Гидрогеология және инженерлік геология

Сипаттама: Пән тау-кен жыныстарының сулы-физикалық және механикалық қасиеттері, жер асты суларының химиялық құрамын қалыптастыру шарттары, табиғи жағдайларда, сондай-ақ ұңғымадан суды сору кезінде жер асты суларының қозғалысын анықтайтын есептеу негіздері туралы мәліметтерден тұрады. Пайдалы қазбалар кен орындарын барлау және пайдалану кезінде тау-кен жыныстарын гидрогеологиялық және инженерлік-геологиялық бағалау негіздері берілген.

Кредиттер саны: 5

Пререквизиты:

• Жалпы және тарихи геология

Пәннің еңбек сыйымдылығы:

Компонент: Таңдау бойынша компонент

Цикл: Кәсіптік пәндер

Мақсат

• Гидрогеология және инженерлік геология бойынша білімнің теориялық негіздерін қалау. Студенттерді қазіргі инженерлік геологияның теориялық аспектілерімен, пайдалы қазбалар кен орындарын пайдаланудың инженерлік-геологиялық және гидрогеологиялық ерекшеліктерін анықтау мәселелерімен және оларды игеру перспективаларымен таныстыру.

Міндет

• Студенттердің аса маңызды қолданбалы геологиялық ғылымдар туралы теориялық білім алуы: инженерлік геология және гидрогеология - литосфераның жоғарғы бөлігі туралы білімнің кең саласы ретінде. Тау жыныстарының физикалық-механикалық және сулы-физикалық қасиеттерін тау массивтеріндегі олардың жағдайын бағалау негізі ретінде зерттеу. Пайдалы қазбалар кен орындарын барлаудың әртүрлі сатыларында инженерлік-геологиялық зерттеулерді және тау-кен кәсіпорындарын жобалауды зерттеу. Жер үсті және жер асты тау-кен қазбаларындағы супритоктармен күрестің қарапайым әдістеріне студенттерді үйрету үшін жер асты суларының пайда болуын, орналасу және қалыптасу жағдайларын, қозғалыс заңдарын зерттеу. Жер асты суларымен және қолайсыз инженерлік-геологиялық құбылыстармен белсенді күресу әдістерімен танысу.

Оқыту нәтижесі: білу және түсіну

• Білуі тиіс: Гидрогеология және инженерлік геологияның терминологиялық және ұғымдық ғылыми тілінің негіздерін; нормативтік құжаттармен бекітілген жер асты сулары мен топырақтарды жіктеудің базалық жіктелуі мен тәсілдерін; гидрогеологиялық және инженерлік-геологиялық жағдайларды картографиялық бейнелеудің негізгі тәсілдерін; гидрогеологиялық есептердің типтік әдістерін және табиғи жағдайда және инженерлік құрылыстар негізінде тау жыныстарының кернеулі жағдайын есептеуді. Түсіну: негізгі гидрогеологиялық және инженерлік-геологиялық процестер мен құбылыстар, іргелі заңдар, оларды сипаттайтын

Оқыту нәтижесі: білім мен ұғымды қолдану

• Білім, атап айтқанда, сумен жабдықтау, мелиорация, гидротехникалық құрылыстың экологиялық салдарларын (су қоймаларын және т.б.), жер асты ауыз су, техникалық, минералдық, өнеркәсіптік және термалды су кен орындарын пайдалану, сондай-ақ қатты пайдалы қазбалар кенорындарында (шахталар, карьерлер) су ағындарын болжау мәселелерін шешу үшін пайдаланылады.

Оқыту нәтижесі: талқылай білуді қалыптастыру

• Гидрогеологиялық және инженерлік-геологиялық карталарды кәсіби сауатты талдау, тиісті заңдылықтарды негіздеу, берілген нысаналы мақсаттарды жобалау міндеттерін карта бойынша қалыптастыру; жер асты сулары мен топырақты жіктеудің қандай да бір тәсілдерін пайдалану.

Оқыту нәтижесі: коммуникативтік қабілеттіліктер

• ғылыми-зерттеу ұжымының құрамында ғылыми зерттеулер тақырыбы бойынша ғылыми және өндірістік есептерді, рефераттарды, библиографияларды құрастыруға, Жарияланымдар дайындауға қатысу қабілетін қалыптастыру

Оқыту нәтижесі: Оқу дағдылары немесе сабаққа қабілеттілігі

• Алынған дағдылар гидрогеологиялық зерттеулер жүргізу мен гидрогеологиялық түсірілімдерді, жерасты суларына іздеу-барлау жұмыстарын, жер асты сулары мен қауіпті геологиялық процестердің мониторингін жүргізудің қазіргі әдістерін жетілдіруге және жаңа әдістерін енгізуге мүмкіндік береді.

Оқыту әдістері

Интерактивті дәрістер (Талқылаулар және слайд-шоу, фильмдер, YouTube және басқа да әлеуметтік желілерден дәрістер);

Дәріс сабақтарының тақырыптары

• Гидрогеология негіздері
• Жердің су ресурстары және табиғаттағы су айналымы
• Тау жыныстарындағы су, тау жыныстарының су қасиеттері
• Жер асты суларын қалыптастыру және типтері
• Жер асты суларының физикалық қасиеттері, химиялық құрамы және сапасы
• Жер асты сулары қозғалысының негізгі заңдары
• Гидрогеологиялық зерттеу әдістері
• Пайдалы қазбалар кен орындарын құрғату
• Инженерлік геология негіздері
• Тау-кен жыныстарының инженерлік-геологиялық сыныптамасы
• Тау жыныстарының физикалық-механикалық қасиеттері
• Инженерлік-геологиялық процестер мен құбылыстар
• Инженерлік-геологиялық зерттеулер
• Салынып жатқан және пайдаланылатын тау-кен техникалық құрылыстар ауданындағы геологиялық және инженерлік-геологиялық процестердің сипаттамасы
• Тау-кен кәсіпорындарындағы инженерлік-геологиялық зерттеулер және литомониторинг

Негізгі әдебиет

• Мамина С.Е. и др. Руководство к практическим занятиям по инженерной геологии.- М.: Недра, 2015. 125 с.
• Гидрогеология и инженерная геология : учебник / А. М. Гальперин, В. С. Зайцев, В. М. Мосейкин, С. А. Пуневский. — Москва : МИСИС, 2019. — 424 с.
• Гидрогеология : учебное пособие / составитель А. Н. Соловицкий. — Кемерово : КемГУ, 2019. — 119 с

Қосымша әдебиеттер

• Практикум по инженерной геологии : учебное пособие / составитель Л. А. Строкова. — Томск : ТПУ, 2015. — 128 с3.
• Справочник гидрогеолога под. ред. Альтовского М.Е.. М.:Недра,2010. 616с.
• Гальперин А.М. , Зайцев В.С. Гидрогеология и инженерная геология.-М.: Недра, 2009.-383с.