Электр жетегі және автоматтандыру

Сипаттама: Электр жетегі және автоматтандыру " - бұл күш жабдықтарының интеграторы (электр машинасы, жартылай өткізгіш түрлендіргіш және т.б.); техникалық басқару құралдары (микроконтроллерлер), автоматтандыру құралдары (өнеркәсіптік компьютер және т. б.) және технологиялық машиналар мен жабдықтардың мамандандырылған бағдарламалық қамтамасыз етуі.

Кредиттер саны: 5

Пререквизиты:

• Электр машиналары

Пәннің еңбек сыйымдылығы:

Жұмыс түрлері	сағат
Дәрістер	15
Практикалық жұмыстар	15
Зертханалық жұмыстар	15
СӨЖО	30
СӨЖ	75
Қорытынды бақылау нысаны	емтихан
Қорытынды бақылауды жүргізу нысаны	жазбаша емтихан

Компонент: Таңдау бойынша компонент

Цикл: Кәсіптік пәндер

Мақсат

• Пәнді оқытудың мақсаты электр жетегі жайлы теориялық және практикалық негіздерді меңгерген білікті маман дайындау болып табылады. Курстың мақсаты – электр жетегінің жалпы физикалық заңдалықтарын, электромеханикалық жүйе элементтерінің әсерлесу ерекшеліктерін, динамикалық үдеріс сипатын, тұйықталған және тұйықталмаған жүйелердің статикалық режим ерекшеліктерін зерттеу

Міндет

• электр жетегінің жекеленген элементтерінің типтік есептеулерін жүргізу және параметрлері мен сипаттамасын анықтау, электр қозғалтқыштарының механикалық мінездемесін тұрғызу және есептеу, жетекке электр қозғалтқыштарын дұрыс таңдау

Оқыту нәтижесі: білу және түсіну

• Автоматтандырылған электр жетегіндегі физикалық процесстердің жалпы заңдылықтарын білу
• Электр механикалық және күштік электрондық құрылғыларды талдау және бағалаудың заманауи әдістерін білу

Оқыту нәтижесі: білім мен ұғымды қолдану

• Электр жетегінің түрлері мен жұмыс режимдерін, олардың құрылымдарын, жұмыс істеу принциптерін білу.
• Электр жетегінің негізгі элементтерінің қасиеттері мен қолдану аймақтарын білу

Оқыту нәтижесі: талқылай білуді қалыптастыру

• Типтік есептеулер жүргізе білу және электр жетегінің жеке элементтерініңмпараметрлері мен сипаттамаларын анықтай алу, есептеу нәтижесі бойынша электр жетегінің типін таңдай білу

Оқыту нәтижесі: коммуникативтік қабілеттіліктер

• Электр қозғалтқыштарының механикалық мінездемесін тұрғызуға және оны есептеуге қабілетті болу; кез-келген өндіріс технологиясындағы жетекке электр қозғалтқыштарын дұрыс таңдауға қабілеттіі болу

Оқыту нәтижесі: Оқу дағдылары немесе сабаққа қабілеттілігі

• Электр жетегінің жекеленген элементтерінің типтік есептеулерін жүргізуге және параметрлері мен сипаттамасын анықтауға, технологиялық процесстерге сәйкес электр жетегінің сұлбасын дұрыс құрастыруға, электр жетегінің жұмысын басқара алуға дағдылану

Оқыту әдістері

Оқытудың кредиттік технологиясы жағдайында сабақтар негізінен белсенді және шығармашылық нысандарда жүргізілуге тиіс. Білім алушыларды білімді іздеуге және басқаруға тартуға, мәселелерді өз бетінше шешу тәжірибесін алуға ықпал ететін тиімді педагогикалық әдістер мен технологиялар арасында мыналарды атап өткен жөн:  проблемалық және жобалық - бағытталған оқыту технологиясы; оқу-зерттеу қызметінің технологиясы.; коммуникативтік технологиялар (пікірталас, баспасөз конференциясы, ми шабуылы, оқу пікірталастары және басқа да белсенді формалар мен әдістер); кейс әдісі (жағдайды талдау); білім алушылар іскерлік, рөлдік, Имитациялық ойындарға қатысатын ойын технологияларының; -ақпараттық-коммуникациялық (оның ішінде қашықтықтан білім беру) технологиялар.

Білім алушының білімін бағалау

Оқытушы ағымдағы бақылау жұмыстарының барлық түрлерін жүргізеді және академиялық кезеңде екі рет білім алушылардың ағымдағы үлгеріміне тиісті баға береді. Ағымдағы бақылау нәтижелері бойынша 1 және 2 рейтинг қалыптастырылады. Білім алушының оқу жетістіктері 100 балдық шкала бойынша бағаланады, Р1 және Р2 қорытынды бағасы ағымдағы үлгерім бағасынан орташа арифметикалық ретінде шығарылады. Академиялық кезеңде білім алушының жұмысын бағалауды пән бойынша тапсырмаларды тапсыру кестесіне сәйкес оқытушы жүзеге асырады. Бақылау жүйесі жазбаша және ауызша, топтық және жеке формаларды біріктіре алады.

