2 емле және 2 пунктуациялық қателер, немесе -1 орфографиялық және 3 пунктуациялық қателер, немесе -4 орфографиялық қателер болмаған кезде пунктуациялық қателер, сондай-ақ 2 грамматикалық қателер. | Жұмыста мәселеден айтарлықтай ауытқулар бар; жұмыс ең бастысы сенімді, бірақ ол бар; жеке нақты дәлсіздіктер; дұрыс емес сөз бар. Жалпы, жұмыста 4-тен аспайтын мазмұндағы кемшіліктерге және 5 сөйлеу кемшіліктеріне жол беріледі. Рұқсат етіледі: 4 орфографиялық және 4 пунктуациялық қателер, немесе 3 орфографиялық қателер және 5 пунктуациялық қателер немесе орфографиялық қателер болмаған кезде 7 пунктуациялық қателер. | Пәннің негіздерін білмегендігін, құбылыстар мен процестерді талдаудың қалыптаспаған дағдыларын көрсетеді, дәлелді қорытынды жасай алмайды және мысалдар келтіре алмайды, терминологияны білмейді, презентацияның қисындылығы мен дәйектілігінің жоқтығын көрсетеді, қателіктер жібереді |
Бағалау нысаны
Пән бойынша білім алушының білімін қорытынды бағалау 100 баллдық жүйе бойынша жүзеге асырылады және:
- Емтиханда алынған нәтиженің 40%;
- Ағымдағы үлгерімнің 60% - ы.
Қорытынды бағаны есептеу формуласы:
И= 0,6 | Р1+Р2 | +0,4Э |
2 |
мұндағы, Р1, Р2-тиісінше бірінші, екінші рейтингті бағалаудың сандық эквиваленттері;
Э - емтихандағы бағаның сандық баламасы.
Қортынды әріптік бағасы және оның балдық сандық эквиваленті:
Төрт балдық жүйе бойынша цифрлық баламаға сәйкес келетін білім алушылардың оқу жетістіктерін бағалаудың әріптік жүйесі:
Әріптік жүйе бойынша бағалар | Балдардың сандық эквиваленті | Балдар (%-тік құрамы) | Дәстүрлі жүйе бойынша бағалар |
---|---|---|---|
A | 4.0 | 95-100 | Өте жақсы |
A- | 3.67 | 90-94 | |
B+ | 3.33 | 85-89 | Жақсы |
B | 3.0 | 80-84 | |
B- | 2.67 | 75-79 | |
C+ | 2.33 | 70-74 | |
C | 2.0 | 65-69 | Қанағаттанарлық |
C- | 1.67 | 60-64 | |
D+ | 1.33 | 55-59 | |
D | 1.0 | 50-54 | |
FX | 0.5 | 25-49 | Қанағаттанарлықсыз |
F | 0 | 0-24 |
Практикалық сабақтардың тақырыптары
- Жеке тұлға
- Отбасы және дәстүр
- Мамандықтың бәрі жақсы
- Қоғам және жастар
- Бірінші байлық – денсаулық
- Адам және экология
- Саяхат және туризм
- Адам және табиғат
- Адам және уақыт
- Мәдениет және өнер
- Мінез және келбет
- Сән мен талғам Киім үлгілері пішіндерінің алмасуы, стиль ерекшеліктері
- Әдебиет және өнер
- Отан, туған жер ұғымы
- Тұрғын үй және сәулет
Негізгі әдебиет
- 1. Жаксылыкова Б.С. Қазақ тілі (В1 деңгейі). Оқу құралы (техникалық жоғары оқу орындарының студенттеріне арналған) – Өскемен: ШҚТУ, 2023. 112б 2. Балабеков А.К., Бозбаева-Хунг А.Т., Досмамбетова Г.Қ., Салыхова Б.О., Қазақ тілі: орта деңгейге арналған оқулық. Ұлттық тестілеу орталығы. – Астана: 2017 3. Күзекова З.С., Байтелиева Ж.Д. Қазақ тілі: оқулық. – Астана, 2016. 4. Жекеева К.О. Қазақ тілі (В-1 деңгейі). Оқу құралы (техникалық жоғары оқу орындарының студенттеріне арналған) – Алматы: АЭжБУ, 2020. 85-б 5. Ерназарова З.Ш., Тілешов Е.Е. және т.б. Қазақ тілі: үш деңгейлік оқу құралы/ – Астана: Арман-Медиа, 2013.
Қосымша әдебиеттер
- 1. Қазақ тілі және ұлттық құндылықтар. Кешенді оқу құралы. 1-4 кітап. – Алматы: Еверо, 2018. 2. Бизақов С. Синонимдер сөздігі – Алматы: «Арыс» баспасы, 2015.- 640 б. 3. Орфографиялық сөздік / Алтыншы басылым. Құраст.: Н.Уәли, Қ.Күдеринова, А.Фазылжанова, Ж.Исаева, Н.Әміржанова, А.Әмірбекова.- Алматы: «Дәуір» баспасы, 2013.- 720 б. 4. Қалиев. Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі. Алматы, 2014. - 728 5. Қазақстан Республикасының Ұлттық стандарты. Қазақ тілін меңгерудің коммуникативтік тілдік құзыреттіліктері. Орта деңгей. Жалпы меңгеру. ҚР СТ 1925-2015 – Астана, 2015 6. 6.Кеңесбаев І. Фразеологиялық сөздік – Алматы: «Арыс» баспасы, 2007.- 800 б. 7. Онлайн ресурстар: kaz-tili.kz, www.sozdik.kz, www. soylem.kz, tilalemi.kz. emle.kz. terminkom.kz. atau.kz