Мемлекеттік басқару теориясы

Сипаттама: Мемлекеттік құрылым, атқарушы билік, атқарушы билік органдары, басқарудың нысандары мен әдістері туралы теориялық көзқарастарды зерделеу үшін экономикалық, әлеуметтік-мәдени және әкімшілік-саяси салалардағы атқарушы билік органдарының жұмысын қамтамасыз ететін нормативтік құқықтық актілерді зерттеу; заңдылықты қамтамасыз ету туралы нормативтік актілерді талдау және мемлекеттік басқару жүйесінің мазмұны туралы түсінік қалыптастыру.

Кредиттер саны: 5

Пререквизиты:

• Экономикалық теория

Пәннің еңбек сыйымдылығы:

Компонент: ЖОО компоненті

Цикл: Кәсіптік пәндер

Мақсат

• Студенттерде мемлекеттік билік органдарының теориясы мен қазіргі заманғы проблемалары туралы жүйелі түсінік қалыптастыру, қазіргі жүйенің әлеуметтік-саяси трансформациялар жағдайындағы мемлекеттік басқару.

Міндет

• Аралас экономика қалыптасып, жұмыс істеп жатқан жағдайда мемлекет басқару субъектісі ретінде тұтас түсінікке ие болу.
• Мемлекеттік басқаруды академиялық ғылым саласы ретінде түсіну және мемлекеттік басқару саласындағы ғылыми мектептермен танысу.
• Мемлекеттік басқаруды кәсіби қызмет түрі ретінде түсіну, мемлекеттік басқару мен бизнесті басқару арасындағы ұқсастықтар мен айырмашылықтарды ажырата білу.
• -Мемлекеттік басқару жүйесі туралы кешенді түсінікке ие болу және оның құрамдас бөліктерінің мәнін түсіну: процесс, мақсаттар, функциялар, принциптер, әдістер, мемлекеттік басқару органдары мен кадрлары.
• -Мемлекеттік экономикалық саясатты жүзеге асырудың негізгі құралдарын әртүрлі басқару деңгейлерінде қолданудың принциптерін, механизмін және ерекшеліктерін білу.
• Мемлекеттік билік жұмысының механизмін меңгеру және барлық деңгейлердегі басқару органдарының құрылымын түсіне білу.
• Басқарушылық шешімдерді қабылдау мен жүзеге асыруға әсер ететін негізгі саяси және әлеуметтік-экономикалық институттарды білу.
• Мемлекеттік басқарудың негізгі құралдарымен жұмыс істеу дағдыларына ие болу.

Оқыту нәтижесі: білу және түсіну

• Мемлекеттік басқаруға қатысты теориялар, концепциялар мен қазіргі заманғы тәсілдер мазмұнын білу және түсіну.
• Мемлекеттік басқару органдарының құрылымын, олардың функцияларын және міндеттерін білу және түсіну.
• Мемлекеттің жергілікті өзін-өзі басқару органдарымен өзара әрекеттесу механизмін білу және түсіну.
• Мемлекеттік саясат пен мемлекеттік бағдарламаларды әзірлеу және жүзеге асыру механизмдерін білу және түсіну.

Оқыту нәтижесі: білім мен ұғымды қолдану

• Нормативтік актілермен және мемлекеттік басқаруды ұйымдастыруға қатысты басқа да құжаттармен жұмыс істеудің мазмұнын білу және түсіну.

Оқыту нәтижесі: талқылай білуді қалыптастыру

• Белгілі бір мәселелерді шешкенде, әртүрлі нормативтік-құқықтық актілерді дұрыс талдап, салыстыра білу, құқықтық қақтығыстарды шешу, осылайша мемлекеттік басқару саласында ойлау қабілетін дамыту.

Оқыту нәтижесі: коммуникативтік қабілеттіліктер

• Саяси және әкімшілік шешімдерді әзірлеу, жүзеге асыру және бағалау үшін қазіргі заманғы әдістемелер мен технологияларды қолдану.

Оқыту нәтижесі: Оқу дағдылары немесе сабаққа қабілеттілігі

• Мемлекеттік басқару саласындағы кәсіби функцияларды жүзеге асырумен байланысты мақсаттарды қою және міндеттерді формулировка жасау.
• Мемлекеттік басқаруды ұйымдастыру мәселелері бойынша өз көзқарасын негізделген түрде жеткізу дағдыларына ие болу.

Білім алушының білімін бағалау

Оқытушы ағымдағы бақылау жұмыстарының барлық түрлерін жүргізеді және академиялық кезеңде екі рет білім алушылардың ағымдағы үлгеріміне тиісті баға береді. Ағымдағы бақылау нәтижелері бойынша 1 және 2 рейтинг қалыптастырылады. Білім алушының оқу жетістіктері 100 балдық шкала бойынша бағаланады, Р1 және Р2 қорытынды бағасы ағымдағы үлгерім бағасынан орташа арифметикалық ретінде шығарылады. Академиялық кезеңде білім алушының жұмысын бағалауды пән бойынша тапсырмаларды тапсыру кестесіне сәйкес оқытушы жүзеге асырады. Бақылау жүйесі жазбаша және ауызша, топтық және жеке формаларды біріктіре алады.

