Қаржылар теориясы

Сипаттама: Берілген курста "қаржы" санатының мәні мен жұмыс істеу ерекшеліктері, оның құрылымдық компоненттері, олардың қасиеттері мен әрекет ету принциптері көрсетілген. Ішкі және сыртқы қатынастардағы қаржы жүйесінің, қаржы механизмінің өзара әрекеттесу заңдылықтары ашылды. Қазіргі әлеуметтік-экономикалық жағдайдағы қаржының өзекті мәселелері бөлінді.

Кредиттер саны: 5

Пререквизиты:

• Қаржы

Пәннің еңбек сыйымдылығы:

Компонент: ЖОО компоненті

Цикл: Базалық пәндер

Мақсат

• Қаржының теориялық аспектілері, бюджеттік және салық жүйелерінің жұмыс істеу негіздері, ҚР Бюджеттік процесінің кезеңдері бойынша білім жиынтығын кешенді түрде ұсыну, сондай-ақ қажеттіліктерді қанағаттандыруға арналған мемлекет пен жеке қорлардың функцияларын іске асыруға арналған мемлекеттік қорларды қалыптастыру, бөлу және пайдалануды ұйымдастырудың теориялық негіздері мен заңдылықтарын зерделеу.

Міндет

• - негізгі қаржы санаттарымен танысу;
• – қаржы саясаты мен қаржыны басқару әдістеріне назар аудара отырып, қаржы жүйесі, оның функциялары мен буындары туралы ақпарат алу;
• – қазіргі әлемдегі қаржылық қатынастардың алуан түрлілігін, олардың басқа экономикалық қатынастармен байланысын түсіну;
• - қазіргі нарықтық шаруашылық жағдайында практикалық міндеттерді шешу дағдыларын қалыптастыру;
• - қаржыны басқаруды ұйымдастыру негіздерін білу.

Оқыту нәтижесі: білу және түсіну

• Пәнді оқытудағы негізгі міндеттер студенттерге: - қаржылардың, жалпы алғанда қаржылық жүйенің теориясы бойынша тиісті білім беру; - қаржылық сферада қызмет ету үшін қажетті практикалық дағдыларды дарыту; - қаржы жүйесінің болашақ мамандарына мүмкін болатын қаржылық жаңалықтар, интернет-технологиялар және басқаларды ескере отырып жұмыстың негізгі бағыттарын белгілеу.

Оқыту нәтижесі: білім мен ұғымды қолдану

• - қаржы санатының саласы мен мәнін, яғни мемлекет функцияларын іске асыруды және қоғамның қажеттіліктерін қанағаттандыруды қамтамасыз ететін ақша қорларын қалыптастыру, бөлу және пайдалануды ұйымдастыру жөніндегі қатынастар жүйесін білу және түсіну. Осы қатынастарды басқару туралы озық білімге ие болу; - бұл білімді кәсіби қызметте қолдану; - қаржылық қатынастарды реттеу саласындағы ҚР заңнамасының нормаларын практикада қолдану; - аргументтерді тұжырымдай білу және қаржылық қатынастардың тиімділігін қамтамасыз ететін мәселелерді шеше білу - Әлеуметтік, этикалық және ғылыми пайымдауларды ескере отырып, пайымдауларды қалыптастыру үшін ақпаратты жинақтай және түсіндіре білу.

Оқыту нәтижесі: талқылай білуді қалыптастыру

• - мемлекет функцияларын іске асыру және тауарлар, жұмыстар мен қызметтер өндіру кезінде ақша қорларын қалыптастыру және бөлу жөніндегі қатынастар жүйесін бағдарлай білу; - шектеулі және белгісіздік жағдайында қаржы ресурстарын қалыптастырудың серпінді өзгеретін жағдайларына бейімделу - белгісіздік пен тәуекел жағдайында экономикалық және ұйымдастырушылық сипаттағы шешімдер қабылдау дағдыларын меңгеру.

Оқыту нәтижесі: коммуникативтік қабілеттіліктер

• Аталған курс студенттерді кәсіптік қызметтерімен байланысты іскерлік этика нормаларын қадағалауды; дәстүрге, қоғамдық нормаларға, қоғадық пікірлерге негізделген әлеуметтік-этикалық құндылықтарды; кәсіптік қызметінде – командада жұмыс істеу қабілеттілігін, өзінің көзқарасын дұрыс дәлелдей білуін, жаңа шешімдерді ұсына білуін; тіл табыса білуін, ұжымның пікірімен санаса білуін, әр түрлі ситуацияларда, әр түрлі жағдайларда мобильді және икемді болуыу қабілеттіліктерінің болуына тәрбиелейді.

Оқыту нәтижесі: Оқу дағдылары немесе сабаққа қабілеттілігі

• күнделікті кәсіби қызмет үшін қажетті жаңа арнайы білім алу дағдыларын меңгеру; Алған білімдерін кәсіби қызметке бейімдеу; ресурстарды қалыптастыру және бөлу кезінде тиімді қаржылық шешімдер таба білу; кәсіби және жеке өсуге ұмтылу.

