ЖЭС-н турбиналары
Сипаттама: Қазіргі кезде қуатты электростанцияның ажырамас элементі ретінде бу турбиналы (немесе газ турбиналы) агрегаттын жатқызамыз. Ол бу (немесе газ) турбинасының көмегімен электрлік машиналар. Электрлік машина дегеніміз – ротордың механикалық энергиясын электрлік энергияға айналдыратын машина. Өз кезегінде турбина - жұмыс істеуші дененің жылу энергиясы механикалық энергияға өзгертетін машина.
Кредиттер саны: 6
Пәннің еңбек сыйымдылығы:
| Жұмыс түрлері | сағат |
|---|---|
| Дәрістер | 30 |
| Практикалық жұмыстар | 30 |
| Зертханалық жұмыстар | |
| СӨЖО | 30 |
| СӨЖ | 90 |
| Қорытынды бақылау нысаны | емтихан |
| Қорытынды бақылауды жүргізу нысаны | емтихан |
Компонент: Таңдау бойынша компонент
Цикл: Базалық пәндер
Мақсат
- Тәртіп жүргізу мақсаты ол жылу және атомдық электр станциялардың булы турбиналарың, олардың контрукцияларың, әрекет принциптерің, есеп-қисап негіздерімен зерттеуі келеді
Міндет
- Курсты оқу нәтижесінде студенттер турбиналық сатыда және жалпы турбинада жылу энергиясын түрлендіру заңдарын, бу және газ турбиналарының құрылымын, олардың жұмыс істеу принципі мен жұмыс режимін білуі, турбиналық саты мен жалпы турбинаны есептей білуі, турбиналық жабдықтың жұмысы кезінде пайдалану ерекшеліктерімен байланысты зертханалық жұмыстарды жүргізу барысында инженерлік дағдыларды алуы тиіс.
Оқыту нәтижесі: білу және түсіну
- ЖЭО турбина жабдықтарын есептеу, байқап көру, пайдалануға және жұмыс меншікті әдістерін білу
Оқыту нәтижесі: білім мен ұғымды қолдану
- Техникалық тапсырмаға сәйкес жобалауды автоматтандырудың стандартты құралдарын пайдалана отырып, ЖЭС турбиналық жабдықтарының жекелеген бөлшектері мен тораптарын жобалау және типтік әдістемелер бойынша есептеулерді жүргізе білу;
Оқыту нәтижесі: талқылай білуді қалыптастыру
- Турбиналық жабдықтарды таңдау бойынша шешім қабылдауға техникалық және экономикалық есептеулер нәтижелерін талдау және бағалау
Оқыту нәтижесі: коммуникативтік қабілеттіліктер
- ЖЭО турбина жабдықтарының күрделі жиынтық жобалау тапсырмаларын орындау кезінде командада жұмыс істей білу
Оқыту нәтижесі: Оқу дағдылары немесе сабаққа қабілеттілігі
- үнемі турбина жабдығының жаңа түрлерін туралы ақпаратты жаңарту
Оқыту әдістері
Кредиттік оқыту технологиясы жағдайында сабақтар көбінесе белсенді және шығармашылық түрде өткізілуі тиіс. Білім алушыларды білімді іздеу мен басқаруға тартуға, Міндеттерді өз бетінше шешу тәжірибесін алуға ықпал ететін тиімді педагогикалық әдістемелер мен технологиялардың қатарында: - проблемалық және жобалық-бағдарлы оқыту технологиясы; -оқу-зерттеу қызметінің технологиялары; -коммуникативтік технологиялар (дискуссия, пресс-конференция, ми шабуылы, оқу пікірсайыстары және басқа да белсенді формалар мен әдістер)); - кейс әдісі (жағдайды талдау); - білім алушылар іскерлік, рөлдік, Имитациялық ойындарға қатысатын ойын технологиялары; - ақпараттық-коммуникациялық (соның ішінде қашықтықтан білім беру) технологиялар.
