Жоба іске асырылатын конкурстың атауы: 2023-2025 жылдарға арналған неғұрлым перспективалы коммерцияландыру жобаларын гранттық қаржыландыруға Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігінің Ғылым комитеті.

Жоба жетекшісі - Баятанова Ляйла Болатқанқызы, PhD докторы, Халықаралық инженерлік мектебінің қауымдастырылған профессоры.

Идентификаторлар:

Жобаның зерттеу тобы

№ ТАӘ Жоба бойынша лауазымы Сәйкестендіргіштері (Scopus Author ID, Researcher ID, ORCID, егер бар болса) және тиісті бейіндерге сілтемелері
1. Баятанова Ляйла Болаткановна Жетекші

Хирш индексы: 4. ResearcherID: ХКН-1113-2023, ORCID: 0000-0002-5630-4746, Scopus Author ID: 55540404900.
2. Кылышканов Манарбек Калымович Технолог

Хирш индексы: 6. ORCID: 0000-0002-8304-7124, Scopus Author ID: 650 7410084.
3. Подойников Михаил Александрович Инженер

Хирш индексы: 1. ORCID: 0000-0001-6598-9305, Scopus Author ID: 57445402500.
4. Салпышев Олжас Днеслямович Комерциализация бойынша маман  
5. Руденко Ольга Владимировна Маман

https://orcid.org/0000-0001-9783-5466ADC-1302-2022      
https://www.mendeley.com/settings/account/
https://www.researchgate.net/profile/Olga-Rudenko-7
6. Всяких Наталья Викторовна Бухгалтер  

 

Жобаның аңдатпасы

Жоба фторсутек қышқылын өндірудің техногендік қалдықтарынан ангидрит тұтқыр негізінде ойық жоталы плита мен құрғақ сылақ қоспасын өндіруді ұйымдастырудан тұрады.

Өнеркәсіптік кәсіпорындар ашық жүйелер ретінде қалдықтардың көп мөлшерін шығару проблемасына жиі тап болады. Балқыту өндірісінің техногендік өнімін бейтараптандыру процесінде фторгипс (фторангидрит) түзіледі, ол бұрын өнеркәсіптік қалдық болып саналған және зауыттың үйінділерінде ірі тоннажды техногендік қалдық түрінде жиналады. Бір тонна фтор қышқылын өндіру кезінде шамамен 1,8 тонна фторгипс түзіледі ("ҮМЗ"АҚ мысалында).

Жоба бір жағынан осы міндетті шешуге бағытталған, ал екінші жағынан ол Өскемен қаласында осы қалдықтардан уақытша материалдар шығару бойынша отандық кәсіпорын құруға бағытталған, онда гипс тас кен орындары жоқ және бар кен орындары 1000 км қашықтықта орналасқан.

Бұл тәсіл қалдықтардың пайда болуын және полигондарды пайдалануды азайтуға көмектесіп қана қоймайды, сонымен қатар бастапқы гипске деген қажеттілікті азайта отырып, табиғи ресурстарды сақтайды. Сонымен қатар, ол қалдықтарды құнды өнімдерге айналдыру арқылы айналмалы экономиканың дамуына ықпал етеді.

Осыған байланысты фторсутек қышқылы өндірісінің қалдықтарын қайта өңдеу және осы қалдықтардан ең жақсы шетелдік үлгілерден төмен емес ресурсы бар және олардың құны тұрғысынан бәсекеге қабілетті құрылыс материалдарын өндіру мәселесі өте өткір тұр.

Бұл мәселені шешу үшін осы жобаның авторлары фторсутек қышқылын өндірудің техногендік қалдықтарынан ойық-жоталы плита мен құрғақ сылақ қоспасының жеке өндірісін құруды ұсынады.

Жобаның басты артықшылығы отандық шикізатты - фторгипсті пайдалану болып табылады, ол фтор қышқылын өндірудің қалдықтары болып табылады. Бұл бәсекеге қабілетті өнімдерді құруға және қалдықсыз технологияларды құруға және қоршаған ортаны жақсартуға байланысты мәселелерді шешуге мүмкіндік береді. Жоба өнеркәсіптік өндірісті дамытуды, жаңа жұмыс орындарын құруды ынталандырады және оң әлеуметтік-экономикалық жағдайға ықпал етеді. Жобаны іске асыру нәтижесінде құрылыс материалдарын өндіру цехы іске қосылады, бұл саланың дамуына және жергілікті кәсіпорынның экологиялық жағдайын жақсартуға ықпал етеді.

Мақсаты:

Фторсутек қышқылын өндірудің техногендік қалдықтарынан ангидрит тұтқыр негізінде ойық жоталы плита мен құрғақ сылақ қоспасын өндіруді ұйымдастыру

Жобадан күтілетін және қол жеткізілген нәтижелер:

Жыл Зерттеу бойынша алынған нәтижелері.
Жарияланымдар (оларға сілтемелері бар) мен патенттер; әлеуетті пайдаланушыларға арналған ақпарат

2023 жыл

Жобаның I кезеңге арналған жұмыс жоспары әзірленіп, бекітілді.
Өнімге оның тұтынушылық қасиеттері мен қолдану тиімділігін анықтайтын техникалық-экономикалық талаптар анықталды.
Пазогребті плитаны шығаратын өндірістік желі жобаланған.
Құрғақ сылақ қоспасын өндіретін өндірістік желі жасалды.

2024 жыл

Жобаның II кезеңге арналған жұмыс жоспары әзірленіп, бекітілді.
Құрғақ құрылыс қоспаларын шығаратын шағын зауыт сатып алынды .
Пазогребных гипс плиталарын шығаратын шағын зауыт жабдықтары сатып алынды.
Ойық жоталы гипс плиталары мен құрғақ құрылыс қоспаларын өндіру техникасы орнатылды және жөнделді.
Фтор қышқылын өндіру қалдықтарынан ангидрит тұтқырын алудың технологиялық режимдері пысықталды.
Ангидрит тұтқырынан пазогребті плитаны алудың технологиялық режимдері пысықталды.
Ангидрит тұтқыр құрғақ сылақ қоспасын алудың технологиялық режимдері пысықталды.
Ангидрит тұтқыр құрғақ сылақ қоспасын шығаратын өндірістік цех құрылды.
Шілде. Өнім үлгілері дайындалады және сыналады.
Желтоқсан. Рұқсат беру лицензиясы алынады және өнімді өндіру және сату үшін сертификаттау рәсімі өтеді.

2025 жыл

Жобаның III кезеңге арналған жұмыс жоспары әзірленеді және бекітіледі.
Ланцет табандарын өндіру желілері іске қосылады. Ангидрит тұтқыр затты ала отырып, балқыту қышқылы өндірісінің қалдықтарын өңдеуге арналған учаскелерден тұратын ойық жоталы плитаны өндіру, ойық жоталы плитаны дайындау және кептіру жөніндегі желі іске қосылатын болады.
Ангидритті тұтқыр зат алу, құрғақ сылақ қоспасын дайындау және буып-түю арқылы балқыту қышқылы өндірісінің қалдықтарын қайта өңдеуге арналған учаскелерден тұратын құрғақ сылақ қоспасын өндіру желісі іске қосылады
Қазақстан бойынша өнімнің сатылуын ілгерілету және ұлғайту жөнінде кешенді шаралар қабылданатын болады.
Толық өндірістік қуатқа шығу орындалады.
2026-2030 жылдарға арналған топырақ өңдеу машиналарының жұмыс органдарының өндірісін дамыту жөніндегі кәсіпорынды дамытудың стратегиялық жоспары әзірленетін болады.

Инфографика