Қалпына келтірілетін энергетика

Сипаттама: Жүйелік және пән аралық кең ұғымдағы энергетиктерді дайындау экологиялық проблемаларды шешудің бір жолы. Энергия қорларын үнемдеу бүгінгі күннің аса маңызды міндеттерінің біріне айналды. Өнеркәсібі дамыған әлемнің барлық мемлекеттерінде энергия үнемдеу шаралары дұрыс жолға қойылған. Сондықтан әлем қайта қалпына келетін жергілікті энергия көздерін энергия үнемдеудің басты қайнар көзі ретінде қабылдап отыр.

Кредиттер саны: 5

Пререквизиты:

• Жылу техникасының теориялық негіздері

Пәннің еңбек сыйымдылығы:

Жұмыс түрлері	сағат
Дәрістер	15
Практикалық жұмыстар	30
Зертханалық жұмыстар
СӨЖО	30
СӨЖ	75
курстық жұмыс
Қорытынды бақылау нысаны	емтихан
Қорытынды бақылауды жүргізу нысаны	жазбаша емтихан

Компонент: ЖОО компоненті

Цикл: Базалық пәндер

Мақсат

• Пәнді оқыту мақсаты – - Экологиялық ойлаудың орталығын қалыптастыру, студенттердің экологиялық әлеуметтік тәрбиесін, жауапкершілігін, шығармашылық қабілеттілігін дамыту. - Әр түрлі экологиялық білім саласындағы қазіргі заманғы интегративті курстарды пайдалану және жасау. - Проблеманы өз бетінше шешіп талдай білу қабілетін дамыту, нақты жүйені дамыту, жүйелік әдістегі оңтайлы экологиялық шешімдер қабылдай білу. Қалпына келетін энергия көздерін пайдаланудың экономикалық тиімділігі де бар. Атап айтсақ, оны электр қуатын өндіру және жеткізу үшін қолдану арқылы Қазақстанның энергияға тапшы өңірлерінде үнемділікке қол жеткізуге болады. Сонымен қатар қайта қалпына келетін энергетика елдің шалғай өңірлерін дамытудың маңызды факторына айналмақ.

Міндет

• Жаратылыстанудың концепциясын түсіну, әдістемелік ғылыми танымның негіздерімен танысу; Табиғатты тиімді пайдалануды және табиғатты қорғаудың халықаралық тәжірибелерін үйрену; Қабілеттікті қалыптастыру, Қазақстан Республикасының экологиялық саясатының және экологиясының дамып, жетілуіне жеке үлесін қосу; Әдеттенуі шарт:энергетикадағы жұмысын бақылауды ұйымдастыру.

Оқыту нәтижесі: білу және түсіну

• Ойлау дүниетанымы кең мен мәдениеті жоғары білімді тұлғаның қалыптасуына ықпал ететін жаңартылатын энергия саласындағы негізгі білімді игеру

Оқыту нәтижесі: білім мен ұғымды қолдану

• Өлшеулер мен бақылау, сондай-ақ жаңартылатын энергия көздерін, шолу жасау үшін деректер дайындау, баяндамалар мен ғылыми мақалалардың саласында зерттеу сипаттамасы

Оқыту нәтижесі: талқылай білуді қалыптастыру

• Өндірісте қалпына келетін энергия көздерін өндіргенде экологиялық қауіпсіздікті сақтау, энерго және ресурс қорғау шараларында және экоқауіпсіздік шараларын дайындау және оларға қатысу.

Оқыту нәтижесі: коммуникативтік қабілеттіліктер

• командада жұмыс істеу алғыр, инабатты өзінің көзқарасы, ұсыну жаңа тынымдарды

Оқыту нәтижесі: Оқу дағдылары немесе сабаққа қабілеттілігі

• Магистратураға күнделікті кәсіби және үздіксіз білім беру үшін қажетті жаңартылатын энергия бағытында жаңа білім алу дағдыларына ие болу

Оқыту әдістері

Кредиттік оқыту технологиясы жағдайында сабақтар негізінен белсенді және шығармашылық нысандарда жүргізілуі тиіс. Білім алушыларды білімді іздеуге және басқаруға тартуға, Міндеттерді өз бетінше шешу тәжірибесін алуға ықпал ететін тиімді педагогикалық әдістер мен технологиялардың ішінде мыналарды бөліп көрсету қажет: - проблемалық және жобалық - бағдарланған оқыту технологиясы; - оқу-зерттеу қызметінің технологиялары; - коммуникативтік технологиялар (пікірталас, баспасөз конференциясы, ми шабуылы, оқу пікірталастары және басқалар белсенді нысандары мен әдістері); - кейстер әдісі (жағдайды талдау); - білім алушылар іскерлік, рөлдік, Имитациялық ойындарға қатысатын ойын технологиялары;-ақпараттық-коммуникациялық (оның ішінде қашықтықтан білім беру) технологиялар.

