Еңбекті қорғау және қауіпсіздік техникасы

Сипаттама: Курс еңбек қатынастарын құқықтық реттеу саласындағы білім мен дағдыларды, қызметкерлердің жекелеген санаттарының еңбегін реттеу ерекшеліктерін қалыптастырады. Еңбекті қорғау және қауіпсіздік техникасы саласындағы еңбек заңнамасының сақталуын тиімді қадағалау және бақылау саласында ғылыми зерттеулер мен практикалық дағдыларды дамыту зерделенеді. Студент еңбекті қорғау және қауіпсіздік техникасы саласындағы тұрақты жұмыс істеуді және кешенді іс шараларды қамтамасыз ету бойынша білім алады

Кредиттер саны: 5

Пререквизиты:

• Кәсіпорын экономикасы (салалар бойынша)

Пәннің еңбек сыйымдылығы:

Компонент: ЖОО компоненті

Цикл: Базалық пәндер

Мақсат

• Өндірістегі еңбекті қорғау және қауіпсіздік техникасы саласында теориялық білім мен практикалық дағдыларды қалыптастыру. Бакалаврларға жалпы сипаттамалар туралы білім беру: қауіпсіздік техникасы, еңбекті қорғау негіздері, өнеркәсіптік қауіпсіздік және еңбек гигиенасы. Қазақстан Республикасының өндірісінде және экономика объектілерінде еңбекті қорғауды және қауіпсіздік техникасын қамтамасыз ететін қазіргі заманғы жүйелер мен құралдарды енгізу мүмкіндігі үшін жағдайлар жасау

Міндет

• Пәннің міндеті-пәнді игеру нәтижелеріне қойылатын талаптар: - өткен, қазіргі және жоспарланған кәсіптік қызмет түрлерімен байланысты қауіпті және зиянды өндірістік факторларды және оларға сәйкес келетін тәуекелдерді анықтау; - орындалатын кәсіби қызметтің сипатына сәйкес ұжымдық және жеке қорғаныс құралдарын пайдалану; - бағынысты қызметкерлерге (персоналға) кіріспе нұсқама жүргізу, орындалатын жұмыстардың ерекшелігін ескере отырып, оларға жұмыс орнындағы қауіпсіздік мәселелері бойынша нұсқама беру; - бағынысты қызметкерлерге (қызметкерлерге) еңбекті қорғаудың белгіленген талаптарының мазмұнын түсіндіру; - еңбек қауіпсіздігінің қажетті деңгейіне жету үшін қажетті дағдыларды бақылау; - еңбекті қорғау бойынша белгіленген үлгідегі құжаттаманы жүргізу, оны толтыру мерзімдері мен сақтау шарттарын сақтау

Оқыту нәтижесі: білу және түсіну

• - саладағы жарақатқа қауіпті және зиянды факторларға талдау жүргізу өндірістік қызмет; - экобиопротекторлық және өртке қарсы құралдарды пайдалану. - саладағы қауіпсіз еңбек жағдайларын қамтамасыз ету ерекшеліктері кәсіби қызмет; - еңбекті қорғаудың құқықтық, нормативтік және ұйымдастырушылық негіздері құрылымдық бөлімшеде (кәсіпорында).

Оқыту нәтижесі: білім мен ұғымды қолдану

• Саладағы білімді қолдану: - ұйымдағы еңбекті қорғауды басқару жүйелері; -мемлекеттік нормативтік құқықтық актілерді қамтитын заңдар мен өзге де нормативтік-құқықтық актілер; ұйымның қызметіне қолданылатын еңбекті қорғаудың нормативтік талаптары; - қызметкерлердің еңбекті қорғау саласындағы міндеттері; - өз қызметінің (немесе әрекетсіздігінің) нақты немесе ықтимал салдары және олардың еңбек қауіпсіздігі деңгейіне әсері; - бағынысты қызметкерлердің (персоналдың)технологиялық процестер мен өндірістік нұсқаулықтарды сақтамауының ықтимал салдары; - бағынысты қызметкерлерге (персоналға)нұсқама беру тәртібі мен кезеңділігі; - ұжымдық және жеке қорғаныс құралдарын сақтау және пайдалану тәртібі; - еңбекті қорғау шарттары бойынша жұмыс орындарын аттестаттаудан өткізу тәртібі, оның ішінде еңбек жағдайлары мен жарақат қауіпсіздігін бағалау әдістемесі.

