Ауыл шаруашылығын сумен жабдықтау және жайылымды суару
Сипаттама: Пән ауылдық елді мекендерді сумен қамту және жайылымдарды суландыру саласында базалық білімді қалыптастырады. Ауылдық елді мекендердің, далалық, мал шаруашылығы кешендерінің су қажеттілігін; шағын елді мекендерді сумен жабдықтау жүйелері мен схемаларын, олардың ерекшеліктерін зерделеуді көздейді. Аумақты суландыру жүйесін жобалау кезінде негізгі ережелерді және суландыру нысандарын, жайылымдарды суландыру техникасын қарастырады.
Кредиттер саны: 5
Пререквизиты:
- Гидравлика және арна гидравликасы
Пәннің еңбек сыйымдылығы:
Жұмыс түрлері | сағат |
---|---|
Дәрістер | 15 |
Практикалық жұмыстар | 30 |
Зертханалық жұмыстар | |
СӨЖО | 30 |
СӨЖ | 75 |
Қорытынды бақылау нысаны | емтихан |
Қорытынды бақылауды жүргізу нысаны | емтихан |
Компонент: ЖОО компоненті
Цикл: Кәсіптік пәндер
Мақсат
- ауылдық елді мекеннің сумен жабдықтау жүйесін жобалау және аумақты суландыру, сумен жабдықтау схемасы мен жүйесін анықтау, көзден су алу шарттары, сондай-ақ суды тазарту құрылысын жобалау туралы білім қалыптастыру.
Міндет
- ауылдық елді мекен суының есептік шығындарын анықтау; ауылдық елді мекеннің тұйықталған су құбыры желісінің гидравликалық есебін орындау; су алу құрылыстарын есептеу әдістемемен танысу; су құбыры желісінің деталировкасын әзірлеу және құдықтардың ерекшеліктері мен кестелерін жасау; су құбыры желісінің бойлық профилін құру; суландыру жүйесін жобалаудың міндеттерімен, нысандарымен және принциптерімен танысу аумағында.
Оқыту нәтижесі: білу және түсіну
- Суландыру және ауыл шаруашылығын сумен жабдықтау жүйелерін жобалау ерекшеліктерін, жер асты суларының түрлерін және олардан су алу тәсілдерін, жер асты су тоғандарын есептеу негіздерін білу.
Оқыту нәтижесі: білім мен ұғымды қолдану
- Әр түрлі кәсіпорындардың ауылшаруашылық қызметі үшін суға деген қажеттілікті есептей білу, тұйықталған су құбыры желісінің гидравликалық есебін жүргізу, сумен жабдықтау жүйесіндегі реттеуші ыдыстардың сыйымдылығын анықтау, су құбыры желісінің егжей-тегжейін орындау, су құбыры желісінің бойлық профилін салу, сорғыш бекеттерінің қысымын анықтау дағдыларын меңгеру.
Оқыту нәтижесі: талқылай білуді қалыптастыру
- білім алушылар терминологияны меңгеруі тиіс; өндірістік-технологиялық, ұйымдастыру-басқару, жобалау және зерттеу қызметі үшін дайын болуы керек
Оқыту нәтижесі: коммуникативтік қабілеттіліктер
- топта жұмыс істей алуы керек
Оқыту нәтижесі: Оқу дағдылары немесе сабаққа қабілеттілігі
- Ауылдық елді мекендерді сумен жабдықтау жүйесін және жайылымдарды суландыру жүйесін жобалау қабілеті.
Оқыту әдістері
Оқу сабақтарын өткізу кезінде мынадай білім беру технологияларын пайдалану көзделеді:: Пәнді оқыту дәстүрлі технология бойынша жүргізіледі. Дәріс курсы мультимедиялық түрде ұсынылған. Практикалық сабақтарды өткізу кезінде проблемалық әдіс, жүйелік талдау, пәнаралық байланыс қолданылады.
Білім алушының білімін бағалау
Оқытушы ағымдағы бақылау жұмыстарының барлық түрлерін жүргізеді және академиялық кезеңде екі рет білім алушылардың ағымдағы үлгеріміне тиісті баға береді. Ағымдағы бақылау нәтижелері бойынша 1 және 2 рейтинг қалыптастырылады. Білім алушының оқу жетістіктері 100 балдық шкала бойынша бағаланады, Р1 және Р2 қорытынды бағасы ағымдағы үлгерім бағасынан орташа арифметикалық ретінде шығарылады. Академиялық кезеңде білім алушының жұмысын бағалауды пән бойынша тапсырмаларды тапсыру кестесіне сәйкес оқытушы жүзеге асырады. Бақылау жүйесі жазбаша және ауызша, топтық және жеке формаларды біріктіре алады.
