Электр қондырғыларындағы асқын кернеу және оқшаулама

Сипаттама: Жоғары кернеу техникасы – бұл экстремалды электромагниттік әсерлердегі заттың сипаттамалары мен ондағы процестер-жоғары кернеулер мен күшті токтар, сондай-ақ осы процестерді технологиялық қолдану туралы ғылым. Пән жоғары кернеулі электр жабдықтарының оқшаулағыш конструкцияларының қасиеттеріне және жұмыс кернеуі, найзағай және ішкі асқын кернеулер әсер еткенде олардың сенімді жұмыс істеу шарттарына арналған

Кредиттер саны: 5

Пререквизиты:

• Электртехникалық материалтану

Пәннің еңбек сыйымдылығы:

Жұмыс түрлері	сағат
Дәрістер	15
Практикалық жұмыстар	30
Зертханалық жұмыстар
СӨЖО	30
СӨЖ	75
Қорытынды бақылау нысаны	емтихан
Қорытынды бақылауды жүргізу нысаны	жазбаша

Компонент: Таңдау бойынша компонент

Цикл: Базалық пәндер

Мақсат

• Электр энергиясын өндіру, беру және тарату үшін қажетті жоғары вольтты жабдықтар кешенін құру мәселелерін, газ тәріздес, сұйық және қатты диэлектриктердегі электр разряды мәселелерін, жоғары вольтты оқшаулауды жобалау және есептеу әдістерін, әсер етуші факторлардан қорғау әдістерін, жоғары вольтты оқшаулаудың алдын алу, бақылау және сынау мәселелерін зерделеу

Міндет

• Электр қондырғылары мен жүйелерін, жоғары вольтты оқшаулау конструкцияларын Сынау құралдары мен әдістерін пайдалану кезінде туындайтын найзағай және ішкі асқын кернеулер саласында білім алу.

Оқыту нәтижесі: білу және түсіну

• Негізгі түсініктерді, терминологиялар мен анықтамаларды, ішкі және сыртқы асқын кернеулердің туындау принциптерін білу. Электрлік жүйелерде пайда болатын асқын кернеудің номенклатураларын, асқын кернеуден электр беріліс желілерін, жоғары кернеулі қосалқы станцияларды қорғау шараларын білу.
• Электрлік жүйелерде пайда болатын асқын кернеудің номенклатураларын, асқын кернеуден электр беріліс желілерін, жоғары кернеулі қосалқы станцияларды қорғау шараларын білу.

Оқыту нәтижесі: білім мен ұғымды қолдану

• Электр беріліс желілері мен жоғары кернеулі қосалқы станцияларда туындайтын асқын кернеулерді есептеу тәсілдерін дұрыс пайдалану
• Асқын кернеулерді шектеу әдістері мен құрылғыларын дұрыс таңдау, асқын кернеуден қорғаныс аппараттарының эксплуатациялық ерекшеліктерін білу

Оқыту нәтижесі: талқылай білуді қалыптастыру

• Ішкі және нажағайлық асқын кернеудің қалай пайда болатыны, жоғары кернеудің электр жабдықтарына әсері, электр жабдықтары оқшауламаларының қалыпты жұмысын қамтамасыз ету шаралары, жоғары кернеулі электр қондырғылары мен жабдықтарының қауіпсіз жұмыс жасау принциптері туралы пікір қалыптастыру

Оқыту нәтижесі: коммуникативтік қабілеттіліктер

• Жоғары кернеулі электр жабдықтарының жұмысына талдау жасап, олардың жұмысын бағалау, эксплуатациялық кемшіліктерін жою, есептеу әдістері ішінен қажеттісін дұрыс пайдалану, технико-экономикалық салыстырулар нәтижесі бойынша ең тиімді құрылғыларды таңдауға дағдыландыру.

Оқыту нәтижесі: Оқу дағдылары немесе сабаққа қабілеттілігі

• Қажетті жоғары кернеулі электр жабдықтарын жобалай алу және технологиялық жабдықтарға жоспарлы сынақ жүргізуге және жөндеу, монтаж, іске қосу жұмысын жүргізуге қатысу, сондай- ақ жаңа заманауи электр жабдықтарын да эксплуатациялау қабілетіне ие болу

Оқыту әдістері

1. Кредиттік оқыту технологиясы жағдайында сабақтар негізінен белсенді және шығармашылық формада жүргізілуі керек. Студенттердің білімді іздеуге және басқаруға, проблемаларды өз бетінше шешуде тәжірибе жинауға қатысуға ықпал ететін тиімді педагогикалық әдістер мен технологиялардың ішінде мыналарды бөліп көрсетуге болады: - проблемалық және жобалық-бағдарланған оқыту технологиясы; - білім беру ғылыми-зерттеу қызметінің технологиясы; - коммуникациялық технологиялар (пікірталас, пресс-конференция, «шабуыл», «пікірсайыс» және басқа белсенді нысандар мен әдістер); - жағдай әдісі (жағдайды талдау); - студенттер іскерлік, рөлдік, симуляциялық ойындарға қатысатын ойын технологиясы; ақпараттық және коммуникациялық (оның ішінде қашықтықтан оқыту) технологиялар

Білім алушының білімін бағалау

Оқытушы ағымдағы бақылау жұмыстарының барлық түрлерін жүргізеді және академиялық кезеңде екі рет білім алушылардың ағымдағы үлгеріміне тиісті баға береді. Ағымдағы бақылау нәтижелері бойынша 1 және 2 рейтинг қалыптастырылады. Білім алушының оқу жетістіктері 100 балдық шкала бойынша бағаланады, Р1 және Р2 қорытынды бағасы ағымдағы үлгерім бағасынан орташа арифметикалық ретінде шығарылады. Академиялық кезеңде білім алушының жұмысын бағалауды пән бойынша тапсырмаларды тапсыру кестесіне сәйкес оқытушы жүзеге асырады. Бақылау жүйесі жазбаша және ауызша, топтық және жеке формаларды біріктіре алады.

