Ғылыми зерттеу әдістері
Сипаттама: Курста техникалық прогрестегі ғылыми зерттеулердің рөлі, методология негіздері, ғылыми-зерттеу жұмыстарын ұйымдастыру және жоспарлау, ғылыми зерттеулердің жіктелуі, өнеркәсіптік зерттеулерді жүргізу ерекшеліктері, негізгі металлургиялық үрдістерді зерттеу әдістері сипатталған, ғылыми-зерттеу жұмыстарының нәтижелерін рәсімдеу және оларды өндіріске енгізу мәселелері қамтылған.
Кредиттер саны: 5
Пререквизиты:
- Талдаудың қазіргі уақыттағы әдістері
Пәннің еңбек сыйымдылығы:
| Жұмыс түрлері | сағат |
|---|---|
| Дәрістер | 15 |
| Практикалық жұмыстар | 30 |
| Зертханалық жұмыстар | |
| СӨЖО | 75 |
| СӨЖ | 30 |
| Қорытынды бақылау нысаны | емтихан |
| Қорытынды бақылауды жүргізу нысаны | ауызша емтихан |
Компонент: ЖОО компоненті
Цикл: Базалық пәндер
Мақсат
- білім алушылардың ғылыми жұмысты ұйымдастыру және жоспарлау дағдыларын қалыптастыру, білім алушылардың ғылыми эксперимент жүргізу және ғылыми-практикалық зерттеулердің нәтижелерін өңдеу тәжірибесін алуы.
Міндет
- - кәсіптік қызмет саласындағы объектілерде теориялық және қолданбалы сипаттағы ғылыми-зерттеу жұмыстарын қою, жоспарлау және жүргізу қабілеті; - орындалған зерттеу әзірлемелерінің нәтижелері бойынша ғылыми-техникалық есептерді, шолулар мен жарияланымдарды дайындау қабілеті; - эксперименттік зерттеулердің жаңа әдістерін әзірлеу қабілеті; - зияткерлік меншік объектілерін бекіту және қорғау қабілеті; - талдау және жинақтау қабілеті зерттеу нәтижелері.
Оқыту нәтижесі: білу және түсіну
- - Ғылыми зерттеулердің мақсаттары мен міндеттері: - Жалпы ғылыми әдістер және оларды ғылыми зерттеулерде қолдану; - Ғылыми деректерді жинау және өңдеу әдістері; - Қазіргі ғылымдағы техникалық ғылымдар мен инженерлік зерттеулердің рөлдері.
Оқыту нәтижесі: білім мен ұғымды қолдану
- - әдеби деректерді талдау – - зерттеудің мақсаттары мен міндеттерін тұжырымдау; - әдеби және эксперименттік ғылыми деректерді талдау кезінде саралау, абстракциялау және ресімдеу әдістерін қолдану; - өлшеу құралдарымен және алынған эксперименттік деректермен жұмыс істеу; - ғылыми деректер мен технологиялық шешімдерді SWOT-талдауды орындау; - ғылыми зерттеулерді жоспарлау кезінде тәуекелдерді және олардың алдын алу жолдарын бағалау; - ғылыми базалармен жұмыс істеу.
Оқыту нәтижесі: талқылай білуді қалыптастыру
- - стандартты емес шешімдер қабылдауды біледі; - ғылыми эксперименттердің нәтижелерін өңдеу және дербес ғылыми зерттеулер жүргізу кезінде ақпаратты жинау, өңдеу, сақтау және беру кезінде қолданылатын заманауи компьютерлік технологияларды меңгерген; - жұмыс принциптерін түсінеді және ғылыми зерттеулер жүргізу кезінде заманауи ғылыми аппаратурада жұмыс істей алады; - зерттеудің ең өзекті бағыттары туралы түсінігі бар; - ұсынылған тақырып бойынша зерттеу бағытын таңдау мақсатында ғылыми әдебиеттерді талдай алады; - алынған нәтижелерді талдауға, қажетті қорытындылар жасауға және ұсыныстар тұжырымдауға қабілетті; - зерттеулерде алынған нәтижелерді есептер түрінде ұсына алады.
Оқыту нәтижесі: коммуникативтік қабілеттіліктер
- - зерттеу нәтижелерін сауатты түсіндіре және ресімдей білу; - жаңа бағыттарды ойдағыдай дамыта білу; - практикалық міндеттерді өз бетінше шешу; - заманауи зерттеу әдістерінің теориялық негіздерін терең меңгеру.
