Қаржыға кіріспе

Абдрахманова Жаннур Сериковна

Оқытушының портфолиосы

Сипаттама: Курстың пәні-елдің қаржы жүйесі, мемлекет пен қоғамның мүддесі үшін ЖІӨ бөлу тәртібі. Курсқа бөлімдер кіреді: мемлекеттің қаржысы, кәсіпорынның қаржысы және халықтың қаржысы. Нәтижесінде студенттер қаржы жүйесінің әртүрлі буындарында қалыптасатын қаржы ресурстары мен ақша қорларының құрамы мен құрылымын, оларды бөлу және жеке және қоғамдық қажеттіліктерді қанағаттандыру үшін пайдалану тәртібі мен ерекшеліктерін білетін болады.

Кредиттер саны: 4

Пререквизиты:

  • Экономикалық теория

Пәннің еңбек сыйымдылығы:

Жұмыс түрлері сағат
Дәрістер 15
Практикалық жұмыстар 30
Зертханалық жұмыстар
СӨЖО 15
СӨЖ 60
Қорытынды бақылау нысаны емтихан
Қорытынды бақылауды жүргізу нысаны Жазбаша емтихан

Компонент: ЖОО компоненті

Цикл: Базалық пәндер

Мақсат
  • Қаржының теориялық аспектілері, бюджеттік және салық жүйелерінің жұмыс істеу негіздері, ҚР Бюджеттік процесінің кезеңдері бойынша білім жиынтығын кешенді түрде ұсыну, сондай-ақ қажеттіліктерді қанағаттандыруға арналған мемлекет пен жеке қорлардың функцияларын іске асыруға арналған мемлекеттік қорларды қалыптастыру, бөлу және пайдалануды ұйымдастырудың теориялық негіздері мен заңдылықтарын зерделеу.
Міндет
  • Қаржының табиғатын, олардың жұмыс істеу ерекшеліктерін, қоғамдық өндірісті тиімді дамытуда категориялар механизмінің мүмкіндіктерін зерделеу, қаржыны ұйымдастыру нысандарының өзара байланысы мен өзара іс-әрекетін және қоғамның әлеуметтік-экономикалық дамуының нақтылы жағдайларында оларды қолдаудың әдістерін түсінуге жету.
Оқыту нәтижесі: білу және түсіну
  • Пәнді оқытудағы негізгі міндеттер студенттерге: - қаржылардың, жалпы алғанда қаржылық жүйенің теориясы бойынша тиісті білім беру; - қаржылық сферада қызмет ету үшін қажетті практикалық дағдыларды дарыту; - қаржы жүйесінің болашақ мамандарына мүмкін болатын қаржылық жаңалықтар, интернет-технологиялар және басқаларды ескере отырып жұмыстың негізгі бағыттарын белгілеу.
Оқыту нәтижесі: білім мен ұғымды қолдану
  • Пәнді оқу нәтижесінде студент: - қаржыладың қызмет етуі мен теориялық аспектісін, сонымен қатар қазіргі қаржылық жүйені, оның құрылымын ұйымдастырудың формалары мен принциптерін оқып үйренеді; - өз бетінше экономикалық шешім қабылдау және талдау дағдысын, қаржы саласында практикалық дағдыларды меңгереді; - қаржы түсінігінің, қаржыларды басқаруа, қаржылық жоспарлау, қаржылық реттеу негіздерінің, қаржылық жүйе