Білім алушының білімін бағалау
Оқытушы ағымдағы бақылау жұмыстарының барлық түрлерін жүргізеді және академиялық кезеңде екі рет білім алушылардың ағымдағы үлгеріміне тиісті баға береді. Ағымдағы бақылау нәтижелері бойынша 1 және 2 рейтинг қалыптастырылады. Білім алушының оқу жетістіктері 100 балдық шкала бойынша бағаланады, Р1 және Р2 қорытынды бағасы ағымдағы үлгерім бағасынан орташа арифметикалық ретінде шығарылады. Академиялық кезеңде білім алушының жұмысын бағалауды пән бойынша тапсырмаларды тапсыру кестесіне сәйкес оқытушы жүзеге асырады. Бақылау жүйесі жазбаша және ауызша, топтық және жеке формаларды біріктіре алады.
| Кезең | Тапсырма түрі | Өлшем |
|---|---|---|
| 1 рейтинг | Тәжірибелі сабақ 1- Жылулық циклдар және бу турбинасы конструкциясы (БТҚ). Бу турбинасының негізгі бөлшектері, түйіндері және конструкциясы. Дәріс материалын бекіту, есептер шығару. | 0-100 |
| Тәжірибелік сабақ- Қазіргі заманауи бу турбиналық қондырғыларын (БТҚ) принципиалдық жылулық сұлбасы. Турбиналардың классификациясы. Дәріс материалын бекіту, есептер шығару. | ||
| Тәжірибелік сабақ 3- Бу турбиналары. Бу турбинасы сатысында энергия түрлендіру ерекшеліктері. Дәріс материалын бекіту, есептер шығару. | ||
| СӨЖ 1- Турбина сатысының теориясы | ||
| СӨЖ 2- Көпсатылы турбиналар | ||
| Ауызша сауалнама | ||
| №1 аралық бақылау | ||
| 2 рейтинг | Тәжірибелік сабақ 1- Газтурбиналық қондырғылардың (ГТҚ) схемалары мен циклдері. Дәріс материалын бекіту, есептер шығару. | 0-100 |
| Тәжірибелік сабақ 2- Газтурбиналық қондырғылардың тиімділігін арттыру әдістері. | ||
| Тәжірибелік сабақ 3-Турбиналық қондырғыларды пайдалану. Эксплуатациялық тапсырмалар мен міндеттер. Дәріс материалын бекіту, есептер шығару. | ||
| СӨЖ 1- Айнымалы режимдердегі турбина жұмысы | ||
| СӨЖ 2- Аралас жылу және электр энергиясын өндіруге арналған турбиналар | ||
| Ауызша сауалнама | ||
| №2 аралық бақылау | ||
| Қорытынды бақылау | емтихан | 0-100 |
Жұмыс түрлері бойынша оқыту нәтижелерін бағалау саясаты
| Тапсырма түрі | 90-100 | 70-89 | 50-69 | 0-49 |
|---|---|---|---|---|
| Өте жақсы | Жақсы | Қанағаттанарлық | Қанағаттанарлықсыз | |
| Бақылау сұрақтары бойынша әңгімелесу | жүйелік теориялық білімді көрсетеді, терминологияны біледі, құбылыстар мен процестердің мәнін логикалық және дәйекті түрде түсіндіреді, дәлелді тұжырымдар мен жалпылаулар жасайды, мысалдар келтіреді, монологиялық сөйлеуді еркін меңгергендігін және нақтылау сұрақтарына тез жауап беру қабілетін көрсетеді | ол күшті теориялық білімді көрсетеді, терминологияны біледі, логикалық және дәйекті түрде мәнін, құбылыстары мен процестерін түсіндіреді, дәлелді тұжырымдар мен жалпылаулар жасайды, мысалдар келтіреді, монологиялық сөйлеуді еркін меңгергендігін көрсетеді, бірақ сонымен бірге мұғалімнің өз бетінше немесе шамалы түзетуімен түзететін маңызды емес қателіктер жіберед | Таяз теориялық білімін көрсетеді, құбылыстар мен процестерді талдауда нашар қалыптасқан дағдыларды көрсетеді, дәлелді