Метрология, стандарттау және сертификаттау

Сипаттама: Қазақстан Республикасындағы техникалық реттеу, метрология, стандарттау, сертификаттау және сапаны бағалауға қатысты қазіргі заманғы стандарттардың негізгі нормативтік, ұйымдастырушылық, ғылыми және әдістемелік ережелері көрсетілген. Өлшеу технологиясы мен өлшем құралдарының ерекшеліктері, сондай-ақ өлшем құралдарының метрологиялық сипаттамалары қарастырылады. Техникалық өлшемдер, өлшемдер теориясы мен әдістемесінің негіздері, өлшеу әдістері мен нәтижелерінің дәлдігі, шама бірліктерін жаңғырту жүйесі, өлшем бірлігін қамтамасыз етудің мемлекеттік жүйесі, стандарттау әдістері қарастырылады.

Кредиттер саны: 5

Пререквизиты:

• Инженерлік білім беруге кіріспе

Пәннің еңбек сыйымдылығы:

Компонент: Таңдау бойынша компонент

Цикл: Базалық пәндер

Мақсат

• Метрология ережелері мен нормаларын қолдану негізінде зерттеу нәтижелерін кейіннен өңдеу және талдау арқылы негізгі заңдылықтар мен зерттеу әдістері туралы іргелі білімдерді біріктіре отырып, шығармашылық ойлауды қалыптастыру.
• Өнімдердің сипаттамаларын, оларды өндіру, тасымалдау және сақтау процестерін сипаттайтын нормативтік-техникалық құжаттардың мәнін түсініп, өз қызметінде қолдана білу дағдыларын қалыптастыру. Бақылау әдістерінің стандарттарында сипатталған стандартты әдістерді қолдана отырып, өндірілген өнімнің сапасын бақылау дағдыларын қалыптастыру.
• Техникалық реттеу және метрология салаларындағы нормативтік талаптарды іздеу және есепке алу қабілетін қалыптастыру. Жобалау және жұмыс техникалық құжаттамамен, стандарттармен, техникалық шарттармен және басқа да нормативтік құжаттармен жұмыс істеу дағдыларын қалыптастыру.
• Өлшемдер мен сынақтарды техникалық және әдістемелік қамтамасыз етуді таңдау қабілетін қалыптастыру. Өлшеу жүйелерінің қателігін бағалау дағдыларын қалыптастыру.
• Стандарттау бойынша жұмыстарды орындау дағдыларын қалыптастыру және техникалық құралдардың, жүйелердің, процестердің, жабдықтар мен материалдардың сәйкестігін растауға дайындау.
• Метрология ережелері мен нормаларын қолдану негізінде теориялық және эксперименттік зерттеулерді өз бетінше тұжырымдау және жүргізу дағдыларын қалыптастыру.

Міндет

• Өлшемдердің бірлігін қамтамасыз ету жүйесімен таныстыру; сапа жүйелерінің, өнім сапасының нысан туралы идеяларын алу және басқару;
• Сертификаттау сәйкестікті растау нысандары негіздерімен таныстыру;
• Кәсіпорында қолданылатын стандарттар, нормалар және басқа да құжаттардың қолданыстағы құқықтық актілерге және техникалық реттеуді дамытудың озық тенденцияларына сәйкестігін тексеру.

Оқыту нәтижесі: білу және түсіну

• Шешу әдістері мен алгоритмдерін, электрондық жабдықтың конструкторлық және технологиялық жобалауын автоматтандырудың негізгі міндеттерін анықтау;

Оқыту нәтижесі: білім мен ұғымды қолдану

• Метрология, стандарттау, сертификаттауды тандау

Оқыту нәтижесі: талқылай білуді қалыптастыру

• Медициналық электроника бұйымдарының жобалауын автоматтандыру қажеттілігін негіздеу;

Оқыту нәтижесі: коммуникативтік қабілеттіліктер

• Өз идеяларыңызды және жобаларыңызды ұсыну, аудиторияға өз көзқарасыңызды дәлелді түрде жеткізу;

Оқыту нәтижесі: Оқу дағдылары немесе сабаққа қабілеттілігі

• Биомедициналық құрал-жабдықтарды өндіруді жобалау және техникалық дайындық саласында қажетті және жеткілікті құжаттама пакетін әзірлеу мен құру;

Оқыту әдістері

Интерактивті дәріс: басқарылатын пікірталас немесе әңгіме,модерация, слайдтарды немесе оқу фильмдерін көрсету, миға шабуыл, мотивациялық сөйлеу;

Ақпараттық-коммуникациялық;

Іздеу-зерттеу;

Оқу міндеттерін шешу.