түсінігінің, мемлекет, шаруашылық жүргізуші субьектілер, үй шаруашылығы қатынастарының негізгідерінің теориялық аспектілерін меңгереді; - теорияда алған білімдерін практикамен ұштастыра білуді, қаржы жүйесінің қызметін жетілдіруге мүмкіндік беретін шараларды өңдеуді уйретеді; - «Қаржыға кіріспе» пәнінің экономикалық категорияларын, қазіргі заманғы қаржылық саясатты, шаруашылық операциялардың жүзеге асырырлуының негізгі ережелерін түсініп біледі; - қаржы жүйесінің экономикалық категорияларының негіздері туралы, сонымен қатар мемлекет пен шаруашылық жүргізуші субьектілер қызметтері және қаржылық нарықтың қызмет ету негіздері және т.б. туралы түсінік алады; - өзіндік экономикалық ойлауды, талдау нәтижелерін қорытындылауды, тиімді шешім қабылдау бойынша шараларды өңдеуді үйреніп, практикалық дағдыда меңгеріп, қаржы саласында ерекше арнайы білім алады
Оқыту нәтижесі: талқылай білуді қалыптастыру
  • Курсты меңгеру барысында экономика мен қаржыларда нарықтык негіздерді қолдану жөнінде қолданыстағы шаруашылық праткиканы белсенді қолдануды қажет етеді. Сондықтан нарықтік қатынастардың дамуының жинақталған тәжірибесін және олардың қаржыға әсерін талдай және қорытындылай отырып, нарықтік экономиканың дамуының болып жатқан үдерістеріне үнемі көңіл бөліп отыру қажет. Бұл үшін курсты игеру кезінде студенттердің жеке-дара жұмысы, олардың курстық жұмыстар дайындауы, студенттік конференциялар мен басқа ғылыми- практикалық іс шараларға баяндамалар даярлап, қатысуын қарастырады.
Оқыту нәтижесі: коммуникативтік қабілеттіліктер
  • Аталған курс студенттерді кәсіптік қызметтерімен байланысты іскерлік этика нормаларын қадағалауды; дәстүрге, қоғамдық нормаларға, қоғадық пікірлерге негізделген әлеуметтік-этикалық құндылықтарды; кәсіптік қызметінде – командада жұмыс істеу қабілеттілігін, өзінің көзқарасын дұрыс дәлелдей білуін, жаңа шешімдерді ұсына білуін; тіл табыса білуін, ұжымның пікірімен санаса білуін, әр түрлі ситуацияларда, әр түрлі жағдайларда мобильді және икемді болуыу қабілеттіліктерінің болуына тәрбиелейді.
Оқыту нәтижесі: Оқу дағдылары немесе сабаққа қабілеттілігі
  • Күнделікті кәсіптік қызмет үшін қажетті жаңа арнайы білім алу дағдысын меңгере білу және магистратурада білімдерін жалғастыру, алған білімін кәсіптік қызметінде пайдалануға шұғыл бейімдеу қабілеттілігі, ресурстарды қалыптастыру және бөлу кезінде тиімді қаржылық шешімдерді таба білуі, жеке басының өсуіне және кәсіптік өсуіне тырысуы.
Оқыту әдістері

