Автоматтандырылған жүйелер мен кешендерді жобалау

Сипаттама: Пән бағдарланатын микропроцессорлі контроллер, автоматтандыру жобасының техникалық құжаттамасын комплектеу және жөндеу ережелері және автоматты басқару және технологиялық бақылаудың техникалық оқу дағдысы негізінде құрылған автоматтандыру жүйесінің негізгі жобалауы бойынша білімді қалыптастырады

Кредиттер саны: 10

Пререквизиты:

• Автоматты реттеудің сызықтық жүйесі

Пәннің еңбек сыйымдылығы:

Компонент: ЖОО компоненті

Цикл: Кәсіптік пәндер

Мақсат

• Пәнді меңгеру мақсаты – автоматты бақылау және басқару технологиялық үдерістерімен өндірістерінің жүйесінің жобалаудағы тәжірибеге ие болу және білім алу.

Міндет

• АСУ ТП –ның жалпы методологиялық жобалауымен танысу; - автоматтандыру жүйелерін ПМК және ПЛК арқылы қолдану тәсілдеріндегі білімді жетілдіру, басқару құрылымын таңдау;

Оқыту нәтижесі: білу және түсіну

• автоматизация жүйелерінің өңдеу құжаттамасының құрылымын; - заманауи аспаптар, өндірісті контроллер мен автоматизацияның техникалық тәсілдерінің номенклатурасын.

Оқыту нәтижесі: білім мен ұғымды қолдану

• техгологиялық үдерістің анализін басқару объектісі ретінде, бақылау - өлшеу аспаптардың, таңдалмалы құрылғылардың, орындаушы механизмдердің, реттеуші органдардың, щитті конструкторлардың және т.б орнатылу орындарын таңдау ; - АСУ ТП жобалауына техникалық тапсырмалар құрастыру және автоматтандыру ауданын анықтау; - басқару құрылымын таңдау; - техника экономикалық критерилер бойынша автоматтандыру құралдарын және аспаптарын таңдау.

Оқыту нәтижесі: талқылай білуді қалыптастыру

• технологиялық үдерістерді автоматты басқару жүйесінің жобалау құжаттамасының комплектация бойынша керекті мөлшерде жұмысты жоспарлай білу;- нормативті құжаттар, аспаптар және автоматтандырудың техникалық тәсілдері, жобаға қажетті өлшеу әдісіні туралы техникалық ақпаратты өңдей білу;

Оқыту нәтижесі: коммуникативтік қабілеттіліктер

• Технико – экономикалық критерийлері бойынша автоматизацияның техникалық тәсілдері мен аспаптарды таңдауды іске асыру;

Оқыту нәтижесі: Оқу дағдылары немесе сабаққа қабілеттілігі

• Алынған білімдер мен практикалық тәжірибелер жобалау ұйымдарында, фирма –дистрибъютерлердегі технологиялық үдерістердегі автоматтандырылған жүйелердің басқару аспаптарына қызмет көрсетуде қажет болуы мүмкін.

Оқыту әдістері

- электрондық аспаптардың негізгі сипаттамаларын алу дағдыларын меңгеру; - аспаптарды нақты қолдану үшін элементтік базаны таңдай білу; - жүйенің жұмысқа қабілеттілігін диагностикалау.

Білім алушының білімін бағалау

Оқытушы ағымдағы бақылау жұмыстарының барлық түрлерін жүргізеді және академиялық кезеңде екі рет білім алушылардың ағымдағы үлгеріміне тиісті баға береді. Ағымдағы бақылау нәтижелері бойынша 1 және 2 рейтинг қалыптастырылады. Білім алушының оқу жетістіктері 100 балдық шкала бойынша бағаланады, Р1 және Р2 қорытынды бағасы ағымдағы үлгерім бағасынан орташа арифметикалық ретінде шығарылады. Академиялық кезеңде білім алушының жұмысын бағалауды пән бойынша тапсырмаларды тапсыру кестесіне сәйкес оқытушы жүзеге асырады. Бақылау жүйесі жазбаша және ауызша, топтық және жеке формаларды біріктіре алады.