Білім алушының білімін бағалау

Оқытушы ағымдағы бақылау жұмыстарының барлық түрлерін жүргізеді және академиялық кезеңде екі рет білім алушылардың ағымдағы үлгеріміне тиісті баға береді. Ағымдағы бақылау нәтижелері бойынша 1 және 2 рейтинг қалыптастырылады. Білім алушының оқу жетістіктері 100 балдық шкала бойынша бағаланады, Р1 және Р2 қорытынды бағасы ағымдағы үлгерім бағасынан орташа арифметикалық ретінде шығарылады. Академиялық кезеңде білім алушының жұмысын бағалауды пән бойынша тапсырмаларды тапсыру кестесіне сәйкес оқытушы жүзеге асырады. Бақылау жүйесі жазбаша және ауызша, топтық және жеке формаларды біріктіре алады.

Кезең	Тапсырма түрі	Өлшем
1  рейтинг	1 практикалық жұмыс. Фотоэлектрлік элементтерге негізделген Энергия жүйелері. Қуатты есептеу және күн модульдерінің саны. Жүйе элементтерін таңдау.	0-100
	2 практикалық жұмыс. Күн жылумен жабдықтау жүйелері. Күн жылумен жабдықтау жүйесін есептеу және оның элементтерін таңдау.
	3 практикалық жұмыс. Жел электр станциялары. Жел энергетикалық қондырғыларын есептеу.
	Cтуденттің өзіндік жұмысы №1 немесе 2
	Cтуденттің өзіндік жұмысы № 3
	Cтуденттің өзіндік жұмысы № 4
	Бақылау жұмысы. Бірінші аралық бақылау.
2  рейтинг	4 практикалық жұмыс. Биомасса энергия көзі ретінде. Биомассаны пайдалану технологияларын есептеу.	0-100
	5 практикалық жұмыс. Геотермалдық жылумен жабдықтау жүйелері. Геотермалдық жылумен жабдықтау жүйелерінің схемалық схемалары.
	6 практикалық жұмыс. Жаңартылатын энергия көздерін дамытудың әлемдік деңгейі. Әлемдегі жаңартылатын энергия көздерінің сандық көрсеткіштеріне шолу.
	7 практикалық жұмыс. Қазақстанда жаңартылатын энергия көздерін дамыту. Қазақстандағы жаңартылатын энергия көздерінің сандық көрсеткіштеріне шолу.
	Cтуденттің өзіндік жұмысы №5 немесе 6
	Cтуденттің өзіндік жұмысы №7 немесе 8
	Бақылау жұмысы. Екінші аралық бақылау.
Қорытынды бақылау	емтихан, курстық жұмыс	0-100

Жұмыс түрлері бойынша оқыту нәтижелерін бағалау саясаты

Тапсырма түрі	90-100	70-89	50-69	0-49
	Өте жақсы	Жақсы	Қанағаттанарлық	Қанағаттанарлықсыз

Бағалау нысаны

Пән бойынша білім алушының білімін қорытынды бағалау 100 баллдық жүйе бойынша жүзеге асырылады және:

• Емтиханда алынған нәтиженің 40%;
• Ағымдағы үлгерімнің 60% - ы.

Қорытынды бағаны есептеу формуласы:

И= 0,6	Р1+Р2	+0,4Э
	2

 

мұндағы, Р1, Р2-тиісінше бірінші, екінші рейтингті бағалаудың сандық эквиваленттері;

Э - емтихандағы бағаның сандық баламасы.

Қортынды әріптік бағасы және оның балдық сандық эквиваленті:

Төрт балдық жүйе бойынша цифрлық баламаға сәйкес келетін білім алушылардың оқу жетістіктерін бағалаудың әріптік жүйесі:

Әріптік жүйе бойынша бағалар	Балдардың сандық эквиваленті	Балдар (%-тік құрамы)	Дәстүрлі жүйе бойынша бағалар
A	4.0	95-100	Өте жақсы
A-	3.67	90-94
B+	3.33	85-89	Жақсы
B	3.0	80-84
B-	2.67	75-79
C+	2.33	70-74
C	2.0	65-69	Қанағаттанарлық
C-	1.67	60-64
D+	1.33	55-59
D	1.0	50-54
FX	0.5	25-49	Қанағаттанарлықсыз
F	0	0-24

