Ғылыми зерттеулердің әдістері

Сипаттама: Пән ғылыми зерттеулер әдіснамасының теориясын ғылыми зерттеу тақырыбын, оның мақсатын, пәні мен міндеттерін қою, шешу гипотезаларын ұсыну, қойылған міндеттер мен оларды тексеру әдістері, эксперименттерді дайындау және жүргізу, эксперименттік зерттеулердің нәтижелерін өңдеу аспектілерінде қарастырады, сондай-ақ теорияларды талдау және құру әдістерін зерттейді.

Кредиттер саны: 5

Пререквизиты:

• Жылу энергетикасы мен жылу технологиясындағы ғылыми-техникалық мәселелері

Пәннің еңбек сыйымдылығы:

Компонент: ЖОО компоненті

Цикл: Базалық пәндер

Мақсат

• диссертациялық жұмысты орындау үшін қажетті ғылыми зерттеу әдістемесі саласындағы құзыреттерді меңгеру.

Міндет

• талдау және теорияны құру әдістерін оқу; - ғылыми зерттеу тақырыбын, оның мақсатын, пәні мен міндеттерін қою дағдыларын меңгеру; - шешімдерге, берілген тапсырмаларға гипотеза қоя білу және оларды тексеру әдістерін қолдана білу; - эксперименттер жүргізу және олардың нәтижелерін өңдеу теориясын оқу.

Оқыту нәтижесі: білу және түсіну

• Ғылыми зерттеу әдістемесінің принциптерін, талдау және теорияны құру әдістерін білу.

Оқыту нәтижесі: білім мен ұғымды қолдану

• Білім мен түсінікті және мәселелерді жаңа және бейтаныс тәсілдермен шешу қабілетін зерттеу саласына қатысты кеңірек (көп салалы) контексте қолдану.

Оқыту нәтижесі: талқылай білуді қалыптастыру

• Білімді біріктіру, күрделі мәселелерді шешу және өз білімі мен пайымдауын пайдалануға байланысты әлеуметтік және этикалық жауапкершіліктерді ескере отырып, ғылыми-техникалық дамудың ағымдағы аспектілеріне негізделген пайымдауларды тұжырымдау қабілеті.

Оқыту нәтижесі: коммуникативтік қабілеттіліктер

• Зерттеу әдістемесі саласындағы өзекті мәселелерді тұжырымдап, талқылап, түсіндіре білу.

Оқыту нәтижесі: Оқу дағдылары немесе сабаққа қабілеттілігі

• Оқуыңызды жоғары автономиямен жалғастыру үшін қажетті зерттеу әдістемесі бойынша дағдыларға ие болыңыз.

Оқыту әдістері

Кредиттік оқыту технологиясы жағдайында сабақтар негізінен белсенді және шығармашылық формада жүргізілуі керек. Студенттерді білімді іздеуге және басқаруға, өз бетінше есеп шығару тәжірибесін меңгеруге ықпал ететін тиімді педагогикалық әдістер мен технологиялардың ішінде мыналарды бөліп көрсету керек: - проблемалық және жобалық-бағдарлы оқыту технологиясы; - оқу-зерттеу іс-әрекетінің технологиясы; - коммуникативті технологиялар (пікірталас, пресс-конференция, миға шабуыл, білім беру дебаттары және басқа белсенді нысандар мен әдістер); - кейс әдісі (жағдайды талдау); - студенттер іскерлік, рөлдік, симуляциялық ойындарға қатысатын ойын технологиялары; - ақпараттық-коммуникациялық (қашықтықтан білім беруді қоса алғанда) технологиялар.

Білім алушының білімін бағалау

Оқытушы ағымдағы бақылау жұмыстарының барлық түрлерін жүргізеді және академиялық кезеңде екі рет білім алушылардың ағымдағы үлгеріміне тиісті баға береді. Ағымдағы бақылау нәтижелері бойынша 1 және 2 рейтинг қалыптастырылады. Білім алушының оқу жетістіктері 100 балдық шкала бойынша бағаланады, Р1 және Р2 қорытынды бағасы ағымдағы үлгерім бағасынан орташа арифметикалық ретінде шығарылады. Академиялық кезеңде білім алушының жұмысын бағалауды пән бойынша тапсырмаларды тапсыру кестесіне сәйкес оқытушы жүзеге асырады. Бақылау жүйесі жазбаша және ауызша, топтық және жеке формаларды біріктіре алады.

Жұмыс түрлері бойынша оқыту нәтижелерін бағалау саясаты

Бағалау нысаны

Пән бойынша білім алушының білімін қорытынды бағалау 100 баллдық жүйе бойынша жүзеге асырылады және:

• Емтиханда алынған нәтиженің 40%;
• Ағымдағы үлгерімнің 60% - ы.

Қорытынды бағаны есептеу формуласы:

 

мұндағы, Р1, Р2-тиісінше бірінші, екінші рейтингті бағалаудың сандық эквиваленттері;

Э - емтихандағы бағаның сандық баламасы.

Қортынды әріптік бағасы және оның балдық сандық эквиваленті:

Төрт балдық жүйе бойынша цифрлық баламаға сәйкес келетін білім алушылардың оқу жетістіктерін бағалаудың әріптік жүйесі:

Дәріс сабақтарының тақырыптары

• «Ғылыми зерттеу әдістері» пәніне кіріспе
• Ғылыми мәселе
• Ғылыми зерттеулердегі эксперимент
• Ғылыми зерттеулердегі өлшемдер
• Гипотеза және индуктивті зерттеу әдістері
• Гипотезаларды тексеру және растау әдістері
• Заңдар және олардың ғылыми зерттеулердегі рөлі
• Талдау және теорияны құру әдістері
• Теориялық білімді математикаландыру

Негізгі әдебиет

• 1. Ануфриев, А. Ф. Научное исследование: Учеб. пособие /А. Ф. Ануфриев, А. Н. Асаул, Г. А. Кускова. — М.: Лира, 1999. 2. Бут, У. К. Исследование: Шестнадцать уроков для начинающих авторов. / У. К. Бут, Г. Д. Коломб, Д. М. Уильямс. — М.: Флинта, Наука, 2007. 3. Гоберман, В. А. Технология научных исследований — методы, модели, оценки: Учеб. пособие. — 2-е изд. стереотип / В. А. Гоберман, А. А. Гоберман. — М.: МГУЛ, 2003. 4. Крутов, В. И. Основы научных исследований / В. И. Крутов, И. М. Грушко, В. В. Попов. — М.: Высшая школа, 1980. 5. Степин, В. С. Методы научного познания / В. С. Степин, А. Н. Елсупов. — М.: Высшая школа, 2001.

Қосымша әдебиеттер

• 6. Ильин, В. В. Критерии научности знания / В. В. Ильин. — М.: Высшая школа, 1989. 7. Аконов, Б. А. Основы научных исследований: Учеб. пособие /Б. А. Аконов, М. А. Карамзин. — Алма-Ата: Мектеп, 1989. 8. Логика научного исследования / Под ред. П. В. Копнина и М. В. Попова. — М.: Наука, 1965. 9. Мирский, Э. М. Междисциплинарные исследования и дисциплинарная организация науки / Э. М. Мирский. — М.: Наука, 1980.