Су ресурстарын интегралды басқару және кешенді пайдалану

Сипаттама: Келесі бағыттар бойынша білімдерін қалыптастырады: су ресурстарын пайдалануды есепке алу және бақылау; су ресурстарын басқару, су объектілерін қорғау және сулардың жағымсыз көріністерін бақылау жөніндегі іс-шараларды негіздеу және жоспарлау; су объектілеріне рұқсат етілген жүктемені негіздеу және нормативтік құқықтық базаны әзірлеу; су ресурстарын кешенді және ұтымды пайдалану әдістерін әзірлеу; су объектілерін пайдаланудың кешенді тәсілін негіздеу

Кредиттер саны: 6

Пререквизиты:

• Гидрология және ағысты реттеу

Пәннің еңбек сыйымдылығы:

Компонент: ЖОО компоненті

Цикл: Базалық пәндер

Мақсат

• Су ресурстары және су пайдалану саласындағы бәсекеге қабілетті түлектерді су секторын дамытудың қазіргі жағдайында ғылыми, өндірістік және білім беру қызметіне дайындау

Міндет

• Су шаруашылығы кешенінің құрылымын, су тұтынушылар мен су пайдаланушылардың құрылымын білумен қамтамасыз ету. Өзгермелі қазіргі әлемде және су пайдаланушылар мен су тұтынушылардың қайшылықтарын ескере отырып, су ресурстарын интеграцияланған басқару міндеттерін шеше білу

Оқыту нәтижесі: білу және түсіну

• Су секторы саласындағы базалық білімді меңгеру: су ресурстарын ұтымды және кешенді пайдалану қағидаттары; Су шаруашылығы баланстарын құрастыру әдістемесі; кең ой-өрісі мен ойлау мәдениеті бар жоғары білімді тұлғаны қалыптастыруға ықпал ететін су ресурстарын интеграцияланған басқару органдарының құрылымы мен міндеттері

Оқыту нәтижесі: білім мен ұғымды қолдану

• Су шаруашылығы баланстарының, шекті жол берілетін төгінділердің есептеулерін орындау, су объектілерінің балансын жасау әдістерін қолдану. Ғылым мен техниканың әртүрлі салаларындағы білімді интеграциялау негізінде КИВИ жүйелерін жобалай білу. Су секторы саласындағы заңнамалық және нормативтік базаны пайдалану. Су секторы объектілері бойынша теориялық және эксперименттік зерттеулер жүргізу, зерттеу нәтижелерін өңдеу, талдау және ұсыну қабілеті

Оқыту нәтижесі: талқылай білуді қалыптастыру

• Су шаруашылығы аумақтарының су ресурстарын пайдаланудың , басқарудың кешенді бағдарламаларын әзірлеу. СРКП және су ресурстарын интеграцияланған басқару критерийлерін әзірлеуді және уақтылы нақтылауды қамтамасыз ету

Оқыту нәтижесі: коммуникативтік қабілеттіліктер

• Су шаруашылығы секторының барлық қатысушыларымен, су секторы саласындағы Тапсырыс берушілермен, мердігерлермен, Су ресурстарын интеграцияланған басқаруға қатысушылармен іскерлік байланыстар құру

Оқыту нәтижесі: Оқу дағдылары немесе сабаққа қабілеттілігі

• Су ресурстарын ұтымды және кешенді пайдалану саласында ағартушылық қызметті жүргізу, тиісті оқу-әдістемелік материалдарды әзірлеу, су секторында нормативтік базаны әзірлеуге және жетілдіруге, су саласы үшін кадрларды даярлауға және аттестаттауға қатысу қабілеті.

Оқыту әдістері

- Қызметті жандандыру әдістері: пікірталас; командада жұмыс істеу; озық СӨЖ; жеке оқыту; - тәжірибе негізінде оқыту; проблемалық оқыту; іздеу әдісі; зерттеу әдісі; оқытуды ұйымдастыру формалары: практикалық сабақтар; СӨЖ. Дәрістерде: ақпараттық дәріс; проблемалық дәріс

Дәріс сабақтарының тақырыптары

• Су ресурстары мен табиғатты кешенді пайдалану мен қорғауға экологиялық көзқарас
• Су секторының қауіпсіздігі тұрғысынан тұрақты даму мақсаттары (ЕҚЫҰ)
• КИОВР заманауи нормативтік базасы
• Суды мемлекеттік есепке алу және су кадастры жүйелері негізінде су шаруашылығының ел экономикасының басқа салаларымен өзара іс-қимылы экономиканың әртүрлі салаларындағы суды тұтыну
• Өзгермелі әлемдегі суға деген қажеттіліктің болжамы
• Қазақстан Республикасының Су шаруашылығы кешені туралы түсінік
• Су пайдаланушылардың су ресурстарының саны мен сапасына және су көздерінің режиміне қойылатын талаптары
• Су ресурстарының сарқылуы және олардың себептері
• Климаттың өзгеруі жағдайындағы су қауіпсіздігі
• Арал теңізі мен Балқаш көлінің проблемалары
• Қазақстан Республикасының Су ресурстарын басқарудың аумақтық-бассейндік қағидаты
• IUVR құқықтық аспектілері
• Су ресурстарын бақылау
• Су ресурстарын басқару және Бизнес
• Трансшекаралық суларды басқару

