Жылу технологиялық процесстері мен қондырғыларын автоматтандыру

Сипаттама: Өндірістік процестерді автоматтандыру жүйесін талдау негіздері. Негізгі ұғымдар мен анықтамалар. Автоматты реттеу жүйелерінің техникалық құралдарын жіктеу. Автоматты басқару жүйелерінің түрлері. Автоматиканың әртүрлі элементтерінің статикалық және динамикалық сипаттамаларының параметрлері. Автоматтандырудың техникалық құралдары. Қабылдау элементтері мен өлшеу түрлендіргіштері, олардың даму тенденциялары. Күшейткіш элементтер. Атқарушы құрылғылар. Автоматты реттеу және басқару жүйелері. Сандық Автоматиканың арифметикалық және логикалық негіздері. Сандық басқару құрылғыларының Автоматиканың қабылдау және орындау құрылғыларымен байланыс құрылғылары. Сандық басқару құрылғыларын құрудың арифметикалық және логикалық негіздері. Технологиялық процестерді басқарудың автоматтандырылған жүйелері.

Кредиттер саны: 5

Пәннің еңбек сыйымдылығы:

Жұмыс түрлері	сағат
Дәрістер	15
Практикалық жұмыстар	30
Зертханалық жұмыстар
СӨЖО	30
СӨЖ	75
Қорытынды бақылау нысаны	емтихан
Қорытынды бақылауды жүргізу нысаны

Компонент: Таңдау бойынша компонент

Цикл: Кәсіптік пәндер

Мақсат

• Саланың жабдықтары мен технологиялық процестерін автоматтандыру саласында студенттердің кәсіби құзыреттілігін қалыптастыру.

Міндет

• - студенттердің сала кәсіпорындарындағы өндірістік үдерістерді автоматтандыру мәселелерін түсінуін қалыптастыру. - өндірістік процестерді автоматтандырудың заманауи жүйелерін зерттеу. - автоматтандыру элементтері мен құралдарының жұмыс істеу принциптерін, автоматтандырылған басқару теориясының негіздерін және ТПБЖА-ның жұмыс істеуін зерттеу.

Оқыту нәтижесі: білу және түсіну

• Өнеркәсіптік технологияларын автоматты басқару жүйесі жиын және бастапқы деректердің анализында қатысу даярлықпен жабдықтың және қызметтің нысанының элементін жобалау үшін арада бүтіндікте игерушілік нормативтік құжаттама және ізденістің және ақпараттың өңдеуінің қазіргі әдістері
• Өнеркәсіптік жылуэнергетикасының технологиялық басқару нысандары. Ие болу жиын және бастапқы деректердің анализында қатысу даярлықпен жабдықтың және қызметтің нысанының элементін жобалау үшін арада бүтіндікте және игерушілік нормативтік құжаттама және ізденістің және ақпараттың өңдеуінің қазіргі әдістері

Оқыту нәтижесі: білім мен ұғымды қолдану

• Өнеркәсіптік жылуэнергетикасының технологиялық басқару нысандарыың түрлері Түрлік әдістемелермен есеп жүргізу. Техникалық тапсырмаларға сәйкес стандартты автоматизация жобалауларымен жеке бөлшектер мен құрамаларын жобалау

Оқыту нәтижесі: талқылай білуді қалыптастыру

• Гармоникалық тербелістер және тікбұрышты және трапеция пішінді мерзімді наразылық генераторды қолдану арқылы жиілік сипаттамаларын анықтау Өндірісте экологиялық қауіпсіздікті сақтау, энерго және ресурс қоғау шараларын және экоқорғау жобаларын орындау мен құрастыруда қатысу

Оқыту нәтижесі: коммуникативтік қабілеттіліктер

• Объектінің беру функциясын жылдамдау функциясымен анықтау. Жұмыс орындарын ұйымдастыру және оларды техникалық жабдықтау, өндіріс технологиясы, қауіпсіздік техникасы және өндірістік санитария, өрт қауіпсіздігі мен денсаулығына сәйкес технологиялық жабдық

