Маркшейдерлік-геодезиялық құралтану
Сипаттама: Курс қазіргі заманғы маркшейдерлік-геодезиялық жабдықтарды зерттеу үшін қажетті геометриялық және физикалық оптиканың негізгі ережелерін зерттеуге бағытталған, маркшейдерлік-геодезиялық аспаптардың жеке бөліктерінің теориясы мен құрылымын және оларды зерттеу әдістерін, оптикалық, электронды, лазерлік және спутниктік геодезиялық және маркшейдерлік аспаптардың негізгі типтерін тексеру мен юстировкаларды қарастырады.
Кредиттер саны: 5
Пререквизиты:
- Геодезия
Пәннің еңбек сыйымдылығы:
| Жұмыс түрлері | сағат |
|---|---|
| Дәрістер | 15 |
| Практикалық жұмыстар | 30 |
| Зертханалық жұмыстар | |
| СӨЖО | 30 |
| СӨЖ | 75 |
| Қорытынды бақылау нысаны | емтихан |
| Қорытынды бақылауды жүргізу нысаны |
Компонент: Таңдау бойынша компонент
Цикл: Базалық пәндер
Мақсат
- геодезиялық аспаптар жөніндегі техникалық құжаттарды дұрыс оқу, олармен жұмыс істей алу; аспаптардың негізгі геометриялық сұлбаларын білу, аспапты тексеру және зерттеу; аспаптарды жөндеу және геодезиялық аспапты құрастыру үшін техникалық тапсырманы әзірлеуді істеуді үйрену
Міндет
- геодезиялық аспаптардың құрылымын оқып тану, геодезиялық аспаптармен жұмыс істей алу
Оқыту нәтижесі: білу және түсіну
- Ақпараттарды алудың, қайта өңдеудің және сақтаудың негізгі әдістерін меңгеру. Маркшейдерлік-геодезиялық өлшеулер үшін қолданылатын геодезиялық аспаптарды және құралдарды білу.
Оқыту нәтижесі: білім мен ұғымды қолдану
- Тау жұмыстарды маркшейдерлік-геодезиялық қамтамасыз ету кезінде заманауи геодезиялық аспаптарды қолдану және жұмыс істеу қабілеттілігі.
Оқыту нәтижесі: талқылай білуді қалыптастыру
- Ақпаратты сараптау, әртүрлі маркшейдерлік-геодезиялық өлшеулер өндірісінің әдістері туралы дәйекті қорытындылар жасау және дәйекті пайымдауды айту.
Оқыту нәтижесі: коммуникативтік қабілеттіліктер
- Ұжымда ұйымдастыру-басқару функцияларын орындау қабілеті.
Оқыту нәтижесі: Оқу дағдылары немесе сабаққа қабілеттілігі
- Заманауи геодезиялық аспаптармен, жабдықтармен, құралдармен, маркшейдерлік-геодезиялық жұмыстардың нәтижелерін өндеу үшін компьютерлік технологиялармен жұмыс істеу дағдылары.
Оқыту әдістері
- интерактивті дәріс (оқытудың келесі белсенді түрлерін қолдану: атқарушы (басқарылатын) пікірталас немесе әңгімелесу; модерация; слайдтарды немесе оқу
- берілген шарттар негізінде әртүрлі жағдайлардың даму сценарийлерін құру
- іздеу-зерттеу (оқу үрдісінде студенттердің өзіндік зерттеу қызметі)
- - ізденіс-зерттеу (оқу үрдісінде студенттердің өзіндік зерттеу қызметі);
- оқу міндеттерін шешу.
Білім алушының білімін бағалау
Оқытушы ағымдағы бақылау жұмыстарының барлық түрлерін жүргізеді және академиялық кезеңде екі рет білім алушылардың ағымдағы үлгеріміне тиісті баға береді. Ағымдағы бақылау нәтижелері бойынша 1 және 2 рейтинг қалыптастырылады. Білім алушының оқу жетістіктері 100 балдық шкала бойынша бағаланады, Р1 және Р2 қорытынды бағасы ағымдағы үлгерім бағасынан орташа арифметикалық ретінде шығарылады. Академиялық кезеңде білім алушының жұмысын бағалауды пән бойынша тапсырмаларды тапсыру кестесіне сәйкес оқытушы жүзеге асырады. Бақылау жүйесі жазбаша және ауызша, топтық және жеке формаларды біріктіре алады.