Кезең	Тапсырма түрі	Өлшем
1  рейтинг	Дәріс конспекті, 1-7 тақырыптар	0-100
	СОӨЖ 1 (тақырып 1-2)
	СОӨЖ 2 (тақырып 3-4)
	Үй тапсырмасы 1
	Аралық тестілеу (РК1)
2  рейтинг	Дәріс конспекті, 8-15 тақырыптар	0-100
	СОӨЖ 3 (тақырып 5)
	СОӨЖ 4 (тақырып 6)
	Үй тапсырмасы 2
	Аралық тестілеу (РК2)
Қорытынды бақылау	емтихан	0-100

Жұмыс түрлері бойынша оқыту нәтижелерін бағалау саясаты

Тапсырма түрі	90-100	70-89	50-69	0-49
	Өте жақсы	Жақсы	Қанағаттанарлық	Қанағаттанарлықсыз

Бағалау нысаны

Пән бойынша білім алушының білімін қорытынды бағалау 100 баллдық жүйе бойынша жүзеге асырылады және:

• Емтиханда алынған нәтиженің 40%;
• Ағымдағы үлгерімнің 60% - ы.

Қорытынды бағаны есептеу формуласы:

И= 0,6	Р1+Р2	+0,4Э
	2

 

мұндағы, Р1, Р2-тиісінше бірінші, екінші рейтингті бағалаудың сандық эквиваленттері;

Э - емтихандағы бағаның сандық баламасы.

Қортынды әріптік бағасы және оның балдық сандық эквиваленті:

Төрт балдық жүйе бойынша цифрлық баламаға сәйкес келетін білім алушылардың оқу жетістіктерін бағалаудың әріптік жүйесі:

Әріптік жүйе бойынша бағалар	Балдардың сандық эквиваленті	Балдар (%-тік құрамы)	Дәстүрлі жүйе бойынша бағалар
A	4.0	95-100	Өте жақсы
A-	3.67	90-94
B+	3.33	85-89	Жақсы
B	3.0	80-84
B-	2.67	75-79
C+	2.33	70-74
C	2.0	65-69	Қанағаттанарлық
C-	1.67	60-64
D+	1.33	55-59
D	1.0	50-54
FX	0.5	25-49	Қанағаттанарлықсыз
F	0	0-24

Дәріс сабақтарының тақырыптары

• Газ аралықтарының электрлік беріктігі
• Электр желілерінің сымдарындағы тәж
• Қатты диэлектриктің бетіндегі разряд
• Ішкі оқшаулаудағы электрофизикалық процестер
• Электр желілерінің оқшаулағыш конструкциялары мен сипаттамалары
• Стационарлық оқшаулағыштар
• Оқшауламаны бақылау
• Жоғары вольтты қуат кабельдерін оқшаулау
• Кабельдерді электрлік және жылулық есептеу
• Электр аппараттарын оқшаулау
• электр тарату желілері мен қосалқы станцияларды найзағайдан қорғау
• Асқын кернеуден қорғау әдістері
• Ішкі асқын кернеулер
• Сыйымдылық әсеріне байланысты асқын кернеулер
• Коммутациялық асқын кернеулер

Негізгі әдебиет

• 1. Электрофизические основы техники высоких напряжений: учеб. Для вузов: рек. УМО / под ред. И.П. Верещагина: - 2-е изд., перераб. И доп. – М.: Издательский дом МЭИ, 2010. – 704 с. 2. Техника и электрофизика высоких напряжений: учеб.-справ. рук. / Е. Куффель, В. Цаенгль, Дж. Куффель. - Долгопрудный: Интеллект, 2011. - 520 с. 3. Кадомская К.П. Перенапряжения в электрических сетях различного назначения и защита от них: учеб./ К. П. Кадомская, Ю. А. Лавров, А. А. Рейхердт. - Новосибирск: Изд-во Новосиб. гос. техн. ун-та, 2004. - 368 с. 4. Техника высоких напряжений: учеб.: Рек. УМО по напр. "Электроэнергетика"/ под общ. ред. Г. С. Кучинского. - СПб.: Энергоатомиз дат, 2003. - 607 с. 5. Правила устройства электроустановок/ Минэнерго РФ. – 7-е изд. – М. : Энергоатомиздат, 2010. – 268 с.

Қосымша әдебиеттер

• 1. .Техника высоких напряжений. Учебное пособие. Борисов В.Н. – Алма- ты: АИЭС, 2011г. 2. Техника высоких напряжений. Перенапряжения и изоляция. Конспект лекций. Борисов В.Н., Оржанова Ж.К. – Алматы:АИЭС, 2010г. 3. Техника высоких напряжений. Методические указания и задания к РГР. Борисов В.Н., Оржанова Ж.К., Бекмагамбетова К.Х. – Алматы: АУЭС, 2011г. 4Техника высоких напряжений. Методические указания к выполнению лабораторных работ. Борисов В.Н., Оржанова Ж.К. – Алматы: АИЭС, 201