Оқыту нәтижесі: Оқу дағдылары немесе сабаққа қабілеттілігі

• Өнеркәсіптік технология прцестерін басқару мен құру. Өндіріс алаңдарында сапа менеджменті процестер үшін құжаттаманы жасауға қабілетті болу және жұмыс орнында экологиялық қауіпсіздігі сақталуын қадағалау, энерго және ресурс қорғау шаралалын өндірісте әзірлеу және жүзеге асыру

Оқыту әдістері

Оқытудың кредиттік технологиясы жағдайында сабақтар негізінен белсенді және шығармашылық нысандарда жүргізілуге тиіс. Білім алушыларды білімді іздеу мен басқаруға тартуға, Міндеттерді өз бетінше шешу тәжірибесін алуға ықпал ететін тиімді педагогикалық әдістемелер мен технологиялар қатарында мыналарды бөліп көрсету қажет: - проблемалық - және жобалық-бағдарланған оқыту технологиясы; - оқу-зерттеу қызметінің технологиялары; - коммуникативтік технологиялар (пікірталас, баспасөз конференциясы, ми шабуылы, оқу дебаттары және басқа да белсенді нысандар мен әдістер);-кейстер әдісі (жағдайды талдау); - білім алушылар іскерлік, рөлдік, Имитациялық ойындарға қатысатын ойын технологиялары; - ақпараттық - коммуникациялық (оның ішінде қашықтықтан білім беру)

Білім алушының білімін бағалау

Оқытушы ағымдағы бақылау жұмыстарының барлық түрлерін жүргізеді және академиялық кезеңде екі рет білім алушылардың ағымдағы үлгеріміне тиісті баға береді. Ағымдағы бақылау нәтижелері бойынша 1 және 2 рейтинг қалыптастырылады. Білім алушының оқу жетістіктері 100 балдық шкала бойынша бағаланады, Р1 және Р2 қорытынды бағасы ағымдағы үлгерім бағасынан орташа арифметикалық ретінде шығарылады. Академиялық кезеңде білім алушының жұмысын бағалауды пән бойынша тапсырмаларды тапсыру кестесіне сәйкес оқытушы жүзеге асырады. Бақылау жүйесі жазбаша және ауызша, топтық және жеке формаларды біріктіре алады.

Кезең	Тапсырма түрі	Өлшем
1  рейтинг	Аналитикалық түрде берілген басқару объектілерінің динамикалық сипаттамаларын түрлендіру.	0-100
	№1 СӨЖ. Технологиялық басқару объектілерін оңтайландыру әдістері. Технологиялық нысандарды статикалық және динамикалық оңтайландыру.
	2 практикалық жұмыс. Басқару объектісінің берілу функциясын оның үдеу қисығы бойынша анықтау.
	№2 СӨЖ. Динамикалық бағдарламалау туралы түсінік
	3 практикалық жұмыс. Реттеу жүйесінде өтпелі процестерді құру.
	№3 СӨЖ. Автоматтандырудың техникалық құралдарының сенімділігі.
	4 практикалық жұмыс. Электрмен жабдықтау жүйелерін басқарудың негізгі объектілерін қарау.
	Бақылау жұмысы. Бірінші аралық бақылау.
2  рейтинг	5 практикалық жұмыс. Басқару жүйелерін бөлу мәселелерін шешу	0-100
	№4 СӨЖ. Іске қосу құрылғылары және атқарушы механизмдер
	6 практикалық жұмыс. Басқару жүйелерін әртүрлі сипаттамалары бойынша бөлу мәселелерін шешу.
	№6 СӨЖ. Электр жетектерінің жылдамдығын басқару жүйелері.
	7 практикалық жұмыс. Жылу электр станциясының қуатты энергия блогын басқарудың автоматтандырылған жүйесі
	№7 СӨЖ. Позициялау режимінде электр жетегін басқару
	8 практикалық жұмыс. Өнеркәсіптік кәсіпорынның құрылымы және оларды басқару міндеттері.
	Бақылау жұмысы. Екінші аралық бақылау.
Қорытынды бақылау	емтихан	0-100