| Кезең | Тапсырма түрі | Өлшем |
|---|---|---|
| 1 рейтинг | Дәріс | 0-100 |
| Практикалық сабақтар | ||
| Рефераттарды қорғау 1 | ||
| Бақылау | ||
| 2 рейтинг | Дәріс | 0-100 |
| Практикалық сабақтар | ||
| Рефераттарды қорғау 2 | ||
| Бақылау | ||
| Рефераттарды қорғау 3 | ||
| Қорытынды бақылау | емтихан | 0-100 |
Жұмыс түрлері бойынша оқыту нәтижелерін бағалау саясаты
| Тапсырма түрі | 90-100 | 70-89 | 50-69 | 0-49 |
|---|---|---|---|---|
| Өте жақсы | Жақсы | Қанағаттанарлық | Қанағаттанарлықсыз | |
| Дәріс | Егер білім алушы бағдарламада көзделген көлемде материалдың мазмұнын ашса, материалды белгілі бір логикалық ретпен сауатты тілде баяндаса, осы пәннің терминологиясын оқу пәні ретінде дәл қолдана отырып; оқытушының жетекші сұрақтарынсыз өз бетінше жауап берсе; тест тапсырмаларына сәтті жауап берсе, ситуациялық міндеттерді дұрыс және негізді шешсе қойылады. Екінші сұрақтарды немесе есептеулерді жариялау кезінде бір немесе екі дәлсіздік болуы мүмкін, оны білім алушы оқытушының ескертуі бойынша оңай түзетеді. | Егер білім алушының жауабы негізінен "өте жақсы" деген белгіге қойылатын талаптарды қанағаттандырса, бірақ бұл ретте кемшіліктердің бірі орын алса: оқытушының ескертуі бойынша түзетілген жауаптың негізгі мазмұнын жарықтандыру кезінде бір - екі дәлсіздікке жол берілсе; екінші сұрақтарды жарықтандыру кезінде немесе есептеулерде қате немесе екіден көп дәлсіздіктер жіберілсе, оқытушының ескертуі бойынша оңай түзетілсе қойылады. | Ол келесі жағдайларда қойылады: материалдың мазмұны толық емес немесе дәйекті түрде ашылған, тесттерге жауап беруде қателіктер, ситуациялық есептерді шешуде дәлсіздіктер бар, бірақ мәселені жалпы түсіну көрсетілген және пәннің оқу бағдарламасында анықталған материалды одан әрі игеру үшін жеткілікті дағдылар көрсетілген. | Егер оқу материалының негізгі мазмұны ашылмаған; білім алушылардың оқу материалының үлкен немесе аса маңызды бөлігін білмеуі немесе толық түсінбеуі анықталған; әңгімелесу сұрақтарына жауап беру кезінде өрескел қателіктер жіберілген, ситуациялық міндеттер дұрыс шешілмеген, тесттерге жауаптарда қателіктер жіберілген, суреттерде, схемаларда арнайы терминологияны пайдалану кезінде ұғымдарды анықтауда қателіктер жіберілген жағдайларда қойылады, оқытушының бірнеше жетекші сұрақтарынан кейін түзетілмеген есептер. |
| Практикалық сабақтар | Егер студент бүкіл практикалық сабақ барысында белсенді жұмыс жасаса, практикалық сабақ жоспарына сәйкес мұғалімнің сұрақтарына толық жауап берсе және сонымен бірге дәріс материалын терең меңгергенін, тиісті әдебиеттерді білетіндігін көрсетсе, осы мәселеге өз көзқарасын білдіре алса, материалды өз бетінше және дәлелді түрде жеткізе білсе, құбылыстар мен құбылыстарды талдай білсе, "өте жақсы" баға қойылады фактілер, тәуелсіз жалпылау және қорытынды жасау, 1-2 арифметикалық қателіктерден немесе сипаттамалардан аспайтын оқу тапсырмаларын дұрыс орындайды. | "Жақсы" баға келесі талаптарды сақтаған жағдайда қойылады: студент практикалық сабақ барысында белсенді жұмыс істейді, сұрақтар толық қамтылған, материалдың презентациясы логикалық, фактілермен негізделген, тиісті әдеби көздерге сілтемелермен, сұрақтарды жариялау қорытындылармен аяқталды, студент фактілер мен оқиғаларды талдай білді, сонымен қатар оқу тапсырмаларын орындай алды. Бірақ жауаптарда дәлсіздіктер, кейбір кішігірім қателіктер жіберілді, Материалды ұсыну кезінде дәлелдің жеткіліксіздігі, студенттің фактілер мен оқиғаларға нақты қатынасы немесе есептерді шешуде 1-2 арифметикалық және 1-2 логикалық қателіктер жіберілді. | "Қанағаттанарлық" баға студент жалпы осы тақырып бойынша сұрақтардың мәнін игеріп, дәріс материалы мен оқу әдебиеті туралы білімді анықтап, фактілер мен оқиғаларды талдауға,қорытынды жасауға және мәселелерді шешуге тырысқанда қойылады. Бірақ сабақта ол пассивті әрекет етеді, тек мұғалімнің шақыруы бойынша жауап береді, сұрақтарға толық емес жауап береді, практикалық материалды жарықтандыруда өрескел қателіктер жібереді немесе арнайы мәселелерді шешуде 3-4 логикалық қателіктер жібереді. | "Қанағаттанарлықсыз" деген баға студент сұрақ қоюдың сәтсіздігін анықтаған жағдайда қойылады, сұрақтар дұрыс емес, жүйесіз, өрескел қателіктермен жарықтандырылады, мәселелердің негізгі мәнін түсінбейді, қорытындылар, жалпылау, оқу мәселелерін шеше алмау анықталды. |
