Электрэнергетикадағы автоматтандырылған басқару

Сипаттама: Студенттерде электр энергетикадағы технологиялық процестерді автоматты басқару саласында теориялық білім мен практикалық дағдыларды қалыптастыру. Курс автоматты басқару жүйелерін құру принциптерін, оларды электрмен жабдықтау жүйелерінде, соның ішінде заманауи цифрлық және интеллектуалды технологияларда қолдануды қамтиды. Оқу нәтижелерінде студент электр энергетикалық объектілердің сенімділігін, тиімділігі мен қауіпсіздігін арттыру үшін автоматты басқару жүйелерін талдауға, жобалауға және енгізуге қабілетті болады.

Кредиттер саны: 5

Пререквизиты:

• Электр желілері және жүйелері

Пәннің еңбек сыйымдылығы:

Компонент: ЖОО компоненті

Цикл: Базалық пәндер

Мақсат

• өнеркәсіптік кәсіпорындарының энергетикалық шаруашылығын автоматты басқару жүйелғрін құру және пайдалану негіздері бойынша студентер білімін қалыптастыру

Міндет

• өнеркәсіптік кәсіпорындарда орталықтандырылған АБЖ іске асырудың қағидалары, АБЖ негізгі ұғымдары және олардың түрлерін игеру№ АБЖ қазіргі техниалық құралдарыме ақпаратты өлшеу, кодтау, өңдеу мәселерінде қолданылатын автоматтық құрылғылар, оперативті және диспетчерлік басқару жүйелерін құру міндеттері мен қағидаларын игеру.

Оқыту нәтижесі: білу және түсіну

• Автоматты басқарудың негізгі анықтамаларын, принциптерін және заңдарын білу және түсіну

Оқыту нәтижесі: білім мен ұғымды қолдану

• Айналымның дағдыларының қазіргі техникамен пайдалана білу, кәсіби қызмет шеңберінде автоматты басқару есептерінің әдістерін пайдалану шарт

Оқыту нәтижесі: талқылай білуді қалыптастыру

• Өндірісте энергоқауіпсіздікті сақтау, автоматты электртехникалық қондырғдарды пайдаланып энерго- және қор үнемдеу шараларында қатысу

Оқыту нәтижесі: коммуникативтік қабілеттіліктер

• От қауіпсіздігі және еңбекті қорғайтын, техника қауіпсіздігі және өндірістік санитарияның шараларына сәйкес, технологиялық жабдықтың орналастыру мен өндірістің технологиясына сәйкес жұмыс орнындарын ұйымдастыруға қабілеттілігі болу шарт

Оқыту нәтижесі: Оқу дағдылары немесе сабаққа қабілеттілігі

• Жаңа білімді әдеттену күнбе-күнгі кәсіби қызметіне қажетті замануи автоматты басқарудың дамуына сай және магистратурада оқуды жалғастыру үшін ие болу шарт

Оқыту әдістері

Оқу сабақтарын өткізу кезінде келесі білім беру технологияларын қолдану қарастырылады: - Кредиттік оқыту технологиясы жағдайында сабақтар негізінен белсенді және шығармашылық формада жүргізілуі керек. Білім алушыларды білімді іздеуге және басқаруға тартуға, проблемаларды өз бетінше шешу тәжірибесін алуға ықпал ететін тиімді педагогикалық әдістер мен технологиялардың ішінде мыналарды бөліп көрсету қажет:- проблемалық және жобалық оқыту технологиясы; - оқу -зерттеу қызметінің технологиялары; - коммуникациялық технологиялар (пікірталас, баспасөз конференциясы, миға шабуыл, білімдік пікірталас және басқа да белсенді формалар мен әдістер); - жағдай әдісі (жағдайды талдау); - ойын технологиялары, оның аясында студенттер бизнеске, рөлдік ойындарға, имитациялық ойындарға қатысады; - ақпараттық -коммуникациялық (қашықтықтан оқытуды қоса алғанда) технологиялар.

Білім алушының білімін бағалау

Оқытушы ағымдағы бақылау жұмыстарының барлық түрлерін жүргізеді және академиялық кезеңде екі рет білім алушылардың ағымдағы үлгеріміне тиісті баға береді. Ағымдағы бақылау нәтижелері бойынша 1 және 2 рейтинг қалыптастырылады. Білім алушының оқу жетістіктері 100 балдық шкала бойынша бағаланады, Р1 және Р2 қорытынды бағасы ағымдағы үлгерім бағасынан орташа арифметикалық ретінде шығарылады. Академиялық кезеңде білім алушының жұмысын бағалауды пән бойынша тапсырмаларды тапсыру кестесіне сәйкес оқытушы жүзеге асырады. Бақылау жүйесі жазбаша және ауызша, топтық және жеке формаларды біріктіре алады.

Жұмыс түрлері бойынша оқыту нәтижелерін бағалау саясаты

Бағалау нысаны

Пән бойынша білім алушының білімін қорытынды бағалау 100 баллдық жүйе бойынша жүзеге асырылады және:

• Емтиханда алынған нәтиженің 40%;
• Ағымдағы үлгерімнің 60% - ы.

Қорытынды бағаны есептеу формуласы:

 

мұндағы, Р1, Р2-тиісінше бірінші, екінші рейтингті бағалаудың сандық эквиваленттері;

Э - емтихандағы бағаның сандық баламасы.