Оқыту әдістері

Оқу сабақтарын өткізу кезінде келесі білім беру технологияларын қолдану қарастырылады: - интерактивті дәріс (оқытудың келесі белсенді формаларын қолдану: жетекшілікпен (жетекшілікпен) талқылау немесе әңгіме; модерация; слайдтарды немесе оқу фильмдерін көрсету; миға шабуыл; мотивациялық сөйлеу); - көрсетілген жағдайларға негізделген әр түрлі жағдайлардың даму сценарийлерін құру; - ақпарат және байланыс (мысалы, кәсіби бағдарламалық пакеттерді қолданатын компьютерлік сыныптағы сабақтар); - ізденіс пен зерттеу (оқу үдерісінде студенттердің өз бетінше ізденушілік қызметі); - тәрбиелік мәселелерді шешу.

Білім алушының білімін бағалау

Оқытушы ағымдағы бақылау жұмыстарының барлық түрлерін жүргізеді және академиялық кезеңде екі рет білім алушылардың ағымдағы үлгеріміне тиісті баға береді. Ағымдағы бақылау нәтижелері бойынша 1 және 2 рейтинг қалыптастырылады. Білім алушының оқу жетістіктері 100 балдық шкала бойынша бағаланады, Р1 және Р2 қорытынды бағасы ағымдағы үлгерім бағасынан орташа арифметикалық ретінде шығарылады. Академиялық кезеңде білім алушының жұмысын бағалауды пән бойынша тапсырмаларды тапсыру кестесіне сәйкес оқытушы жүзеге асырады. Бақылау жүйесі жазбаша және ауызша, топтық және жеке формаларды біріктіре алады.

Жұмыс түрлері бойынша оқыту нәтижелерін бағалау саясаты

Бағалау нысаны

Пән бойынша білім алушының білімін қорытынды бағалау 100 баллдық жүйе бойынша жүзеге асырылады және:

• Емтиханда алынған нәтиженің 40%;
• Ағымдағы үлгерімнің 60% - ы.

Қорытынды бағаны есептеу формуласы:

 

мұндағы, Р1, Р2-тиісінше бірінші, екінші рейтингті бағалаудың сандық эквиваленттері;

Э - емтихандағы бағаның сандық баламасы.

Қортынды әріптік бағасы және оның балдық сандық эквиваленті:

Төрт балдық жүйе бойынша цифрлық баламаға сәйкес келетін білім алушылардың оқу жетістіктерін бағалаудың әріптік жүйесі:

Дәріс сабақтарының тақырыптары

• Қаржы ғылымының пайда болуы мен дамуы, олардың басқа экономикалық категориялармен байланысы
• Мемлекеттік қаржы жүйес
• Мемлекеттік қаржы саясаты
• Қаржыны басқару
• Қаржылық бақылау
• Қаржылық қатынастар жүйесіндегі салықтар
• Экономикалық қатынастар жүйесіндегі сақтандырудың мәні мен рөлі
• Мемлекеттік бюджет
• Мемлекеттік несие және мемлекеттік қарыз
• Халықаралық экономикалық қатынастар жүйесіндегі қаржы

Негізгі әдебиет

• Яндиев М.И. Теория финансов : учебное пособие / Яндиев М.И.. — Санкт-Петербург : Интермедия, 2016. — 144 c. — ISBN 978-5-4383-0131-8.
• Саденова, Асель Маратовна. Мемлекеттік бюджет. Оқу құралы / А. М. Саденова ; Қазақстан Республикасы гылым және жоғары білім министрлігі, Д. Серікбаев атындағы Шығыс Қазақстан техникалық университеті (Өскемен). - Өскемен : ШҚТУ, 2023. - 179 б
• Матыцына, Т. В. Финансовое моделирование проектов: теория и практика : учебное пособие / Т. В. Матыцына, Т. Г. Погорелова. — Ростов-на-Дону, Таганрог : Издательство Южного федерального университета, 2022. — 212 c. — ISBN 978-5-9275-4296-3.
• Финансы бюджетных организаций : учебник для студентов вузов, обучающихся по экономическим специальностям, специальности «Финансы и кредит» / Г. Б. Поляк, Л. Д. Андросова, В. В. Карчевский [и др.] ; под редакцией Г. Б. Поляка. — 2-е изд. — Москва : ЮНИТИ-ДАНА, 2023. — 463 c. — ISBN 978-5-238-02088-4.
• Құлпыбаев С., Ынтықбаева С.Ж., Мельников В.Д. Қаржы: Оқулық / – Алматы. Экономика, 2015 – 737…бет
• Қазақстан Республикасының Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы Кодексі (Салық кодексі) (12.02.2024 ж. жағдай бойынша өзгерістер мен толықтырулармен)
• 3. Melnikov V.D. Finance.-Almaty. Издатеоьство «LEM», 2016

Қосымша әдебиеттер

• Государственный бюджет: учебное пособие - Алматы: ТОО Издательство «Фортуна Полиграф». 2019 - 324 ст
• Майкопова Г. С. Исиргепова Д. Б. Финансы: учебное пособие. - Костанай: КГУ им. А. Байтурсынова, 2019. - 85 С.
• https://www.gov.kz/memleket/