Жұмыс түрлері бойынша оқыту нәтижелерін бағалау саясаты

Бағалау нысаны

Пән бойынша білім алушының білімін қорытынды бағалау 100 баллдық жүйе бойынша жүзеге асырылады және:

• Емтиханда алынған нәтиженің 40%;
• Ағымдағы үлгерімнің 60% - ы.

Қорытынды бағаны есептеу формуласы:

 

мұндағы, Р1, Р2-тиісінше бірінші, екінші рейтингті бағалаудың сандық эквиваленттері;

Э - емтихандағы бағаның сандық баламасы.

Қортынды әріптік бағасы және оның балдық сандық эквиваленті:

Төрт балдық жүйе бойынша цифрлық баламаға сәйкес келетін білім алушылардың оқу жетістіктерін бағалаудың әріптік жүйесі:

Дәріс сабақтарының тақырыптары

• Кәсіпорынды басқару құрылымы: микропроцессорлық басқару жүйелерін жобалау әдістемесі, консалтингтік жобаларды әзірлеудің мақсаттары мен кезеңдері
• Өндірістік процестерді бақылау және басқару жүйелері: Бақылау және басқару жүйелерінің құрылымдық схемалары; жергілікті АТЖ құрылымдық схемалары
• Автоматтандырудың функционалдық сұлбалары: функционалдық сұлбаларды орындаудың мақсаты мен жалпы қағидаттары; функционалдық сұлбаларда технологиялық жабдықтың, аспаптар мен автоматтандыру құралдарының бейнесі
• Функционалды схемалардағы автоматика құралдары мен құралдарының әріптік және позициялық белгілері
• Электрлік схемаларды құрудың мақсаты мен жалпы ережелері
• Автоматты бақылау мен реттеудің Принципті электр схемалары
• Бақылау және автоматтандыру құралдарын қоректендірудің Принципті электр схемалары
• Сигнал берудің Принципті электр схемалары: жалпы мәліметтер және мазмұны мен ресімделуіне қойылатын негізгі талаптар
• Технологиялық процестің электромеханизмін басқарудың Принципті электр схемалары
• Ағынды-көлік жүйелерін басқарудың Принципті электр схемалары
• Операторлық үй-жайлардың қалқандарына, пульттеріне және техникалық құралдарына жобалық құжаттаманың сызбаларын әзірлеуге қойылатын жалпы талаптар
• Қалқандар мен пульттердің жалпы түрлерінің сызбалары: сызбаларды әзірлеуге қойылатын жалпы талаптар
• Электр сымдары: электр сымдарын орындау тәсілін таңдау, сымдар мен кабельдерді таңдау, электр сымдарын төсеу тәсілдері
• Сыртқы сымдарды қосу схемалары: құру әдісі және дизайн үлгісі
• Жеке тапсырма бойынша сыртқы сымдардың қосылу схемаларын жобалау

Негізгі әдебиет

• Камнев В.Н. Чтение схем и чертежей электроустановок. – М.: ВШ, 2000.
• Благовещенская М.М. Информационные технологии систем управления технологическими процессами. Учеб. для вузов / М.М. Благовещенская, Л.А. Злобин. – М.: Высш. шк., 2005. – 768 с.: ил.
• Аринова Н.В. Проектирование микропроцессорных систем автоматизированного управления: методические указания и задания к курсовому проекту для студентов специальности 5В070200 «Автоматизация и управление». ВКГТУ. - Усть-Каменогорск, 2012 – 61 с.

Қосымша әдебиеттер

• Проектирование систем автоматизации технологических процессов: Справочное пособие. Под ред. А.С.Клюева. – М.: Энергоатомиздат, 1990.
• Емельянов А.И., Капник О.В. Проектирование систем автоматиза¬ции технологических процессов. Справочное пособие по содержанию и оформлению проектов. – М.: Энергоатомиздат, 1983.
• Техника проектирования систем автоматизация технологических процессов. Под ред. Л.И.Шипетина. Машиностроение, 1976.
• Чистяков В.С. Краткий справочник по теплотехническим измере¬ниям. – М.: Энергоатомиздат, 1990.
• Клюев А.С. и др. Техника чтения схем автоматического управления и технологического контроля. – М.: Энергоатомиздат, 1983.