Негізгі әдебиет

• 1. Экологический кодекс Республики Казахстан 2021 года, Нур-Султан;
• 2. Алексеев М.И., Курганов А.М. Организация отведения поверхностного (дождевого и талого) стока с урбанизированных территорий. – М.: АСВ, СПб.: СПбГАСУ, 2012 ;
• 3. Политические аспекты управления водными ресурсами. Модуль 1.Методическое руководство. Разработано при финансовой поддержке Совместного проекта ЕС/ПРОООН/ОБСЕ. 2018 г.
• 4. Правовые аспекты управления водными ресурсами. Методическое руководство. Разработано при финансовой поддержке Совместного проекта ЕС/ПРОООН/ОБСЕ. 2018 г.;
• 5. Закон Республики Казахстан «О недрах и недропользовании» от 24 июня 2010 года № 291-IV ЗРК;
• 6. Постановление Правительства Республики Казахстан от 21 января 2002 года № 71 «Об одобрении Концепции развития водного сектора экономики и водохозяйственной политики Республики Казахстан до 2010 года», общая часть ;
• 7. Приказ Министра здравоохранения Республики Казахстан от 28 июля 2010 года № 554 «Об утверждении Санитарных правил «Санитарно-эпидемиологические требования к водоисточникам, хозяйственно-питьевому водоснабжению, местам культурно-бытового водопользования и безопасности водных объектов»;

Қосымша әдебиеттер

• 1. Комплексное использование водных ресурсов: Учебник для вузов по специальности «Водоснабжение и водоотведение»/ С.В. Яковлев, И.Г. Губий, И.И. Павлинова, - М: Высшая школа, 2008;
• 2. Водный Кодекс Республики Казахстан от 9 июля 2003 года, № 481-II ЗРК (с изменениями и дополнениями), Астана ;
• 3. Санитарно-эпидемиологические правила и нормы «Санитарно-эпидемиологические требования по охране поверхностных вод от загрязнения» № 3.02.003-04 от 28 июня 2004 года N 506;
• 4. Коваленко В.С.. Практикум по дисциплине «Рациональное использование и охрана природных ресурсов» : учеб. Пособие / В. С. Коваленко, В. М. Щадов, В. В. Таланин. – 2-е изд., стереотип. – М. : МГГУ, 2008. – 106 с. ;
• 5 Бассейновые принципы и водохозяйственное планирование. https://isfic.info/waterlaw/sivac18.htm.
• 6 Дуглас Вебстер. Стратегическое планирование в государственных целях: новые подходы, основанные на сотрудничестве и подотчетности. Центр АзиатскоТихоокеанских исследований Стэнфордского Университета, США, 2001г. http://www.cawater-info.net/library/rus/escap1.pdf.
• 7 Дускаев К.К., Минжанова Г.М., Жанабаева Ж.А. «Integrated Water Cycle Managvent in Kazakhstan». 2014 г. ISBN 978-601-0900-2. 320 стр. КАЗАХСТАН
• 8 Планы интегрированного управления водными ресурсами. Учебное пособие и руководство по применению. 2005. ГВП CACENA. http://www.cawaterinfo.net/library/rus/gwp/iwrm_plans.pdf.
• 9 Методическое пособие по созданию Бассейновых советов. Проект ПРООН Разработка национального плана по Интегрированному Управлению Водными Ресурсами и Водосбережению в Казахстане г. Алматы. http://diss.seluk.ru/mselskohozyaistvo/1019996-1-metodicheskoe-posobie-sozdaniyu-basseynovih-sovetovproekt-proon-razrabotka-nacionalnogo-plana-integrirovannomu-upravleniyu-vodnim.php
• 10 Национальный план по интегрированному управлению водными ресурсами и повышению эффективности водопользования Республики Казахстан на 2009-2025 годы. http://adilet.zan.kz/rus/docs/P090000067_.
• 11 Концепция программы управления водными ресурсами РК на 2020-2030 годы. https://time.kz/news/politics/2020/01/28/kontseptsiya-programmy-upravleniya-vodnymiresursami-na-2020-2030-gody-utverzhdena-v-rk.
• 12 Мирзаев Н.Н. Правовые и организационные аспекты управления водой в странах Центральной Азии. http://cawater-info.net/library/rus/sicicwc_proceedings_06_2020.pdf.
• 13 Дускаев К. К. Мырзахметов А.Б. Таулы өзендерде арна орнықтылығын және тасындылар өтімін бағалаудың ықтималдық әдісі. Қазақ университетi 2012 - г. ISBN 978-601-247-417-6 87 - стр. КАЗАХСТАН
• 14 Дускаев К.К., Минжанова Г.М., Жанабаева Ж.А. Интегрированное управление водными ресурсами в Казахстане. 2015 г. ISBN 978-601-261-247-9. 358 стр. КАЗАХСТАН