Алқаптардың тозуы және трансформацияла
Сипаттама: Пән білім алушылармен келесі практикалық және теориялық дағдыларға бағытталған: топырақтың агрофизикалық қасиеттерін анықтау, эрозиялық процестерді зерттеу, жайылымдық шөптер жағдайын талдау, жемнің өнімділігі мен сапасын анықтау, жерлерді ауыстыру және трансформациялау негіздері, жердің тозуының себептері, қорғау әдістері.
Кредиттер саны: 5
Пререквизиты:
- Жерлерді мелиорациялау
Пәннің еңбек сыйымдылығы:
| Жұмыс түрлері | сағат |
|---|---|
| Дәрістер | 15 |
| Практикалық жұмыстар | 30 |
| Зертханалық жұмыстар | |
| СӨЖО | 30 |
| СӨЖ | 75 |
| Қорытынды бақылау нысаны | емтихан |
| Қорытынды бақылауды жүргізу нысаны |
Компонент: Таңдау бойынша компонент
Цикл: Базалық пәндер
Мақсат
- Құрлықтың экожүйелерін қорғау және қалпына келтіру және оларды ұтымды пайдалануға жәрдемдесу, орманды ұтымды пайдалану, шөлейттенуге қарсы күрес, жердің тозу процесін тоқтату және бұрылу және биоалуандықты жоғалту процесін тоқтату. а) аудандарды, жердің тозу ауқымы мен дәрежесін егжей-тегжейлі көрсете отырып, 2000 жылға қарай жер ресурстарының ұлттық шолуларын зерделеу және қажеттілігіне қарай жүргізу; b) тозған жерлердің құнарлылығын қалпына келтіру және оларды барлық тәуекел аймақтарында сақтау жөніндегі кешенді саясат пен бағдарламаларды әзірлеу және өмірге енгізу, сондай-ақ жер ресурстарын жалпы жоспарлауды, реттеуді және пайдалануды жақсарту және орнықты ауыл шаруашылығын дамыту мақсаттары үшін топырақтың құнарлылығын сақтау.
Міндет
- а) жер иелену құрылымы, ауыл шаруашылығы саласындағы тиiстi сауда жүйелерi мен баға белгілеу құрылымы сияқты жердiң тозуының ұтымсыз жер пайдалануға әкеп соғатын физикалық, әлеуметтiк және экономикалық себептерiн жою жөнiндегi бағдарламаларды әзiрлеуге және жүзеге асыруға; b) жердің құнарлылығын сақтау және қалпына келтіру саласындағы өздерінің жеке бағдарламаларын жоспарлау, жүзеге асыру және іске асыруды қамтамасыз ету процесіне жергілікті қауымдардың қатысуы үшін ынталандыруды және мүмкіндігіне қарай тиісті жағдайларда ресурстарды қамтамасыз етуге; с) батпақтану және тұздану нәтижесінде жай-күйі нашарлаған жерлерді қалпына келтіру бағдарламаларын әзірлеуге және жүзеге асыруға;
Оқыту нәтижесі: білу және түсіну
- 1. Заманауи қоғамы дамуындағы техникалық ақпараттың мәні мен бардығы ұғымын көрсету, ақпаратты қайта өндеу, сақтау, алу негізгі құралдары, тәсілдері мен әдістерін игеру; коммуникативтік есептерді шешуде заманауи техникалық құралдар мен ақпараттық технологияларды пайдалану.
Оқыту нәтижесі: білім мен ұғымды қолдану
- Орындаудың әртүрлі әдістемелерін әзірлеумен байланысты міндеттердің кең ауқымын шешу кезінде тану әдістері мен құралдарын дербес қолдану қабілеті
Оқыту нәтижесі: талқылай білуді қалыптастыру
- 1. Қазіргі заманғы өндірістегі еңбек мазмұнына және сипатына қойылатын талаптарды білу
Оқыту нәтижесі: коммуникативтік қабілеттіліктер
- 1. Оқытушылық және оқу-тәрбие жұмысын жүргізу. Элементтерді есептеудің стандартты әдістерін қолдану және жұмыстарды орындау және стандарттарға, техникалық шарттарға және басқа да нормативтік құжаттарға сәйкес, оның ішінде автоматтандырылған жобалау құралдарын пайдалана отырып жобалау және технологиялық құжаттаманы ресімдеу білігі.