қорытындылар жасау және мысалдар келтіру қабілеті жеткіліксіз, монологтық сөйлеуде, терминологияда, логикалық және баяндау жүйелілігін жеткіліксіз меңгереді, түзету арқылы ғана түзетілетін қателер жібереді. мұғалім. | Пәннің теориялық негіздерін білмегендігін, құбылыстар мен процестерді талдау дағдыларының қалыптаспағанын көрсетеді, дәлелді қорытындылар жасауды және мысалдар келтіруді білмейді, монологтық сөйлеуді нашар меңгереді, терминологияны білмейді, логикалық және жүйелілік жетіспеушілігін көрсетеді презентация, мұғалімнің түзетуімен де түзете алмайтын қателіктер жібереді, сабақта жауап беруден бас тартады |
| Практикалық (семинар) сабақтарында жұмыс | талап етілетін әрекеттер тізбегін сақтай отырып, практикалық жұмысты толық орындады; жауапта барлық жазбаларды, кестелерді, суреттерді, сызбаларды, графиктерді, есептеулерді дұрыс және дәл толтырады; қателерді талдауды дұрыс орындайды. Сұрақтарға жауап беру кезінде сұрақтың мәнін дұрыс түсінеді, негізгі ұғымдарға нақты анықтама беріп, түсіндіреді; жауапты жаңа мысалдармен сүйемелдейді, білімді жаңа жағдайда қолдануды біледі; оқытылатын және бұрын оқытылатын материал арасында, сондай-ақ басқа пәндерді оқуда алған материалмен байланыс орната алады. | «5» деген баға талаптарын орындады, бірақ 2-3 кемшілік жіберді. Студенттің сұрақтарға жауабы 5-жауапқа қойылатын негізгі талаптарды қанағаттандырады, бірақ білімді жаңа жағдайда қолданбай, бұрын оқыған материалмен және басқа пәндерді оқуда үйренген материалмен байланысын қолданбай беріледі; Бір қате немесе екіден көп кемшілік жіберілсе, оқушы оны өз бетінше немесе мұғалімнің азғантай көмегі арқылы түзете алады. | жұмысты толық орындамаған, бірақ дұрыс нәтижелер мен қорытындыларды алуға мүмкіндік беретін практикалық жұмыс көлемінің 50% кем емес; Жұмыс барысында қателіктер жіберілді. Сұрақтарға жауап беру кезінде студент сұрақтың мәнін дұрыс түсінеді, бірақ жауапта курс сұрақтарын меңгеруде бағдарламалық материалды одан әрі меңгеруге кедергі келтірмейтін кейбір мәселелер туындайды; бір өрескел қатеден және екі олқылықтан артық емес. | жұмысты толық аяқтамады немесе жұмыстың аяқталған бөлігінің көлемі дұрыс қорытынды жасауға мүмкіндік бермейді. Сұрақтарға жауап беру кезінде бағдарлама талаптарына сәйкес негізгі білім мен дағдыларды меңгермегендігін көрсетеді; 3 балл алу үшін қажет мөлшерден көп қателер мен кемшіліктер жіберді немесе қойылған сұрақтардың ешқайсысына жауап бере алмайды |
| Аралық бақылауға арналған тест түріндегі тапсырмалар | 100-90% дұрыс жауаптар | 89-70% дұрыс жауаптар | 69-50% дұрыс жауаптар | 49-0% дұрыс жауаптар |
Бағалау нысаны
Пән бойынша білім алушының білімін қорытынды бағалау 100 баллдық жүйе бойынша жүзеге асырылады және:
- Емтиханда алынған нәтиженің 40%;
- Ағымдағы үлгерімнің 60% - ы.
Қорытынды бағаны есептеу формуласы:
| И= 0,6 | Р1+Р2 | +0,4Э |
| 2 |
мұндағы, Р1, Р2-тиісінше бірінші, екінші рейтингті бағалаудың сандық эквиваленттері;
Э - емтихандағы бағаның сандық баламасы.