Жұмыс түрлері бойынша оқыту нәтижелерін бағалау саясаты

Бағалау нысаны

Пән бойынша білім алушының білімін қорытынды бағалау 100 баллдық жүйе бойынша жүзеге асырылады және:

• Емтиханда алынған нәтиженің 40%;
• Ағымдағы үлгерімнің 60% - ы.

Қорытынды бағаны есептеу формуласы:

 

мұндағы, Р1, Р2-тиісінше бірінші, екінші рейтингті бағалаудың сандық эквиваленттері;

Э - емтихандағы бағаның сандық баламасы.

Қортынды әріптік бағасы және оның балдық сандық эквиваленті:

Төрт балдық жүйе бойынша цифрлық баламаға сәйкес келетін білім алушылардың оқу жетістіктерін бағалаудың әріптік жүйесі:

Дәріс сабақтарының тақырыптары

• Мемлекеттік басқарудың теориялық аспектісі
• Басқарудағы жүйелік тәсіл, басқарудың функциялары мен құрылымы
• Мемлекет пен қоғамның басқару процесіндегі өзара әрекеттесуі
• Мемлекеттік басқару процесінде мемлекеттік саясатты жүзеге асыру
• Мемлекеттік билік және мемлекеттік басқару: өзара қатынас пен өзара әрекеттесу механизмі
• Мемлекеттік басқарудың ұйымдастырушылық-функционалдық құрылымы
• Мемлекеттік басқару қатынастарын құқықтық реттеу
• Қазақстан Республикасының мемлекеттік органдарының жүйесі
• Мемлекеттік басқаруды аумақтық ұйымдастыру
• Мемлекеттік қызмет мемлекеттік басқару жүйесінде
• Қоғамдық өмір салаларын мемлекеттік басқару және салараралық мемлекеттік басқару
• Басқару қызметін жетілдіру және оны жүзеге асырудағы жауапкершілік
• Мемлекетті басқарудың әлеуметтік-экономикалық тиімділігі мәселесі

Негізгі әдебиет

• Атаманчук Г.В. Теория государственного управления: учебник / Г.В. Атаманчук. – 2- е изд., стер. – М.: Омега-Л, 2011; 2013.– 525 с.
• Пикулькин, А. В. Система государственного управления [Электронный ресурс] : учебник / А. В. Пикулькин. - М.: Юнити-Дана, 2012. - 640 с. – Режим доступа: ЭБС Ай Пи Ар Букс.
• Охотский, Е.В. Теория и механизмы современного государственного управления: учебник для бакалавриата и магистратуры / Е.В. Охотский. - 2-е изд., перераб. и доп. - М.: Издательство Юрайт, 2014.

Қосымша әдебиеттер

• Глазунова Н.И. Система государственного и муниципального управления: Учебник. - М.: ТК Велби. Изд-во Проспект, 2010. – 632 с.
• Крупенков, В.В. Государственное и муниципальное управление [Электронный ресурс] : учеб.-практ. пособие / В. В. Крупенков, Н. А. Мамедова, А. А. Мельников, Т. А. Кривова. - М.: Евразийский открытый институт, 2012. - 335 с. – Режим доступа: ЭБС Ай Пи Ар Букс.
• Конституция Республики Казахстан (принята на республиканском референдуме 30 августа 1995 года) (с изменениями и дополнениями по состоянию на 23.03.2019 г.)
• Конституционный закон Республики Казахстан от 18 декабря 1995 года № 2688 «О Правительстве Республики Казахстан» (с изменениями и дополнениями по состоянию на 30.12.2020 г.)
• Конституционный закон Республики Казахстан от 26 декабря 1995 года № 2733 «О Президенте Республики Казахстан» (с изменениями и дополнениями по состоянию на 22.12.2017 г.)
• Закон Республики Казахстан от 23 января 2001 года № 148-II «О местном государственном управлении и самоуправлении в Республике Казахстан» (с изменениями и дополнениями по состоянию на 12.07.2021 г.)
• Закон Республики Казахстан от 23 ноября 2015 года № 416-V «О государственной службе Республики Казахстан» (с изменениями и дополнениями по состоянию на 01.07.2021 г.)
• Стандарты государственных услуг в Казахстане: Монография / С. Г. Капаров. – Астана: Академия гос. упр. при Президенте РК, 2012. – 416 с.
• Мукашева Б. А., Демушкина Л. О. Государственное регулирование экономики: теория и практика: Учебное пособие. - Изд. 2-е, доп. - Астана: Академия государственного управления при Президенте Республики Казахстан, 2008 - 216 с.
• Менеджмент : Учеб. пособие / под ред. В. В. Лукашевича, под ред. Н. И. Астаховой. - М. : ЮНИТИ, 2005. - 255 с. : рис., табл. - Библиогр.: с. 249-252. - ISBN 5-238-00764-7 : 675 т.
• Теория управления : Учеб. курс / Е.В. Глущенко, Е.В. Захарова, Ю.В. Тихонравов. - М. : Вестник, 1997. - 332 с. - (UNIVERSA). - Библиогр.: с. 329. - Б. ц.