Геохимия

Сипаттама: Геохимия, жер бетіндегі заттар атомдарының тарихы, олардың шоғырлануы мен шашырауы жердің химиялық құрамын, оларды тасымалдау және тау жыныстары мен минералдарда орналасуын, минералдардың кристалды торларындағы иондардың мінез-құлқын және геохимиялық процестердің энергетикасын зерттейді.

Кредиттер саны: 5

Пререквизиты:

• Жалпы және тарихи геология

Пәннің еңбек сыйымдылығы:

Компонент: Таңдау бойынша компонент

Цикл: Кәсіптік пәндер

Мақсат

• Бұл пәнді оқу мақсаты-студенттердің элементтердің айналымы, атмосферадағы, гидроферадағы, әр түрлі ландшафттардағы атомдардың миграциясы, жекелеген элементтердің геохимиясын білу жаратылыстану-ғылыми білімнің тұтастығын қалыптастыруға ықпал етеді, сонымен қатар, геология, химия, табиғатты пайдалану және т. б. кейбір салаларда түсініктерді терең меңгеруге мүмкіндік береді.

Міндет

• Негізгі міндеттер: Жер қыртысындағы элементтерді табу формаларын зерттеуге; элементтердің көші-қонының негізгі факторларын меңгеруге; геохимиялық ореолдарды қалыптастыру ерекшеліктерін зерделеуге; геохимиялық деректерді математикалық өңдеу дағдыларын меңгеруге негізделеді.

Оқыту нәтижесі: білу және түсіну

• Білім және түсіну: - Геохимияның жалпы заңдары; - химиялық элементтердің геохимиялық жіктелуі; - табиғи және техногендік геохимиялық ландшафтардың қалыптасуының негізгі заңдылықтары, ландшафты-геохимиялық аудандастыру; - геологиялық үдерістердегі химиялық элементтер тәртібінің негізгі заңдылықтары; - элементтердің көші-қон, концентрациясы және шашырауы жағдайлары.

Оқыту нәтижесі: білім мен ұғымды қолдану

• Білім мен түсініктерді қолдану: - жер қыртысының әртүрлі түрлері мен блоктарының құрамының ерекшеліктерін және геохимиялық жағдайын сипаттау; - әртүрлі жүйелердегі геохимиялық ауытқулардың қалыптасуын бақылайтын факторларды анықтау.

Оқыту нәтижесі: талқылай білуді қалыптастыру

• әртүрлі ғылыми теориялар мен идеяларды сыни талдау, бағалау және салыстыру; аналитикалық және эксперименттік ғылыми қызмет; Зерттеу нәтижелерін жоспарлау және болжау

Оқыту нәтижесі: коммуникативтік қабілеттіліктер

• Коммуникативтік қабілеттер: - жер қыртысының әртүрлі түрлері мен блоктарының құрамының ерекшеліктерін және геохимиялық жағдайын сипаттау; - әртүрлі жүйелердегі геохимиялық ауытқулардың қалыптасуын бақылайтын факторларды анықтау; - аумақтың геохимиялық ерекшеліктерін анықтау мақсатында арнайы карталар кешенін талдау.

Оқыту нәтижесі: Оқу дағдылары немесе сабаққа қабілеттілігі

• Оқыту дағдылары немесе оқуға қабілеттілік: Пәнді игерудің қолданыстағы технологияларын жетілдіру және жаңа технологияларды (мамандандырылған компьютерлік бағдарламаларды) енгізу.

Оқыту әдістері

Жобалық оқыту технологиясы-оқу тапсырмасын орындау немесе проблемалық міндеттерді кезең-кезеңмен шешу алгоритміне сәйкес білім беру процесін ұйымдастыру. Проблемалық оқыту технологиялары - білім беру процесін ұйымдастыру, ол проблемалық мәселелерді қоюды, студенттердің белсенді танымдық қызметін ынталандыру үшін проблемалық оқу жағдайларын жасауды көздейді. Интерактивті технологиялар-білім беру үдерісін ұйымдастыру, ол барлық қатысушылардың белсенді және бейсызық өзара іс-қимылын, осы негізде олар үшін жеке маңызды білім беру нәтижесіне қол жеткізуді көздейді.