Оқу сабақтарын өткізу кезінде келесі білім беру технологияларын қолдану қарастырылады: - интерактивті дәріс (оқытудың келесі белсенді формаларын қолдану: жетекшілікпен (жетекшілікпен) талқылау немесе әңгіме; модерация; слайдтарды немесе оқу фильмдерін көрсету; миға шабуыл; мотивациялық сөйлеу); - көрсетілген жағдайларға негізделген әр түрлі жағдайлардың даму сценарийлерін құру; - ақпарат және байланыс (мысалы, кәсіби бағдарламалық пакеттерді қолданатын компьютерлік сыныптағы сабақтар); - ізденіс пен зерттеу (оқу үдерісінде студенттердің өз бетінше ізденушілік қызметі); - тәрбиелік мәселелерді шешу.

Білім алушының білімін бағалау

Оқытушы ағымдағы бақылау жұмыстарының барлық түрлерін жүргізеді және академиялық кезеңде екі рет білім алушылардың ағымдағы үлгеріміне тиісті баға береді. Ағымдағы бақылау нәтижелері бойынша 1 және 2 рейтинг қалыптастырылады. Білім алушының оқу жетістіктері 100 балдық шкала бойынша бағаланады, Р1 және Р2 қорытынды бағасы ағымдағы үлгерім бағасынан орташа арифметикалық ретінде шығарылады. Академиялық кезеңде білім алушының жұмысын бағалауды пән бойынша тапсырмаларды тапсыру кестесіне сәйкес оқытушы жүзеге асырады. Бақылау жүйесі жазбаша және ауызша, топтық және жеке формаларды біріктіре алады.

