Стандарттау, сертификаттау және метрология
Сипаттама: Пән өнімнің жоғары сапасы мен еңбек тиімділігін қамтамасыз ету үшін метрология, стандарттау және сертификаттау теориялық және практикалық негіздерін қалыптастырады. Стандарттау мен сертификаттау ұғымдары, метрология теориясының және метрологиялық қамтамасыз етудің негіздері, техникалық өлшеулерді жүргізу тәжірибесі, геометриялық параметрлер бойынша бұйымдардың өзара алмастырылу принциптері зерттеледі. Метрологияның негіздерін, рұқсат етілген ауытқуларды, қондырмаларды және өлшеу әдістерін білу, сондай-ақ өнім сапасын және өндірістік тиімділікті арттыру мақсатында стандарттау мен сертификаттау принциптерін қолдану қарастырылады.
Кредиттер саны: 6
Пререквизиты:
- Химиялық талдау
Пәннің еңбек сыйымдылығы:
| Жұмыс түрлері | сағат |
|---|---|
| Дәрістер | 30 |
| Практикалық жұмыстар | 30 |
| Зертханалық жұмыстар | |
| СӨЖО | 30 |
| СӨЖ | 90 |
| Қорытынды бақылау нысаны | емтихан |
| Қорытынды бақылауды жүргізу нысаны | жазбаша |
Компонент: Таңдау бойынша компонент
Цикл: Базалық пәндер
Мақсат
- Метрология, стандарттау және сертификаттау пәнін игерудің мақсаты стандарттау, метрология және өнімнің, жұмыс пен қызмет көрсетудің сапасын қамтамасыз етудің негізгі әдістері ретінде сәйкестікті растау саласындағы білім, білік және дағдыны меңгеру жүйесін қалыптастыру болып табылады.
Міндет
- Заңнамалық, теориялық және қолданбалы метрологияның теориялық негіздерін; стандарттау мен сертификаттаудың құқықтық негіздері мен жүйелерін; өзара алмастыру, дәлдікті нормалау негіздерін; өлшеудің қазіргі заманғы құралдарын зерттеу;
Оқыту нәтижесі: білу және түсіну
- Сапа менеджменті жүйесі бойынша және стандарттау, сертификаттау және метрология жөніндегі сұрақтар бойынша «Стандарттау, метрология және сертификаттау» пәні терең білімді қосады.
Оқыту нәтижесі: білім мен ұғымды қолдану
- Техникалық және дәл есептер жасау кезінде, Халықаралық СИ жүйесін техникалық есептерде қолдануға "стандарттау, метрология және сертификаттау" курсын білу тиіс
Оқыту нәтижесі: талқылай білуді қалыптастыру
- Студенттер халықаралық, мемлекеттік стандарттау және сертификаттауда білім көрсету керек.
Оқыту нәтижесі: коммуникативтік қабілеттіліктер
- Стандарттарды өндіріске енгізу бойынша жұмысты ұйымдастыра алу керек.
Оқыту нәтижесі: Оқу дағдылары немесе сабаққа қабілеттілігі
- Пәнді оқу басқа өндірістердің пәндерін оқу үшін қажет.
Оқыту әдістері
Пән бойынша дәріс сабақтарын өткізу белсенді оқыту әдісіне негізделеді, онда оқушылар пассивті тыңдаушылар емес, оқытушының сұрақтарына жауап беретін сабаққа белсенді қатысушылар. Оқытушының сұрақтары материалды меңгеру үдерістерін белсендіруге, сондай-ақ логикалық ойлауды дамытуға бағытталған. Оқытушы қауымдасқан ойлауды ынталандыратын және бұрын игерілген материалмен байланыс орнататын сұрақтар тізімін алдын ала белгілейді.
Білім алушының білімін бағалау
Оқытушы ағымдағы бақылау жұмыстарының барлық түрлерін жүргізеді және академиялық кезеңде екі рет білім алушылардың ағымдағы үлгеріміне тиісті баға береді. Ағымдағы бақылау нәтижелері бойынша 1 және 2 рейтинг қалыптастырылады. Білім алушының оқу жетістіктері 100 балдық шкала бойынша бағаланады, Р1 және Р2 қорытынды бағасы ағымдағы үлгерім бағасынан орташа арифметикалық ретінде шығарылады. Академиялық кезеңде білім алушының жұмысын бағалауды пән бойынша тапсырмаларды тапсыру кестесіне сәйкес оқытушы жүзеге асырады. Бақылау жүйесі жазбаша және ауызша, топтық және жеке формаларды біріктіре алады.
