Автоматика және автоматтандыру

Сипаттама: Пән технологиялық процестерді басқарудың автоматты және автоматтандырылған жүйелері құралдарының элементтік базасы, бастапқы және қайталама құрылғылардың түрлері, басқарудың негізгі принциптері, реттеу жүйесінің құрылымы, тұйық жүйелерді реттеудің тұрақтылығы мен сапасы, реттеудің негізгі заңдары туралы білімді қалыптастыруға бағытталған.

Кредиттер саны: 5

Пререквизиты:

• Физика

Пәннің еңбек сыйымдылығы:

Компонент: Таңдау бойынша компонент

Цикл: Кәсіптік пәндер

Мақсат

• Білім алушыны құрылыс материалдарын өндіру саласындағы кәсіби қызметке дайындау

Міндет

• Білім алушыларда құрылыс материалдары саласында автоматты басқару жүйелерін құру және пайдалану бойынша құзыреттерді қалыптастыру.

Оқыту нәтижесі: білу және түсіну

• Техникалық басқару объектілері, реттеуіштер, реттеудің негізгі принциптері, автоматты реттеу (басқару) жүйелері, статикалық және динамикалық тәртіп, жүйенің математикалық сипатталуы, анализі және синтезі.

Оқыту нәтижесі: білім мен ұғымды қолдану

• Студенттер сызықты жүйелердегі басқару процестерінің мәнін білу және түсіну тиіс. Олар жүйелерде болатын процесстердің математикалық шешімдердің әдістерін, тұрақтылықты анықтау әдістерін, басқарудың сызықты жүйелерінің синтез тәсілдерін меңгеру тиіс.

Оқыту нәтижесі: талқылай білуді қалыптастыру

• Басқару білімділігін көрсете білу, жеке жауапкершілікті, кәсіби этика мен ережелерді қолдана білу.

Оқыту нәтижесі: коммуникативтік қабілеттіліктер

• Басқару қасиетін көрсете отырып топ мүшесі ретінде немесе жеке қызмет көрсету.

Оқыту нәтижесі: Оқу дағдылары немесе сабаққа қабілеттілігі

• САРЖ негізгі заңдарын, математикалықұ анализбен үлгілеудің амалдарын, эксперименталды және теориялық негіздерді қолдана білу.

Оқыту әдістері

Оқу сабақтарын өткізу кезінде мынадай білім беру технологияларын пайдалану көзделеді - интерактивті дәріс (оқытудың келесі белсенді түрлерін қолдану: атқарушы (басқарылатын) пікірталас немесе әңгімелесу; модерация; слайдтарды немесе оқу фильмдерін көрсету; ми шабуылы; мотивациялық сөйлеу); - берілген шарттар негізінде әртүрлі жағдайлардың даму сценарийлерін құру; - ақпараттық-коммуникациялық (мысалы, қолданбалы бағдарламалардың кәсіби пакеттерін пайдалана отырып, компьютерлік сыныптағы сабақтар); - іздеу-зерттеу (оқу үрдісінде студенттердің өзіндік зерттеу қызметі); - оқу міндеттерін шешу.

Білім алушының білімін бағалау

Оқытушы ағымдағы бақылау жұмыстарының барлық түрлерін жүргізеді және академиялық кезеңде екі рет білім алушылардың ағымдағы үлгеріміне тиісті баға береді. Ағымдағы бақылау нәтижелері бойынша 1 және 2 рейтинг қалыптастырылады. Білім алушының оқу жетістіктері 100 балдық шкала бойынша бағаланады, Р1 және Р2 қорытынды бағасы ағымдағы үлгерім бағасынан орташа арифметикалық ретінде шығарылады. Академиялық кезеңде білім алушының жұмысын бағалауды пән бойынша тапсырмаларды тапсыру кестесіне сәйкес оқытушы жүзеге асырады. Бақылау жүйесі жазбаша және ауызша, топтық және жеке формаларды біріктіре алады.

Жұмыс түрлері бойынша оқыту нәтижелерін бағалау саясаты

Бағалау нысаны

Пән бойынша білім алушының білімін қорытынды бағалау 100 баллдық жүйе бойынша жүзеге асырылады және:

• Емтиханда алынған нәтиженің 40%;
• Ағымдағы үлгерімнің 60% - ы.

Қорытынды бағаны есептеу формуласы:

 

мұндағы, Р1, Р2-тиісінше бірінші, екінші рейтингті бағалаудың сандық эквиваленттері;

Э - емтихандағы бағаның сандық баламасы.

Қортынды әріптік бағасы және оның балдық сандық эквиваленті:

Төрт балдық жүйе бойынша цифрлық баламаға сәйкес келетін білім алушылардың оқу жетістіктерін бағалаудың әріптік жүйесі:

Дәріс сабақтарының тақырыптары

• Процестерді автоматтандыру және автоматтандыру
• Өлшеу түрлендіргіштері (белсенді кедергі, температура, электромагниттік өлшеу түрлендіргіштері, пьезоэлектрлік және сыйымдылық түрлендіргіштер,)
• Ылғалдылықты өлшейтін түрлендіргіштер
• Автоматты реттеу теориясының негіздері
• САР схемалық көрінісі
• Электромагниттік, магнитоэлектрлік, индукциялық және электр жылу релелері
• Ағынды-көлік жүйелерін (конвейерлік желілерді) автоматтандыру
• Заманауи автоматтандыру технологиялары
• Бетон араластырғыш қондырғының АБЖ
• Бетон қоспаларын өндіру ТҮ АБЖ
• Бетон зауыты ТҮ АБЖ
• Темір-бетон бұйымдарын жылумен және ылғалмен өңдеудің АБЖ
• Керамикалық бұйымдарды күйдіру процесі
• Силикат кірпішін автоклавты өңдеу процесін автоматтандыру жүйелері
• Автоматтандыру құралдары мен құралдарының шартты белгілері

Негізгі әдебиет

• Гордеев А.С. Основы автоматики: учебное пособие для вузов. – Мичуринск: Изд-во МичГАУ, 2006.
• Малафеев С.И., Малафеева А.А. Основы автоматики и системы автоматического управления: учебник для вузов. – М.: Академия, 2010.
• Цикерман Л.Я., Берлинер М.А. и др. Автоматизация производственных процессов в дорожном строительстве. – М.: Транспорт, 1972. – 316 с.
• Фрайден Дж. Современные датчики. Справочник. – М.: Техносфера, 2006. – 652 с.
• Приборы и средства автоматизации. Каталог в 8-ми томах. – М.: Наутехлитиздат, 2003–2006.

Қосымша әдебиеттер

• Пархоменко А., Починчук Н., Шипицин С. Автоматизированная система управления технологическим процессом производства бетонных смесей. СТА. – № 1. – 2005.
• Беляков Р., Ефимов Ю., Наранов К. АСУ ТП бетонного завода. СТА. – № 3. – 2006.
• Смирнов Ю. Система управления тепловлажностной обработкой железобетонных изделий. СТА. – № 1. – 2005.
• Морозов В. Автоматизированная система обжига керамических изделий. СТА. – № 3. – 2006.
• Свиязов А., Шишканов С. Система автоматизации автоклавной обработки силикатного кирпича. СТА. – № 1. – 2013.