Ландшафттану

Сипаттама: Курс адамзаттың табиғи және табиғи-антропогендік ортасы ретінде жердің географиялық қабықшасы мен ландшафт сферасы, ландшафттардың морфологиясы, динамикасы және классификациясы, климаттық, топырақ-гидрологиялық және биологиялық факторлардың қалыптасуы мен қызмет етуіндегі рөлі туралы теориялық білімді қалыптастырады. Геоэкологиялық көзқарасты дамытады, ландшафттық зерттеу әдістерін қолдану дағдыларын және табиғи объектілердің экологиялық жағдайын бағалай білуге ​​ықпал етеді.

Кредиттер саны: 6

Пререквизиты:

• Топырақ тану

Пәннің еңбек сыйымдылығы:

Компонент: Таңдау бойынша компонент

Цикл: Базалық пәндер

Мақсат

• «Ландшафтық ғылым» курсының мақсаты - ландшафт теориясын студенттердің табиғи процестер мен құбылыстарды әрі қарай зерделеудің, ландшафтарды оңтайландырудың әдіснамалық негізі ретінде зерттелуі болып табылады.

Міндет

• Курстың негізгі мақсаттары - жердің географиялық орналасуының құрылымы, құрылымы, даму заңдары мен аумақтық бөлінісі туралы студенттердің идеяларын қалыптастыру, оның жалпы және жергілікті физиографиялық саралануының себептері, оның табиғи аумақтық кешендерінің (ландшафтардың) әртүрлілігін анықтайды.
• студенттерді ландшафт ғылымының даму тарихымен таныстыру жаратылыстану ғылымдарының даму контексті;  әдістемелік тәсілдерді және теориялық жетістіктерді зерттеу іргелі ландшафт ғылымы тиімді болу үшін әртүрлі салаларда жинақталған білімді пайдалану практикалық қызмет;  ғаламдық және аймақтық үлгілермен танысып жер шарының ландшафттарын саралау және толығырақ мегеруі қажет. ландшафтты интеграциялаудың негізгі тәсілдерін қарастырыңыз классификация әдістерін қолданатын кешендер аймақ құру; 4 Студенттерге практикалық жұмыс дағдыларын үйрету географиялық, экологиялық, аналитикалық, картографиялық, бағалау және басқа әдістер  Өзін-өзі тану әдістерін меңгеруге көмектеседі ғылыми зерттеулер, соның ішінде арнайы жұмыс әдебиеттерімен толық жұмыс жүргізуі шарт.

Оқыту нәтижесі: білу және түсіну

• Пәндерді игерген түлек: Білу керек: - Пейзаждар теориясы, геохимия, ландшафтық геофизика теориясының жалпы теориялық мәселелері бағыттар және - ландшафтарды түрлі факторлар бойынша жүйелеу (иерархиялық, типологиялық, геохимиялық, антропогендік); - табиғи және геохимиялық ландшафтардың қалыптасуының аймақтық ерекшеліктері; - биотаның жауын-шашынға әсері, - ылғалдың трансфирациясы қарқындылығы, - литосфералық заттардың абиотикалық қоныс аудару формалары (механикалық трансфер, дефляция) - фотосинтез, трансфирация, булану үшін жылу шығыны.
• географиялық жүйедегі ландшафттың міндеттері мен функциялары Ғылым және оның теориялық және практикалық мәселелерін шешудегі рөлі тұрақты өңірлік дамуды қамтамасыз ету; - ғылыми ландшафттың маңызды ғылыми және теориялық жетістіктері Батыс және Шығыс Еуропа, Солтүстік Америка, Австралия және т.б. мектептер сондай-ақ Ресей мен Беларусь; әдістемелік тәсілдер, ұғымдар, терминдер, әдістер ландшафтық ғылым, теориялық проблемалар және келешегі зор салалар ландшафтың заманауи ғылымын дамыту; - табиғи үдерістер (геохимиялық, геофизикалық, биологиялық, абиотикалық), олардың рөлі мен функциясының көрінісі, ландшафтардың динамикасы мен эволюциясы; әлемнің ландшафты дифференциалдауының глобалды үлгілері және ландшафтарды аумақтық бөлудің аймақтық ерекшеліктері Беларусь; - ландшафтық кешендерді интеграциялау үшін ережелер, критерийлер және индикаторлар олардың типологиясы, жіктелуі және аймақтарға бөлу процесінде; - қолданбалы ландшафтты зерттеу сатылары мен әдістерін білуі керек.

Оқыту нәтижесі: білім мен ұғымды қолдану

• Ландшафтық ғылым түрлі әдістер мен әдістерді қолданады, бірақ олардың барлығы кеңістіктік-салыстырмалы көзқарасты - элементтерді, жағдайды, факторларды, жүйелерді, ұйымды салыстыру үшін бірдей негізге ие. Салыстыру ұқсастығын іздеу кезінде жалпы және жеке қасиеттерді, топтық қасиеттерді анықтау үшін қажет. Мұндай көзқарастың негізі - ландшафт картасын жасау болып табылады. Салыстырмалы көзқарас қолданудың екі бағыты бар: нашар зерделенген объектіні жақсы зерттелген аналогты салыстыруды қамтитын геосистемалардың мінез-құлық және жай-күйін болжау; ландшафтарды бірдей зерттелген және бірдей немесе әр түрлі даму сатыларында салыстыру. Тарихи көзқарасты пайдаланған кезде мемлекеттік салыстырудың логикалық әрекеттері қолданылады, тұтас кешендердегі маңызды сипаттамалардың өзгеруі немесе оны қалыптастыратын факторлар талданады. Тарихи көзқараста көптеген әдістер мен операциялар бар. Студент - әлемнің ландшафты дифференциалдауының глобалды үлгілері және ландшафтарды аумақтық бөлудің аймақтық ерекшеліктері Беларусь; - ландшафтық кешендерді интеграциялау үшін ережелер, критерийлер және индикаторлар олардың типологиясы, жіктелуі және аймақтарға бөлу процесінде; - қолданбалы ландшафтты зерттеу сатылары мен әдістері қодана білуі шарт.