| Реферат | реферат жазуға және қорғауға қойылатын барлық талаптар орындалса қойылады: мәселе анықталса және оның өзектілігі негізделсе, қарастырылып отырған мәселе бойынша әртүрлі көзқарастарға қысқаша талдау жасалса және өз ұстанымы логикалық түрде баяндалса, қорытындылар тұжырымдалған, тақырып толық ашылған, көлемі сақталған, сыртқы безендіру талаптары орындалған, Қосымша сұрақтарға дұрыс жауаптар берілді. | егер рефератқа және оны қорғауға қойылатын негізгі талаптар орындалса, бірақ бұл ретте кемшіліктер жіберілсе; атап айтқанда, материалды баяндауда дәлсіздіктер болса; пайымдауларда логикалық реттілік болмаса; реферат көлемі сақталмаса; ресімдеуде олқылықтар болса; қорғау кезінде қосымша сұрақтарға толық емес жауаптар берілсе қойылады. | егер рефераттауға қойылатын талаптардан айтарлықтай ауытқулар болса, қойылады; атап айтқанда: тақырып тек ішінара қамтылған; реферат мазмұнында немесе қосымша сұрақтарға жауап беру кезінде нақты қателіктер жіберілген; қорғау кезінде қорытынды жоқ. | егер реферат тақырыбы ашылмаса, мәселенің елеулі түсінбеушілігі анықталса немесе реферат мүлдем ұсынылмаса қойылады. |
| Бақылау жұмысы | оқу-бағдарламалық материал туралы жан-жақты, жүйелі және терең білімді, бағдарламада қарастырылған тапсырмаларды еркін орындай алатын, негізгі және қосымша әдебиеттермен таныс, ұсынылған бағдарламада ұсынылған студентке қойылады; әдетте, "өте жақсы" баға пәннің негізгі ұғымдарының өзара байланысын және олардың алған кәсібі үшін маңыздылығын игерген,түсіністікпен шығармашылық қабілеттерін көрсеткен, оқу-бағдарламалық материалды ұсыну және пайдалану. | бағдарламада ұсынылған негізгі әдебиеттерді меңгерген, бағдарламада көзделген тапсырмаларды сәтті орындайтын оқу-бағдарламалық материал туралы толық білімді тапқан студентке қойылады. Әдетте, "жақсы" баға пән бойынша білімнің жүйелі сипатын көрсеткен және одан әрі оқу жұмысы мен кәсіби қызмет барысында оларды өз бетінше толықтыруға және жаңартуға қабілетті студенттерге қойылады. | бағдарламада көзделген тапсырмаларды орындаумен айналысатын, бағдарламада ұсынылған негізгі әдебиеттермен таныс мамандық бойынша әрі қарай оқу және алдағы жұмыс үшін қажетті көлемде негізгі оқу-бағдарламалық материал туралы білімін тапқан студентке қойылады. Әдетте, бағалау сынаққа жауап беруде және емтихан тапсырмаларын орындау кезінде қателіктер жіберген, бірақ оқытушының басшылығымен оларды жою үшін қажетті білімі бар студенттерге" қанағаттанарлық " қойылады. | бағдарламада көзделген тапсырмаларды орындауда түбегейлі қателіктер жіберген негізгі оқу-бағдарламалық материалды білудегі олқылықтарды анықтаған студентке қойылады. Әдетте, "қанағаттанарлықсыз" баға тиісті пән бойынша қосымша сабақтарсыз оқуды жалғастыра алмайтын немесе жоғары оқу орнын бітіргеннен кейін кәсіби қызметке кірісе алмайтын студенттерге қойылады. |
Бағалау нысаны
Пән бойынша білім алушының білімін қорытынды бағалау 100 баллдық жүйе бойынша жүзеге асырылады және:
- Емтиханда алынған нәтиженің 40%;
- Ағымдағы үлгерімнің 60% - ы.
Қорытынды бағаны есептеу формуласы:
| И= 0,6 | Р1+Р2 | +0,4Э |
| 2 |
мұндағы, Р1, Р2-тиісінше бірінші, екінші рейтингті бағалаудың сандық эквиваленттері;
Э - емтихандағы бағаның сандық баламасы.