Қортынды әріптік бағасы және оның балдық сандық эквиваленті:
Төрт балдық жүйе бойынша цифрлық баламаға сәйкес келетін білім алушылардың оқу жетістіктерін бағалаудың әріптік жүйесі:
| Әріптік жүйе бойынша бағалар | Балдардың сандық эквиваленті | Балдар (%-тік құрамы) | Дәстүрлі жүйе бойынша бағалар |
|---|---|---|---|
| A | 4.0 | 95-100 | Өте жақсы |
| A- | 3.67 | 90-94 | |
| B+ | 3.33 | 85-89 | Жақсы |
| B | 3.0 | 80-84 | |
| B- | 2.67 | 75-79 | |
| C+ | 2.33 | 70-74 | |
| C | 2.0 | 65-69 | Қанағаттанарлық |
| C- | 1.67 | 60-64 | |
| D+ | 1.33 | 55-59 | |
| D | 1.0 | 50-54 | |
| FX | 0.5 | 25-49 | Қанағаттанарлықсыз |
| F | 0 | 0-24 |
Дәріс сабақтарының тақырыптары
- Кіріспе
- Жылулық циклдар және бу турбинасы конструкциясы (БТҚ)
- Бу турбинасы сатысында энергия түрленуінің ерекшеліктері
- Бу турбинасы сатыларының өлшемдерін анықтау ерекшеліктері
- Көп сатылы бу турбиналары (КБT)
- Жылу мен электр энергиясын біріктіріп өндіруге арналған турбиналар
- Бу турбиналарының жұмысын реттеу
- Газтурбиналық қондырғылардың (ГТҚ) схемалары мен циклдері
- Күрделі және көп білікті газ турбиналары
- Турбиналық қондырғыларды пайдалану
Негізгі әдебиет
- Паровые и газовые турбины для электростанций. / А.Г. Костюк, В.В. Фролов, А.Е. Булкин, А.Д. Трухний; под ред. А.Г. Костюка. – М.: Издательский дом МЭИ, 2012. 556 с.
- Турбины тепловых и атомных электростанций. Проект многоступенчатой паровой турбины : учебное пособие / В. И. Беспалов, С. У. Беспалова; Томский политехнический университет (ТПУ), Институт дистанционного образования (ИДО). — Томск: Изд-во ТПУ, 2016. — 100 с.: ил.. — Библиогр.: с. 76-78.
- Трухний А.Д., Ломакин Б.В. Теплофикационные паровые турбины и турбоустановки. – М.: Издательство МЭИ, 2012. – 540 с.
- Ветошкин А.Г. Основы инженерной экологии: Учебное пособие. Изд.: Лань 2018. http://rmebrk.kz/book/1163498.
- Курманбаева, А.С. Промышленная экология: Учебно-методический комплекс дисциплины. / Р.М. Тазитдинова. - Кокшетау: КГУ им. Ш. Уалиханова, 2019. http://rmebrk.kz/book/1034495
- "Общая энергетика: Энергетическое оборудование, Часть 2: справочник для академического бакалавриата" - М.: Издательство Юрай, 2017.
- "Нагнетатели и тепловые двигатели. Тепловой расчет паровой многоступенчатой противодавленческой турбины: учебно - методическое пособие к выполнению курсовой работы" / Сост. П. Н. Коновалов, А. А. Верхоланцев, М. С. Липатов. СПбГУПТД ВШТЭ, СПб., 2018.
Қосымша әдебиеттер
- Щегляев А.В. Паровые турбины. - М.: Энергия, 1976. - 368 с.
- Паровые и газовые турбины: Сборник задач: Учебное пособие для вузов. /Г.С.Самойлович, Б.М.Трояновский, В.Б.Нитусов, А.Н.Занин. Под ред. Г.С. Самойловича и Б.М.Трояновского. - М.: Энергоатомиздат, 1987.
- "Электрический нагрев: основы физики процессов и конструктивных расчетов: учебное пособие" / И. В. Юдаев, Е. Н. Живописцев. СПб.: Лань, 2018.
- "Паровые котлы тепловых электростанций" / М.И.Резников, Ю.М. Липов. М.: Энергоиздат, 2021.