| Кезең | Тапсырма түрі | Өлшем |
|---|---|---|
| 1 рейтинг | Дәріс конспектісі | 0-100 |
| Тәжірибелік жұмыс | ||
| Ағымдық бақылау | ||
| 2 рейтинг | Дәріс конспектісі | 0-100 |
| Тәжірибелік жұмыс | ||
| Ағымдық бақылау | ||
| Қорытынды бақылау | емтихан | 0-100 |
Жұмыс түрлері бойынша оқыту нәтижелерін бағалау саясаты
| Тапсырма түрі | 90-100 | 70-89 | 50-69 | 0-49 |
|---|---|---|---|---|
| Өте жақсы | Жақсы | Қанағаттанарлық | Қанағаттанарлықсыз | |
| Бақылау сұрақтары бойынша әңгімелесу | жүйелік теориялық білімді көрсетеді, терминологияны біледі, құбылыстар мен процестердің мәнін логикалық және дәйекті түрде түсіндіреді, дәлелді тұжырымдар мен жалпылаулар жасайды, мысалдар келтіреді, монологиялық сөйлеуді еркін меңгергендігін және нақтылау сұрақтарына тез жауап беру қабілетін көрсетеді | ол жоғары теориялық білімді көрсетеді, терминологияны біледі, логикалық және дәйекті түрде мәнін, құбылыстары мен үрдістерін түсіндіреді, дәлелді тұжырымдар мен жалпылаулар жасайды, мысалдар келтіреді, монологиялық сөйлеуді еркін меңгергендігін көрсетеді, бірақ сонымен бірге мұғалімнің өз бетінше немесе шамалы түзетуімен түзететін маңызды емес қателіктер жіберед | ол таяз теориялық білімді көрсетеді, құбылыстар мен үрдістерді талдаудың нашар қалыптасқан дағдыларын, дәлелді қорытынды жасай алмайтындығын және мысалдар келтіре алмайтындығын көрсетеді, монологиялық сөйлеуді, терминологияны, логиканы және презентация дәйектілігін жете білмейді, мұғалім түзеткен кезде ғана түзете алатын қателіктер жібереді. | пәннің теориялық негіздерін білмегендігін, құбылыстар мен үрдістерді талдаудың қалыптасқан дағдыларын көрсетеді, дәлелді қорытынды жасай алмайды және мысалдар келтіре алмайды, монологиялық сөйлеуді нашар меңгергендігін көрсетеді, терминологияны білмейді, презентацияның қисындылығы мен дәйектілігінің жоқтығын көрсетеді, тіпті мұғалім түзете алмайтын қателіктер жібереді, сабаққа жауап беруден бас тартады |
| Практикалық (семинар) сабақтардағы жұмыстарды орындауы | қажетті әрекеттер тізбегін сақтай отырып, практикалық жұмысты толық көлемде орындайды; жауапта барлық жазбаларды, кестелерді, суреттерді, сызбаларды, графиктерді, есептеулерді дұрыс және ұқыпты орындайды; қателерді талдауды дұрыс орындайды. Сұрақтарға жауап беру кезінде ол сұрақтың мәнін дұрыс түсінеді, негізгі ұғымдарды дәл анықтайды және түсіндіреді; жауапты жаңа мысалдармен сүйемелдейді, білімді жаңа жағдайда қолдана алады; зерттелген және бұрын зерттелген материал, сондай-ақ басқа пәндерді оқу кезінде игерілген материал арасында байланыс орната алады. | "5" бағасына қойылатын талаптарды орындады, бірақ 2-3 кемшіліктер жіберілді. Білім алушының сұрақтарға жауабы 5-ке жауапқа қойылатын негізгі талаптарды қанағаттандырады, бірақ білімді жаңа жағдайда қолданбай, бұрын байланыстарды пайдаланбай берілген басқа пәндерді оқу кезінде игерілген материалмен және материалмен; бір қателік немесе екіден көп емес кемшіліктер жіберілді, білім алушы оларды дербес немесе оқытушының аздаған көмегі арқылы шеше алады. | ол жұмысты толық орындамады, бірақ практикалық жұмыс көлемінің кем дегенде 50%, бұл дұрыс нәтижелер мен қорытындылар алуға мүмкіндік береді; жұмыс барысында қателіктер жіберілді. Сұрақтарға жауап беру кезінде білім алушы сұрақтың мәнін дұрыс түсінеді, бірақ жауапта бағдарламалық материалды одан әрі игеруге кедергі келтірмейтін курс сұрақтарын игеруде жекелеген проблемалар бар; бір өрескел қателік пен екі кемшіліктен артық емес жіберілді. | жұмысты толық орындамаған немесе жұмыстың орындалған бөлігінің көлемі дұрыс қорытынды жасауға мүмкіндік бермейді. Сұрақтарға жауап беру кезінде бағдарламаның талаптарына сәйкес негізгі білім мен дағдыларды меңгермегендігін көрсетеді; 3 бағалау үшін қажет болғаннан көп қателіктер мен кемшіліктер жіберілді немесе қойылған сұрақтардың ешқайсысына жауап бере алмайды. |
Бағалау нысаны
Пән бойынша білім алушының білімін қорытынды бағалау 100 баллдық жүйе бойынша жүзеге асырылады және:
- Емтиханда алынған нәтиженің 40%;
- Ағымдағы үлгерімнің 60% - ы.