Оқыту нәтижесі: талқылай білуді қалыптастыру

• Студент технология және практикада жаңа білімдерді пайдалану тікелей байланысты емес білімнің жаңа бағыттарын қоса алғанда, дағдылар қызмет аясымен ақпараттарды өз бетінше меңгеруі және қалыптастыруы керек. Сондай-ақ геоэкология саласындағы проблемаларды анықтап, талқылап, іске асыруға тиіс теориялық қызығушылықтың ғылыми мәселелерін қалыптастыру және қоршаған ортаны басқару саласында практикалық маңызы бар мәселелерді талқыдай білуі керек.

Оқыту нәтижесі: коммуникативтік қабілеттіліктер

• Әдістемелік тәсілдерді әзірлеу, құралдарды таңдау жабдықтар, картографиялық және анықтамалық материалдар және тасымалдау геоэкология саласындағы ғылыми-зерттеу жұмыстарын толық дайындап, жүргізе білуі шарт.

Оқыту нәтижесі: Оқу дағдылары немесе сабаққа қабілеттілігі

• Негізгі әдістерді, әдістерді және алу тәсілдерін меңгеру сақтау, өңдеу, компьютерлік дағдыны пайдалану сияқты ақпараттық басқару құралдарын толық меңгеріп жұмыс жасай білуі қажет.

Оқыту әдістері

1. «Ландшафт» және «Жерге орналастыру және кадастрларды» даярлау бағытындағы оқу жоспары және кәсіби мәселелерді шешуге, кәсіби бағдар беруге; оқытылған маман қызметінің теориялық, танымдық және практикалық компоненттерін қамту; өзін-өзі тәрбиелеу және өзін-өзі дамыту үшін болашақ маман даярлау. Курстың дамуы басқа пәндерді оқып-үйренуде алынған білімге негізделеді, өйткені ландшафтық қабықта жердің барлық қабықтарының бөліктері кіреді. Пәнді оқу үшін геодезия, ботаника, экология, химия, математикалық статистика, қазіргі заманғы ГАЖ технологиялары және т.б. саласындағы білім, дағды қажет. Білім беру бағдарламасын игеру нәтижесінде бітіруші келесі құзыреттерге ие болуы керек: жаратылыстану ғылымдарының негізгі заңдылықтарын кәсіби қызмет барысында қолдана білу; Техногендік жүктемені ескере отырып, әр түрлі климаттық және географиялық жағдайларда ландшафттық сәулет объектілерін қалыптастырудағы қалалық экожүйелердің негізгі компоненттерінің рөлін түсіну; ландшафтық талдау жүргізу, жобалау алдындағы зерттеулер кезеңінде өсімдіктердің жағдайын бағалау мүмкіндігі.

Дәріс сабақтарының тақырыптары

• Ландшафттану объектісі және пәні
• Ландшафтты зерттеудің құрылымы
• Ландшафтты басқарудың ғылым ретінде қалыптасуы
• Динамика және ландшафттың дамуы
• Ландшафттардың морфологиясы
• Антропогендік ландшафт
• Ландшафттың геохимиясы және геофизикасы
• Ландшафт және оның құрылымы
• Ландшафттардың жіктелуі
• Шығыс Қазақстанның ландшафтары
• Ландшафтты экологиялық аудандастыру
• Дала ландшафтын зерттеу әдістері
• Физикалық-географиялық аудандастыру әдістерінің негіздері
• Физика - географиялық аудандардың теориялық негізі
• Ландшафт ғылымының негізгі принциптері

Негізгі әдебиет

• Л. К. Казаков, Ландшафтоведение. М.: Академия, 2016. - 336 с.
• А. И. Голованов, Е. С. Кожанов, Ю. И. Сухарев , Ландшафтоведение. М.: КолосС, 2016. -216 с.
• Б.Ф. Пшеничников, Н.Ф. Пшеничникова. Основы ландшафтоведения: учебное пособие. Владивосток: Издательский дом Дальневост. федерал. ун-та, 2018. – 304 с.
• Л. К. Казаков, Ландшафтоведение с основами ландшафтного планирования (М.: Академия, 2018. -312 с.
• В.Т. Старожилов. Эрозионные процессы в ландшафтах зон паводочного затопления. Учебное пособие. 2019. -221 с.

Қосымша әдебиеттер

• Николаев. В.А. Ландшафтоведение. - М.: Изд-во географ. ф-та МГУ. 2016.
• Казаков Л.К. Ландшафтоведение с основами ландшафтного планирования. Учебное пособие - 2-е издание. - М.: Изд. центр "Академия". 2018. - 338 с. - ISBN 978-5-7695-5612-8.
• Кафанов А. И., Кудряшов В. А. Выдающиеся учёные-биогеографы: Биобиблиографический справочник. — М., 2017. — 308 с.