Сандық басқару жүйесі

Сипаттама: Сандық басқару жүйелерін құрудың негізгі идеялары мен принциптері ұсынылған. Аналогтық және дискретті сигналдар мен жүйелердің математикалық сипаттамасы, сандық басқару жүйелерін реттеудің тұрақтылығы мен сапасы, сандық реттегіштерді талдау және синтездеу мәселелері қарастырылады. Үздіксіз жүйеден дискретті жүйеге көшу әдістері және кері ауысу әдістері, дискретті түрде стандартты реттегіштерді қолдану ерекшеліктері зерттеледі. Цифрлық басқару жүйелерін іске асыру мәселелері қаралды.

Кредиттер саны: 5

Пререквизиты:

• Автоматты реттеудiң сызықты емес жүйесi

Пәннің еңбек сыйымдылығы:

Жұмыс түрлері	сағат
Дәрістер	15
Практикалық жұмыстар	30
Зертханалық жұмыстар
СӨЖО	30
СӨЖ	75
Қорытынды бақылау нысаны	емтихан
Қорытынды бақылауды жүргізу нысаны	Емтихан

Компонент: ЖОО компоненті

Цикл: Кәсіптік пәндер

Мақсат

• Сандық басқару жүйесін құрастырудың теориялық және тәжірибелік әдіс-тәсілдерін меңгеру

Міндет

• Математикалық сипаттау, құрастыру, сандық басқару жүйесін қолдану және есептеу тәсілдерінің дағдыларын меңгеру

Оқыту нәтижесі: білу және түсіну

• Математикалық, жаратылыстану, гуманитарлық және экономикалық ғылым саласында білімдер

Оқыту нәтижесі: білім мен ұғымды қолдану

• Коммуникациялық тапсырмаларды шешуде заманауи техникалық құралдар мен ақпараттық технологияларды қолдану.

Оқыту нәтижесі: талқылай білуді қалыптастыру

• Команда мүшесінде жеке тиімді жұмыс істеп, жеке топтарды басқару білімділігін көрсесте білу, жеке жауапкершілікті қолдана білу, кәсіби этика мен ережелерді қолдана білу.

Оқыту нәтижесі: коммуникативтік қабілеттіліктер

• Кәсіби ортада және бүкіл қоғамда қатынас жүргізу, сонымен қатар шетеле тілді меңгеріп сол тілде қатынаса білу; қалыптасқан және жаңа техникалық құжаттандыру сараптау мен жасау.

Оқыту нәтижесі: Оқу дағдылары немесе сабаққа қабілеттілігі

• Кешенді инженерлік жұмыстарын құқықтық, экологиялық және мәдени аспектілерде білімін көрсете алу.

Оқыту әдістері

- жобаға бағытталған оқыту технологиясы; - коммуникативті технологиялар (пікірталас, миға шабуыл, жетекші (басқарылатын) пікірталас немесе әңгіме); - ақпараттық-коммуникациялық технологиялар (Мультимедиялық презентациялар, Интернеттің білім беру ресурстары).

Білім алушының білімін бағалау

Оқытушы ағымдағы бақылау жұмыстарының барлық түрлерін жүргізеді және академиялық кезеңде екі рет білім алушылардың ағымдағы үлгеріміне тиісті баға береді. Ағымдағы бақылау нәтижелері бойынша 1 және 2 рейтинг қалыптастырылады. Білім алушының оқу жетістіктері 100 балдық шкала бойынша бағаланады, Р1 және Р2 қорытынды бағасы ағымдағы үлгерім бағасынан орташа арифметикалық ретінде шығарылады. Академиялық кезеңде білім алушының жұмысын бағалауды пән бойынша тапсырмаларды тапсыру кестесіне сәйкес оқытушы жүзеге асырады. Бақылау жүйесі жазбаша және ауызша, топтық және жеке формаларды біріктіре алады.

Кезең	Тапсырма түрі	Өлшем
1  рейтинг	Практикалық жұмыс 1	0-100
	Практикалық жұмыс 2
	Практикалық жұмыс 3
2  рейтинг	Практикалық жұмыс 4	0-100
	Практикалық жұмыс 5
	Практикалық жұмыс 6
Қорытынды бақылау	емтихан	0-100

Жұмыс түрлері бойынша оқыту нәтижелерін бағалау саясаты

Тапсырма түрі	90-100	70-89	50-69	0-49
	Өте жақсы	Жақсы	Қанағаттанарлық	Қанағаттанарлықсыз

Бағалау нысаны

Пән бойынша білім алушының білімін қорытынды бағалау 100 баллдық жүйе бойынша жүзеге асырылады және:

• Емтиханда алынған нәтиженің 40%;
• Ағымдағы үлгерімнің 60% - ы.

Қорытынды бағаны есептеу формуласы:

И= 0,6	Р1+Р2	+0,4Э
	2

 

мұндағы, Р1, Р2-тиісінше бірінші, екінші рейтингті бағалаудың сандық эквиваленттері;

Э - емтихандағы бағаның сандық баламасы.

