Компрессорлар, желдеткіштер және сорғылар

Сипаттама: Пән негізгі энергетикалық және көліктік жабдықтардың — компрессорлардың, желдеткіштер мен сорғылардың жұмыс істеу принциптерін, конструктивтік ерекшеліктерін, жұмыс режимдерін және есептеулерін зерттеуге бағытталған. Курста машиналар жұмысының гидродинамикалық және термодинамикалық негіздері, олардың жіктелуі, есептеу әдістері, сондай-ақ пайдалану сипаттамалары қарастырылады.

Кредиттер саны: 5

Пререквизиты:

• Жылу техникасының теориялық негіздері

Пәннің еңбек сыйымдылығы:

Компонент: ЖОО компоненті

Цикл: Кәсіптік пәндер

Мақсат

• Қысымдағыштар, желдеткіштер және сорғыштар курсын оқудың мақсаты студенттерге жылу қозғалтқыштарының құрылымы, жұмыс істеу принципі және сипаттамалары туралы жан-жақты түсінік қалыптастыру. Оларды келесі қызмет түрлеріне дайындау болып табылады: өндірістік-технологиялық, ұйымдастырушылық-басқарушылық, ғылыми-зерттеу және жобалау қызметі

Міндет

• оқушы бойына ғылым мен өндірістің дамуы жағдайында жинақталған білім мен тәжірибені қайта бағалауға, өз мүмкіндіктерін талдауға, жаңа білімді меңгеруге тәрбиелеу; - ғылыми-техникалық ақпаратты талдау, өз қызметі саласындағы отандық және шетелдік тәжірибені зерделеу қабілеті мен дайындығын тәрбиелеу; - өндіріс орны бойынша технологиялық тәртіпті бақылауға және сақтауға дайын болу; - өз бетінше жеке жұмысқа, кәсіби құзыреті шеңберінде шешім қабылдауға дайын болу; - стандартты әдістерді қолдана отырып есептеулерді жүргізу және техникалық шарттарға сәйкес типтік жобалау автоматика құралдарын пайдалана отырып, жекелеген бөлшектер мен тораптарды жобалау мүмкіндігі болуы

Оқыту нәтижесі: білу және түсіну

• Компрессорлардың, желдеткіштер мен сорғылардың жұмыс принциптерін, конструкцияларын және жіктелуін білу. Машиналардың ағынды бөлігіндегі Сұйықтық пен газ қозғалысының физикалық негіздерін түсіну. Жабдықты таңдау және пайдалану үшін терминдерді, сипаттамаларды және нормативтік параметрлерді меңгеру.

Оқыту нәтижесі: білім мен ұғымды қолдану

• Компрессорлардың, желдеткіштер мен сорғылардың өнімділігін, қысымын, қуатын және тиімділігін есептеңіз. Технологиялық талаптарға және пайдалану жағдайларына байланысты жабдықты таңдаңыз. Машиналардың жұмысын конфигурациялау және талдау кезінде графикалық тәуелділіктер мен өнімділікті пайдаланыңыз.

Оқыту нәтижесі: талқылай білуді қалыптастыру

• Энергетикалық және пайдалану көрсеткіштерін ескере отырып, машиналар жұмысының тиімділігін бағалау. Жұмыстағы ауытқулардың ықтимал себептерін талдаңыз және оларды шешудің техникалық шешімдерін ұсыныңыз. Сорғы және компрессорлық жабдықтары бар жүйелерді жобалау және жаңарту кезінде негізделген шешімдер қабылдау.

Оқыту нәтижесі: коммуникативтік қабілеттіліктер

• Есептеу-түсіндірме жазбаларды, техникалық есептерді және жабдықтың паспорттарын дайындау және ресімдеу. Техникалық шешімдерді дәлелдей отырып, кәсіби пікірталастарға қатысыңыз. Жобалаушылармен, монтажшылармен және пайдалану персоналымен өзара іс-қимыл жасай отырып, инженерлік топ құрамында жұмыс істеу.

Оқыту нәтижесі: Оқу дағдылары немесе сабаққа қабілеттілігі

• Жабдықты таңдауға арналған жаңа нормативтік құжаттарды, есептеу әдістерін және бағдарламалық құралдарды өз бетінше игеру. Ғылыми-техникалық әдебиеттер мен өндірушінің деректерін сыни тұрғыдан қабылдау және талдау. Алынған білімді өзгеретін жағдайларға және жаңа технологиялық талаптарға бейімдеу.

Оқыту әдістері

Кредиттік оқыту технологиясы жағдайында сабақтар негізінен белсенді және шығармашылық формада жүргізілуі керек. Оқушылардың білімді іздестіруге және басқаруға, есептерді өз бетінше шешуге тәжірибе жинауға қатысуға ықпал ететін тиімді педагогикалық әдістер мен технологиялардың ішінде мыналарды атап өткен жөн: - проблемалық және жобалық-бағытталған оқыту технологиясы; - оқу-зерттеу қызметінің технологиялары; - коммуникациялық технологиялар (пікірталас, пресс-конференция, ми шабуылы, пікірсайыс және басқа белсенді нысандар мен әдістер); - жағдай әдісі (жағдайды талдау); - студенттер іскерлік, рөлдік, имитациялық ойындарға қатысатын ойын технологиясы; - ақпараттық және коммуникациялық (оның ішінде қашықтықтан оқыту) технологиялар.