Қорытынды бағаны есептеу формуласы:
| И= 0,6 | Р1+Р2 | +0,4Э |
| 2 |
мұндағы, Р1, Р2-тиісінше бірінші, екінші рейтингті бағалаудың сандық эквиваленттері;
Э - емтихандағы бағаның сандық баламасы.
Қортынды әріптік бағасы және оның балдық сандық эквиваленті:
Төрт балдық жүйе бойынша цифрлық баламаға сәйкес келетін білім алушылардың оқу жетістіктерін бағалаудың әріптік жүйесі:
| Әріптік жүйе бойынша бағалар | Балдардың сандық эквиваленті | Балдар (%-тік құрамы) | Дәстүрлі жүйе бойынша бағалар |
|---|---|---|---|
| A | 4.0 | 95-100 | Өте жақсы |
| A- | 3.67 | 90-94 | |
| B+ | 3.33 | 85-89 | Жақсы |
| B | 3.0 | 80-84 | |
| B- | 2.67 | 75-79 | |
| C+ | 2.33 | 70-74 | |
| C | 2.0 | 65-69 | Қанағаттанарлық |
| C- | 1.67 | 60-64 | |
| D+ | 1.33 | 55-59 | |
| D | 1.0 | 50-54 | |
| FX | 0.5 | 25-49 | Қанағаттанарлықсыз |
| F | 0 | 0-24 |
Дәріс сабақтарының тақырыптары
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5
- 6
- 7
- 8
- 9
- 10
- 11
- 12
- 13
- 14
- 15
Негізгі әдебиет
- 1. Радкевич, Я. М. Метрология, стандартизация и сертификация : учебное пособие / Я. М. Радкевич, А. Г. Схиртладзе, Б. И. Лактионов. — 2-е изд. — Саратов : Вузовское образование, 2019. — 791 c. — ISBN 978-5-4487-0335-5.
Қосымша әдебиеттер
- 1. Основы стандартизации, метрологии, сертификации и менеджмента качества. Учебное пособие. Алматы: Казахстанская ассоциация маркетинга, 2003 г. - 564 с. 2. Шишкин И.К. Метрология, стандартизация и управление качеством: Учебник для ВУЗов./ Под ред. Н.С. Соломенко. - М.: Изд. стандартов, 1990. - 470 с. 3. Аубакиров Г.О. Практикум по метрологии, стандартизации и управления качеством. – Алматы: Рауан демеу, 1992. 4 . Крылова Г. Д. Основы стандартизации, сертификации и метрологии. ЮНИТИ, 2002. 5. Бурдун Г.Д., Марков Б.Н. Основы метрологии. – М.: Изд-во стандартов, 1999. 6. Тартарковский Д.Р., Ястребов А.С. Метрология, стандартизация и технические средства измерений. – Москва: Высшая школа, 2002. 1 Аскаров Е.С. Стандартизация, метрология и сертификация: Учебное пособие. – Алматы, 2007. – 321 с. 2 Никифоров А. Метрология, стандартизация и сертификация. -М., 2010.- 215 с. 3 Сигов А.С. Метрология, стандартизация и технические измерения.-М., 2008. -624 с. 4 Сергеев А.Г. Метрология, стандартизация и технические измерения. -М.: Юрайт, 2012 . 5 Сергеев А.Г. Метрология и метрологическое обеспечение.-М., 2008.- 205 с. 6 Закон РК «О техническом регулировании», 2004. 7 Закон РК «Об аккредитации в области оценки соответствия», 2008. СТ РК 2.11-2000 Цели и задачи, струк системы калибровки РК.
