Суды дайындаудың физикалық-химиялық әдістері
Сипаттама: Пән әртүрлі салалар-энергетика, өнеркәсіп және коммуналдық шаруашылық үшін су дайындауда физика — химиялық әдістерді қолданудың теориялық негіздері мен практикалық аспектілерін зерттеуге бағытталған. Коагуляция, флокуляция, ион алмасу, мембраналық сүзу, сорбция процестері және суды тазарту мен кондиционерлеудің басқа әдістері қарастырылады. Суды өңдеу әдістерін оның құрамына, сапа талаптарына және пайдалану жағдайларына байланысты таңдауға ерекше назар аударылады. Нәтижесінде студенттер Судың химиялық құрамына және нақты қолданбалы тапсырманың параметрлеріне байланысты суды өңдеу әдістерін негізді түрде таңдай және қолдана алады
Кредиттер саны: 5
Пререквизиты:
- Техникалық термодинамика негіздері
Пәннің еңбек сыйымдылығы:
| Жұмыс түрлері | сағат |
|---|---|
| Дәрістер | 15 |
| Практикалық жұмыстар | 30 |
| Зертханалық жұмыстар | |
| СӨЖО | 30 |
| СӨЖ | 75 |
| Қорытынды бақылау нысаны | емтихан |
| Қорытынды бақылауды жүргізу нысаны | емтихан |
Компонент: Таңдау бойынша компонент
Цикл: Базалық пәндер
Мақсат
- Пәннің мақсаты әр түрлі қалдықтардан суды тазалау технологиясында инженерлік ойды дамыту және электр станциясын жобалау және пайдалану процесінде су сапасының нормативтік көрсеткіштерін қамтамасыз ету
Міндет
- Пәннің тапсырмасы – студенттерді ЖЭС, АЭС-қа заманауи технологиялық тәсілмен су дайындауға үйретеді. ЖЭС су дайындау қондырғыларының негізгі жабдықтарын таңдау және нысанның су қажеттілік есебінінің тәсілдерін және су сапасына байланысты шешімдер қабылдау қарастырылады, студенттерді әдебиет көздеримен жұмыс істеуге үйрету
Оқыту нәтижесі: білу және түсіну
- Судың және ластаушы қоспалардың физика-химиялық қасиеттерін білу. Суды дайындаудың әртүрлі әдістерінің әрекет ету принциптерін түсіну: тұндыру, ион алмасу, мембраналық процестер, сорбция және т. б. Суды тазартуда қолданылатын реагенттер мен материалдарды қолдану туралы білімге ие болу.
Оқыту нәтижесі: білім мен ұғымды қолдану
- Реагенттердің дозаларын, айырбастау сыйымдылығын, сүзу жылдамдығын және процестердің басқа параметрлерін есептеңіз. Таңдау суды өңдеудің физика-химиялық әдістері оның сапасы мен мақсатына байланысты. Суды Дайындау процестерінің барысын бақылауды жүзеге асыру және параметрлерді нақты уақытта түзету.
Оқыту нәтижесі: талқылай білуді қалыптастыру
- Әр түрлі тазарту әдістерінің тиімділігін судың сапасы, үнемділігі және тұрақтылығы тұрғысынан бағалау. Суды тазарту жүйелерін жобалау немесе жаңарту кезінде негізделген шешімдер қабылдау. Қондырғылардың істен шығу себептерін талдаңыз және ақаулықтарды жою жолдарын ұсыныңыз.
Оқыту нәтижесі: коммуникативтік қабілеттіліктер
- Су дайындау процестері бойынша есептік-техникалық және есептік құжаттаманы ресімдеу. Инженерлік топ құрамында техникалық шешімдерді талқылауға қатысу. Өндірістік жиналыстарда немесе ғылыми ортада өз ұсыныстарын ұсыну және дәлелді түрде қорғау.
Оқыту нәтижесі: Оқу дағдылары немесе сабаққа қабілеттілігі
- Су дайындау саласындағы заманауи ғылыми жарияланымдарды, нормативтік құжаттар мен техникалық регламенттерді өз бетінше зерделеу. Суды физика-химиялық тазартуға арналған жаңа технологиялар мен жабдықтарды игеру. Алынған ақпаратты сыни тұрғыдан талдап, оны практикалық міндеттер мен инновациялық жобаларға қолданыңыз.