Кезең	Тапсырма түрі	Өлшем
1  рейтинг	Электржетек механикасы	0-100
	Статикалық моменттерді, күштер мен массаларды келтіру.
	Қозғалтқыштардың электромеханикалық қасиеттері
	Тәуелсіз қозуы бар тұрақты ток электр қозғалтқышының сипаттамаларын зерттеу
	Аралық бақылау
	Дәріс конспектісі
2  рейтинг	Тұрақты ток электр қозғалтқышының сипаттамаларын жүйелі қоздыру арқылы зерттеу	0-100
	Үш фазалы асинхронды қозғалтқыштың сипаттамаларын зерттеу
	Асинхронды электр қозғалтқышының тежелуін жылдамдықты бақылау релесінің көмегімен басқару
	Қозғалтқыш қуатын таңдау
	аралық бақылау
	Дәріс конспектісі
Қорытынды бақылау	емтихан	0-100

Жұмыс түрлері бойынша оқыту нәтижелерін бағалау саясаты

Тапсырма түрі	90-100	70-89	50-69	0-49
	Өте жақсы	Жақсы	Қанағаттанарлық	Қанағаттанарлықсыз

Бағалау нысаны

Пән бойынша білім алушының білімін қорытынды бағалау 100 баллдық жүйе бойынша жүзеге асырылады және:

• Емтиханда алынған нәтиженің 40%;
• Ағымдағы үлгерімнің 60% - ы.

Қорытынды бағаны есептеу формуласы:

И= 0,6	Р1+Р2	+0,4Э
	2

 

мұндағы, Р1, Р2-тиісінше бірінші, екінші рейтингті бағалаудың сандық эквиваленттері;

Э - емтихандағы бағаның сандық баламасы.

Қортынды әріптік бағасы және оның балдық сандық эквиваленті:

Төрт балдық жүйе бойынша цифрлық баламаға сәйкес келетін білім алушылардың оқу жетістіктерін бағалаудың әріптік жүйесі:

Әріптік жүйе бойынша бағалар	Балдардың сандық эквиваленті	Балдар (%-тік құрамы)	Дәстүрлі жүйе бойынша бағалар
A	4.0	95-100	Өте жақсы
A-	3.67	90-94
B+	3.33	85-89	Жақсы
B	3.0	80-84
B-	2.67	75-79
C+	2.33	70-74
C	2.0	65-69	Қанағаттанарлық
C-	1.67	60-64
D+	1.33	55-59
D	1.0	50-54
FX	0.5	25-49	Қанағаттанарлықсыз
F	0	0-24

Дәріс сабақтарының тақырыптары

• Электр жетегінің мақсаты мен негізгі элементтері
• Жұмыс машиналары мен электр қозғалтқыштарының механикалық сипаттамалары
• Электржетектің механикасы
• Электр жетегінің айнымалыларын реттеу
• Тұрақты ток қозғалтқыштары бар электр жетегі
• Тежегіш режимдердегі тәуелсіз қозудың тұрақты ток қозғалтқышының механикалық сипаттамалары
• Координаталарды реттеу және тізбекті қозудың ДПТ тежеу тәсілдері
• Асинхронды қозғалтқыштары бар электр жетегі
• Резисторлардың көмегімен электр жетегінің айнымалы мәндерін реттеу
• Қозғалтқыш статорындағы кернеуді өзгерту арқылы электр жетегінің айнымалы мәндерін реттеу
• Асинхронды қозғалтқышты тежеу тәсілдері
• Синхронды қозғалтқышы бар электр жетегі
• Электржетектің энергетикасы
• Электр жетегін жобалау элементтері
• Электр жетегінің тізбектеріндегі қорғау, блоктау және сигнал беру

Негізгі әдебиет

• 1. Москаленко В.В. Электрический привод - М.: Мастерство; Высшая школа, 2019. –368 с. 2. Онищенко Г.Б. Электрический привод. - М.: Издательский центр «Академия», 2013. - 288 с. 3. Новиков В.А. Электропривод в современных технологиях. - М.: Издательский центр «Академия», 2014. - 400 с. 4. Острецов В.Н. Электропривод и электрооборудование. – Москва: Изд-во Юрайт, 2019. - 239 с. 5 Бекишев Р.Ф. Электропривод. Учебное пособие для академического бакалавриата. Изд-во Юрайт, 2019 6.

Қосымша әдебиеттер

• 1. Кацман М.М Руководство к лабораторным работам по электрическим машинам и электроприводу.- М : Высшая школа .2011. 2. Белов М.П., Новиков В.А., Рассудов Л.Н. - Автоматизированный электропривод типовых производственных механизмов и технологических комплексов – М.: Издательский центр «Академия», 2014. – 576 с. 3 Капунцов Ю.Д. Электрический привод промышленных и бытовых установок. Учебное пособие. Изд-во МЭИ, 2011. – 223с