Техникалық жүйелерді автоматтандыру

Сипаттама: Техникалық объектілердің заманауи басқару жүйелерін қарастырамыз. Біз автоматтандыру жүйелерін құру қағидаларын, математикалық модельдерді алу әдістерін, өндірістік реттеушілерді есептеуді, сондай-ақ елеулі бұзылыстары бар объектілерді басқаруды үйренеміз. Техникалық объектілердің цифрлық бақылау ерекшеліктері туралы ақпарат береді.

Кредиттер саны: 5

Пререквизиты:

• Автоматтандыру мен басқарудың жергілікті жүйесі

Пәннің еңбек сыйымдылығы:

Компонент: ЖОО компоненті

Цикл: Кәсіптік пәндер

Мақсат

• 1. Техникалық басқару жүйесінің объектілерін құрастырудың теориялық және тәжірибелік әдіс-тәсілдерін меңгеру

Міндет

• Техникалық объектілерді басқару жүйесін құру, математикалық сипаттау, негізгі идеялар, есептеу әдістері және қолдану туралы білім мен дағдыларды меңгеру.

Оқыту нәтижесі: білу және түсіну

• өндірістік-техникалық жүйелерді автоматтандырудың негізгі принциптері мен әдістерін білу және түсіну. Бұл автоматтандырылған жүйелерді құру принциптерін түсінуді, сенсорлар мен жетектерді пайдалануды және техникалық процестерді басқару және бақылау үшін бағдарламалық құралды пайдалануды қамтиды.

Оқыту нәтижесі: білім мен ұғымды қолдану

• өнеркәсіп пен технологияның әртүрлі салаларында автоматтандырылған басқару жүйелерін жобалау, әзірлеу және енгізу үшін алынған білім мен түсінікті қолдану, техникалық процестерді талдау, автоматтандырудың қолайлы технологияларын таңдау

Оқыту нәтижесі: талқылай білуді қалыптастыру

• әртүрлі техникалық жүйелерде автоматтандыру әдістерінің қолданылуы мен тиімділігі туралы пайымдауларды қалыптастыру, автоматтандырудың әртүрлі тәсілдерінің артықшылықтары мен кемшіліктерін бағалау, сондай-ақ нақты міндеттер мен шарттар үшін технологиялар мен автоматтандыру әдістерін таңдау кезінде негізделген шешімдер қабылдау.

Оқыту нәтижесі: коммуникативтік қабілеттіліктер

• Күрделі техникалық түсініктерді түсіндіріңіз, жұмысыңыздың нәтижелерін көрсетіңіз және басқа жоба немесе топ мүшелерімен автоматтандыру мәселелерін талқылаңыз.

Оқыту нәтижесі: Оқу дағдылары немесе сабаққа қабілеттілігі

• ақпаратты жүйелеу, техникалық тұжырымдамалар мен автоматтандыру әдістерін талдау және осы саладағы мәселелерді шешу үшін сәйкес ақпарат көздерін іздеу және пайдалану.

Оқыту әдістері

Оқу сабақтарын өткізу кезінде мынадай білім беру технологияларын пайдалану көзделеді - интерактивті дәріс (оқытудың келесі белсенді түрлерін қолдану: атқарушы (басқарылатын) пікірталас немесе әңгімелесу; модерация; слайдтарды немесе оқу фильмдерін көрсету; ми шабуылы; мотивациялық сөйлеу); - берілген шарттар негізінде әртүрлі жағдайлардың даму сценарийлерін құру; - ақпараттық-коммуникациялық (мысалы, қолданбалы бағдарламалардың кәсіби пакеттерін пайдалана отырып, компьютерлік сыныптағы сабақтар); - іздеу-зерттеу (оқу үрдісінде студенттердің өзіндік зерттеу қызметі); - оқу міндеттерін шешу.

Білім алушының білімін бағалау

Оқытушы ағымдағы бақылау жұмыстарының барлық түрлерін жүргізеді және академиялық кезеңде екі рет білім алушылардың ағымдағы үлгеріміне тиісті баға береді. Ағымдағы бақылау нәтижелері бойынша 1 және 2 рейтинг қалыптастырылады. Білім алушының оқу жетістіктері 100 балдық шкала бойынша бағаланады, Р1 және Р2 қорытынды бағасы ағымдағы үлгерім бағасынан орташа арифметикалық ретінде шығарылады. Академиялық кезеңде білім алушының жұмысын бағалауды пән бойынша тапсырмаларды тапсыру кестесіне сәйкес оқытушы жүзеге асырады. Бақылау жүйесі жазбаша және ауызша, топтық және жеке формаларды біріктіре алады.

Жұмыс түрлері бойынша оқыту нәтижелерін бағалау саясаты

Бағалау нысаны

Пән бойынша білім алушының білімін қорытынды бағалау 100 баллдық жүйе бойынша жүзеге асырылады және:

• Емтиханда алынған нәтиженің 40%;
• Ағымдағы үлгерімнің 60% - ы.

Қорытынды бағаны есептеу формуласы:

 

мұндағы, Р1, Р2-тиісінше бірінші, екінші рейтингті бағалаудың сандық эквиваленттері;

Э - емтихандағы бағаның сандық баламасы.

Қортынды әріптік бағасы және оның балдық сандық эквиваленті:

Төрт балдық жүйе бойынша цифрлық баламаға сәйкес келетін білім алушылардың оқу жетістіктерін бағалаудың әріптік жүйесі:

Дәріс сабақтарының тақырыптары

• Основные идеи и принципы построения систем автоматизации в технике
• Проблема управления, принятые термины и принципы управления
• Датчики технологических переменных в системах автоматизации
• Промышленные сети и интерфейсы
• Типовые системы автоматического регулирования
• Обработка сигналов в АСУТП
• Виды математических моделей
• Составление структуры связей между переменными математической модели
• Экспериментально-статистические методы получения математических моделей
• Применение теории вероятностей при получении математических моделей
• Управление многоканальными объектами
• Требования к критериям оптимальности
• Некоторые методы, применяемые при динамической оптимизации
• Принцип максимума Л
• Нелинейное программирование

Негізгі әдебиет

• Методы классической и современной теории автоматического управления: Учебник в 5-и томах / Под ред. К.А. Пупкова, Н.Д. Егупова. – М.: Издательство МГТУ им. Н.Э. Баумана. 2004. – 656 с.
• Справочник по теории автоматического управления /Под ред. А.А. Красовского. – М.: Наука, 1987. – 712 с.
• Автоматическое управление в химической промышленности: Учебник для вузов. Под ред. Е.Г. Дудникова. – М.: Химия, 1987. 368 с.
• Пьявченко Т.А., Финаев В.И. Автоматизированные информационно-управляюшие системы. – Таганрог: ТРТУ, 2007. – 270 с.
• Глинков Г.М., Маковский В.А. АСУ ТП в черной металлургии. – М.: Металлургия, 1999. – 310 с.

Қосымша әдебиеттер

• Воронов А.А. Основы теории автоматического регулирования и управления. Учебное пособие для вузов. М. : Высшая школа, 1977, 519 с.
• Мирошник Б.Р. Теория автоматического управления. Линейные системы. – СПб.: Питер, 2005. – 336 с.