Оқыту нәтижесі: Оқу дағдылары немесе сабаққа қабілеттілігі
- - магистранттар әртүрлі зерттеу әдістерін қолдануда практикалық дағдыларды игеруі керек; - эксперимент техникасының негізгі дағдыларын меңгеру.
Оқыту әдістері
Пәнді игеру кезінде оқытудың жоспарланған нәтижелеріне қол жеткізу және құзыреттіліктерді қалыптастыру үшін магистранттардың танымдық қызметін жандандыру әдістері мен нысандарымен оқу жұмысының келесі үйлесімдері қолданылады: пікірталас, топтық жұмыс, жеке оқыту.
Білім алушының білімін бағалау
Оқытушы ағымдағы бақылау жұмыстарының барлық түрлерін жүргізеді және академиялық кезеңде екі рет білім алушылардың ағымдағы үлгеріміне тиісті баға береді. Ағымдағы бақылау нәтижелері бойынша 1 және 2 рейтинг қалыптастырылады. Білім алушының оқу жетістіктері 100 балдық шкала бойынша бағаланады, Р1 және Р2 қорытынды бағасы ағымдағы үлгерім бағасынан орташа арифметикалық ретінде шығарылады. Академиялық кезеңде білім алушының жұмысын бағалауды пән бойынша тапсырмаларды тапсыру кестесіне сәйкес оқытушы жүзеге асырады. Бақылау жүйесі жазбаша және ауызша, топтық және жеке формаларды біріктіре алады.
| Кезең | Тапсырма түрі | Өлшем |
|---|---|---|
| 1 рейтинг | Индивидуальное задание 1. | 0-100 |
| Индивидуальное задание 2. | ||
| Тестовый контроль | ||
| Устный опрос | ||
| 2 рейтинг | Индивидуальное задание 3 | 0-100 |
| Индивидуальное задание 4 | ||
| Тестовый контроль | ||
| Коллоквиум | ||
| Қорытынды бақылау | емтихан | 0-100 |
Жұмыс түрлері бойынша оқыту нәтижелерін бағалау саясаты
| Тапсырма түрі | 90-100 | 70-89 | 50-69 | 0-49 |
|---|---|---|---|---|
| Өте жақсы | Жақсы | Қанағаттанарлық | Қанағаттанарлықсыз | |
| Индивидуальные задания | представлено логичное содержание; отражена актуальность рассматриваемой темы, верно определены основные категории; в заключении сформулированы развернутые, самостоятельные выводы | представлено логичное содержание; раскрыта актуальность темы; имеются незначительные ошибки и недочеты по изученному материалу; в заключении сформулированы общие выводы | представлено логичное содержание; актуальность темы раскрыта не полностью; теоретический анализ дан описательно, студент не отразил собственной позиции по отношению к рассматриваемым материалам; не сформулированы выводы | не усвоено и не раскрыто основное содержание материала; отсутствие выводов и обобщений; отказ студента от ответа |
| Устные ответы по контрольным вопросам | демонстрация глубокого и полного знания и понимания всего объема изученного материала; полного понимания сущности рассматриваемых понятий, явлений и закономерностей, теорий, взаимосвязей; умение составлять полный и правильный ответ на основе изученного материала; выделять главные положения, самостоятельно поддерживать ответ конкретными примерами, фактами; самостоятельно аргументировано делать анализ, обобщать выводы | знание всего изученного программного материала; полный и правильный ответ на основе изученных теорий; незначительные ошибки и недочеты при воспроизведении изученного материала, определения понятий, неточности при использовании научных терминов или в выводах и обобщениях; материал излагается в определенной логической последовательности, но при этом допускается одна негрубая ошибка или не более двух недочетов, и студент может их исправить самостоятельно при требовании или при небольшой помощи преподавателя; в основном усвоил учебный материал; подтверждает ответ конкретными примерами | в ответе допущены существенные отклонения от темы; анализ проблемы, предусмотренный вопросом, носит фрагментный, неполный характер; факты не всегда отделяются от мнений, но студент понимает разницу между ними | не усвоено и не раскрыто основное содержание материала; отсутствие выводов и обобщений; грубые ошибки в ответе студента; существенное отклонение от темы и изучаемой программы в процессе изложения ответа; отказ от ответа |
Бағалау нысаны
Пән бойынша білім алушының білімін қорытынды бағалау 100 баллдық жүйе бойынша жүзеге асырылады және:
- Емтиханда алынған нәтиженің 40%;
- Ағымдағы үлгерімнің 60% - ы.
