Аймақтық геоэкология

Сипаттама: Курс ШҚО-дағы қазіргі геоэкологиялық және экологиялық жағдай және ол туралы шынайы ақпараттардың негізіндегі ғылыми деректерді қарастырады. Қазіргі кезеңдегі қоғам мен жер жүйесінің өзара тәуелділігі, қазіргі өркениеттің экологиялық дағдарысы-адам қызметінің салдары ретінде жүйенің гомеостазының бұзылуы, сонымен бірге аймақтық деңгейде геосфералық қабықшалардың мәселелері қарастырылады.

Кредиттер саны: 5

Пәннің еңбек сыйымдылығы:

Компонент: Таңдау бойынша компонент

Цикл: Базалық пәндер

Мақсат

• Экологиялық білім алудың жоғары сапалы аяқтау сатысына жету, геоэкологиялық жағдайды және табиғи техногендік геожүйелердің кеңістіктік саралауын білу, өңірлік геоэкологиялық жағдайлардың даму болашағын бағалау болады

Міндет

• табиғи-техникалық геожүйелердің даму заңдылықтарын талдау; - табиғи ортаға антропогендік әсер етудің рұқсат етілген мөлшерін анықтаудағы дағды мен икемділікке ие болу - табиғи ортаны оңтайландыру саласында ғылыми негізделген стратегияны жасау. Пәннің ерекшелігі пәнаралық сипаты.

Оқыту нәтижесі: білу және түсіну

• бірқатар гуманитарлық, жаратылыстану және арнайы пәндерді оқу барысында алған білімі қажет. Экология, санитария мен гигиена, қоршаған ортаны бақылау әдістері мен құралдары, өндірістік эколгия, экологиялық сараптама, өндірістік өнеркәсіптің технологиясы, атмосфераны техникалық және механикалық қорғау, су тазарту технологиясы, қалдықтарды кәдеге жарату мен көму негіздері сияқты

Оқыту нәтижесі: білім мен ұғымды қолдану

• - геоэкология негіздерін; - аймақтық геоэкологияны; - табиғаттық-техникалық геожүйелерді кеңістіктік ұйымдастыруын; - адамның тұрақсызданған геожүйелерде өмір сүруге бейімделу мүмкіндігін; - жобалаудың геоэкологиялық қағидаларын білуі қажет

Оқыту нәтижесі: талқылай білуді қалыптастыру

• геоэкологиялық ахуалды бағалауға; - табиғаттық-техникалық геожүйелердің жағдайының параметрінің геоэкологиялық бағалауының негізгі әдістерімен қолдануға - қоршаған ортаға антропогендік әсердің өсу жағдайында табиғаттық-техникалық геожүйелер күйіне геоэкологиялық болжамды жүзеге асыруға икемі болуы қажет

Оқыту нәтижесі: коммуникативтік қабілеттіліктер

• табиғи ортаны оңтайландыру саласында ғылыми негізделген стратегияны жасау. Пәннің ерекшелігі пәнаралық сипаты

Оқыту нәтижесі: Оқу дағдылары немесе сабаққа қабілеттілігі

• - қоршаған ортаға антропогендік әсердің өсу жағдайында табиғаттық-техникалық геожүйелер күйіне геоэкологиялық болжамды жүзеге асыруға икемі болуы қажет

Оқыту әдістері

1. Оқу сабақтарын өткізу кезінде мынадай білім беру технологияларын пайдалану көзделеді - интерактивті дәріс (оқытудың келесі белсенді түрлерін қолдану: атқарушы (басқарылатын) пікірталас немесе әңгімелесу; модерация; слайдтарды немесе оқу фильмдерін көрсету; ми шабуылы; мотивациялық сөйлеу); - берілген шарттар негізінде әртүрлі жағдайлардың даму сценарийлерін құру; - ақпараттық-коммуникациялық (мысалы, қолданбалы бағдарламалардың кәсіби пакеттерін пайдалана отырып, компьютерлік сыныптағы сабақтар); - іздеу-зерттеу (оқу үрдісінде студенттердің өзіндік зерттеу қызметі); - оқу міндеттерін шешу.