Оқыту нәтижесі: талқылай білуді қалыптастыру

• Өндірістік процестердің қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласында білімді қолдану және әдістерді салыстырмалы талдау мүмкіндігіне ие болу

Оқыту нәтижесі: коммуникативтік қабілеттіліктер

• Заманауи техникамен жұмыс істеу дағдыларына ие болу, еңбекті қорғауды және қауіпсіздік техникасын қамтамасыз ету саласында ақпараттық технологияларды пайдалана білу

Оқыту нәтижесі: Оқу дағдылары немесе сабаққа қабілеттілігі

• Еңбекті қорғау саласындағы негізгі нормативтік құжаттармен жұмыс істеу дағдыларына ие болу және өндірісте адамдардың қауіпсіздігін қамтамасыз ететін технологияларды әзірлеу үшін заманауи әдістерді қолдану

Оқыту әдістері

Оқу сабақтарын өткізу кезінде мынадай білім беру технологияларын пайдалану көзделеді: - слайдтарды немесе оқу фильмдерін көрсету; мотивациялық сөйлеу); - берілген шарттар негізінде әртүрлі жағдайлардың даму сценарийлерін құру; - ақпараттық-коммуникациялық (мысалы, қолданбалы бағдарламалардың кәсіби пакеттерін пайдалана отырып, компьютерлік сыныптағы сабақтар); - іздестіру-зерттеу (студенттердің дербес зерттеу қызметі оқу процесінде); - зертханалық жұмыстарды орындау.

Дәріс сабақтарының тақырыптары

• Кіріспе
• Еңбекті қорғаудың құқықтық және ұйымдастырушылық мәселелері
• Еңбекті қорғауды басқару жүйесі
• Еңбекті қорғау бойынша іс-шараларды жоспарлау және қаржыландыру
• Еңбек туралы заңдарды бұзғаны үшін жауапкершілік
• Жазатайым оқиғаларды тексеру және есепке алу
• Еңбекті қорғау жағдайын бағалау критерийлері
• Өндірістік бөлмелердің метеорологиялық жағдайлары және олардың өзгеруіне әсер ету факторлары (температура, ауа ылғалдылығы, ауа қозғалысының жылдамдығы)
• Өндірістік бөлмелерді желдету
• Адам ағзасына зиянды заттардың әсері және олардың жұмыс аймағының ауасындағы шекті рұқсат етілген шоғырлануы
• Өндірістік шаң
• Өндірістік жарықтандыру, есептеу талаптары мен әдістері
• Шу мен дірілден қорғау
• Электр қауіпсіздігі
• Өнеркәсіптік кәсіпорындардағы өрт қауіпсіздігі

Негізгі әдебиет

• 1 Закон Республики Казахстан «Конституция Республики Казахстан» 2 Трудовой Кодекс РК от 2015г , с изм. на 01.01. 2019 3 Закон Республики Казахстан «О гражданской защите» ,2014 4 Безопасность и охрана труда в РК. Сборник нормативных актов. Правила требования. Типовые инструкции; Алматы: Lem , 2017 5 Охрана труда и техника безопасности в строительстве (СНИП РК 1.03-05-2011); Алматы: Lem , 2016 6 Дурановская Г.П. «Безопасность и охрана труда. Трудовое законодательство: комментарии, вопросы и ответы»; Алматы: Lem , 2017 7 Аманжолов Ж. , Охрана труда и техника безопасности; Астана : Фолиант,2011 7 Арустамов Э.А. Безопасность жизнедеятельности:Учебник для студентов высшего профессионального заведения-М.: Академия, 2008. 8 Аипов А.К., Охрана труда и безопасность жизнедеятельности; Учебное пособие,-Астана: Каз.УЭФМТ, 2013 9 Даумова Г.К. Еңбекті қорғау: оқу құралы. - Өскемен: ШҚМТУ, 2017.-134 б. 10 Аманжолов Ж., Охрана труда и техника безопасности: Учебное пособие. 2-ое издание.-Астана: Фолиант, 2011. -440 с. 11 Нурбаева Н.А. Еңбекті қорғау пәнінен зертханалық пракикум: оқу құралы - Өскемен: ШҚМТУ, 2010.- 88 б.

Қосымша әдебиеттер

• 12 Бурашников Ю.М. Безопасность жизнедеятельности. Охрана труда на предприятиях пищевых производств / Ю.М. Бурашников. - СПб.: Гиорд, 2007. – 416 13 Бурашников Ю.М. Охрана труда в пищевой промышленности, общественном питании и торговле / Ю.М. Бурашников. - М.: Academia, 2018. 14 Васильев, Н.Е. Охрана труда на железнодорожном транспорте: Учебное пособие / Н.Е. Васильев. - М.: Academia, 2018 15 Воронкова, Л.Б. Охрана труда в нефтехимической промышленности: Учебное пособие для студентов учреждений среднего профессионального образования / Л.Б. Воронкова, Е.Н. Тароева. - М.: ИЦ Академия, 2012 16 Графкина, М.В. Охрана труда. Автомобильный транспорт: Учебник / М.В. Графкина. - М.: Academia, 2014 6 Минько, В.М. Охрана труда в машиностроении: Учебник / В.М. Минько. - М.: Academia, 2016. 273с.