Оқыту әдістері
Кредиттік оқыту технологиясы жағдайында сабақтар негізінен белсенді және шығармашылық формада жүргізілуі керек. Оқушылардың білімді іздестіруге және басқаруға, есептерді өз бетінше шешуге тәжірибе жинауға қатысуға ықпал ететін тиімді педагогикалық әдістер мен технологиялардың ішінде мыналарды атап өткен жөн: - проблемалық және жобалық-бағытталған оқыту технологиясы; - оқу-зерттеу қызметінің технологиялары; - коммуникациялық технологиялар (пікірталас, пресс-конференция, ми шабуылы, пікірсайыс және басқа белсенді нысандар мен әдістер); - жағдай әдісі (жағдайды талдау); - студенттер іскерлік, рөлдік, имитациялық ойындарға қатысатын ойын технологиясы; - ақпараттық және коммуникациялық (оның ішінде қашықтықтан оқыту) технологиялар.
Білім алушының білімін бағалау
Оқытушы ағымдағы бақылау жұмыстарының барлық түрлерін жүргізеді және академиялық кезеңде екі рет білім алушылардың ағымдағы үлгеріміне тиісті баға береді. Ағымдағы бақылау нәтижелері бойынша 1 және 2 рейтинг қалыптастырылады. Білім алушының оқу жетістіктері 100 балдық шкала бойынша бағаланады, Р1 және Р2 қорытынды бағасы ағымдағы үлгерім бағасынан орташа арифметикалық ретінде шығарылады. Академиялық кезеңде білім алушының жұмысын бағалауды пән бойынша тапсырмаларды тапсыру кестесіне сәйкес оқытушы жүзеге асырады. Бақылау жүйесі жазбаша және ауызша, топтық және жеке формаларды біріктіре алады.
| Кезең | Тапсырма түрі | Өлшем |
|---|---|---|
| 1 рейтинг | № 1 практикалық жұмыс - Табиғи судың сапасы. Жылуэнергетикада суды қолдану . Су сапасының биологиялық көрсеткіштерін анықтау . | 0-100 |
| № 2 практикалық жұмыс - Судың кермектілігін анықтау. Есепті шешуге мысалы. | ||
| № 3 практикалық жұмыс - Судың сілтілігін анықтау. Судың сілтілігін анықтаудың негізгі әдістері. | ||
| № 4 практикалық жұмыс- Судың коагуляциясы. Судың коагуляциясын анықтаудың негізгі әдістері. | ||
| № 5 практикалық жұмыс - Суды сүзу. Суды сүзуді анықтаудың негізгі әдістері. | ||
| №1 СӨЖ - Сынама алу, тасымалдау және сақтау ережелері. Судың сапа көрсеткіштерін анықтау әдістері | ||
| №2 СӨЖ - Карбонаттар, көмірсутектер, қаттылық және сілтілік | ||
| Ауызша сауалнама | ||
| №1 аралық бақылау | ||
| 2 рейтинг | № 6 практикалық жұмыс - Тұндыру әдісі бойынша суды жұмсарту процестері және реагенттердің шығыны. Әктеу әдістері. | 0-100 |
| № 7 практикалық жұмыс - Созылу процестері, катионитті сүзгінің жұмысы және реагенттердің шығыны. Тапсырманы шешу мысалы. | ||
| № 8 практикалық жұмыс - Суды тұзсыздандыру. Буландыру және бу түрлендіргіш қондырғыларды қосу әдістері мен сұлбалары. | ||
| № 9 практикалық жұмыс - Өнеркәсіптік кәсіпорындарда су мен конденсатты өңдеу әдістері. ФСД-да су мен конденсатты тазартудың технологиялық схемалары | ||
| № 10 практикалық жұмыс - Ағынды суларды өңдеу әдістері. Жылу алмастырғыштардың биологиялық өсуімен күресу және суды зарарсыздандыру үшін тотықтырғыштарды қолдану. | ||
| №3 СӨЖ - Судағы сульфаттар мен хлоридтердің құрамын анықтау | ||
| №4 СӨЖ - Металл құрамын анықтау | ||
| Ауызша сауалнама | ||
| №2 аралық бақылау | ||
| Қорытынды бақылау | емтихан | 0-100 |
Жұмыс түрлері бойынша оқыту нәтижелерін бағалау саясаты
| Тапсырма түрі | 90-100 | 70-89 | 50-69 | 0-49 |
|---|---|---|---|---|
| Өте жақсы | Жақсы | Қанағаттанарлық | Қанағаттанарлықсыз |
Бағалау нысаны
Пән бойынша білім алушының білімін қорытынды бағалау 100 баллдық жүйе бойынша жүзеге асырылады және:
- Емтиханда алынған нәтиженің 40%;
- Ағымдағы үлгерімнің 60% - ы.