Білім алушының білімін бағалау

Оқытушы ағымдағы бақылау жұмыстарының барлық түрлерін жүргізеді және академиялық кезеңде екі рет білім алушылардың ағымдағы үлгеріміне тиісті баға береді. Ағымдағы бақылау нәтижелері бойынша 1 және 2 рейтинг қалыптастырылады. Білім алушының оқу жетістіктері 100 балдық шкала бойынша бағаланады, Р1 және Р2 қорытынды бағасы ағымдағы үлгерім бағасынан орташа арифметикалық ретінде шығарылады. Академиялық кезеңде білім алушының жұмысын бағалауды пән бойынша тапсырмаларды тапсыру кестесіне сәйкес оқытушы жүзеге асырады. Бақылау жүйесі жазбаша және ауызша, топтық және жеке формаларды біріктіре алады.

Жұмыс түрлері бойынша оқыту нәтижелерін бағалау саясаты

Бағалау нысаны

Пән бойынша білім алушының білімін қорытынды бағалау 100 баллдық жүйе бойынша жүзеге асырылады және:

• Емтиханда алынған нәтиженің 40%;
• Ағымдағы үлгерімнің 60% - ы.

Қорытынды бағаны есептеу формуласы:

 

мұндағы, Р1, Р2-тиісінше бірінші, екінші рейтингті бағалаудың сандық эквиваленттері;

Э - емтихандағы бағаның сандық баламасы.

Қортынды әріптік бағасы және оның балдық сандық эквиваленті:

Төрт балдық жүйе бойынша цифрлық баламаға сәйкес келетін білім алушылардың оқу жетістіктерін бағалаудың әріптік жүйесі:

Дәріс сабақтарының тақырыптары

• Метрология ұғымы
• Негізгі ұғымдар мен анықтамалар
• Өлшеу қателіктері
• Өлшеу әдiстерiнiң жіктелуі
• Кездейсоқ қателіктер сипаттамасы
• Кездейсоқ қателіктерден тұратын бақылау нәтижелерін өңдеу
• Өлшеу тәсілдері
• Метрологиялық мінездемелер
• Өлшеу құралдары қателіктерінің классификациясы
• Электрлiк емес физикалық шамаларды электр әдiстерiмен өлшеу
• Өлшеудің параметрлік түрлендіргіштері
• Сыйымды түрлендіргіштер
• Электролиттiк түрлендiргiштер (олардың кондуктометриялығы)
• Иондаған түрлендіргіштер
• Фотоэлектрлік түрлендіргіштер

Негізгі әдебиет

• Болтон У. Карманный справочник инженера-метролога.- М.: Додека-ХХ1, 2002.
• Тартаковский Д.Ф., Ястребов А.С. Метрология, стандартизация и технические измерения.- М.: Высшая школа, 2002.
• Межгосударственный классификатор единиц измерения и счета.- Минск: Издательство стандартов, 2001.
• Евтихиев Н.Н. и др. Измерение электрических и неэлектрических величин. - М.: Энергоатомиздат, 1990.
• Клевлеев В.М., Кузнецова И.А., Попов Ю.П. Метрология, стандартизация и сертификация: Учебник.-М.: ФОРУМ: ИНФРА-М, 2004.-256с.-(Серия "Профессиональное образование").

Қосымша әдебиеттер

• Сертификация продукции и услуг с основами стандартизации и метрологии : учеб. пособие / М.И.Басаков. - 2-е изд., испр. и доп. - Ростов н/Д : МарТ, 2002. - 255 c. - (Экономика и управление). - Библиогр.: с.254-255 . - ISBN 5-241-00020-8 : 300.00 т.
• Основы стандартизации сертификации метрологии : Учебник / Г.Д.Крылова. - 2-е изд., перераб. и доп. - М. : ЮНИТИ, 2001. - 711 c. - Библиогр.: с. 639-645. - ISBN 5-238-00106-1 : 1267 т.
• Основы метрологии, стандартизации и технических измерений [Текст] : Метод. указания по выполн. практ. занятий для студентов всех спец. / В.М.Дудкин, Ю.И.Лопухов. - Усть-Каменогорск : ВКГТУ, 2003. - 75 c. - Библиогр.: с. 75. - 110.00 т.
• Основы стандартизации, метрологии, сертификации и менеджмента качества : учеб. пособие / М.М.Мырзыбай, О.П.Ивлева, В.П.Бутеева и др. - Алматы : Казахстанская ассоциация маркетинга, 2003. - 563 c. - Библиогр.: с. 551. - ISBN 9965-481-68-7 : 1200 т., 1700.00т. т., 1000 т.