Білім алушының білімін бағалау

Оқытушы ағымдағы бақылау жұмыстарының барлық түрлерін жүргізеді және академиялық кезеңде екі рет білім алушылардың ағымдағы үлгеріміне тиісті баға береді. Ағымдағы бақылау нәтижелері бойынша 1 және 2 рейтинг қалыптастырылады. Білім алушының оқу жетістіктері 100 балдық шкала бойынша бағаланады, Р1 және Р2 қорытынды бағасы ағымдағы үлгерім бағасынан орташа арифметикалық ретінде шығарылады. Академиялық кезеңде білім алушының жұмысын бағалауды пән бойынша тапсырмаларды тапсыру кестесіне сәйкес оқытушы жүзеге асырады. Бақылау жүйесі жазбаша және ауызша, топтық және жеке формаларды біріктіре алады.

Жұмыс түрлері бойынша оқыту нәтижелерін бағалау саясаты

Бағалау нысаны

Пән бойынша білім алушының білімін қорытынды бағалау 100 баллдық жүйе бойынша жүзеге асырылады және:

• Емтиханда алынған нәтиженің 40%;
• Ағымдағы үлгерімнің 60% - ы.

Қорытынды бағаны есептеу формуласы:

 

мұндағы, Р1, Р2-тиісінше бірінші, екінші рейтингті бағалаудың сандық эквиваленттері;

Э - емтихандағы бағаның сандық баламасы.

Қортынды әріптік бағасы және оның балдық сандық эквиваленті:

Төрт балдық жүйе бойынша цифрлық баламаға сәйкес келетін білім алушылардың оқу жетістіктерін бағалаудың әріптік жүйесі:

Дәріс сабақтарының тақырыптары

• Сығымдағыштар және жылу қозғалтқыштардың классификациясы
• Сығымдағыштардың негізгі параметрлері
• Жүйедегі ортадан тепкіш сорғының жұмысы
• ЖЭС негізгі энергетикалық сорғылары
• Ортадан тепкіш желдеткіштер
• Ортадан тепкіш желдеткіштердің сипаттамасы және берілуін реттеу
• Әр түрлі типтегі компрессорлар
• Поршеньді компрессорлар
• Компрессордың қуаты мен тиімділігі
• Жылу қозғалтқыштары
• Бу және газ турбиналары
• Қазіргі бу турбиналарының негізгі элементтері
• Бу турбиналарын пайдалану негіздері
• Іштен жану қозғалтқыштары
• Қазандықтарға арналған түтін сорғыштар

Негізгі әдебиет

• Тепловые двигатели и нагнетатели: учебное пособие / С.А. Наумов [и др.]. — Оренбург : Оренбургский государственный университет, ЭБС АСВ, 2015. — 109 c. 2. Общая энергетика: Энергетическое оборудование, Часть 2: справочник для академического бакалавриата. - М.: Издательство Юрай, 2017. 3. Электрический нагрев: основы физики процессов и конструктивных расчетов: учебное пособие / И. В. Юдаев, Е. Н. Живописцев; ред. С. В. Макаров; рец.: П. Л. Лекомцев, А. М. Башилов, А. И. Алиферов. - Электрон. текстовые дан. - СПб.: Лань, 2018. – 218 с. 4. М.И.Резников, Ю.М. Липов. Паровые котлы тепловых электростанций. -М.: Энергоиздат, 2021. 5. Нагнетатели и тепловые двигатели. Тепловой расчет паровой многоступенчатой противодавленческой турбины: учебно - методическое пособие к выполнению курсовой работы/ сост. П. Н. Коновалов, А. А. Верхоланцев, М. С. Липатов/ СПбГУПТД ВШТЭ - СПб., 2018. 6. Гидравлические машины: насосы, вентиляторы, компрессоры и гидропривод : учеб. пособие / Б.В. Ухин. — Москва : ИД «ФОРУМ» : ИНФРА-М, 2017. — 320 с. 4. 7. Костюк, А. Г. Паровые турбины и газотурбинные установки для электростанций : учебник для вузов / А. Г. Костюк, А. Е. Булкин, А. Д. Трухний - Москва : Издательский дом МЭИ, 2019. 8. "Нагнетатели: учебное пособие для студентов специальности 5В07170 'Теплоэнергетика'" / Сост. О.М. Талипов, А.М. Акаев, Е.В. Приходько, А.Е. Карманов. Павлодар: Кереку, 2019.

Қосымша әдебиеттер

• 1. Карелин В.Я., Минаев А.В. "Насосы и насосные станции" - М.: Стройиздат, 1986г. - 320с 2. Поляков В.В., Скворцов Л.С. "Насосы и вентиляторы" - М.: Стройиздат, 1990г.-336с. 2 Скворцов Л.С., Рачицкий В.А., Ровенский В.Б. "Компрессорные и насосные установки" - М.: Машиностроение, 1988г.-264с. 3. Щегляев А.В. "Паровые турбины" - М.: Энергия, 1967г.-368с. 4. "Основы энергосбережения: учеб. пособие" / Р.Р. Байтасов. СПб.: Лань, 2019. 5. "Теплотехника: учебное пособие" / А.В. Гдалев [и др.]. Саратов: Научная книга, 2019. 6. "Потенциал и резервы энергосбережения в промышленности" / В.С. Степанов. Новосибирск: СОАН, 2019. 7. "Промышленная теплоэнергетика и теплотехника. Справочник" / Под общ. ред. В.А.Григорьева и В.М.Зорина. М.Энергия, 2019.