Білім алушының білімін бағалау

Оқытушы ағымдағы бақылау жұмыстарының барлық түрлерін жүргізеді және академиялық кезеңде екі рет білім алушылардың ағымдағы үлгеріміне тиісті баға береді. Ағымдағы бақылау нәтижелері бойынша 1 және 2 рейтинг қалыптастырылады. Білім алушының оқу жетістіктері 100 балдық шкала бойынша бағаланады, Р1 және Р2 қорытынды бағасы ағымдағы үлгерім бағасынан орташа арифметикалық ретінде шығарылады. Академиялық кезеңде білім алушының жұмысын бағалауды пән бойынша тапсырмаларды тапсыру кестесіне сәйкес оқытушы жүзеге асырады. Бақылау жүйесі жазбаша және ауызша, топтық және жеке формаларды біріктіре алады.

Жұмыс түрлері бойынша оқыту нәтижелерін бағалау саясаты

Бағалау нысаны

Пән бойынша білім алушының білімін қорытынды бағалау 100 баллдық жүйе бойынша жүзеге асырылады және:

• Емтиханда алынған нәтиженің 40%;
• Ағымдағы үлгерімнің 60% - ы.

Қорытынды бағаны есептеу формуласы:

 

мұндағы, Р1, Р2-тиісінше бірінші, екінші рейтингті бағалаудың сандық эквиваленттері;

Э - емтихандағы бағаның сандық баламасы.

Қортынды әріптік бағасы және оның балдық сандық эквиваленті:

Төрт балдық жүйе бойынша цифрлық баламаға сәйкес келетін білім алушылардың оқу жетістіктерін бағалаудың әріптік жүйесі:

Дәріс сабақтарының тақырыптары

• Кіріспе
• Күн жүйесі затының пайда болуы
• В
• Жердің сейсмикалық моделі
• Метеорит құрамы мантия моделінің негізі және жер ядросы ретінде
• Кларктер
• В
• Химиялық элементтердің миграциясы
• Магмалық көші-қон ерекшеліктері
• Гидротермальды жүйелердің геохимиясы
• Гидротермалды метасоматоз
• Гидротермалдық жүйелердің құрылысы
• Гидротермальды жүйелердің геохимиялық кедергілері
• Биогенді көші-қон
• Техногенді көші-қон

Негізгі әдебиет

• 1.Геохимиялық іздеу және барлау: Оқу құралы / Ж.Т.Мухажанова, С.Д. Кабашева Қарағанды мемлекеттік техникалық университеті. – Қарағанды: ҚарМТУ баспасы, 2018. – 64б. 2. Пайдалы қазба кенорындарын геохимиялық іздеу əдістері: Оқу құралы. Я. К. Аршамов. – Алматы: ҚазҰТУ», 2015. – 170 бет. 3. K. Aхметов. Жер қыртысының химиялық құрамы. - Алматы университетінің баспасы. 2018. - Б. 275. 4. Т. Жумабайұлы. Геохимия негіздері. - Еуразия баспасы 2020. - Б 320.

Қосымша әдебиеттер

• 5. Чертко Н.К. Геохимия : учебник для студентов, обучающихся по географическим специальностям / Чертко Н.К.. — Саратов : Ай Пи Ар Медиа, 2019. — 357 c. — ISBN 978-5-4497-0043-8. — Текст : электронный // Цифровой образовательный ресурс IPR SMART 6.Гусев А.И. Геохимия и геофизика биосферы : учебное пособие / Гусев А.И.. — Саратов : Ай Пи Ар Медиа, 2019. — 403 c. — ISBN 978-5-4497-0066-7. — Текст : электронный // Цифровой образовательный ресурс IPR SMART. 7. В.А. Алексеенко Геохимические методы поисков месторождений полезных ископаемых. М.: «Логос», 2008. 8. А. И. Перельман, Н. С. Касимов. Геохимия ландшафта. — М.: Астрея-2000, 1999. — 762 с. 9.Минералогия и геохимия редких и радиоактивных металлов: учебное пособие для вузов / Москва : Энергоатомиздат, 1987. с. 354-356 10. Стерленко З.В. Общая геохимия : практикум / Стерленко З.В., Рожнова А.А.. — Ставрополь : Северо-Кавказский федеральный университет, 2016. — 148 c. — Текст : электронный // Цифровой образовательный ресурс IPR SMART