Кадыролдина Альбина ТалапжановнаЖоба іске асырылатын конкурстың атауы: 2022-2024 жылдарға арналған ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық жобалар бойынша жас ғалымдарды гранттық қаржыландыру байқауы.

Жоба жетекшісі - Кадыролдина Альбина Талапжановна, Ph.D. «Автоматизация и управление».

Идентификаторлар:

Жобаның зерттеу тобы

№ ТАӘ Жоба бойынша лауазымы Сәйкестендіргіштері (Scopus Author ID, Researcher ID, ORCID, егер бар болса) және тиісті бейіндерге сілтемелері
 1 Кадыролдина Альбина Талапжановна

Жетекші ғылыми қызметкер

 Scopus: https://www.scopus.com/authid/detail.uri?authorId=57202922020.
ORCID: https://orcid.org/0000-0001-5572-4792.
2 Құсайын-Мұрат Әсел  Түгелбайқызы

Аға ғылыми қызметкер

 Scopus: https://www.scopus.com/authid/detail.uri?authorId=57207456820.
ORCID: https://orcid.org/0000-0001-6867-6638.
3 Жилкашинова Альмира Михайловна

Аға ғылыми қызметкер

 Scopus: 55890420000.
ResearcherID: P-5882-2017.
ORCID: https://orcid.org/0000-0003-0948-2280.
4 Прохоренкова Надежда Валерьевна

Аға ғылыми қызметкер

 Scopus: https://www.scopus.com/authid/detail.uri?authorId=54405790700.
Жас ғалымдар (40 жасқа дейін + оқытушылар (студенттер, магистранттар))
№ ТАӘ Жоба бойынша лауазымы Сәйкестендіргіштері (Scopus Author ID, Researcher ID, ORCID, егер бар болса) және тиісті бейіндерге сілтемелері Ескерту (ПОҚ, студент, магистрант, докторант)
1

Назенова Гаухар Мырзабекқызы

 Ғылыми қызметкер ORCID https://orcid.org/0000-0002-5415-094X PhD докторант «Автоматтандыру және басқару» мамандығы
2 Хожанов Александр Рафаэльевич Ғылыми қызметкер https://www.scopus.com/authid/detail.uri?authorId=57220782525
ORCID https://orcid.org/0000-0002-3298-6359		 PhD докторант «Техникалық физика» мамандығы
3 Оразова Арайлым Жанболаткызы Ғылыми қызметкер   PhD докторант «Автоматтандыру және басқару» мамандығы
4 Толыкбаева Марал Бакыткановна Ғылыми қызметкер   PhD докторант «Автоматтандыру және басқару» мамандығы
5 Аильбаева Асия Сериковна Инженер    
6 Токмин Максим Евгеньевич Инженер   ПОҚ

 

Жобаның аңдатпасы

Зерттеу жұмысы 3D сканерлеу операцияларын орындайтын робот-манипуляторды тиімді басқару және функционалды жабындарды термиялық плазмалық бүрку мәселелерін шешуге бағытталған. Робот-манипуляторды басқарудың жаңа алгоритмдерін қолдану жүйенің беріктігін қамтамасыз етеді, берілген траекториядан өту жылдамдығын және жалпы алғанда 3D сканерлеу мен көп қабатты (аддитивті) жабындарды бүрку үрдістерінің тиімділігін арттырады деп болжанады. Бұл жоба шешетін екінші мәселе - медицинада (биологиялық үйлесімді материалдардан) немесе машина жасауда (қорғаныс жабындары) қолдануға жарамды құрылымы мен қасиеттері бар көп қабатты жабындарды алу.

Зерттеудің негізгі тәсілдері: әдебиеттік-патенттік іздеу және ақпаратты талдау, математикалық компьютерлік модельдеу, құрастырылған модельдер мен алгоритмдерді симулятор бағдарламаларында сынау және түзету, заттай эксперимент: тәжірибелік өндірістік учаскесінде жабындарды микроплазмалық бүркуде робот-манипуляторды басқару алгоритмдерін тестілеу, электронды микроскопия,  рентгенқұрылымдық фазалық талдау, механикалық сынау әдістері арқылы бүркілген жабындардың құрылымы мен қасиеттерін зерттеу.

