Әлеуметік- экономикалық процесстерді болжау

Сипаттама: Пән әлеуметтік-экономикалық құбылыстар мен процестердің болжамдарын құрудың математикалық және статистикалық әдістерін зерттеуге бағытталған. Мұндай әдістер: модельдеу, уақытша қатарларды тегістеу, орта шамалардың түрлі түрлерін қолдану арқылы орташаландыру, Холт және Браун әдістері қарастырылады. Болжам құру және оның шынайылығын бағалау үшін статистикалық деректерді дайындау әдістерін зерттеуге көп көңіл бөлінеді.

Кредиттер саны: 5

Пәннің еңбек сыйымдылығы:

Жұмыс түрлері	сағат
Дәрістер	15
Практикалық жұмыстар	30
Зертханалық жұмыстар
СӨЖО	30
СӨЖ	75
Қорытынды бақылау нысаны	емтихан
Қорытынды бақылауды жүргізу нысаны

Компонент: Таңдау бойынша компонент

Цикл: Базалық пәндер

Мақсат

• Болашақтың болжамды әдістерін, әр түрлі экономикалық және әлеуметтік құбылыстарды дамыту перспективаларын білу.

Міндет

• Білім алушылардың әлеуметтік-экономикалық статистикалық ақпаратты өңдеу дағдыларын; Білім алушылардың экономикалық үлгілерді құру дағдыларын және оларды әлеуметтік-экономикалық болжауда пайдалануын; Білім алушылардың болжаудың эконометрикалық емес әдістерін қолдану дағдыларын игеруі.

Оқыту нәтижесі: білу және түсіну

• Болжаудың эконометрикалық әдістерін білу және түсіну; Болжаудың эконометрикалық емес әдістерін білу және түсіну.

Оқыту нәтижесі: білім мен ұғымды қолдану

• әлеуметтік-экономикалық құндылықтар мен индикаторларға тәуелділіктің болуын және дәрежесін анықтауға әлеуметтік-экономикалық даму үрдістерін және үлгілерін анықтау; уақыт серияларын талдау; математикалық үлгілеуді пайдалана отырып болжамды құра білу және оның сенімділігі мен нақтылығын бағалау;уақытты түзету әдістерін пайдалана отырып, болжам жасау.

Оқыту нәтижесі: талқылай білуді қалыптастыру

• Облыстың, елдің, сондай-ақ жеке кәсіпорынның одан әрі дамуының әлеуметтік-экономикалық дамуының ерекшеліктерін, тәуелділігін, үрдістерін, болжамдарына байланысты қорытынды жасай білуі;

Оқыту нәтижесі: коммуникативтік қабілеттіліктер

• Басқарудың кез-келген деңгейінде қалыптасқан тұжырымдарды дәлелдеу, тұжырымдау, түсіндіру және жеткізуді білу.

Оқыту нәтижесі: Оқу дағдылары немесе сабаққа қабілеттілігі

• Білім алушылар бұл дағдыларды жеке тапсырмаларды орындауға рқылы дамытады

Оқыту әдістері

При проведении учебных занятий предусматривается использование следующих образовательных технологий: 1) технологии проблемно- и проектно- ориентированного обучения: обучение по методу проектов строится как процесс поиска решения какой-то проблемы (теоретической или практической) через постановку нескольких конкретных, логически связанных между собой по содержанию задач. При этом тематика проектов формулируется в рамках утвержденной учебной программы по дисциплине. Проект выполняется в течение определенного отрезка времени и с различным составом обучающихся (индивидуальное, парное, групповое обучение). 2) деловая игра: метод, направленный на создание атмосферы реальной практической ситуации, в которой обучающийся, выполняя определенную роль, решает конкретную поставленную задачу или проблему; 3) исследовательские методы в обучении: реализуются через осуществление исследовательской деятельности во время организации самостоятельной работы обучающихся, предусматривает выполнение заданий, содержащих элементы НИР (например, работа с базами статистических данных и выявление тенденций и закономерностей в экономике региона, страны; выбор и обоснование наилучшего варианта проведения расчетов и т.д.). 4) информационно-коммуникационные (в том числе дистанционные образовательные) технологии: применение современных информационно-коммуникационных технологий позволяет организовать оптимальное взаимодействие между студентом и преподавателем с целью достижения результата обучения. 5) коммуникативные технологии: дискуссия, мозговой штурм как форма творческой, коллективной работы для поиска решений поставленных проблем.

Білім алушының білімін бағалау

Оқытушы ағымдағы бақылау жұмыстарының барлық түрлерін жүргізеді және академиялық кезеңде екі рет білім алушылардың ағымдағы үлгеріміне тиісті баға береді. Ағымдағы бақылау нәтижелері бойынша 1 және 2 рейтинг қалыптастырылады. Білім алушының оқу жетістіктері 100 балдық шкала бойынша бағаланады, Р1 және Р2 қорытынды бағасы ағымдағы үлгерім бағасынан орташа арифметикалық ретінде шығарылады. Академиялық кезеңде білім алушының жұмысын бағалауды пән бойынша тапсырмаларды тапсыру кестесіне сәйкес оқытушы жүзеге асырады. Бақылау жүйесі жазбаша және ауызша, топтық және жеке формаларды біріктіре алады.