Оқыту нәтижесі: Оқу дағдылары немесе сабаққа қабілеттілігі
- 1. Негізгі ғылыми-техникалық проблемалардың жай-күйі, кәсіптік оқытуды дамытудың перспективалары мен өзара байланысы, сондай-ақ кәсіптік қызметтің сабақтас салалары туралы түсініктің болуы. Кәсіптік ортада және жалпы қоғамда, оның ішінде шет тілінде коммуникацияларды жүзеге асыру; қолданыстағы техникалық құжаттаманы талдауға және өз бетінше әзірлеуге; ауыл шаруашылығы кешенінің кәсіпорындарында және салалық ғылыми ұйымдарда кешенді жұмыстың нәтижелерін нақты баяндау және қорғау.
Оқыту әдістері
1. интерактивті дәріс (оқытудың мынадай белсенді нысандарын қолдану: модерация; слайдтарды немесе оқу фильмдерін көрсету; ми шабуылы; дәлелді сөз); 2. берілген жағдайлар негізінде түрлі жағдайларды дамыту сценарийлерін құру; 3. ақпараттық-коммуникациялық (мысалы, қолданбалы бағдарламалардың кәсіби пакеттерін пайдалана отырып, компьютерлік сыныпта сабақтар);
Дәріс сабақтарының тақырыптары
- Топырақтың және ауыл шаруашылығына пайдаланылатын жерлердің тозу түрлері і
- Нақты объектілер топырағының тозу дәрежесін бағалау
- Тозу дәрежесін анықтау үшін топырақ сынамаларын іріктеу
- Топырақтың тозу сатыларын бағалау
- Суармалы топырақтың тозу дәрежесін бағалау
- Геоақпараттық жүйелер (ГАЖ) және дәрежесін бағалауға арналған технологиялар тозу
- Бейтарап тозудың бастапқы көрсеткіштерін анықтау
- Жер ресурстарының тозу үрдістерін бағалау
- Жер ресурстарының тозу себептерін анықтау
- Бейтараптылыққа әсер ететін нормативтік базаны және ұйымдық құрылымды талдау жер ресурстарының тозуы
- Облыстағы ерікті ұлттық мақсаттарды айқындау жер ресурстарының бейтарап тозуы
- Пайдалануды жоспарлауға LDN кеңінен енгізу
- Бейтарап тозу міндеттерін орындау үшін шараларды айқындау
- Қол жеткізу жөніндегі іс-шараларға жәрдемдесу
- Бейтарап тозуға қол жеткізу бойынша прогрестің мониторинг
Негізгі әдебиет
- Проблемы деградации и восстановления продуктивности земель сельскохозяйственного назначения в России / Под редакцией академиков Россельхозакадемии А.В. Гордеева, Г.А. Романенко. – М.: Росинформагротех, 2018. – 67 с.
- Методические рекомендации по выявлению деградированных и загрязненных земель (текст по состоянию на июль 2019г.). – М.: Роскомзем, 2019.
- Деградация почв. – М.: МГУ, 2019. Режим доступа: //www.bibliofond.ru /view.
- Методика определения размеров ущерба от деградации почв и земель. - Письмо Роскомзема от 29.07.2016 N 3-14-2/1139.
- Общесоюзная инструкция по почвенным обследованиям и составлению крупномасштабных почвенных карт землепользований. - М.: Колос, 2016 - 48с.
- Акопян А.В., Козликина А.С. Интегральная оценка степени деградации черноземов Ростовской области / В сб. ст. ФГНУ РосНИИПМ, вып. 43. – Новочеркасск: ООО «Геликон», 2016. - С. 52-58.
Қосымша әдебиеттер
- Целовальников А.С. Мониторинг антропогенной нагрузки и деградационных процессов земель сельскохозяйственного назначения Ставропольского края с использованием геоинформационных технологий: автореф. дисс. канд. географ. наук: 25.00.26. - Москва, 2016. - 24 с.
- Габбасова И.М. Деградация и рекультивация почв Южного Приуралья: автореф. дисс. докт. биол. наук: 03.00.2.7 – Москва, ТСХА, 2016. - 45 с.
- Чеботарев П. М., Спесивый О. В. Оценка интенсивности деградации земель сельскохозяйственного назначения Воронежской области // Электронный научный журнал «Современные проблемы науки и образования». – 2017. - № 3.
