Орман тұқым ісі

Сипаттама: Ағаш және бұта өсімдіктерінің тұқымдарын ормандарды молықтыру мен орман өсіру үшін негізгі бастапқы материал ретінде қарастырады, орман екпелерінің жеміс беру заңдылықтарын, тұқым түсімін болжау және есепке алу әдістерін, тұқым дайындау тәсілдерін, тұқымдарды сақтау және тұқымдарды егуге дайындау ережелерін, тұқымдардың себу сапасын анықтау мен бақылауды, Қазақстанда ағаш тұқымдарының бірқатар тұқымдарын аудандастыруды, селекциялық-генетикалық негізде тұрақты орман тұқымы базасын құруды қарастырады.

Кредиттер саны: 5

Пререквизиты:

• Дендрология

Пәннің еңбек сыйымдылығы:

Компонент: ЖОО компоненті

Цикл: Базалық пәндер

Мақсат

• "Орман тұқымы ісі" пәні студенттерді орман дақылдарының түсімін болжау және есепке алуды үйрету және орман тұқымы ісін ұйымдастыру және тұрақты орман тұқымы базасын ұйымдастыру тәсілдерін меңгеру мақсаты болып табылады

Міндет

• Пәнді оқу барысында орман шаруашылығы ісінің болашақ бакалавры орман тұқымы ісінің теориялық негіздерін; негізгі ағаш және бұта түрлерінің биологиялық ерекшеліктерін; орман отырғызу материалын өсіру агротехникасын; орман питомниктерін жобалау негіздерін меңгеруі тиіс.; орман тұқымдарының селекциялық санаттары, ағаштар мен бұталардың жеміс беру заңдылықтары, жеміс беру мерзімділігі және оны еңсеру тәсілдері, түсімділікті есепке алу және болжау тәсілдері, орман тұқымдарын сақтау және тасымалдау тәсілдері, орман дақылдары тұқымдарын егу сапасын анықтау және себу алдында дайындау тәсілдерін білу қажет.Курс соңында студент орман тұқымдарының егу сапасын анықтауды; орман тұқымдарының сапасы бойынша құжаттарды ресімдеуді; орман питомнигінің жобасын құруды; отырғызу материалын өсіру агротехникасын жасауды білуі тиіс.; Орман тұқым шикізатын дайындау және өңдеу мақсатында орман шаруашылығында орман тұқымы базасын ұйымдастыру, орман тұқымдарын сақтау және тасымалдау тәсілдерін меңгеру.

Оқыту нәтижесі: білу және түсіну

• орман дақылдарының түрлері мен олардың тұқымдарының құрылысын білуге тиіс. Тұқым бойынша дақылдың түрін анықтау
• 1000 тұқым массасын анықтауды білуге, тұқымдардың ылғалдылығын, өнгіштігін, орташа үлгісін анықтауға, өміршеңдігін және өсу энергиясын анықтауға, тұқым сапасын анықтауға тиіс.

Оқыту нәтижесі: білім мен ұғымды қолдану

• орман шаруашылығы саласында тәжірибе жүзінде алған білімдерін қолдану

Оқыту нәтижесі: талқылай білуді қалыптастыру

• орман екпелерінің алуан түрлілігі туралы және олардың тұқымдары туралы түсінік болуы тиіс

Оқыту нәтижесі: коммуникативтік қабілеттіліктер

• егер қандай мәселе туындаса және мәселені өз пайдасына бұра алатын болса, тез бағдарлануы тиіс

Оқыту нәтижесі: Оқу дағдылары немесе сабаққа қабілеттілігі

• орман тұқымдарының себу сапасын анықтауды; орман тұқымдарының сапасы бойынша құжаттаманы ресімдеуді; орман питомниктерінің жобасын құруды; отырғызу материалын өсіру агротехникасын әзірлеуді; Орман тұқым шикізатын дайындау және өңдеу мақсатында орман шаруашылығында орман тұқым базасын ұйымдастыруды, орман тұқымдарын сақтау және тасымалдау тәсілдерін меңгеруі тиіс.

Оқыту әдістері

ДОТ, ZOOM, Денсаулық мүмкіндіктері шектеулі тұлғаларды оқыту кезінде пәнді табысты меңгеру үшін келесі бейімделген білім беру технологиялары қолданылуы мүмкін: - қашықтықтан оқыту; - жеке бағытталған (мысалы, тірек-қимыл аппараты бұзылған студенттер үшін экрандағы пернетақтаны және ақпаратты енгізудің балама құрылғыларын пайдалану; есту қабілеті нашар студенттер компьютерлік техниканы, аудио жабдықтарды, видео жабдықтарды, электронды тақтаны оқитын оқу аудиториясына арналған жабдықтар); - пәнге бағытталған (мақсатты қалыптастыру процесі, яғни мақсаттар оқушылардың іс-әрекетінде көрінетін олардың нәтижелері арқылы қалыптасады); - оқу материалын жасауға көмектесу үшін ұйымдастырылған студенттермен қосымша жеке кеңестер мен сабақтар өткізу

Дәріс сабақтарының тақырыптары

• Кіріспе
• Орман тұқымдары шығымдылығын есепке алу және болжау
• Орман тұқымы базасын ұйымдастыру
• Республикада селекциялық негізде орман тұқымы базасын ұйымдастыру
• Орман шаруашылықтарында тұқым дайындауды ұйымдастыру
• Ағаштар мен бұталардың жемісі
• Негізгі орман құраушы тұқымдылар мен бұталардың тұқымдары
• Тұқым тыныштығының биологиялық мәні
• Тұқымның селекциялық санаттары
• Сүрекдіңнің ішіндегі ағаштардың жемісі
• Тұқым түсімін есепке алу және болжау
• Орман тұқымы шикізатын дайындау
• Орман тұқымы шикізатын қайта өңдеу
• Тұқымдарды сақтау және тасымалдау
• Паспорттау, тұқым сапасын бақылау

Негізгі әдебиет

• Коновалов Н.А. Основы лесной селекции и сортового семеноводства.: М. Лесная промышленность, 1978.
• Медведев А.Н., Бессчётнов В.П., Кентбаев Е.Ж. Лесосеменное дело (Учебно-методическое пособие) Казгосагру, Алматы, 1998.
• Медведев А.Н. Подготовка семян древесных и кустарниковых пород к посеву (Методические указания для студентов). Каз СХИ, Алма-Ата, 1981.
• Семена деревьев и кустарников. Правила отбора образцов и методы определения посевных качеств семян (Государственные общесоюзные стандарты). :Госкомиздат, М., 1977.
• Байзаков С.Б., Медведев А.Н., Искаков С.И., Муканов Б.М. Лесные культуры в Казахстане (книга первая): Алматы. КазНАУ. Изд-во «Агроуниверситет», 2007.
• Макаревич А.И., Кузнецов Р.В., Вахненко Д.В. Сорта плодовых и ягодных культур.: Ростов-на-Дону, 2005.