Төтенше жағдайларда аман қалу мен бағдарлаудың топографиясы
Сипаттама: Пән топография негіздерін, жергілікті жерде бағдарлану әдістерін және төтенше жағдайлар кезіндегі өмір сүру қағидаларын қамтиды. Оқушылар карта оқуды, компас пен GPS қолдануды, сондай-ақ экстремалды жағдайда қауіпсіздік пен автономды өмір сүру тәсілдерін меңгереді. Курсты оқу далалық жағдайда және төтенше жағдайлар туындағанда әрекет етуге қажетті практикалық дағдыларды қалыптастырады.
Кредиттер саны: 6
Пререквизиты:
- Табиғи және техногенді сипаттағы төтенше жағдайлар
Пәннің еңбек сыйымдылығы:
| Жұмыс түрлері | сағат |
|---|---|
| Дәрістер | 30 |
| Практикалық жұмыстар | 30 |
| Зертханалық жұмыстар | |
| СӨЖО | 30 |
| СӨЖ | 90 |
| Қорытынды бақылау нысаны | емтихан |
| Қорытынды бақылауды жүргізу нысаны | тестілеу |
Компонент: ЖОО компоненті
Цикл: Базалық пәндер
Мақсат
- Төтенше жағдай кезінде жеке қауіпсіздікті қамтамасыз ету үшін картамен жұмыс істеу дағдысын әзірлеу
Міндет
- Қауіпсіз қызметті қамтамасыз ету үшін жергілікті жерді зерттеу және бағалау, оған бағдарлау және далалық өлшемдерді өндіру, жұмыс карталарын жүргізу ережесі және графикалық құтқару құжаттарын әзірлеуді үйрету.
Оқыту нәтижесі: білу және түсіну
- Болашақ мамандықтың мәні мен әлеуметтік маңыздылығын түсіну, оған тұрақты қызығушылық таныту
Оқыту нәтижесі: білім мен ұғымды қолдану
- Өз қызметін ұйымдастыру, кәсіби мәселелерді шешу әдістерін анықтау, олардың тиімділігі мен сапасын бағалау. Тәуекелдерді бағалау және стандартты емес жағдайларда шешім қабылдау
Оқыту нәтижесі: талқылай білуді қалыптастыру
- Топография және бағдарлау саласындағы жүйелендірілген білімнің, іскерліктің және дағдылардың базалық кәсіптік даярлық негізі ретінде маңыздылығын түсіну
Оқыту нәтижесі: коммуникативтік қабілеттіліктер
- Ұжымда және командада жұмыс істеу, басшылықпен, әріптестермен және әлеуметтік серіктестермен өзара әрекеттесу.
Оқыту нәтижесі: Оқу дағдылары немесе сабаққа қабілеттілігі
- Кәсіби және жеке даму міндеттерін өз бетінше анықтау, өзін-өзі тәрбиелеумен айналысу, біліктілікті арттыруды саналы түрде жоспарлау. Кәсіптік қызметті реттеуші құқықтық нормаларды сақтай отырып құру
Оқыту әдістері
Оқу сабақтарын өткізу кезінде мынадай білім беру технологияларын пайдалану көзделеді - интерактивті дәріс (оқытудың келесі белсенді түрлерін қолдану: атқарушы (басқарылатын) пікірталас немесе әңгімелесу; модерация; слайдтарды немесе оқу фильмдерін көрсету; ми шабуылы; мотивациялық сөйлеу); - берілген шарттар негізінде әртүрлі жағдайлардың даму сценарийлерін құру; - ақпараттық-коммуникациялық (мысалы, қолданбалы бағдарламалардың кәсіби пакеттерін пайдалана отырып, компьютерлік сыныптағы сабақтар); - іздеу-зерттеу (оқу үрдісінде студенттердің өзіндік зерттеу қызметі); - оқу міндеттерін шешу.
Білім алушының білімін бағалау
Оқытушы ағымдағы бақылау жұмыстарының барлық түрлерін жүргізеді және академиялық кезеңде екі рет білім алушылардың ағымдағы үлгеріміне тиісті баға береді. Ағымдағы бақылау нәтижелері бойынша 1 және 2 рейтинг қалыптастырылады. Білім алушының оқу жетістіктері 100 балдық шкала бойынша бағаланады, Р1 және Р2 қорытынды бағасы ағымдағы үлгерім бағасынан орташа арифметикалық ретінде шығарылады. Академиялық кезеңде білім алушының жұмысын бағалауды пән бойынша тапсырмаларды тапсыру кестесіне сәйкес оқытушы жүзеге асырады. Бақылау жүйесі жазбаша және ауызша, топтық және жеке формаларды біріктіре алады.