Кезең | Тапсырма түрі | Өлшем |
---|---|---|
1 рейтинг | Практикалық жұмыс 1 | 0-100 |
Практикалық жұмыс 2 | ||
Практикалық жұмыс 3 | ||
Практикалық жұмыс 4 | ||
БӨЖ 1 | ||
БӨЖ 2 | ||
РБ 1 | ||
2 рейтинг | Практикалық жұмыс 5 | 0-100 |
Практикалық жұмыс 6 | ||
Практикалық жұмыс 7 | ||
БӨЖ 3 | ||
БӨЖ4 | ||
РБ 2 | ||
Қорытынды бақылау | емтихан | 0-100 |
Жұмыс түрлері бойынша оқыту нәтижелерін бағалау саясаты
Тапсырма түрі | 90-100 | 70-89 | 50-69 | 0-49 |
---|---|---|---|---|
Өте жақсы | Жақсы | Қанағаттанарлық | Қанағаттанарлықсыз | |
Практикалық (семинарлық) сабақтарда жұмыс істеу | қажетті әрекеттер тізбегін сақтай отырып, практикалық жұмысты толық көлемде орындады; жауапта барлық жазбаларды, кестелерді, суреттерді, сызбаларды, графиктерді, есептеулерді дұрыс және ұқыпты орындайды; қателерді талдауды дұрыс орындайды. Сұрақтарға жауап беру кезінде ол сұрақтың мәнін дұрыс түсінеді, негізгі ұғымдарды дәл анықтайды және түсіндіреді; жауапты жаңа мысалдармен сүйемелдейді, білімді жаңа жағдайда қолдана алады; зерттелген және бұрын зерттелген материал, сондай-ақ басқа пәндерді оқу кезінде алынған материал арасында байланыс орната алады. | "5" бағасына қойылатын талаптарды орындады, бірақ 2-3 кемшіліктер жіберілді. Білім алушының сұрақтарға жауабы 5-ке жауапқа қойылатын негізгі талаптарды қанағаттандырады, бірақ жаңа жағдайда білімді қолданбай, бұрын зерттелген материалмен және басқа пәндерді оқу кезінде игерілген материалмен байланысты пайдаланбай беріледі; бір қателік немесе екіден көп емес кемшілік жіберілді, білім алушы оларды дербес немесе оқытушының аздаған көмегі арқылы түзете алады. | жұмысты толық орындамады, бірақ практикалық жұмыс көлемінің кем дегенде 50% - ы, бұл дұрыс нәтижелер мен қорытындылар алуға мүмкіндік береді; жұмыс барысында қателіктер жіберілді. Сұрақтарға жауап беру кезінде білім алушы сұрақтың мәнін дұрыс түсінеді, бірақ жауапта бағдарламалық материалды одан әрі игеруге кедергі келтірмейтін курс сұрақтарын игеруде жекелеген проблемалар бар; бір өрескел қателік пен екі кемшіліктен артық емес жіберілді. | жұмысты толық орындамады немесе жұмыстың орындалған бөлігінің көлемі дұрыс қорытынды жасауға мүмкіндік бермейді. Сұрақтарға жауап беру кезінде Бағдарламаның талаптарына сәйкес негізгі білім мен дағдыларды меңгермегендігін көрсетеді; 3 бағалау үшін қажет болғаннан көп қателіктер мен кемшіліктер жіберілді немесе қойылған сұрақтардың ешқайсысына жауап бере алмайды. |
Тест тапсырмалары аралық бақылауға арналған нысан | 100-90% дұрыс жауаптар | 89-70% дұрыс жауаптар | 69-50% дұрыс жауаптар | 49-0% дұрыс жауаптар |
Ауызша сұрақ | білім алушы жүйелі теориялық білімді көрсетеді, терминологияны меңгереді, құбылыстар мен процестердің мәнін қисынды және дәйекті түрде түсіндіреді, дәлелді тұжырымдар мен жалпылаулар жасайды, мысалдар келтіреді, монологиялық сөйлеуді еркін меңгергенін және нақтылау сұрақтарына тез жауап беру қабілетін көрсетеді | білім алушы берік теориялық білімді көрсетеді, терминологияны біледі, логикалық және Ізбасар бірақ мәнін, құбылыстары мен процестерін түсіндіреді, дәлелді тұжырымдар мен жалпылаулар жасайды, мысалдар келтіреді, монологиялық сөйлеуді еркін меңгергендігін көрсетеді, бірақ сонымен бірге мұғалімнің өз бетінше немесе шамалы түзетулерін тез түзететін маңызды емес қателіктер жібереді | білім алушы таяз теориялық білімді көрсетеді, құбылыстар мен процестерді талдауда нашар қалыптасқан дағдыларды, дәлелді тұжырымдар мен мысалдар келтіре білудің жеткіліксіздігін көрсетеді, монологиялық сөйлеуді, терминологияны, логиканы және презентацияның дәйектілігін жете білмейді, мұғалім түзеткен кезде ғана түзете алатын қателіктер жібереді | білім алушы пәннің теориялық негіздерін білмегендігін, құбылыстар мен процестерді талдаудың қалыптаспаған дағдыларын көрсетеді, дәлелді қорытынды жасай алмайды және мысалдар келтіре алмайды, монологиялық сөйлеуді нашар меңгергендігін көрсетеді, терминологияны білмейді, логика мен презентация дәйектілігінің жоқтығын көрсетеді, мұғалім түзеткен кезде де түзете алмайтын қателіктер жібереді, жауап беруден бас тартады |
Бағалау нысаны
Пән бойынша білім алушының білімін қорытынды бағалау 100 баллдық жүйе бойынша жүзеге асырылады және:
- Емтиханда алынған нәтиженің 40%;
- Ағымдағы үлгерімнің 60% - ы.
