Материалтану

Сипаттама: Инженерлік практикадағы материалдардың рөлін, материалдардың бөлінуін, негізгі қасиеттерін, электроника және мехатроника үшін материалдарды іріктеу ережелерін қарастырады. Кристаллография элементтері, инженерлік технологиялық әдістермен материалдардың құрылымы мен қасиеттерін қалыптастыру-термиялық өңдеу – жылу және кір жуу, үстіңгі қабаттың инженериясы, Темірдің тұрақты және құю қорытпалары, түсті металдар және олардың қорытпалары, пісірілген және керамикалық материалдар, композиттік материалдар

Кредиттер саны: 3

Пәннің еңбек сыйымдылығы:

Компонент: ЖОО компоненті

Цикл: Кәсіптік пәндер

Мақсат

• материалдардың құрамы мен өңделуіне, техникада неғұрлым тиімді пайдалану үшін беріктендіру әдістеріне байланысты қасиеттерін тану, сондай-ақ алдын ала берілген қасиеттері бар материалдарды жасау: жоғары беріктігі мен икемділігі, жоғары электр өткізгіштігі немесе жоғары кедергісі, арнайы магниттік қасиеттері, әр түрлі қасиеттердің бір материалда (композициялық материалдар) үйлесімділігі.

Міндет

• - өндіріс және пайдалану жағдайында әртүрлі факторлардың әсер етуі кезінде материалдарда болып жатқан құбылыстардың физикалық мәнін ашу; - материалдардың құрамы, құрылысы мен қасиеттері арасында тәуелділікті орнату; - бөлшектердің, құрал - саймандар мен бұйымдардың жоғары сенімділігі мен ұзақ мерзімділігін арттыру үшін материалдарды беріктендірудің әр түрлі тәсілдерінің теориясын және практикасын зерделеу; - қазіргі материалдардың негізгі топтарын, олардың қасиеттері мен қолданылу салаларын зерделеу; - материалдар мен бұйымдардың құрылымын зерттеудің және пайдалану қасиеттерін болжаудың қазіргі Материалтану негіздерімен танысу тек инженерлер мен ғылыми қызметкерлерге ғана емес, сонымен қатар кез келген заманауи адамға да қажет.

Оқыту нәтижесі: білу және түсіну

• Пәнді меңгеру нәтижесінде студент: - материалдардың түрлерін, нысанын және оларды алу тәсілдерін білуі; - машина жасауда қолданылатын негізгі материалдарды; құрамы,қасиеттері, мақсаты бойынша материалдарды жіктеуді; материалдардың қасиеттерін анықтайтын факторларды білуі; - материалдың құрамын (құрылымын) анықтай білу; - нақты мақсат үшін материалды таңдау; - қызметтің нақты міндеттерін шешу кезінде неғұрлым кең таралған материалдардың (физикалық, техникалық, технологиялық) қасиеттері туралы білімді қолдану дағдыларын (әдістерін, тәсілдерін) меңгеруі керек.

Оқыту нәтижесі: білім мен ұғымды қолдану

• Пәнді меңгеру нәтижесінде студенттер пәннің терминологиясын, негізгі түсініктері мен анықтамаларын, конструкциялық металлдардың, металл емес материалдардың құрылысының ерекшеліктерін және материалдардың басқа түрлерін, олардың қасиеттерінің құрылымы мен құрамына тәуелділігін, сыртқы әсер ету және пайдалану жағдайында материалдарда болатын құбылыстардың физикалық мәнін меңгеруі тиіс. Студенттер пайдалану, технологиялық және экономикалық талаптарға сәйкес әр түрлі мақсаттағы құрылғылар мен аспаптар бөлшектерін дайындауға арналған материалды таңдауды; Конструкциялық материалдардың механикалық қасиеттерін анықтауды; материалдардың механикалық қасиеттерінің өзгеруін сыртқы әсер ету әдістерімен бағалауды: пластикалық деформация, термиялық өңдеу; жаңа конструкциялық материалдарды жасау бойынша перспективалы бағыттар туралы түсініктерді білуі тиіс.

Оқыту нәтижесі: талқылай білуді қалыптастыру

• Студенттер машиналардың дайындамалары мен бөлшектерін алудың және өңдеудің технологиялық әдістерін, оларды тиімді қолдану саласын, типтік технологиялық жабдықтардың, құрал-саймандар мен құрылғылардың принципті сұлбаларын білуі тиіс; пайдалану шарттарына байланысты машиналардың дайындамалары мен бөлшектерін жасау әдісін таңдай білуі тиіс; машина жасау өндірісінің негізгі технологиялық процестерін дамыту перспективалары туралы түсініктері болуы тиіс.

Оқыту нәтижесі: коммуникативтік қабілеттіліктер

• Пәнді меңгеру нәтижесінде студент машиналардың дайындамалары мен бөлшектерін алудың және өңдеудің технологиялық әдістерін, оларды тиімді қолдану саласын, типтік технологиялық жабдықтардың, құрал-саймандар мен құрылғылардың принципті сұлбаларын білуі тиіс.

Оқыту нәтижесі: Оқу дағдылары немесе сабаққа қабілеттілігі

• Пәнді меңгеру нәтижесінде студент: - кәсіби-базалық математикалық және жаратылыстану-ғылыми білімді кәсіби қызметте қолдану қабілеті; -ғылыми-техникалық ақпаратты талдау, сандық және эксперименттік зерттеулерді орындау қабілеті; - ақпараттық технологияларды қолдану, компьютерді ақпаратпен жұмыс істеу және жаңа ақпарат жасау құралы ретінде пайдалану қабілеті мен дайындығы; - зерттеу тақырыбы бойынша ғылыми-техникалық ақпаратты жинақтау, зерттеу, талдау және қорыту дағдыларын меңгеру; - өлшеу және бақылау үшін техникалық құралдарды пайдалану дағдыларын меңгеру; - технологиялық процестердің негізгі параметрлерін, материалдар мен олардан жасалған бұйымдардың қасиеттерін меңгереді.

Негізгі әдебиет

• 1. Гуляев А.И. Металловедение. - М.: Металлургия, 1996. - 424 с. 2. Лахтин Ю.М. Материаловедение : учебное пособие / Ю. М. Лахтин, В. П. Леонтьева. — 3-е изд., перераб. и доп. — М. : Машиностроение, 1990. — 528 с. 3. Технология конструкционных материалов: Учебник для студентов машиностроительных специальностей вузов. – под ред. Дальского А.М. – М.: Машиностроение, 2005. – 592с. 4. Лахтин Ю.М., Леонтьева В.П. Материаловедение: учебник для студентов машиностроительных специальностей ВУЗов. – М.: Машиностроение, 2008. 5. Технология конструкционных материалов: учебник для студентов машиностроительных специальностей ВУЗов / Под общ. ред. А.М. Дальского. – М: Машиностроение, 2003. Материаловедение и технология металлов: учебник для студентов машиностроительных специальностей ВУЗов / Под ред. Г.П. Фетисова. – М: высшая школа, 2001. 2. Егоров Ю.П., Лозинский Ю.М., Роот Р.В., Хворова И.А. Материаловедение: учебное пособие. – Томск: Изд-во ТПУ, 2008. 3. Арзамасов Б.И., Сидорин И.И. и др. Материаловедение: учебник для высших технических учебных заведений. – М.: Машиностроение, 2005