Іздеу мен барлаудың геофизикалық әдістері

Сипаттама: Пайдалы қазбалар кенорындарын іздеу мен барлаудың геофизикалық әдістері жер қойнауын зерттеудің ең озық және қазіргі заманғы әдістері болып табылады. Әсіресе мұнай және газ кенорындарын іздеу және барлау кезінде олардың рөлі зор. Геофизикалық әдістер геологиялық қабаттасулардың құрылымдық жатуын зерттеу үшін (құрылымдық геофизика), сондай-ақ пайдалы қазбалар кен орындарын тікелей іздестіру кезінде пайдаланылады.

Кредиттер саны: 5

Пререквизиты:

• Физика

Пәннің еңбек сыйымдылығы:

Компонент: Таңдау бойынша компонент

Цикл: Кәсіптік пәндер

Мақсат

• Пәннің мақсаты – студенттердің инженерлік-геологиялық тапсырмаларда, кенді емес шикізатпен көмірсутекте, кенорындарды іздеу және барлауда, геологиялық карталау тапсырмаларды шешуге кең қолданатын негізгі геофизикалық әдістермен танысу.

Міндет

• Курстың негізгі тапсырмасы – студенттерде геофизикалық технологиялар облысында іс-тәжирібелік білімдерді қалыптасу
• получение навыков работы с геофизической аппаратурой;
• ознакомление студентов с основными геофизическими методами поисков и разведки месторождений полезных ископаемых.

Оқыту нәтижесі: білу және түсіну

• Оқушылар келесіні біліп түсіну керек: - әр геофизикалық әдістің жалпы геология-барлау жұмыстар кешеніндегі орның және ролін - геофизикалық әдістермен шешілетін геология-барлау тапсырмалары

Оқыту нәтижесі: білім мен ұғымды қолдану

• Оқушыларда келесі дағдалар болу керек: Нақты іздеу және барлау тапсырмаларды шешу үшін алаңдық геофизикалық әдістер материалдарын қолдана білу Геофизикалық құрал-жабдықтарды қолдана білу

Оқыту нәтижесі: талқылай білуді қалыптастыру

• Өз бетімен нақты іздеу және барлау тапсырмаларды шешу үшін алаңдық геофизикалық әдістер материалдарын қолдана алу.

Оқыту нәтижесі: коммуникативтік қабілеттіліктер

• Топ ішінде бастық немесе жұмысшы ретінде нәтижелі істеу, жұмыс нәтижелеріне жауапкершілік таныту. Негізгі әдістерді қолдана білу – қайта өңдеу және геология мамандырылған тапсырмаларды шешуге арналған мәліметті сақтай білу.

Оқыту нәтижесі: Оқу дағдылары немесе сабаққа қабілеттілігі

• Бар болған және жаңа әдістерді зерттеулермен геология барлау жұмыстарын өткізу кезінде еңгізу. Геология облысында ғылыми-техникалық жетістіктерді қолдану.

Оқыту әдістері

Сыни ойлауды дамыту технологиясы, дамытушылық оқыту технологиясы.

Білім алушының білімін бағалау

Оқытушы ағымдағы бақылау жұмыстарының барлық түрлерін жүргізеді және академиялық кезеңде екі рет білім алушылардың ағымдағы үлгеріміне тиісті баға береді. Ағымдағы бақылау нәтижелері бойынша 1 және 2 рейтинг қалыптастырылады. Білім алушының оқу жетістіктері 100 балдық шкала бойынша бағаланады, Р1 және Р2 қорытынды бағасы ағымдағы үлгерім бағасынан орташа арифметикалық ретінде шығарылады. Академиялық кезеңде білім алушының жұмысын бағалауды пән бойынша тапсырмаларды тапсыру кестесіне сәйкес оқытушы жүзеге асырады. Бақылау жүйесі жазбаша және ауызша, топтық және жеке формаларды біріктіре алады.

Жұмыс түрлері бойынша оқыту нәтижелерін бағалау саясаты

Бағалау нысаны

Пән бойынша білім алушының білімін қорытынды бағалау 100 баллдық жүйе бойынша жүзеге асырылады және:

• Емтиханда алынған нәтиженің 40%;
• Ағымдағы үлгерімнің 60% - ы.

Қорытынды бағаны есептеу формуласы:

 

мұндағы, Р1, Р2-тиісінше бірінші, екінші рейтингті бағалаудың сандық эквиваленттері;

Э - емтихандағы бағаның сандық баламасы.