Кезең	Тапсырма түрі	Өлшем
1  рейтинг	Решение задач на практическом занятии	0-100
	Решение задач на практическом занятии
	Решение задач на практике
	Решение задач на практике
	Решение задач на практике
	Выполнение 1 задания СРС 1
2  рейтинг	Участие в деловой игре	0-100
	Участие в деловой игре
	Решение задач на практике
	Решение задач на практике
	Выполнение задания СРС 2
Қорытынды бақылау	емтихан	0-100

Жұмыс түрлері бойынша оқыту нәтижелерін бағалау саясаты

Тапсырма түрі	90-100	70-89	50-69	0-49
	Өте жақсы	Жақсы	Қанағаттанарлық	Қанағаттанарлықсыз

Бағалау нысаны

Пән бойынша білім алушының білімін қорытынды бағалау 100 баллдық жүйе бойынша жүзеге асырылады және:

• Емтиханда алынған нәтиженің 40%;
• Ағымдағы үлгерімнің 60% - ы.

Қорытынды бағаны есептеу формуласы:

И= 0,6	Р1+Р2	+0,4Э
	2

 

мұндағы, Р1, Р2-тиісінше бірінші, екінші рейтингті бағалаудың сандық эквиваленттері;

Э - емтихандағы бағаның сандық баламасы.

Қортынды әріптік бағасы және оның балдық сандық эквиваленті:

Төрт балдық жүйе бойынша цифрлық баламаға сәйкес келетін білім алушылардың оқу жетістіктерін бағалаудың әріптік жүйесі:

Әріптік жүйе бойынша бағалар	Балдардың сандық эквиваленті	Балдар (%-тік құрамы)	Дәстүрлі жүйе бойынша бағалар
A	4.0	95-100	Өте жақсы
A-	3.67	90-94
B+	3.33	85-89	Жақсы
B	3.0	80-84
B-	2.67	75-79
C+	2.33	70-74
C	2.0	65-69	Қанағаттанарлық
C-	1.67	60-64
D+	1.33	55-59
D	1.0	50-54
FX	0.5	25-49	Қанағаттанарлықсыз
F	0	0-24

Дәріс сабақтарының тақырыптары

• Экономикалық мәліметтердің түрлері
• Орташа шамалардың көмегімен статистикалық деректерді алғашқы өңдеу: аналитикалық және құрылымдық орта
• Вариация көрсеткіштерінің көмегімен статистикалық деректерді алғашқы өңдеу: дисперсия, орташа ауытқу, вариация коэффициенті
• Әлеуметтік-экономикалық көрсеткіштерді болжау әдістері
• Болжау үшін жұп сызықты және сызықты емес математикалық модельдерді құру
• Уақытша қатарды тегістеу: мақсаты, тәсілдері
• Болжаудың сызықтық және сызықты емес көпфакторлы функцияларын құру
• Болжамды құрудың эконометриялық әдістері: орташа өсу индексі әдісі, жылжымалы және экспоненциалды орта көмегімен болжам
• Әлеуметтік-экономикалық көрсеткіш болжамын құру үшін Хольт және Браун әдістері
• Болжамдарды құру әдістерін талдау, артықшылықтары мен кемшіліктерін анықтау

Негізгі әдебиет

• 1 Светуньков И.В. Методы социально-экономического прогнозирования в двух томах. Учебник и практикум для академического бакалавриата. – М.: Юрайт, 2018. 2 Садовникова Н.А. Анализ временных рядов и прогнозирование. Учебник. – М.: Синергия, 2016. 3 Невская Н.А. Макроэкономическое планирование и прогнозирование. Учебник и практикум для академического бакалавриата. – М.: Юрайт, 2016. 4 Клинов В.Г. Прогнозирование долгосрочных тенденций в развитии мирового хозяйства. Учебное пособие. – М.: Магистр, 2017. 5 Антохонова И.В. Методы прогнозирования социально-экономических процессов: учебное пособие. – М.: Юрайт, 2018. 6 Льюис К.Д. Методы прогнозирования экономических показателей. - М.: Финансы и статистика, 2014.

Қосымша әдебиеттер

• 1 Федосеев В.В. Экономико-математические модели и прогнозирование рынка труда. Учебное пособие. – М.: Вузовский учебник, 2016.
• 2 Эконометрика: учебник / под ред. И.И. Елисеевой. – М.: Проспект, 2014.
• 3 Венецкий И.Г. Основные математико-статистические понятия и формулы в экономическом анализе. - М.: Статистика, 2014.