Мамандыққа кіріспе

Сипаттама: Энергия ресурстарын үнемдеу қазіргі заманның маңызды міндеттерінің бірі болды. Әлемнің барлық дамыған елдерінде энергия тиімділігін арттыру жөніндегі шаралар жақсы белгілі. Көмір және көмірсутекті жылу электр станциялары экологиялық проблемалардың негізгі себебі болып табылатындықтан. Сондықтан әлем жаңартылатын энергия көздерін энергия үнемдеудің негізгі көзі ретінде қабылдайды.

Кредиттер саны: 5

Пәннің еңбек сыйымдылығы:

Жұмыс түрлері	сағат
Дәрістер	15
Практикалық жұмыстар	30
Зертханалық жұмыстар
СӨЖО	30
СӨЖ	75
Қорытынды бақылау нысаны	емтихан
Қорытынды бақылауды жүргізу нысаны	жазбаша емтихан

Компонент: Таңдау бойынша компонент

Цикл: Базалық пәндер

Мақсат

• - ғылыми білімді қалыптастыру және энергияны алу, беру және түрлендіру процестерінің физикалық мәнін түсіну; - энергетикалық және материалдық ресурстарды ұтымды және тиімді пайдалану, энергия алудың экологиялық қауіпсіз тәсілдерін дамыту проблемаларын түсінуді тұжырымдау.

Міндет

• Пәнді оқу нәтижесінде студенттер өндірістік энергетикалық объектілер туралы, олардың жұмыс принциптері туралы, негізгі энергия көздерін оқып, энергия үнемдеу негіздерімен және оның өнеркәсіптік кәсіпорындарда даму перспективаларымен танысу керек.

Оқыту нәтижесі: білу және түсіну

• Пәнді оқу нәтижесінде студенттер өнеркәсіптік энергетикалық объектілер туралы, олардың жұмыс принциптері туралы, негізгі энергия көздерін оқып, түсінуі, энергия үнемдеу негіздерімен және оның өнеркәсіптік кәсіпорындарда даму перспективаларымен танысуы тиіс.

Оқыту нәтижесі: білім мен ұғымды қолдану

• Өнеркәсіптік энергетикасының технологиялық басқару нысандарыың түрлері Түрлік әдістемелермен есеп жүргізу. Техникалық тапсырмаларға сәйкес стандартты автоматизация жобалауларымен жеке бөлшектер мен құрамаларын жобалау

Оқыту нәтижесі: талқылай білуді қалыптастыру

• Өндірісте экологиялық қауіпсіздікті сақтау, экологиялық қорғау іс - шаралары мен өндірісте энергия және ресурс үнемдеу жөніндегі іс-шараларды әзірлеуге және жүзеге асыруға қатысу

Оқыту нәтижесі: коммуникативтік қабілеттіліктер

• Жұмыс орындарын ұйымдастыруды, оларды техникалық жарақтандыруды, өндіріс технологиясына, қауіпсіздік техникасы мен өндірістік санитария, өрт қауіпсіздігі және еңбекті қорғау нормаларына сәйкес технологиялық жабдықтарды орналастыруды білу

Оқыту нәтижесі: Оқу дағдылары немесе сабаққа қабілеттілігі

• Энергетикадағы технологиялық процестерді басқаруды ұйымдастыру. Өндірістік учаскелердегі технологиялық процестердің сапа менеджменті бойынша құжаттамаларды құру және өндірістегі экологиялық қауіпсіздіктің сақталуына бақылау жүргізу, Өндірістегі энергия және ресурс үнемдеу бойынша іс - шараларды әзірлеу және жүзеге асыру

Оқыту әдістері

Кредиттік оқыту технологиясы жағдайында сабақтар көбінесе белсенді және шығармашылық түрде өткізілуі тиіс. Білім алушыларды білімді іздеу мен басқаруға тартуға, Міндеттерді өз бетінше шешу тәжірибесін алуға ықпал ететін тиімді педагогикалық әдістемелер мен технологиялардың қатарында:

Білім алушының білімін бағалау

Оқытушы ағымдағы бақылау жұмыстарының барлық түрлерін жүргізеді және академиялық кезеңде екі рет білім алушылардың ағымдағы үлгеріміне тиісті баға береді. Ағымдағы бақылау нәтижелері бойынша 1 және 2 рейтинг қалыптастырылады. Білім алушының оқу жетістіктері 100 балдық шкала бойынша бағаланады, Р1 және Р2 қорытынды бағасы ағымдағы үлгерім бағасынан орташа арифметикалық ретінде шығарылады. Академиялық кезеңде білім алушының жұмысын бағалауды пән бойынша тапсырмаларды тапсыру кестесіне сәйкес оқытушы жүзеге асырады. Бақылау жүйесі жазбаша және ауызша, топтық және жеке формаларды біріктіре алады.