Қорытынды бағаны есептеу формуласы:
И= 0,6 | Р1+Р2 | +0,4Э |
2 |
мұндағы, Р1, Р2-тиісінше бірінші, екінші рейтингті бағалаудың сандық эквиваленттері;
Э - емтихандағы бағаның сандық баламасы.
Қортынды әріптік бағасы және оның балдық сандық эквиваленті:
Төрт балдық жүйе бойынша цифрлық баламаға сәйкес келетін білім алушылардың оқу жетістіктерін бағалаудың әріптік жүйесі:
Әріптік жүйе бойынша бағалар | Балдардың сандық эквиваленті | Балдар (%-тік құрамы) | Дәстүрлі жүйе бойынша бағалар |
---|---|---|---|
A | 4.0 | 95-100 | Өте жақсы |
A- | 3.67 | 90-94 | |
B+ | 3.33 | 85-89 | Жақсы |
B | 3.0 | 80-84 | |
B- | 2.67 | 75-79 | |
C+ | 2.33 | 70-74 | |
C | 2.0 | 65-69 | Қанағаттанарлық |
C- | 1.67 | 60-64 | |
D+ | 1.33 | 55-59 | |
D | 1.0 | 50-54 | |
FX | 0.5 | 25-49 | Қанағаттанарлықсыз |
F | 0 | 0-24 |
Дәріс сабақтарының тақырыптары
- Кіріспе
- Орталық үйлер мен шаруашылықтарды сумен жабдықтау
- Шағын елді мекендердегі таратушы, су құбыры желілерін есептеу
- Су құбыры желісінің үлескелерінде арын жоғалуды анықтау
- Сумен қамту жүйесіндегі арынды және арынсыз реттуешә ғимараттар
- Су құбыры желісі үлескілерін бөлшектермен жабдықтау
- Су құбыры желісі үлескілерінің бойлық профилін тұрғызу
- Жер асты сулары және су ресурстарын анықтау
- Ашық суаттардан суды алу
- Суландырудың негізгі түсініктері мен мақсаты
- Суландырылатын алқаптарға судың қажеттілігін анықтау
- Алқаптарды суландыру жүйесін жобалау
- Тиімді орталықтандыру тәсілінің негізі
- Ауқымды жерлерді суландыру мәселелері
- Жайылымдарды суландыру техникасы
Негізгі әдебиет
- Абрамов Н.Н. Водоснабжение. - М.:Стройиздат, 2009-440с.
- Николадзе Г.И., Сомов М.А. Водоснабжение. - М.: Стройиздат, 2008 – 688с.
- А. Д. Гуринович . Системы питьевого водоснабжения с водозаборными скважинами: планирование, проектирование, строительство и эксплуатация : монография /. - Минск : УП "Технопринт", 2004. - 247 с. - Библиогр.: с. 243
- М. А. Сомов, Л. А. Квитка.Водоснабжение : учебник / - М. : Инфра-М, 2008. - 286 с. : ил.
- Гидравлика и сельскохозяйственное водоснабжение: Учебное пособие/ -Изд-во:Лань 2017 г.-212с.: ил. Пташкина-Гирина Ольга Степановна, Волкова Ольга Сергеевна
Қосымша әдебиеттер
- СНиП РК 4.01-02-2009. Водоснабжение. Наружные сети и сооружения. 2009 - 183 с.
- Т.Шилхорн Ван Вин, И.Алимаев, Б.Уткелов. Пастбищные угодья в переходный период: ресурсы, пользователи и рациональное использование : научное издание /; Департамент экологически и социально устойчивого развития Региона Европы и Центральной Азии. - Астана, 2003. - 63 c. : рис., табл.
- Оводов В.С. Сельскохозяйственное водоснабжение и обводнения https://www.twirpx.com/file/2012381/