Қорытынды бағаны есептеу формуласы:
| И= 0,6 | Р1+Р2 | +0,4Э |
| 2 |
мұндағы, Р1, Р2-тиісінше бірінші, екінші рейтингті бағалаудың сандық эквиваленттері;
Э - емтихандағы бағаның сандық баламасы.
Қортынды әріптік бағасы және оның балдық сандық эквиваленті:
Төрт балдық жүйе бойынша цифрлық баламаға сәйкес келетін білім алушылардың оқу жетістіктерін бағалаудың әріптік жүйесі:
| Әріптік жүйе бойынша бағалар | Балдардың сандық эквиваленті | Балдар (%-тік құрамы) | Дәстүрлі жүйе бойынша бағалар |
|---|---|---|---|
| A | 4.0 | 95-100 | Өте жақсы |
| A- | 3.67 | 90-94 | |
| B+ | 3.33 | 85-89 | Жақсы |
| B | 3.0 | 80-84 | |
| B- | 2.67 | 75-79 | |
| C+ | 2.33 | 70-74 | |
| C | 2.0 | 65-69 | Қанағаттанарлық |
| C- | 1.67 | 60-64 | |
| D+ | 1.33 | 55-59 | |
| D | 1.0 | 50-54 | |
| FX | 0.5 | 25-49 | Қанағаттанарлықсыз |
| F | 0 | 0-24 |
Дәріс сабақтарының тақырыптары
- Кіріспе
- Суды алдын ала өңдеу
- Әктас
- Ион алмасу әдісімен суды өңдеу
- Химиялық тұзсыздандыру
- Суды тазалаудың мембраналық әдістері
- Электродиализ технологиясы
- Судан газдарды алып тастау
- Декарбонизаторлар
- Салқындатқыш және циркуляциялық суды өңдеу
- Суды өңдеудің физикалық әдістері
- Суды термиялық тұзсыздандыру
- Бу түрлендіргіш қондырғылар
- Электр станцияларының ағындары және оларды залалсыздандыру технологиялары
- Жабдықтарды консервациялаудан және химиялық тазартудан ағындар
Негізгі әдебиет
- 1 Справочник. /Под ред. д.т.н., действительного члена Академии промышленной экологии С.Е. Беликова. - М.: Аква-Терм, 2017 (электронная версия). 2. Гужулев Э.П.Водоподготовка и водно-химические режимы в теплоэнергетике: учебное пособие. Омск: ОмГТУ, 2020. 3 Воронов В.Н., Петрова Т.И. Под ред. Пильщикова А.П. Водно-химические режимы ТЭС и АЭС. М.: Издательский дом МЭИ, 2019. 4 Копылов А.С. Водоподготовка в энергетике: учеб. пособие: доп. Мин. обр. РФ / А. С. Копылов, В. М. Лавыгин, В. Ф. Очков. - М. : Изд-во Моск. энергет. ин-та, 2003. - 310 с. 5 Воронов В.Н., Петрова Т.И. Под ред. Пильщикова А.П. Водно-химические режимы ТЭС и АЭС. М.: Издательский дом МЭИ, 2009. – 240 с. 6 "Общая энергетика: Энергетическое оборудование, Часть 2: справочник для академического бакалавриата" (М.: Издательство Юрай, 2017) 7 "Электрический нагрев: основы физики процессов и конструктивных расчетов: учебное пособие" (И. В. Юдаев, Е. Н. Живописцев, СПб.: Лань, 2018), "Паровые котлы тепловых электростанций" (М.И.Резников, Ю.М. Липов, М.: Энергоиздат, 2021) 8 "Процессы и аппараты передовых технологий водоподготовки и их программированные расчеты: учеб. пособие" (А. С. Копылов, В. Ф. Очков, Ю. В. Чудова, М.: Изд-во Моск. энергет. ин-та, 2019).
Қосымша әдебиеттер
- 9 Беседина Т.Н. Стандарт УТЭК Методическое пособие по оформлению пояснительной записки и графических работ курсового и дипломного проектирования. - Уфа: Минестерство энергетики РФ, Уфимский топливно-энергетический колледж, 2004. 10. Копылов А.С., Лавыгин В.М., Очков В.Ф. Водоподготовка в энергетике: Учебное пособие для вузов. М.: Издательский дом МЭИ, 2006. 309 с.: ил. 11. Гурвич С.М., Шапкин И.Ф. Справочник по обработке воды для промышленных котельных низкого давления. М.-Л.: Госэнергоиздат, 1950. 80 с.