Қортынды әріптік бағасы және оның балдық сандық эквиваленті:
Төрт балдық жүйе бойынша цифрлық баламаға сәйкес келетін білім алушылардың оқу жетістіктерін бағалаудың әріптік жүйесі:
| Әріптік жүйе бойынша бағалар | Балдардың сандық эквиваленті | Балдар (%-тік құрамы) | Дәстүрлі жүйе бойынша бағалар |
|---|---|---|---|
| A | 4.0 | 95-100 | Өте жақсы |
| A- | 3.67 | 90-94 | |
| B+ | 3.33 | 85-89 | Жақсы |
| B | 3.0 | 80-84 | |
| B- | 2.67 | 75-79 | |
| C+ | 2.33 | 70-74 | |
| C | 2.0 | 65-69 | Қанағаттанарлық |
| C- | 1.67 | 60-64 | |
| D+ | 1.33 | 55-59 | |
| D | 1.0 | 50-54 | |
| FX | 0.5 | 25-49 | Қанағаттанарлықсыз |
| F | 0 | 0-24 |
Дәріс сабақтарының тақырыптары
- Метрологиядағы негізгі түсініктер
- Өлшеулердің бірегейлігін қамтамасыз ететін жүйе
- Геодезиялық аспаптардың жіктелуі
- Геометриялық және физикалық оптикадан негізгі мәлімет
- Геодезиялық аспаптарда жиі қолданатын оптикалық жүйелер мен детальдар
- Геодезиялық аспаптардың көру дүрбілері және оларды зерттеу
- Геодезиялық аспаптардағы есептеу құралдары және оларды зерттеу
- Көлбеуліктің компенсаторлары мен деңгейлер және оларды зерттеу
- Жер асты қазбаларды бағыттау аспаптары
- Электронды-оптикалық жүйелер және жарық қашықтық өлшеуіштер
- Геодезиялық аспаптарды құрастырудың негізгі кезендері туралы жалпы мәлімет
- Лазерлік рулетканың құрылысын оқып тану
- Электронды тахеометрдің құрылысы
Негізгі әдебиет
- Елисеев С. В. Геодезические инструменты и приборы. Основы расчета, конструкции и особенности изготовления. Изд. 3-е, перераб. и дон. М., «Недра», 2017. – 645 с.
- Ямбаев, Х. К. Геодезическое инструментоведение : учебник для вузов / Х. К. Ямбаев. — Москва : Академический проект, 2020. — 583 c. — ISBN 978-5-8291-2976-7. — Текст : электронный // Цифровой образовательный ресурс IPR SMART : [сайт]. — URL: https://www.iprbookshop.ru/109976.html .
- Маркшейдерско-геодезические приборы и инструменты./ Федоров Б.Д. М., Недра, 2016. – 222 с.
- Инженерлік геодезия : оқулық / Т. Тұяқбаев [и др.]. - Алматы : [б. и.], 2013. - 320 б. - (ҚР Білім және ғылым министрлігі). - ISBN 9786012173901
- Дементьев В. Е. Современная геодезическая техника и ее применения: Учебное пособие для вузов. – Изд. 2-е. – М.: Академический Проект, 2018. – 591 с.
Қосымша әдебиеттер
- ГОСТ 8.417-2002. Государственная система обеспечения единства измерений. Единицы измерения величин. М.: Изд-во стандартов, 2002
- Спиридонов А. И., Кулагин Ю.Н., Кузьмин М. В. Поверка геодезических приборов. - М.: Недра, 1981
- СТ РК 1111-2002. Система показателей качества продукции. Приборы геодезические. Номенклатура показателей. Астана: РГП «Казахстанский институт стандартизации и сертификации», 2003
- ГОСТ 23543-88. Приборы геодезические. Общие технические условия. М.: Изд-во стандартов, 1989
- Сборник инструкций по производству поверок геодезических приборов/ Главное управление геодезии и картографии при Совете Министров СССР. – М.: Недра, 1988
- Уставич Г.А. Геодезия. Книга 1. ФГБОУ ВПО «СГГА», 2012
- Геодезическая практика : методические указания к проведению учебной геодезической практики для студентов бакалавриата всех форм обучения по направлению подготовки 08.03.01 Строительство / составители М. Н. Калинина, Н. С. Рогова, Н. Б. Радугина. — Москва : Московский государственный строительный университет, ЭБС АСВ, 2015. — 64 c. — Текст : электронный // Цифровой образовательный ресурс IPR SMART : [сайт]. — URL: https://www.iprbookshop.ru/57037.html.
- Уставич Г.А. Геодезия. Книга 2. - Новосибирск: ФГБОУ ВПО «СГГА», 2014
- Попов В. Н., Чекалин С. И. Геодезия: Учебник для вузов. – М.: «Горная книга», 2017. – 201 с.