Кезең Тапсырма түрі Өлшем
1  рейтинг Тақырып бойынша тапсырма орындау 0-100
Презентацияны дайындау және қорғау
Реферат дайындау және қорғау
Тақырып бойынша тапсырма орындау
Коллоквиум
2  рейтинг Презентацияны дайындау және қорғау 0-100
Тақырып бойынша тапсырма орындау
Реферат дайындау және қорғау
Тестілеу
Қорытынды бақылау емтихан 0-100
Жұмыс түрлері бойынша оқыту нәтижелерін бағалау саясаты
Тапсырма түрі 90-100 70-89 50-69 0-49
Өте жақсы Жақсы Қанағаттанарлық Қанағаттанарлықсыз
Семинар үлгісіндегі сабақты бағалау критерийлері: - "өте жақсы" (А, А-; 4.0 – 3.67; 90 – 100%) семинар сұрақтарына толық және дұрыс жауап берген, материалды қисынды құрылымдаған және баяндаған студентке қойылады. Бұл жағдайда студент арнайы әдебиеттерді білуі керек. Тамаша баға алу үшін тиісті саладағы проблемалық сұрақтарды белгілеу, оларды талдау және шешім нұсқаларын ұсыну, нақтылау және қосымша сұрақтарға толық жауаптар беру қабілетін көрсету қажет; - "жақсы" (В+, В, В-, С+; 3.33 – 2.33; 70 – 89%) материалды ұсыну логикасын сақтай отырып, семинар сұрақтарына толық дұрыс жауап берген, бірақ жауап беру кезінде принципті сипаты жоқ, жекелеген дәлсіздіктерге жол берген студентке қойылады. "Жақсы" студентке көрсетілуі мүмкін, ол нақтылау және қосымша сұрақтарға нақты және толық жауап бере алмаған жағдайда; - "қанағаттанарлық" (С, С -, D+, D; 2.0 – 1.0; 50 – 69%) семинар сұрақтарына жауап беру кезінде қателіктер мен дәлсіздіктер жіберген, жауап материалын логикалық түрде құра алмайтындығын және проблемалық мәселелер бойынша өз ұстанымын тұжырымдай алмайтындығын көрсеткен, толық емес білім көрсеткен студентке қойылады,. Бұл жағдайда тапсырмалардың кем дегенде біреуі бойынша қателіктер түбегейлі болмауы керек; – "қанағаттанарлықсыз" (F; 0; 0-49%) студентке, егер ол семинар сұрақтары бойынша жауап бермесе, қойылады; барлық сұрақтарға нақты қателері бар дұрыс емес жауаптар берсе; қосымша және нақтылайтын сұрақтарға жауап бере алмаса
Практикалық тапсырманы (жұмысты)бағалау критерийлері " өте жақсы " (А, А-; 4.0 – 3.67; 90 – 100%) егер студент практикалық жұмыс тақырыбы бойынша оқу материалын терең білсе, жұмыста қолданылатын негізгі ұғымдардың өзара байланысын игеруді көрсетсе, барлық нақтылайтын және қосымша сұрақтарға жауап бере алса, қойылады. Студент практикалық жұмыс тақырыбы бойынша теориялық және практикалық материал туралы білімдерін көрсетеді, есептің көрсеткіштері арасындағы байланысты анықтайды, дұрыс шешім алгоритмін береді, тапсырманың шарты бойынша пәнаралық байланыстарды анықтайды. "жақсы" (В+, В, В-, С+; 3.33 – 2.33; 70 – 89%) егер студент оқу материалын білсе, негізгі әдебиеттерді игерсе, барлық қосымша және нақтылау сұрақтарына толық жауап бере алса, қойылады. Студент практикалық жұмыс тақырыбы бойынша теориялық және практикалық материал туралы білімдерін көрсетеді, есептерді шешуде шамалы дәлсіздіктерге жол береді, тапсырманы шешу алгоритмін дұрыс таңдағанда пәнаралық байланыстарды толық түсінбесе. "қанағаттанарлық" (С, С -, D+, D; 2.0 – 1.0; 50 – 69%) егер студент жалпы практикалық жұмыс материалын игерсе, барлық нақтылау және қосымша сұрақтарға жауап бермесе, қойылады. Студент ұсынылған тапсырманы дұрыс бағалауда қиындықтарға тап болады, мұғалімнің жетекші сұрақтарын талап ететін толық емес жауап береді, мұғалімнің жетекші сұрақтарында мәселені шешу алгоритмін таңдау мүмкін боламаса. "қанағаттанарлықсыз" (F; 0; 0 – 49%) студентке, егер ол практикалық жұмыстың негізгі оқу материалын білуде елеулі олқылықтарға ие болса, сұрақтардың мазмұнын толық ашпаса, нақтылайтын және қосымша сұрақтарға жауап бере алмаса, қойылады. Студент оқиғаны дұрыс бағаламағанда, әрекет алгоритмін дұрыс таңдамаса. Студенттің кеңейтілген жауабы берілген тақырып бойынша үйлесімді, логикалық дәйекті болуы керек, оның нақты жағдайларда анықтамаларды, ережелерді қолдану қабілетін көрсетуі керек. Бағалау көрсеткіштері: 1) жауаптың толықтығы мен дұрыстығы; 2) зерделенгенді түсіну, түсіну дәрежесі; 3) жауаптың тілдік ресімделуі.