Қортынды әріптік бағасы және оның балдық сандық эквиваленті:

Төрт балдық жүйе бойынша цифрлық баламаға сәйкес келетін білім алушылардың оқу жетістіктерін бағалаудың әріптік жүйесі:

Әріптік жүйе бойынша бағалар	Балдардың сандық эквиваленті	Балдар (%-тік құрамы)	Дәстүрлі жүйе бойынша бағалар
A	4.0	95-100	Өте жақсы
A-	3.67	90-94
B+	3.33	85-89	Жақсы
B	3.0	80-84
B-	2.67	75-79
C+	2.33	70-74
C	2.0	65-69	Қанағаттанарлық
C-	1.67	60-64
D+	1.33	55-59
D	1.0	50-54
FX	0.5	25-49	Қанағаттанарлықсыз
F	0	0-24

Дәріс сабақтарының тақырыптары

• 1 тақырып
• Таратылған цифрлық басқару жүйесінің техникалық құрылымы
• Сандық басқару жүйесінің функционалдық құрылымы
• Үздіксіз сигналдардың сипаттамасы
• Үздіксіз динамикалық жүйелердің сипаттамасы
• Дискретті сигналдардың сипаттамасы
• Котельников Теоремасы
• Дискретті жүйелердің сипаттамасы
• Дискретті беру функциясының нөлдері, полюстері және шегерімдері
• Үздіксіз жүйеден дискретті жүйеге ауысу және кері ауысу
• Басқару жүйелерін талдау және синтездеу
• Сандық басқару жүйелерінің жұмыс сапасының негізгі көрсеткіштері
• Нөлдік ретті экстраполятордың (фиксатордың) динамикалық қасиеттері
• Сандық ПИД реттегіштер
• Цифрлық басқару жүйелерін іске асыру мәселелері

Негізгі әдебиет

• 1. Теория автоматического управления: Учебник для вузов/ С.Е. Душин, Н.С.Зотов, Д.Х. Имаев и др. – М.: Высшая школа, 2003. – 567 с. 2 Изерман Р. Цифровые системы управления /Пер. с англ. – М.: Мир, 1984. – 541 с. 3 Олсон Г., Пиани Д. Цифровые системы автоматизации и управления. – СПб.: Невский Диалеккт, 2001. – 557 с.: ил. 4 Острем К., Виттенмарк Б. Системы управления с ЭВ/ Пер. с енгл. – М.: Мир, 1987. – 480 с., ил. 5 Дорф Р, Бишоп Р. Современные системы управления /Пер. с англ. – М.: Лаборатория Базовых Знаний, 2002. – 832 с 6 Крутько П.Д. и др. Алгоритмы и программы проектирования автоматических систем. – М.: Радио и связь, 1988. – 306 с. 7 Теория автоматического регулирования.- Часть первая. Под ред. А. А. Воронова. М. : Высшая школа, 1986. 9 Методы классической и современной теории автоматического управления. Учебник в пяти томах./Под ред. К.А. Пупкова, Н.Д. Егупова. – М.: Издательство МГТУ им. Н.Э. Баумана. – 2004. 10 Теория автоматического регулирования.- Часть вторая. Под ред. А. А. Воронова. М.: Высшая школа, 1986. – 504с. 11 Мирошник И.В. Теория автоматического управления. Линейные системы. – СПб.: Питер, 2005. – 336 с. 12 Ким Д.П. Теория автоматического управления. Т.1. Линейные системы. – М.: Физматлит, 2003. – 288 с. 13 Ротач В.Я. Теория автоматического управления: Учебник для вузов. – М.: Издательский дом МЭИ, 2008. – 396 с. 14 Избранные главы теории автоматического управления. / Б.Р. Андриевский, А.Л. Фрадков – СПб.: Наука, 2000. – 475 с. 15 Куо Б. Теория и проектирование цифровых систем управления/Пер. с англ. – М.: Машиностроение, 1986. – 448 с., ил. 16 Поляков К.Ю. Основы теории цифровых систем управления: учеб. пособие; СПбГМТУ. – СПб.: 2006. 161 с. 17 В.В. Григорьев, С.В. Быстров и др. Цифровые системы управления: учеб. пособие; СПбГУ ИТМО. – СПб.: 2011. 133 с. 18. Сергиенко А.Б. Цифровая обработка сигналов - СПб.: Питер, 2003. - 608 с.: ил. 19. Бронштейн И. Н., Семендяев К. А. Справочник по математике для инженеров и учащихся втузов.—13-е изд., исправленное. — М.: Наука, Гл. ред. физ.-мат. лит., 1986.— 544 с. 20. Ли Т.Г., Адамс Г.Э., Гейнз У.М. Управление процессами с помощью вычислительных машин. Моделирование и оптимизация. – М.: Советское радио, 1972. – 312 с. 21. Ким Д.П. Теория автоматического управления. Т.2. Многомерные, нелинейные, оптимальные и адаптивные системы: Учебное пособие. – М.: Физматлит, 2004. – 464 с. 22. Мирошник Б.Р. Теория автоматического управления. Нелинейные и оптимальные системы. – СПб.: Питер, 2006. – 272 с. 23. Ким Д.П. Теория автоматического управления. Т.1 – М.: Физматлит, 2004. 24. Джексон Р.Г. Новейшие датчики - М.: Техносфера, 2007. - 387 с