Қорытынды бағаны есептеу формуласы:
| И= 0,6 | Р1+Р2 | +0,4Э |
| 2 |
мұндағы, Р1, Р2-тиісінше бірінші, екінші рейтингті бағалаудың сандық эквиваленттері;
Э - емтихандағы бағаның сандық баламасы.
Қортынды әріптік бағасы және оның балдық сандық эквиваленті:
Төрт балдық жүйе бойынша цифрлық баламаға сәйкес келетін білім алушылардың оқу жетістіктерін бағалаудың әріптік жүйесі:
| Әріптік жүйе бойынша бағалар | Балдардың сандық эквиваленті | Балдар (%-тік құрамы) | Дәстүрлі жүйе бойынша бағалар |
|---|---|---|---|
| A | 4.0 | 95-100 | Өте жақсы |
| A- | 3.67 | 90-94 | |
| B+ | 3.33 | 85-89 | Жақсы |
| B | 3.0 | 80-84 | |
| B- | 2.67 | 75-79 | |
| C+ | 2.33 | 70-74 | |
| C | 2.0 | 65-69 | Қанағаттанарлық |
| C- | 1.67 | 60-64 | |
| D+ | 1.33 | 55-59 | |
| D | 1.0 | 50-54 | |
| FX | 0.5 | 25-49 | Қанағаттанарлықсыз |
| F | 0 | 0-24 |
Дәріс сабақтарының тақырыптары
- Ғылыми танымның әдіснамалық негіздері
- Ғылыми зерттеудің бағыты мен кезеңдері
- Зерттеу процесін ұйымдастыру
- Ғылыми-зерттеу жұмыстарының әдістемесі
- Теориялық зерттеулер ғылыми-зерттеу жұмыстарының бөлігі ретінде
- Эксперименттік зерттеулер
- Экспериментті жоспарлау
- Алынған деректерді өңдеу және талдау
- Өнертапқыштық қызмет
- Тәжірибеге ғылыми-техникалық жетістіктерді енгізу
- Халықаралық библиографиялық және рефераттық дерекқорларды пайдалану
Негізгі әдебиет
- Основы научных исследований : Учебно-метод. пособие / Е. С. Аскаров, Е. К. Балафанов, Б. А. Койшыбаев. - Алматы : ИНТ, 2005. - 197 с.
- Методология научного исследования [Текст] : учеб. пособие для ВУЗов / Г.И.Рузавин. - М. : ЮНИТИ, 1999. - 317 c.
- Диссертационные работы. Методика подготовки и оформления [Текст] : учеб.-метод. пособие / И. Н. Кузнецов. - Изд. 3-е, перераб. и доп. - М. : Дашков и К, 2007. - 453 с.
- Егоров В.В. Методология и методы научных исследований. – Алматы: Ғылым, 2005. – 352 с.
- Ю. Н. Колмогоров и др. Методы и средства научных исследований: учеб. пособие. – Екатеринбург : Изд-во Урал. ун‐та, 2017. – 152 с.
- Методология научных исследований: учеб. пособие / А.Б. Пономарев, Э.А. Пикулева. – Пермь: Изд-во Перм. нац. исслед. политехн. ун-та, 2014. – 186 с.
- Раскатов, Е. Ю. Основы научных исследований и моделирования металлургических машин : [учеб. пособие] / Е. Ю. Раскатов, В. А. Спиридонов ; [науч. ред. В. С. Паршин] ; М-во образования и науки Рос. Федерации, Урал. федер. ун-т. – Екатеринбург : Изд-во Урал. ун-та, 2015. – 468 с.
- Новиков В.К. Методология и методы научного исследования : курс лекций / Новиков В.К.. — Москва : Московская государственная академия водного транспорта, 2015. — 210 c.
- Организация, формы и методы научных исследований : учебник / А.Я. Черныш [и др.].. — Москва : Российская таможенная академия, 2012. — 320 c.
Қосымша әдебиеттер
- http://www.WebofKnowledge.com
- https://link.springer.com/
- https://www.scopus.com/freelookup/form/author.uri