Ауызша сауалнаманы бағалау критерийлері (пікірталас): - "өте жақсы" (А, А-; 4.0 – 3.67; 90 – 100%) егер студент материалды толық баяндаса (сұраққа жауап берсе), негізгі ұғымдарды дұрыс анықтаса; материалды түсінуді анықтаса, өз пікірін негіздей аласа, білімді іс жүзінде қолдана алса, тек оқулықтан ғана емес, қажетті мысалдар келтіре алатын болса, бірақ дербес құрастырылған; материалды әдеби тіл нормалары тұрғысынан дәйекті және дұрыс баяндай білсе - "жақсы" (В+, В, В-, С+; 3.33 – 2.33; 70 – 89%) егер студент "өте жақсы" сияқты талаптарды қанағаттандыратын жауап берсе, бірақ өзі түзететін 1-2 қатеге және баяндалғанның реттілігі мен тілдік дизайнындағы 1-2 кемшілікке жол берсе қойылады - "қанағаттанарлық" (С, С -, D+, D; 2.0 – 1.0; 50 – 69%) егер студент осы тақырыптың негізгі ережелерін білсе және түсінсе, бірақ материалды толық көрсетпесе және ұғымдарды анықтауда немесе ережелерді тұжырымдауда дәлсіздіктерге жол берсе; жеткілікті терең және дәлелді түрде білмейді өз пайымдауларын негіздеу және өз мысалдарын келтіру; материалды дәйексіз(F; 0; 0 – 49%) баяндайды және баяндалғанның тілдік ресімдеуінде қателіктер жібереді - егер студент тиісті сұрақтың көп бөлігін білмесе," қанағаттанарлықсыз " қойылады, анықтамалар мен ережелерді тұжырымдауда қателіктер жібереді, олардың мағынасын бұрмалайды, материалды ретсіз және сенімсіз түрде баяндайды.
Тест тапсырмаларын бағалау критерийлері: "өте жақсы" (А, А-; 4.0 – 3.67; 90 – 100%) – берілген тест сұрақтарының жалпы көлемінің -100 – 90 % тест сұрақтарына жауаптардың дұрыс саны бар студенттер алады; "жақсы" (В+, В, В-, С+; 3.33 – 2.33; 70 – 89%) – берілген тест сұрақтарының жалпы көлемінің – 89-75 % тест сұрақтарына жауаптардың дұрыс саны бар студенттер алады; "қанағаттанарлық" (С, С -, D+, D; 2.0 – 1.0; 50 – 69%) – берілген тест сұрақтарының жалпы көлемінің - 74-50 % тест сұрақтарына жауаптардың дұрыс саны бар студенттер алады; "қанағаттанарлықсыз" (F; 0; 0 – 49%) – берілген тест сұрақтарының жалпы көлемінің - 50% - дан азы тест сұрақтарына жауаптардың дұрыс саны бар студенттер алады.
Аралық кешенді бақылау жұмысында тәртіптік құзыреттіліктерді игеру деңгейін бағалау критерийлері: - "өте жақсы" (А, А-; 4.0 – 3.67; 90 – 100%) – Студент тест тапсырмасын толығымен орындады, үйренген оқу материалы аясында тамаша білім мен дағдыларды көрсетті, бақылау жұмысы ұқыпты және қойылған талаптарға сәйкес рәсімделді. - "жақсы" (В+, В, В -, С+; 3.33 – 2.33; 70-89%) – Студент тест тапсырмасын толығымен орындады, жақсы білім мен дағдыларды көрсетті, бірақ ұсынылған шешімнің оңтайлылығын негіздей алмады, тест жұмысын жобалауда кемшіліктер бар. - "қанағаттанарлық" (C, C -, D+, D; 2.0 – 1.0; 50 – 69%) – Студент тест тапсырмасын толығымен орындады, бірақ елеулі дәлсіздіктерге жол берді, нәтижелерді дұрыс түсіндіре алмады, бақылау жұмысының сапасы жеткіліксіз. – "қанағаттанарлықсыз" (F; 0; 0 – 49%) - Студент тест тапсырмасын толық орындамады
Бағалау нысаны