Дәріс сабақтарының тақырыптары

• Геоэкология пәні Негізгі ұғымдар
• Экосфераның табиғи факторлары Геосфера және экосфера
• Экосфераның әлеуметтік-экологиялық факторлары Әлем халқы геоэкологиялық фактор ретінде
• Техникалық прогрестің геоэкологиялық рөлі Капитал түрлері мен мемлекет байлығы
• Жаһандық өзгерістер және адамзат стратегиясы Өтпелі кезең және оның ерекшеліктері
• Адам қызметінің атмосфераға әсері Парник әсері
• Адам қызметінің гидросфераға әсері Құрлық суы және адамның қызметі
• Топырақ және жер ресурстарын пайдаланудың геоэкологиялық мәселелері

Негізгі әдебиет

• 1. 1. Кожназаров А.Д., Мустафаев С.Т. Геоэкология Казахстана, Алматы, Эверо, 2015 - 574 с. 2. Есимова Д.Д. Геоэкология. Учебное пособие. Изд. Эверо, Алматы , 2016г, - 116 с. 3. Жұмабеков Ә.Ә. Геоэкология. Учебное пособие. Изд. Эверо, Алматы , 2016г, - 164 с. 4. Братков, В. В. Геоэкология : оқулық / В. В. Братков, Н. И. Овдиенко; Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі. - Алматы, 2014. - 262 с. 5. Гагина А.В., Федорцова Г.А. Методы геоэкологических исследований. – М., 2002. - 97с. 6. Голубев Г.Н. Геоэкология. - М.: Аспект Пресс, 2011. - 288 с. 7. Короновский Н.В., Брянцева Г.В., Ясаманов Н.А. Геоэкология. – М.: Академия, 2011. – 384с. 8. Исаев А.А. Экологическая климатология. - М.: Научный мир, 2003. - 472 с. 9. Исаченко А.Г. Введение в экологическую географию: Учебное пособие. - СПб.: С.-Петербургский университет, 2003. 188 с. 10. Чигаркин А.В. Региональная геоэкология Казахстана. Учебное пособие. – Алматы: Қазақ университеті, 2000, - 224с. 11. Карлович И.А. Геоэкология. - М.: Альма-Матер Академический проект, 2005. 511. 12. Карлович И.А.Основы техногенеза: Кн. 1. Источники и потоки загрязнения окружающей среды. - Владимир: ВГПУ, 2003. - 330 с. 13. Карлович И.А. Основы техногенеза: Кн. 2. Факторы загрязнения окружающей среды. - Владимир: ВГПУ, 2003. - 540 с. 14. Ласточкин А.Н. Геоэкология ландшафта (экологические исследования окружающей среды на геотопологической основе) - СП б.: СПб ГУ, 1995.- 280 с. 15. Петров К.М. Геоэкология. - С.-Петербург: С.-Петербургский университет, 2004.- 274 с. 16. Родзевич Н.Н. Геоэкология и природопользование. - М.: Наука, 2003. - 256 с. 17. Ясаманов Н.А. Основы геоэкологии. - М.: Академия, 2003. - 352 с. 18. Линева Л.А., Перемитина Методические указания к практическим работам по геоэкологии. – Усть-Каменогорск: ВКГТУ, 2009 19. Национальный атлас Республики Казахстан. – Астана, 2006

