Төтенше жағдайларды модельдеу мен болжау үшін геоақпараттық жүйелер

Сипаттама: Пән табиғи және техногендік сипаттағы төтенше жағдайларды модельдеу және болжау үшін геоақпараттық жүйелерді қолдануды зерттейді. Оқушылар геодеректер негізінде кеңістіктік модельдер жасау, тәуекелдерді талдау және төтенше жағдайлардың даму сценарийлерін әзірлеу әдістерін меңгереді. Курсты оқу төтенше жағдайлардың алдын алу және салдарын басқару үшін ГАЖ технологияларын тиімді пайдалануға мүмкіндік береді.

Кредиттер саны: 8

Пререквизиты:

• Төтенше жағдайларда аман қалу мен бағдарлаудың топографиясы

Пәннің еңбек сыйымдылығы:

Компонент: ЖОО компоненті

Цикл: Кәсіптік пәндер

Мақсат

• Студенттерге территорияның тұрақты дамуын басқару, жобалау, табиғат нысандарының құрлысы мен қолданыста болу мәселелерін шешу үшін геоақпараттық жүйелерді (ГАЖ) жобалау туралы түсінік беру.

Міндет

• ГАЖ идеологиясын және олардың басқа оқылатын пәндер арасындағы орнын түсіну; - ГАЖ құрылымы және олардың компоненттері туралы теориялық білімді меңгеру; - ГАЖ қызметінің негізгі принциптері туралы, талдамалық мүмкіндіктері туралы қазіргі заманғы ГАЖ; - ГАЖ терминологиясына, алу, сақтау тәсілдеріне бағдарлану, әр түрлі деректерді өңдеу, Құралдар мен құралдардың әр түрлілігі деректерді талдау және нәтижелерді ұсыну тәсілдері; - әртүрлі ГАЖ-мен жұмыс істеу дағдыларын меңгеру.

Оқыту нәтижесі: білу және түсіну

• Замануи техниканы қолдана білу дағдысы, төтенше жағдайлар мен қоршаған орта жағдайын бағалау мен талдаудағы ақпараттық технологияларды қолдану дағдысы

Оқыту нәтижесі: білім мен ұғымды қолдану

• Замануи техниканы қолдана білу дағдысы, төтенше жағдайларды бағалау мен талдаудағы ақпараттық технологияларды қолдану дағдысы

Оқыту нәтижесі: талқылай білуді қалыптастыру

• ГАЖ идеологиясын және оның басқа да оқытылатын пәндер

Оқыту нәтижесі: коммуникативтік қабілеттіліктер

• Өзінің өндірістік және қоғамдық қызметі мен тіршілік әрекетінің қауіпсіздігі, қоршаған ортаны қорғау, төтенше жағдайлардың алдын алу салаларындағы әдістер мен бағдарламаларды әзірлеу мен қолдануды кәсіптік жүзеге асыруға қатысу

Оқыту нәтижесі: Оқу дағдылары немесе сабаққа қабілеттілігі

• - Түрлі бағдарламалық (ГАЖ) құралдарды пайдалану дағдысы; - нақты ГАЖ үшін қажетті деректер базасын құру; -қоршаған ортаны қорғау мәселелері бойынша нормативтік-техникалық және құқықтық құжаттарды пайдалану; - ГАЖ-технологияларды пайдалана отырып, арнайы мазмұнның сандық карталарын құру

Оқыту әдістері

Оқу сабақтарын өткізу кезінде мынадай білім беру технологияларын пайдалану көзделеді - интерактивті дәріс (оқытудың келесі белсенді түрлерін қолдану: атқарушы (басқарылатын) пікірталас немесе әңгімелесу; модерация; слайдтарды немесе оқу фильмдерін көрсету; ми шабуылы; мотивациялық сөйлеу); - берілген шарттар негізінде әртүрлі жағдайлардың даму сценарийлерін құру; - ақпараттық-коммуникациялық (мысалы, қолданбалы бағдарламалардың кәсіби пакеттерін пайдалана отырып, компьютерлік сыныптағы сабақтар); - іздеу-зерттеу (оқу үрдісінде студенттердің өзіндік зерттеу қызметі); - оқу міндеттерін шешу.

Білім алушының білімін бағалау

Оқытушы ағымдағы бақылау жұмыстарының барлық түрлерін жүргізеді және академиялық кезеңде екі рет білім алушылардың ағымдағы үлгеріміне тиісті баға береді. Ағымдағы бақылау нәтижелері бойынша 1 және 2 рейтинг қалыптастырылады. Білім алушының оқу жетістіктері 100 балдық шкала бойынша бағаланады, Р1 және Р2 қорытынды бағасы ағымдағы үлгерім бағасынан орташа арифметикалық ретінде шығарылады. Академиялық кезеңде білім алушының жұмысын бағалауды пән бойынша тапсырмаларды тапсыру кестесіне сәйкес оқытушы жүзеге асырады. Бақылау жүйесі жазбаша және ауызша, топтық және жеке формаларды біріктіре алады.

Жұмыс түрлері бойынша оқыту нәтижелерін бағалау саясаты

Бағалау нысаны

Пән бойынша білім алушының білімін қорытынды бағалау 100 баллдық жүйе бойынша жүзеге асырылады және:

• Емтиханда алынған нәтиженің 40%;
• Ағымдағы үлгерімнің 60% - ы.

Қорытынды бағаны есептеу формуласы:

 

мұндағы, Р1, Р2-тиісінше бірінші, екінші рейтингті бағалаудың сандық эквиваленттері;

Э - емтихандағы бағаның сандық баламасы.

Қортынды әріптік бағасы және оның балдық сандық эквиваленті:

Төрт балдық жүйе бойынша цифрлық баламаға сәйкес келетін білім алушылардың оқу жетістіктерін бағалаудың әріптік жүйесі:

Дәріс сабақтарының тақырыптары

• Жалпы геоинформатиканың негізгі ұғымдары
• ГАЖ жіктелуі
• Кеңістіктік элементтер
• Деректер базасы мен ДББЖ
• Енгізу жүйесі
• Дәстүрлік емес картографиялық қорытынды
• Геоақпараттық талдау мен үлгілеу
• Деректер базасымен жұмыс істеу
• Беттік үлгі жасау мен растрлық деректерді талдау

Негізгі әдебиет

• 1. Введение в геоинформационные системы: Учебное пособие / Блиновская Я.Ю., Задоя Д.С., - 2-е изд. - М.:Форум, НИЦ ИНФРА-М, 2016. - 112 с. 2.Тикунов В.Н. Геоинформатика. В 2 книгах. Книга 1,2. – М.: Академия, 2010. – 416с. 3 Заварзин А.В., Капралов Е.Г., Тикунов В.С.Сборник задач и упражнений по геоинформатике. - М.: Академия, 2011. – 512 с. 4 Курбатова А. С., Баранникова Ю. А., Комедчиков Н. Н. Экологическое картографирование в градостроительном проектировании. - М.:Маджента, НИиПИЭГ, 2006. – 192 с 5 Щербаков В.М. Экспертно-оценочное ГИС-картографирование. – М.: Проспект Науки, 2011. – 192 с.