Қортынды әріптік бағасы және оның балдық сандық эквиваленті:

Төрт балдық жүйе бойынша цифрлық баламаға сәйкес келетін білім алушылардың оқу жетістіктерін бағалаудың әріптік жүйесі:

Дәріс сабақтарының тақырыптары

• Электр энергетикасында автоматты басқару жүйелерінің құрылу принциптері
• Электр энергиясын өндіру мен беру процесін автоматты басқару, жүйесі энергия автоматты басқару құрылғыларының өзара әрекеттесетін жиынтығы ретінде
• Автоматты басқару теориясының негіздері
• Автоматты реттеу теориясының негізгі ережелері
• Автоматты реттеу сапасының көрсеткіштері және оларды жетілдіру жолдары
• Гидроэлектростанциялардағы, жылу электр станцияларындағы технологиялық процестерді автоматты басқару және Гидро және турбогенераторлардың күйлерін өзгертуді автоматты басқару
• ЖЭС турбогенераторларын іске қосу мен тоқтатудың технологиялық процестерінің күрделілігі
• АЭС турбогенераторларын іске қосу мен тоқтатуды автоматты басқару ерекшеліктері
• Синхронды қосуға және қосуға дайындықты автоматты басқару параллель жұмыс істейтін генераторлар
• Синхронды генераторлардың кернеу мен реактивті қуатын автоматты реттеу
• Электр энергетикалық жүйелер режимінің параметрлерін автоматты реттеу
• Қайтымды статикалық компенсаторлардың (СТК) реактивті қуатын автоматты реттеу ерекшеліктері
• Апаттық басқаруды автоматтандырудың негізгі принциптері
• Энергетикалық жүйенің қалыпты және апатты режимдеріндегі заманауи және жетілдірілген автоматты құрылғылар мен басқару жүйелерінің негізгі түрлері
• Трансформаторлар мен автотрансформаторлардың кернеудің ауысуын реттеу реттегіші бар цифрлық автоматты кернеу реттегіші

Негізгі әдебиет

• 1 Овчаренко, Николай Ильич. Автоматика энергосистем: учеб. : рек. Мин. обр. РФ / Н. И. Овчаренко ; под ред. А. Ф. Дьякова, 2009 - 476 с. 2 Дьяков, Анатолий Федорович. Микропроцессорная автоматика и релейная защита электроэнергетических систем: Учеб. пособие: рек. УМО / А. Ф. Дьяков, Н. И. Овчаренко, изд 2-е, стереотип., 2010 - 336 с. 3 Андреев, Василий Андреевич. Релейная защита и автоматика систем электроснабжения: учеб. : рек. Мин. обр. РФ / В. А. Андреев, 2008 - 640 с. 4 Беляков, Юрий Павлович. Релейная защита и автоматика электрических систем: Учеб. пособие: рек. ДВ РУМЦ / Ю. П. Беляков, А. Н. Козлов, Ю. В. Мясоедов, 2007 - 157 с. 5. Автоматизация диспетчерского управления в электроэнергетике/ Под общей ред. Ю.Н.Руденко и В.А. Семенова. - М.: Издательство МЭИ, 2000. 6. Amirouche, Farid. Principles of Computer-Aided Design and Manufacturing : учебник / F. Amirouche. - 2nd ed. - New Jersey : Pearson Prentice Hall, 2004. 7. Chang Tien-Chien. Computer-Aided Manufacturing : к изучению дисциплины / Chang Tien-Chien, Wysk Richard A., Wang Hsu-Pin. - New Delhi : Pearson, 2009.

Қосымша әдебиеттер

• 1. Овчаренко Н.И. Автоматика электрических станций и электроэнергетических систем. - М.: Издательство МЭИ, 2000 – 504 с. 2. Дьяков А.Ф., Овчаренко Н.И. Микропроцессорная релейная защита и автоматика электроэнергетических систем. - М.: Издательство МЭИ, 2000 – 199с 3. Козлов А.Н., Ротачева А.Г. Релейная защита и автоматика электроэнергетических систем. Часть 1 Электромеханические реле защиты: Учебное пособие. – Благовещенск: Изд-во Амур- ского гос. ун-та, 2002 – 88 с. 4. Беляков Ю.П., Козлов А.Н., Мясоедов Ю.В. Релейная защита и автоматика электрических систем: Учебное пособие. – Благовещенск: Изд-во Амурского гос. ун-та, 2004 – 136 с. 5. Козлов, Александр Николаевич. Релейная защита и автоматика электроэнергетических систем: лаб. практикум. Ч. 3 : Электроавтоматика / А. Г. Ротачева, 2006 - 92 с. 6. Козлов А.Н., Ротачев Ю.А. Релейная защита и автоматика. Учебное пособие. – Благовещенск: Изд-во Амурского гос. ун-та, 2006 – 120 с. 7. Гуревич, Юрий Ефимович. Расчеты устойчивости и противоаварийной автоматики в энергосистемах/ Ю. Е. Гуревич, Л. Е. Либова, А. А. Окин, 1990 - 390 с. 8. Дудченко, Леонид Николаевич. Управление частотой и активной мощностью в энергообъединении: учеб. пособие: рек. ДВ. РУМЦ / Л. Н. Дудченко, 1999 - 116 с.