| Кезең | Тапсырма түрі | Өлшем |
|---|---|---|
| 1 рейтинг | Дәріс конспектісі | 0-100 |
| Аралық бақылау | ||
| Тәжірибелік жұмыстар | ||
| 2 рейтинг | Дәріс конспектісі | 0-100 |
| Аралық бақылау | ||
| Тәжірибелік жұмыстар | ||
| Қорытынды бақылау | емтихан | 0-100 |
Жұмыс түрлері бойынша оқыту нәтижелерін бағалау саясаты
| Тапсырма түрі | 90-100 | 70-89 | 50-69 | 0-49 |
|---|---|---|---|---|
| Өте жақсы | Жақсы | Қанағаттанарлық | Қанағаттанарлықсыз | |
| Практикалық (семинарлық) сабақтарда жұмыс істеу | Практикалық жұмысты толық көлемде орындады; жауапта барлық жазбаларды, кестелерді, суреттерді, сызбаларды, графиктерді, есептеулерді дұрыс және ұқыпты орындайды; қателерді талдауды дұрыс орындайды. Сұрақтарға жауап беру кезінде ол сұрақтың мәнін дұрыс түсінеді, негізгі ұғымдарды дәл анықтайды және түсіндіреді; жауапты жаңа мысалдармен сүйемелдейді, білімді жаңа жағдайда қолдана алады; зерттелген және бұрын зерттелген материал, сондай-ақ басқа пәндерді оқу кезінде алынған материал арасында байланыс орната алады | Білім алушының сұрақтарға жауабы негізгі талаптарды қанағаттандырады, бірақ жаңа жағдайда білімді қолданбай, бұрын зерттелген материалмен және басқа пәндерді оқу кезінде игерілген материалмен байланысты пайдаланбай беріледі; бір қателік немесе екіден көп емес кемшіліктер жіберілді, білім алушы оларды дербес немесе оқытушының аздаған көмегі арқылы түзете алады. | Жұмысты толық орындамады, тек практикалық, зертханалық жұмыс көлемінің кем дегенде 50% - ын орындап, алынған нәтижелері нақты қорытындылар алуға мүмкіндік береді; жұмыс барысында қателіктер жіберілді. Сұрақтарға жауап беру кезінде білім алушы сұрақтың мәнін дұрыс түсінеді, бірақ жауапта бағдарламалық материалды одан әрі игеруге кедергі келтірмейтін курс сұрақтарын игеруде жекелеген проблемалар бар; бір өрескел қателік пен екі кемшіліктен артық емес жіберілді | Пәннің теориялық негіздерін білмегендігін, құбылыстар мен үрдістерді талдаудың қалыптаспаған дағдыларын көрсетеді, дәлелді қорытынды жасай алмайды және мысалдар келтіре алмайды, монологиялық сөйлеуді нашар меңгергендігін көрсетеді, терминологияны білмейді, қателіктер жібереді, сабаққа жауап беруден бас тартады |
| Дәріс мәліметтерімен жұмыс жасап, сұрақтарға жауап беру | Жүйелік теориялық білімді көрсетеді, терминологияны біледі, құбылыстар мен үрдістердің мәнін логикалық және дәйекті түрде түсіндіреді, дәлелді тұжырымдар мен жалпылаулар жасайды, мысалдар келтіреді, монологиялық сөйлеуді еркін меңгергендігін және нақтылау сұрақтарына тез жауап беру қабілетін көрсетеді | Теориялық білімді көрсетеді, терминологияны біледі, логикалық және дәйекті түрде мәнін, құбылыстары мен процестерін түсіндіреді, дәлелді тұжырымдар мен жалпылаулар жасайды, мысалдар келтіреді, монологиялық сөйлеуді еркін меңгергендігін көрсетеді, бірақ сонымен бірге мұғалімнің өз бетінше немесе шамалы түзетуімен түзететін маңызды емес қателіктер жібереді | Таяз теориялық білімді көрсетеді, құбылыстар мен процестерді талдаудың нашар қалыптасқан дағдыларын, дәлелді қорытынды жасай алмайтындығын және мысалдар келтіре алмайтындығын көрсетеді, монологиялық сөйлеуді, терминологияны, логиканы және презентация дәйектілігін жете білмейді, мұғалім түзеткен кезде ғана түзете алатын қателіктер жібереді | Пәннің теориялық негіздерін білмегендігін, құбылыстар мен процестерді талдаудың қалыптаспаған дағдыларын көрсетеді, дәлелді қорытынды жасай алмайды және мысалдар келтіре алмайды, монологиялық сөйлеуді нашар меңгергендігін көрсетеді, терминологияны білмейді, тіпті мұғалім түзете алмайтын қателіктер жібереді, сабаққа жауап беруден бас тартады, |
Бағалау нысаны
Пән бойынша білім алушының білімін қорытынды бағалау 100 баллдық жүйе бойынша жүзеге асырылады және:
- Емтиханда алынған нәтиженің 40%;
- Ағымдағы үлгерімнің 60% - ы.
Қорытынды бағаны есептеу формуласы:
| И= 0,6 | Р1+Р2 | +0,4Э |
| 2 |
мұндағы, Р1, Р2-тиісінше бірінші, екінші рейтингті бағалаудың сандық эквиваленттері;
Э - емтихандағы бағаның сандық баламасы.