Жобаның мақсаты – функционалды жабындарды 3D сканерлеуді және аддитивті микроплазмалық бүрку үшін роботтық манипуляторды басқарудың жаңа алгоритмдерін құруға назар аудара отырып, жабындарды роботты микроплазмалық бүрку үшін аддитивті технологияның ғылыми негіздерін әзірлеу.

Жобаның күтілетін нәтижелері және алынған нәтижелері:

Жыл Зерттеу бойынша алынған нәтижелері.
Жарияланымдар (оларға сілтемелері бар) мен патенттер; әлеуетті пайдаланушыларға арналған ақпарат
2023 жыл

Роботтық қолды басқарудың жаңа алгоритмдері әзірленіп, бағдарлама-симуляторда сынақтан өтті. Бір және көп өлшемді басқару объектілері үшін қолданылатын, объектінің динамикасын және бұзылуларды өтеу әдісімен роботтық манипуляторды басқару жүйесін синтездеудің жаңа адаптивті алгоритмі әзірленді, онда басқарылатын айнымалылар саны бақылау әрекеттерінің санына тең.
Басқару өнімділігін жақсарту үшін жаңа басқару алгоритмдері VisSim симуляторында сынақтан өтті. Басқару объектісін параметрлік сәйкестендіруден жүйенің сапа көрсеткіштерін анықтауға дейінгі бірқатар есептеулер жүргізілді.
Факторлық тәжірибе матрицасы арқылы роботты жабынды бүрку жоспары дайындалды.
Жабындардың аддитивті бүрку параметрлері, материалдар мен композицияны таңдаудың ғылыми негіздемесі жасалды.
ҒЖБССҚК ұсынған отандық рецензияланған басылымда 3 мақала жарияланды - Вестник ВКТУ им. Д.Серікбаева:

  • Adaptive Control Of Robot Manipulators - A Brief Review Of Recent Advances. Авторы: M.B. Tolykbayeva, A.T. Kadyroldina, A.T. Kussaiyn-Murat, А.L. Krasavin, G.М. Nazenova, О.B. Ospanov, А.М. Маlgazhdarova, D.L. Аlontseva. //«Вестник ВКТУ им. Д. Серикбаева», 2022 год, №4, стр. 233-242.  DOI 10.51885/1561-4212_2022_4_233
  • Нелинейное управление роботами-манипуляторами -  краткий обзор последних достижений. Авторы: A.Ж. Оразовa,  A.T. Кадыролдина , М.Б. Толыкбаева, А.Л. Красавин, Д.Л. Алонцева//«Вестник ВКТУ им. Д. Серикбаева», 2022 год, №3, стр. 182-189. DOI 10.51885/1561-4212_2022_3_182
  • Development of new control algorithms for a robotic arm equipped with a 3D scanning or machine vision system. Авторы: A.T. Kadyroldina, A.Zh. Orazova, A.L. Krasavin, I.G. Kazantsev, I.A. Dyomina. D.L. Alontseva //«Вестник ВКТУ им. Д. Серикбаева», 2022 год, №1, стр. 39-59.  DOI 10.51885/1561-4212_2022_1_39

Ағылшын тілінде 2 баяндама 2 халықаралық конференцияда баяндамалар тезистерімен конференциялардың веб-сайттарында ұсынумен ұсынылды:

  • A new laser stripe detection algorithm for 3D scanning applications. Международный симпозиум Applied Informatics and Related Areas, AIS, ноябрь 2022, г. Секешфехервар, Венгрия. 
  • Application of Scanning Electron Microscopy to Characterize Biocompatible Microplasma Spray Coatings with Controlled Porosity. Международный конгресс  Advances in Applied Physics & Materials Science (APMAS 2022), октябрь 13-19, 2022, Турция. http://www.apmascongress.org/.