Кезең	Тапсырма түрі	Өлшем
1  рейтинг	1 практикалық жұмыс. Энергияны түрлендіру әдістері мен құрылғылары.	0-100
	2 практикалық жұмыс. Жердің энергетикалық ресурстары және оларды пайдалану. Энергетикалық ресурстардың сипаттамасы, жіктелуі және құрылымдық талдауы.
	№1 өзіндік жұмыс. Қатты отынның құрамы және негізгі сипаттамалары
	3 практикалық жұмыс. Әлемдік энергия теңгеріміндегі жаңартылатын энергия көздері. Жаңартылмайтын және жаңартылатын энергия көздеріне негізделген электр энергиясын өндірудің жалпы сипаттамасы.
	№2 өзіндік жұмыс. Энергияны жинақтау қалай жүзеге асырылады
	№3 өзіндік жұмыс. Идеал газдардың негізгі заңдары
	4 практикалық жұмыс. Бақылау жұмысы. Бірінші аралық бақылау.
2  рейтинг	5 практикалық жұмыс. КЭС жылу схемасы. Конденсациялық электр станциясының жылу схемасы оның құрылымдық элементтерінің мақсатын қысқаша сипаттай отырып қарастырылады.	0-100
	№4 өзіндік жұмыс. Бу турбиналары.
	6 практикалық жұмыс. ЖЭО жылу схемасы. Жылу электр орталығының жылу схемасы оның құрылымдық элементтерінің мақсатын қысқаша сипаттай отырып қарастырылады.
	7 практикалық жұмыс. Электр энергиясын беру және тарату. Электр энергиясын беру мен таратудың негізгі принциптері, Электр энергиясын көзден тұтынушыға жеткізу схемаларының құрылымдық элементтері.
	8 практикалық жұмыс. Электр беру желілері. Электр желілерінің негізгі сипаттамалары. Олар үшін есептеу формулалары
	9 практикалық жұмыс. Электр энергиясын тұтыну. Электр қабылдағыштардың санаттары, электр қабылдағыштардың жұмыс режимдері.
	№5 өзіндік жұмыс. Белсенді турбиналар мен реактивті турбиналардың айырмашылығы.
	№6 өзіндік жұмыс. Геотермалдық энергетика.
	10 практикалық жұмыс. Бақылау жұмысы. Екінші аралық бақылау.
Қорытынды бақылау	емтихан	0-100

Жұмыс түрлері бойынша оқыту нәтижелерін бағалау саясаты

Тапсырма түрі	90-100	70-89	50-69	0-49
	Өте жақсы	Жақсы	Қанағаттанарлық	Қанағаттанарлықсыз

Бағалау нысаны

Пән бойынша білім алушының білімін қорытынды бағалау 100 баллдық жүйе бойынша жүзеге асырылады және:

• Емтиханда алынған нәтиженің 40%;
• Ағымдағы үлгерімнің 60% - ы.

Қорытынды бағаны есептеу формуласы:

И= 0,6	Р1+Р2	+0,4Э
	2

 

мұндағы, Р1, Р2-тиісінше бірінші, екінші рейтингті бағалаудың сандық эквиваленттері;

Э - емтихандағы бағаның сандық баламасы.

Қортынды әріптік бағасы және оның балдық сандық эквиваленті:

Төрт балдық жүйе бойынша цифрлық баламаға сәйкес келетін білім алушылардың оқу жетістіктерін бағалаудың әріптік жүйесі:

Әріптік жүйе бойынша бағалар	Балдардың сандық эквиваленті	Балдар (%-тік құрамы)	Дәстүрлі жүйе бойынша бағалар
A	4.0	95-100	Өте жақсы
A-	3.67	90-94
B+	3.33	85-89	Жақсы
B	3.0	80-84
B-	2.67	75-79
C+	2.33	70-74
C	2.0	65-69	Қанағаттанарлық
C-	1.67	60-64
D+	1.33	55-59
D	1.0	50-54
FX	0.5	25-49	Қанағаттанарлықсыз
F	0	0-24

Дәріс сабақтарының тақырыптары

• Энергия мен энергетикаға қатысты жалпы сұрақтар
• Отын-энергетикалық ресурс
• Электр және жылу энергиясын алу тәсілдері
• Ядролық бөлу энергиясы
• Негізгі термодинамикалық сұрақтар
• Жылу электр станцияларының жылу схемалары
• Атом электр станциялары
• Гидроэлектр станциялары
• Жел электр станциялары
• Күн электр станциялары
• Энергияны жоғалту және энергияны үнемдеу мәселелері
• Энергетиканың экологиялық аспектілері
• Тұрақты токтың желілік электр тізбектері

Негізгі әдебиет

• 1. Быстрицкий Г.Ф. Основы энергетики. – М.: ИНФРА-М, 2016. 2. Чичков В.В., Ипполитов В.А. Источники энергии, теплотехнологии и теплотехнические характеристики органического топлива – М.: Издательство МЭИ, 2012. 3. Сибикин Ю.Д. Отопление, вентиляция и кондиционирование воздуха.-М.: «Академия», 2011. 4. Конюхова Е.А. Электроснабжение объектов.-М.: Издательство «Ма-стерство», 2012.-320 с. 5. Кудинов В.А., Карташов Э.М., Стефанюк Е.В. Теплотехника. Учебное пособие. - М.: - Абрис, 2012 г.

Қосымша әдебиеттер

• 6. Правила устройства электроустановок РК (ПУЭ РК). Астана, 2012. – 462 с. 7. Справочник по электроснабжению и электрооборудованию/ Под. ред. А.А. Федорова. – М.: Энергоатомиздат, 2013 8. В.Я. Рыжкин. Тепловые электрические станции - М.: Энергия, 2016. 9. Дукенбаев К.Д. Энергетика Казахстана и пути ее интеграции в мировую экономику – Алматы: Гылым, 2012. 10. Дукенбаев К.Д. Нурекен Е. Энергетика Казахстана (технический аспект). - Алматы: Гылым, 2011.-312с. 11. Сибикин, Юрий Дмитриевич. Нетрадиционные возобновляемые источники энергии [Текст] : [учеб. пособие] / Ю. Д. Сибикин, М. Ю. Сибикин, 2015. - 232 с.