Жұмыс түрлері бойынша оқыту нәтижелерін бағалау саясаты

Тапсырма түрі	90-100	70-89	50-69	0-49
	Өте жақсы	Жақсы	Қанағаттанарлық	Қанағаттанарлықсыз

Бағалау нысаны

Пән бойынша білім алушының білімін қорытынды бағалау 100 баллдық жүйе бойынша жүзеге асырылады және:

• Емтиханда алынған нәтиженің 40%;
• Ағымдағы үлгерімнің 60% - ы.

Қорытынды бағаны есептеу формуласы:

И= 0,6	Р1+Р2	+0,4Э
	2

 

мұндағы, Р1, Р2-тиісінше бірінші, екінші рейтингті бағалаудың сандық эквиваленттері;

Э - емтихандағы бағаның сандық баламасы.

Қортынды әріптік бағасы және оның балдық сандық эквиваленті:

Төрт балдық жүйе бойынша цифрлық баламаға сәйкес келетін білім алушылардың оқу жетістіктерін бағалаудың әріптік жүйесі:

Әріптік жүйе бойынша бағалар	Балдардың сандық эквиваленті	Балдар (%-тік құрамы)	Дәстүрлі жүйе бойынша бағалар
A	4.0	95-100	Өте жақсы
A-	3.67	90-94
B+	3.33	85-89	Жақсы
B	3.0	80-84
B-	2.67	75-79
C+	2.33	70-74
C	2.0	65-69	Қанағаттанарлық
C-	1.67	60-64
D+	1.33	55-59
D	1.0	50-54
FX	0.5	25-49	Қанағаттанарлықсыз
F	0	0-24

Дәріс сабақтарының тақырыптары

• Негізгі ұғымдар мен анықтамалар
• Реттеу объектісінің құрылымдық схемалары
• Автоматтандыру жүйесін таңдау реті
• Негізгі технологиялық параметрлерді реттеу
• Температураны реттеу
• Сұйықтықтар мен газдардың қозғалу процестерін автоматтандыру
• Жылу процестерін автоматтандыру
• Масса алмасу процестерін автоматтандыру
• Абсорбция процесін автоматтандыру
• Абсорбция-десорбция процесін автоматтандыру
• Булану процесін автоматтандыру
• Кептіру процесін автоматтандыру
• Реакторлық процестерді автоматтандыру

Негізгі әдебиет

• 1. Автоматическое управление в химической промышленности: учебник для вузов. Под редакцией Е. Г. Дудникова. - М. Химия, 1987. 2. Е. П. Стефани, Основы построения АСУ ТП. - М. Энергоиздат. 1982 г. 3. Г. И. Лапшенков, Л. М. Полоцкий “Автоматизация производственных процессов в химической промышленности”. Москва. Химия. 1982 г. 4. В. А. Голубятников, В. В. Шувалов “Автоматизация технологических процессов в химической промышленности”. Москва. Химия. 1985 г. 5. А. С. Клюев, Монтаж средств измерений и автоматизации”. Справочник. Москва. Энергоиздат. 1988 г.

Қосымша әдебиеттер

• 6. Справочник проектировщика автоматизированных систем управления производственными процессами. Под ред. Г. Л. Смилянского. - М. Машиностроение, 1983. 7. Автоматизация технологических процессов в легкой промышленности: учебное пособие. Под редакцией Л. Н. Плужникова. – М. Высшая школа, 1984. 8. Клюев А. С. и др., Проектирование систем автоматизации технологических процессов: Справочное пособие. - М.: Энергоатомиздат, 1990. 9. Вальков В. М., Вершин В. Е., Автоматизированные системы управления технологическими процессами. – Л.: Политехника, 1991. 10. Лысенко Э. В., Проектирование автоматизированных систем управления технологическими процессами. – М.: Радио и связь, 1987.