Қортынды әріптік бағасы және оның балдық сандық эквиваленті:

Төрт балдық жүйе бойынша цифрлық баламаға сәйкес келетін білім алушылардың оқу жетістіктерін бағалаудың әріптік жүйесі:

Дәріс сабақтарының тақырыптары

• Магниттік барлау
• Магниттік барлауды қолдану
• Грави барлау
• Гравиметриялық түсірілім
• Электробарлау
• Сейсмобарлау
• Ядролық-геофизикалық барлау
• Ұңғымаларды зерттеудің геофизикалық әдістері
• Геофизикалық әдістерді кешендеу принциптері
• ПҚК іздеудің биолокациялық әдістері

Негізгі әдебиет

• 1. Геофизика: учебное пособие, электронное издание сетевого распространения / под редакцией В.К. Хмелевского. — М.: «КДУ», «Добросвет», 2018. https://bookonlime.ru/product/geofizika
• 2. Практикум по обработке данных сейсморазведки МОВ-ОГТ. Руководство к практическим занятиям по курсу «Сейсморазведка». Издание второе, переработанное: учебное пособие, электронное издание сетевого распространения / Гайнанов В.Г. — М.: «КДУ», «Добросвет», 2018. ISBN 978-5-7913-1080-4 https://bookonlime.ru/product/praktikum-po-obrabotke-dannyh-seysmorazvedki-mov-ogt
• 3 Фролова О.В. Геофизические методы разведки. Видео-лекции https://www.youtube.com/@EKTU-kz
• 4. Соколов, А.Г. Геофизические методы поисков и разведки месторождений полезных ископаемых :учебное пособие / А.Г. Соколов, Н. В. Черных; Оренбургский гос. ун-т. – Оренбург : ОГУ, 2015.- 143 с. https://www.geokniga.org/bookfiles/geokniga-geofizicheskie-metody-poiskov-i-razvedki-mestorozhdeniy-poleznyh-iskopaemyh.pdf
• 5. Прямая задача гравиразведки и магниторазведки (конспект лекций). Учебное пособие / А.А. Булычев, И.В. Лыгин, Т.Б. Соколова, К.М. Кузнецов. – М.: «Университетская книга», 2019. – 176 с. – ISBN 978-5-91304-877-6 – doi: 10.31453/kdu.ru.91304.0040. – URL: https://bookonlime.ru/node/4555/
• 6. Отчет по научно-исследовательской работе: Системный металлогенический анализ щелочного магматизма и редкометального оруденения северных отрогов Тарбагатая (месторождения Верхнее Эспе, Ийсор, Сандыктас, Кызылсай, Северное, северная часть Акжайляутасского массива и ближайшие редкометальные проявления) (промежуточный): утв. 30.10. 2015 / МОиН РК, ВКГТУ им. Д. Серикбаева; рук. работы О. Д. Гавриленко. - УстьКаменогорск: ВКГТУ, 2016. - 117 с.: граф., ил., табл. (научно-библиографический отдел научной библиотеки ВКГТУ им. Д. Серикбаева)
• 7. Eidsvik, Jo. Value of Information in the Earth Sciences: Integrating Spatial Modeling and Decision Analysis / J. Eidsvik, T. Mukerji, D. Bhattacharjya. - Cambridge: Cambridge University Press , 2015. - ил.(научно-библиографический отдел научной библиотеки ВКГТУ им. Д. Серикбаева)
• 8. Соколов А.Г., Попова О.В., Кечина Т.М. Полевая геофизика. Учебное пособие/Оренбургский государственный университет, ЭБС АСВ. – 2015 г. https://www.iprbookshop.ru/33649.html

Қосымша әдебиеттер

• 1. Фролова О.В. Геофизические методы разведки МПИ. Электроразведка. Электронный учебник, 2012.
• 2. Исаев В.И. Интерпретация данных гравиметрии и геотермии при прогнозировании и поисках нефти и газа: учебное пособие для вузов. – Томск: изд-во ТПУ, 2010. – 172 с. https://www.geokniga.org/bookfiles/geokniga-interpretaciya-dannyh-gravimetrii-i-geotermii-pri-prognozirovanii-i-poiskah-.pdf
• 3. Хмелевской В.К., Костицын В.И. Основы геофизических методов: учебник для вузов – Пермь: Перм. ГУ, 2010. – 400 с. http://www.psu.ru/files/docs/science/books/uchebnie-posobiya/Hmelevskoj_osnovy_geofizicheskih_metodov.pdf
• 4. Геофизика: учебник / Под ред. В.К. Хмелевского – М.: КДУ, 2007. – 320 с. https://www.geokniga.org/bookfiles/geokniga-uchebnik-po-geofizike.pdf
• 5 Гусев Е.В. Методы полевой геофизики: учебное пособие. – Томск: Изд*во ТПУ, 2007. -222 с. https://portal.tpu.ru/files/departments/publish/Gusev_maket.pdf
• 6. А. В. Старовойтов. Интерпретация георадиолокационных данных Учеб. пособие : [по специальности 011200 Геофизика], 2008. http://znayugeo.ru/wp-content/uploads/2017/10/starovoytov_a_v_interpretatsiya_georadiolokatsionnykh_dannyh1.pdf
• 7. Методика, техника и результаты геофизической разведки рудных месторождений: науч. изд. / Академия наук Армянской ССР, Институт геофизики и инженерной сейсмологии; ред. В. В. Бродовой. - Ереван: Изд-во АН АрмССР, 1986. - 268 с.: ил. (научно-библиографический отдел научной библиотеки ВКГТУ им. Д. Серикбаева)
• 8. Павлов А.Н. Геофизика. Общий курс о природе Земли. Учебник/Российский государственный гидрометеорологический университет. – 2006 г. https://www.iprbookshop.ru/12484.html