Университет сайтында жоба туралы қысқаша ақпарат бар веб-парақ жасалды.
Аралық ғылыми есеп жазылды.
2024 жыл

3D сканерлеу технологиялары үшін роботты басқару алгоритмдері нақты объектілерде сынақтан өтті. Сканерлеуді басқару алгоритмі мыналарды қамтиды: 1) роботтың жұмыс құралының (датчигі) координаталарын анықтау, 2) сенсорды сұрау; 3) сұрау салуға сәйкес ағымдағы координаттарды оқу - жауап алу схемасы; 4) сенсорды келесі нүктеге жылжыту. Робот-манипулятор контроллерімен байланыс RS-232 интерфейсі арқылы компьютердің COM порты арқылы жүзеге асырылады, ал сенсормен интерфейс үшін RS-485-тен USB-ге түрлендіргіш қолданылады. «Сканерлеу деректері негізінде бетті қалпына келтіру» атты компьютерлік бағдарламаны тіркеу үшін 1 ҚР сертификаты алынды. «Сканерлеу деректері негізінде бетті қалпына келтіру» атты компьютерлік бағдарламаны тіркеу үшін Қазақстан Республикасының ИМ сертификаты алынды. Авторлары: Қадыролдина А.Т., Құсайын-Мұрат А.Т., Толықбаева М.Б. № 38548 21 тамыз 2023 жылғы.
Зерттеу нәтижелері бойынша «Вестник ВКТУ им. Д.Серікбаева» 1 (бір) шолу мақаласы жарияланды: Толықбаева М.Б., Қадыролдина А.Т., Құсайын-Мұрат А.Т., Красавин А.Л., Назенова Г.М., Оспанов О.Б., Малғаждарова А.М., Алонцева Д.Л. Робот-манипуляторларды адаптивті басқару – соңғы жетістіктерге қысқаша шолу //«Вестник ВКТУ им. Д.Серікбаева» No4, 2022 ж., 233-242 б. DOI 10.51885/1561-4212_2022_4_233
Materials Science-Poland Scopus журналында 1 (бір) зерттеу мақаласы жарияланды: Cite Score (2022) 1.7. 36% пайыздық №7404/631 Машина жасау https://www.scopus.com/sourceid/21055 Kadyroldina A. et al. Microplasma spraying of hydroxyapatite coatings on additively manufactured titanium implants with trabecular structures, Materials Science-Poland vol.40, no.4, 2022, pp.28-42. DOI: https://doi.org/10.2478/msp-2022-0043

3 халықаралық конференцияда 3 баяндама ұсынылды, конференция веб-сайттарында баяндама тезистері жарияланды:

  • Б. Толыкбаева, Ә.Т. Құсайын-Мұрат, А.Л. Красавин, Д.Л. Алонцева, А.Т. Кадыролдина. Адаптивное управление двухзвенным роботом-манипулятором. Международная конференция в честь 65-летия образования ВКТУ имени Д. Серикбаева «Computational and Information Technologies in Science, Engineering and Education (CITech-2023), 2– 3 октября, г. Усть-Каменогорск, Казахстан.
  • A. Kadyroldina, D.Alontseva, A.Khozhanov, S. Voinarovych, S.Kaliuzhnyi. Development of Additive Technology for Robotic Microplasma Spraying of Biocompatible Coatings. 13th International Advances in Applied Physics & Materials Science Congress & Exhibition (APMAS 2023) 11-17 October 2023, pp 134-135.
  • A.Krasavin, Tolykbayeva M.B., A.Kussaiyn-Murat,  A.Kadyroldina, D.Alontseva. Surface restoration based on scanning data. 18th International Symposium on Applied Informatics and Related Areas, AIS, Óbuda University November 16, 2023 Székesfehérvár, Hungary
1 диссертация қорғалады, қорғауы 2023 жылдың 15 желтоқсанда өтті, хабарландыруға сілтеме: https://www.gov.kz/memleket/entities/quality/documents/details/551399?lang=ru
2025 жыл