Қосымша әдебиеттер

• . 20. Егорина А.В. Барьерный фактор в развитии природной среды гор. – Барнаул: АГУ. 2003.- 344с. 21. Линева Л.А., Андронова С.В. Физико-географическая характеристика Восточно-Казахстанской области // Экология Восточного Казахстана: проблемы и решения. – Усть-Каменогорск: ВКГУ. 2000. – 6с. 22. Геоэкология. Периодическое издание. - М.: РАН 23. Линева Л.А., Андронова С. В., Нуфер Д.А. Изучение регионального компонента на примере картографического анализа геосистем ВКО // Региональный компонент в системе экологического образования и воспитания. – Усть-Каменогорск: ДОВКО.2002 .- 6 с. 24. Максаковский В.П. Географическая культура.- М.: - Гуманитарный издательский центр ВЛАДОС .1998.-416с. 25. Сластунов С.В., Королёва В. Н. и др. Горное дело и окружающая среда.- М.: Логос. 2001.-272 с. 26. Чигаркин А. В. Введение в прикладную экологию.- Алматы: Қазақ университеті . 2002.- 136с. 27 Реймерс Н.Ф. Экология (теории, законы, правила, принципы и гипотезы).- М.: Россия молодая. 1994.- 367с. 28. Исаченко А.Г. Ландшафтоведение и физико-географическое районирование.-М.: Высшая школа.1991.- 366 с. 29. Сочава В.Б. Введение в учение о геосистемах.- М.: Наука . 1978.-302с. 30. Линева Л.А. , Ревякин В.С. Аспекты современной региональной геоэкологии Алтая // Проблемы трансграничного загрязнения территорий.- Усть-Каменогорск: ВКГТУ им. Д. Серикбаева . 2004.. 31. Мусина У.Ш. Теоретические основы охраны окружающей среды. Учебное пособие. - Алматы: КазНТУ, 2000. 32. Реймерс Н.Ф. Природопользование. - М.:Мысль, 1990. 33. Рыбальский Н.Г., Малярова М.А., Горбатовский В.В., Савицкий А.И. Экология и безопасность. Справочник в 3-х томах: Безопасность человека - 1 том. Экологическая безопасность - 2 тома. Технологическая безопасность - 3 том.- М.: ЭКИП.АУТО, 1994. 34. Сагимбаев Г. К. Экология и экономика. - Алматы, 1997. 35. Федорова А.И., Никольская А., Практикум по экологии. - М.: Гуманит. Изд. Центр Владос 2001. 36. Фурсов В.И. Экологические проблемы окружающей среды. Учебник для вузов, Алматы, 1991г. 37. Цветкова Л.И., Алексеев М.И., Усанов Б.П., и др. Экология. Учебник для технических вузов. - М.:АСВ, СПб.: Химиздат., 1999. 38. Чигаркин А.В. Геоэкология и охрана природы Казахстана. - Алматы: «Қазақ университеті», 2003. – 338 с. 39. Экологический терминологический словарь. - Алматы: Изд-во Рауан, 2000. 40. Экологический энциклопедический словарь. - М.: изд. дом "Ноосфера", 1999. 41. Акимова Т.А., Хаскин В.В. Основы экоразвития. - М., 1994. 42. Коробкин В.Н., Передельский Л.В. Экология. - Ростов-на-Дону, Феникс, 2001. 43. Никаноров А.М., Хоружая Т.А. Глобальная экология. - М., 2001. 44. Маврищев В.В., Основы общей экологии., Минск, 2001. 45. Тонкопий М.С. Экономическая оценка минеральных и земельных ресурсов. – Алматы: «Экономика», 1999.-215 с. 46. Тонкопий М.С. Экономическая оценка водных ресурсов и ущербов от загрязнения водной среды. - Алматы: Экономика, 1999. - 217 с. 47. Тонкопий М.С., Экономика природопользования. Алматы, 2000. 48. Лосев А.В., Провадкин Г.Г. Социальная экология. М., 1998. 49. Макар С.В. Основы экономики природопользования. М., 1998. 50. Гирусов Э.В. и др. Экология и экономика природопользования. М., 1998. 51. Экологическое право /под редакцией В.В.Гучкова. - М.: ЮНИТИ, 2001 52. Санитарные правила «Санитарно-эпидемиологические требования по установлению санитарно-защитной зоны производственных объектов» Утверждены приказом И.о. Министра здравоохранения Республики Казахстан от 6 октября 2010 года № 795