Пән бойынша білім алушының білімін қорытынды бағалау 100 баллдық жүйе бойынша жүзеге асырылады және:

  • Емтиханда алынған нәтиженің 40%;
  • Ағымдағы үлгерімнің 60% - ы.

Қорытынды бағаны есептеу формуласы:

И= 0,6 Р1+Р2 +0,4Э
2

 

мұндағы, Р1, Р2-тиісінше бірінші, екінші рейтингті бағалаудың сандық эквиваленттері;

Э - емтихандағы бағаның сандық баламасы.

Қортынды әріптік бағасы және оның балдық сандық эквиваленті:

Төрт балдық жүйе бойынша цифрлық баламаға сәйкес келетін білім алушылардың оқу жетістіктерін бағалаудың әріптік жүйесі:

Әріптік жүйе бойынша бағалар Балдардың сандық эквиваленті Балдар (%-тік құрамы) Дәстүрлі жүйе бойынша бағалар
A 4.0 95-100 Өте жақсы
A- 3.67 90-94
B+ 3.33 85-89 Жақсы
B 3.0 80-84
B- 2.67 75-79
C+ 2.33 70-74
C 2.0 65-69 Қанағаттанарлық
C- 1.67 60-64
D+ 1.33 55-59
D 1.0 50-54
FX 0.5 25-49 Қанағаттанарлықсыз
F 0 0-24
Дәріс сабақтарының тақырыптары
  • Қоғамдық өндірудегі іқаржының мәні, функциялары және ролы
  • Қаржы жүйесін ұйымдастыру
  • Қаржы саясаты және қаржы механизмі
  • Кәсіпкерлік құрылымдарының қаржылары
  • Қоғамдық қаржылардың жалпы сипаттамасы
  • Салық және салық жүйесін ұйымдастыру
  • Мемлекеттік қаржы сипаттамасы
  • Мемлекеттік бюджеттің қаржылары, шығыстары
  • Мемлекеттік несие және мемлекеттік қарыз
  • Үй шаруашылығының қаржысы
  • Сақтандырудың экономикалық және әлеуметтік негіздері
  • Мемлекеттік қаржылық реттеу
  • Қаржы нарығы және оның экономиканың дамуындағы маңызы
  • Сыртқы экономикалық жүйедегі қаржы
  • Қаржы және инфляция
Негізгі әдебиет
  • 1.Бюджетный кодекс Республики Казахстан (с изменениями и дополнениями по состоянию на 02.01.2024 г.)
  • 2. Қастер, С. Қазақстанда табысқа жет! Қаржылық сауаттылық және бизнес психологиясы / С. Қастер. — Алматы : KEMEL KITAP, 2024. — 342 c. — ISBN 978-601-7643-49-2. — Текст : электронный // Цифровой образовательный ресурс IPR SMART : [сайт]. — URL: https://www.iprbookshop.ru/1
  • 3. Майкопова Г.С. Исиргепова Д.Б. Қаржы: Оқу құралы. – Қостанай: А. Байтұрсынов атындағы ҚМУ, 2019. – 85 б
  • 4. Құлпыбаев С.К., Ынтықбаева С. Ж., Мельников В. Д. Қаржы. Учебник для вузов. - Алматы: «Экономика», 2015.
  • 5. Кодекс Республики Казахстан О налогах и других обязательных платежах в бюджет (Налоговый кодекс) (с изменениями и дополнениями по состоянию на 12.02.2024 г.)
  • 6. Казамбаева А.М. Мемлекеттік және жергілікті бюджетті бақылау: оқу құралы./ А.М. Казамбаева, — Алматы, Альманахъ, 2019-141 б
  • 7. Финансы домашних хозяйств в Республике Казахстан : учебное пособие / Г.К. Курманова [и др.].. — Алматы, Москва : EDP Hub (Идипи Хаб), Ай Пи Ар Медиа, 2025. — 120 c. — ISBN 978-5-4497-4160-8. — Текст : электронный // Цифровой образовательный ресурс IPR SMART : [сайт]. — URL: https://www.iprbookshop.ru/148921.html
  • 8. Кузнецова, Е. И. Финансы. Денежное обращение. Кредит : ученое пособие для студентов вузов, обучающихся по направлениям экономики и менеджмента / Е. И. Кузнецова. — Москва : ЮНИТИ-ДАНА, 2023. — 687 c. — ISBN 978-5-238-02204-8. — Текст : электронный // Цифровой образовательный ресурс IPR SMART : [сайт]. — URL: https://www.iprbookshop.ru/142656.html
  • 9. IPR SMART http://www.iprbookshop.ru
  • 10. ScienceDirect - http://www.sciencedirect.com
  • 11. EBSCO Discovery Service (EDS) - http://search.ebscohost.com
  • 12. Введение в финансы : учебное пособие / П. Б. Исахова, Р. Б. Садыкова, Г. Н. Джаксыбекова, К. А. Мадыханова. — Алматы : Алматы Менеджмент Университет, 2022. — 588 c. — ISBN 978-601-7984-99-1. — Текст : электронный // Цифровой образовательный ресурс IPR SMART : [сайт]. — URL: https://www.iprbookshop.ru/129640.html
Қосымша әдебиеттер
  • 1, Государственный бюджет: учебное пособие - Алматы: ТОО Издательство «Фортуна Полиграф». 2019 - 324 ст
  • 2. Финансы социальной сферы : монография / Г. К. Курманова, Б. Б. Суханбердина, С. А. Машанова [и др.]. — Алматы, Москва : EDP Hub (Идипи Хаб), Ай Пи Ар Медиа, 2025. — 522 c. — ISBN 978-5-4497-4162-2. — Текст : электронный // Цифровой образовательный ресурс IPR SMART : [сайт]. — URL: https://www.iprbookshop.ru/148510.html
  • 3. Майкопова Г.С. Исиргепова Д.Б. Қаржы: Оқу құралы. – Қостанай: А. Байтұрсынов атындағы ҚМУ, 2019. – 85 б
  • 4. https://www.gov.kz/memleket/
  • 5. Дмитриева, И. Е. Финансы : учебное пособие / И. Е. Дмитриева, Е. А. Ярошенко. — 2-е изд. — Москва : Ай Пи Ар Медиа, 2025. — 317 c. — ISBN 978-5-4497-3762-5. — Текст : электронный // Цифровой образовательный ресурс IPR SMART : [сайт]. — URL: https://www.iprbookshop.ru/143936.html