Қортынды әріптік бағасы және оның балдық сандық эквиваленті:
Төрт балдық жүйе бойынша цифрлық баламаға сәйкес келетін білім алушылардың оқу жетістіктерін бағалаудың әріптік жүйесі:
| Әріптік жүйе бойынша бағалар | Балдардың сандық эквиваленті | Балдар (%-тік құрамы) | Дәстүрлі жүйе бойынша бағалар |
|---|---|---|---|
| A | 4.0 | 95-100 | Өте жақсы |
| A- | 3.67 | 90-94 | |
| B+ | 3.33 | 85-89 | Жақсы |
| B | 3.0 | 80-84 | |
| B- | 2.67 | 75-79 | |
| C+ | 2.33 | 70-74 | |
| C | 2.0 | 65-69 | Қанағаттанарлық |
| C- | 1.67 | 60-64 | |
| D+ | 1.33 | 55-59 | |
| D | 1.0 | 50-54 | |
| FX | 0.5 | 25-49 | Қанағаттанарлықсыз |
| F | 0 | 0-24 |
Дәріс сабақтарының тақырыптары
- Географиялық карталар туралы түсінік
- Топографиялық карталар және оны пайдалану
- Топографиялық картадағы географиялық және тік бұрышты координаттар
- Ұсақ масштабты карталардың математикалық негізі
- Картографиялық проекциялар
- Карталардың жіктемесі
- Жалпы географиялық карталар
- Тақырыптық карталар
- Карталар сериясы
- Жергілікті жерде бағдарлау
- Төтенше жағдайларда жергілікті жерде бағдарлау
Негізгі әдебиет
- 1. Картография: ЖОО арналған оқу қҧралы / Ф.К. Низаметдинов, О.В. Старостина, В.Н. Долгоносов; Орысшадан аударған Г.Ғ.Нҧрсейітова; Қарағанды мемлекеттік техникалық университеті. – Қарағанды: ҚарМТУ баспасы, 2015. – 223б. 2.Картография с основами топографии: учебнометодическое пособие / сост. Т. Н. Биче-оол. – Кызыл: Изд-во ТувГУ, 2020. – 92 с. 3. Военная топография : учебное пособие / Л.С. Шульдешов, В.А. Родионов, В.А. Софронов, В.В. Углянский. — Москва : КНОРУС, 2017. — 164 с. 4. Защита населения и территорий в условиях чрезвычайных ситуаций. Основы топографии : учебник для прикладного бакалавриата / А. Л. Вострокнутов, В. Н. Супрун, Г. В. Шевченко ; под общ. ред. А. Л. Вострокнутова. — М. : Издательство Юрайт, 2016. — 399 с. 5. Мазбаев О.Б., Тоқпанов Е.А. Картография жəне топография негіздері. РПБК «Дəуір», 2012
Қосымша әдебиеттер
- 6. Уварова А. К., Мазбаев О. Б. Топография негіздері жəне жергілікті жерде бағдарлау, Қазақ университеті, 2007. –80б. 7. ЛБаранов А.Р. Военная топография в служебно-боевой деятельности оперативных подразделений : учебник для курсантов и слушателей военных учебных заведений / Баранов А.Р., Маслак Ю.Г., Ягодинцев В.И.. — Москва : Академический проект, 2020. — 159 c. — ISBN 978-5-8291-2944-6. — Текст : электронный // Цифровой образовательный ресурс IPR SMART : [сайт]. — URL: https://www.iprbookshop.ru/110047.html 8. Берлянт А. М. Картография. –М.: Аспект-Пресс, 2002. – 362 с. 9. Куликов В. М., Константинов Ю. С. Топография и ориентирование в туристском путешествии. - М. ЦДЮТиК, 2002 10. Уилсон Н. Руководство по ориентированию на местности: Выбор маршрута и планирование путешествия. Навигация с помощью карт, компаса и природных объектов. Нейл Уилсон. Пер. с англ. Ткаченко К. М., – ФАИР ПРЕСС, 2004 11. Чурилова Е. А., Колосова Н. Н. Картография с основами топографии. –М.: Дрофа, 2004–260 с. 12. Гедымин А.В., Грюнберг Г.Ю. Малых М.И. Практикум по картографии с основами топографии. - М.: Просвещение, 1981. 13. Константинов Ю.С. Топография и ориентирование в туристском путешествии. – М.: ЦДЮТиК МО РФ, 2002. 14. Тикунов В. С. Моделирование в картографии: Учеб. – М.: Изд-во МГУ, 1997. 15. Курошев Г. Д. Геодезия и картография. - СПб.: СпбГУ, 1999. 16. Книжников Ю. Ф. Аэрокосмическое зондирование. Методология, принципы, проблемы. Учебное пособие. – М.: Изд. МГУ, 1997. 17. Верещака Т. В. Топографические карты: научные основы содержания. –М.: МАИК «Наука/Интерпериодика», 2002. 18. Баранов А. Р., Маслак Ю. Г., Ягодинцев В. И. /под. ред. Маслака Ю.Г. Военная топография в служебнобоевой деятельности оперативных подразделений: Учебникдля курсантов и слушателей военных учебных заведений. –М. Академический Проект, 2005.