Дәріс сабақтарының тақырыптары

• Кіріспе
• Жаңартылатын энергия көздерінің жаһандық әлеуеті
• Күн энергиясы
• Жел энергиясын пайдалану
• Биомасса энергия көзі ретінде
• Геотермалдық энергия
• Гидроэнергетика
• Мұхиттардың энергиясы
• Сутегі энергиясы

Негізгі әдебиет

• 1. Возобновляемая энергетика и энергосбережение : учебник / В. И. Велькин, Я.М. Щелоков, С.Е. Щеклеин ; под общ. ред. проф., д-ра техн. наук В. И. Велькина ; Мин-во науки и высш. образования РФ.— Екатеринбург : Изд-во Урал. ун-та, 2020.— 312 с. — (Учебник УрФУ). 2. Возобновляемая энергетика: проблемы и перспективы. Актуальные проблемы освоения возобновляемых энергоресурсов // Материалы VI Международной конференции «Возобновляемая энергетика: проблемы и перспективы» и XII школы молодых ученых «Актуальные проблемы освоения возобновляемых энергоресурсов» имени чл.-корр. РАН Э.Э. Шпильрайна. 12-15 октября 2020 г. / Под. ред. д. т. н. Алхасова А. Б. – Махачкала: АЛЕФ, 2020. – 530 с. 3. Юдаев, И. В. Возобновляемые источники энергии : учебник / И. В. Юдаев, Ю. В. Даус, В. В. Гамага. — Санкт-Петербург : Лань, 2020. — 328 с. 4. Колесников, С. А. Проблемы и направления развития возобновляемых источников энергии / С. А. Колесников // Наука и молодежь: новые идеи и решения : материалы XIII Международной научнопрактической конференции молодых исследователей, г. Волгоград, 20-22 марта 2019 г. / Волгоградский государственный аграрный университет. - Волгоград, 2019. - Ч. 1. - С. 309-310. 5. Кузнецов, О. Н. Оптимизация установленной мощности гибридной солнечно-ветровой системы с гидроаккумулирующей системой хранения, расположенной в Египте, методом оптимизации на основе алгоритма оптимизации китов / О. Н. Кузнецов, М. С. Султан Хамди // Энергетик. - 2020. - № 3. - С. 23-31. 6. Соколова, Н. Р. (АНО "Равноправие"). Инвестиции в зеленую экономику / Н. Р. Соколова, А. В. Кондратьев // Экология производства. - 2020. - № 4 (189). - С. 40-45.

Қосымша әдебиеттер

• 7. Электроэнергия из биогаза / И. Ю. Александров, В. П. Друзьянова, И. А. Савватеева, Г. Е. Кокиева // Вестник Алтайского государственного аграрного университета. - 2020. - № 5 (187). - С. 139-145. 8. Исследование генераторной ветроустановки для привода машин / Р. А. Аракелян, Я. М. Кашин, А. Н. Коношевский [и др.] // Сельский механизатор. - 2020. - № 5/6. - С. 39-41. 9. «Экологическая оценка возобновляемых источников энергии : учебное пособие для вузов / Г. В. Пачурин, Е. Н. Соснина, О. В. Маслеева, Е. В. Крюков. — 3-е изд., стер. — Санкт-Петербург : Лань, 2021. — 236 с. » (Экологическая оценка возобновляемых источников энергии : учебное пособие для вузов / Г. В. Пачурин, Е. Н. Соснина, О. В. Маслеева, Е. В. Крюков. — 3-е изд., стер. — Санкт-Петербург : Лань, 2021. — ISBN 978-5-8114-7458-5. — Текст : электронный // Лань : электронно-библиотечная система. — URL: https://e.lanbook.com/book/160138 (дата обращения: 11.05.2023). — Режим доступа: для авториз. пользователей. — С. 2.). 10. Жданов Д.А., Молдабаев К.Т. Тенденции повышения энергоэффективности: возможности возобновляемой и традиционной энергетики // Актуальные проблемы экономики и права. 2020. Т. 14. № 2. С. 249-265. 11. Прогноз развития энергетики мира и России 2019 / Под ред. А.А. Макарова, Т.А. Митровой, В.А. Кулагина. ИНЭИ РАН - Московская школа управления СКОЛКОВО - Москва, 2019. 12. Колдин М.С., Тишков Д.В. Использование возобновляемых источников энергии на примере работы гидравлических устройств // Наука и образование Т. 2. 2019. № 4. С. 231.