Қалалық жолдың және көшенің жобалау негіздері

Сипаттама: Студенттерді қала көшелері мен жолдарын жобалау негіздерімен таныстыру. Қала көшелерінің жіктелуін, көшелер мен жолдарды жоспарлаудың жиі қолданылатын схемаларын қарастыру. Жол киімін құрастыру мәселелерін қарастыру, сондай-ақ қала көшелері мен жолдарын тік жоспарлау мәселелерін зерттеу, қала көшелері мен жолдарының көлденең бейіндері мен бойлық бейіндерін, жоспарын жобалау дағдыларын игеру.

Кредиттер саны: 5

Пререквизиты:

• Математика 2
• Жалпы тордық автомобиль жолдары

Пәннің еңбек сыйымдылығы:

Жұмыс түрлері	сағат
Дәрістер	30
Практикалық жұмыстар	15
Зертханалық жұмыстар
СӨЖО	75
СӨЖ	30
Қорытынды бақылау нысаны	емтихан
Қорытынды бақылауды жүргізу нысаны	емтихан

Компонент: ЖОО компоненті

Цикл: Кәсіптік пәндер

Мақсат

• Пәннің негізгі мақсаты болып қала көшесі немесе жолын іздену жұмыстарын өндіру және жобалау құжаттарды өндеуге студентке қажетті теориялық білімдер мен тәжірибелік дағдыларды оқыту алынады.

Міндет

• Пәннің негізгі мақсаты болып қала көшесі немесе жолын іздену жұмыстарын өндіру және жобалау құжаттарды өндеуге студентке қажетті теориялық білімдермен тәжірибелік дағдыларды оқыту алынады.

Оқыту нәтижесі: білу және түсіну

• Стандарт пакеттері мен автоматтандырылған жоба құралдарын пайдаланып құрылыстағы технологиялық үрдістері мен нысаналарды жобалау мақсатымен кешендік инженерлік іс әрекетіндегі теориялық және эксперименттік зерттеулері негіздерінің негізгі заңдарын пайдалана білу.

Оқыту нәтижесі: білім мен ұғымды қолдану

• Білім алу және білім игеру жолдарын, білім алу және өз-өзін бақылау тәсілдері мен білім игеруді өзіндік пайдалану қаблеттілігі, зияткерлік, мәдени, физикалық және данышпандық өзіндік даму және өзіндік жетілу перспективтілігін қолдау, өз кемшіліктері мен артықшылықтарын сынау көз қараспен бағалай білу.

Оқыту нәтижесі: талқылай білуді қалыптастыру

• Өндірістегі өмір сүру іс- әрекеті мен еңбек қауыпсіздігі, денсаулық сақтау сұрақтарын білу, техникалық, құқықтық, әлеуметтік, экологиялық және мәдени кешендік инженерлік іс-әрекеті аспектілері білімдерін көрсету.

Оқыту нәтижесі: коммуникативтік қабілеттіліктер

• Жол құрылғылары мен жалпы құрылыс түйіндері мен элементтері есептерінің стандарттық тәсілдерін пайдалана білу, автоматтандырылған жоба құралдарын пайдаланып та стандарттарға,техникалық жағдайлары мен басқа мөлшерлемелік құжаттарға сәйкес жобалау және технологиялық құжаттарды өндеу және жобалау-құрылғылау жұмыстарын орындау.

Оқыту нәтижесі: Оқу дағдылары немесе сабаққа қабілеттілігі

• Патенттік зерттеулерді жүргізудегі, отандық және шет ел тәжірибесінің ғылыми-әдістемелік ақпаратты жүйелік зерттеу лерінде негізінделген,зерттеу әс-әрекеттерінің базалық тәсілдерін пайдаланып, инновациялық жоба жұмыстарында қатысу қаблеттілігі.

Оқыту әдістері

Мүмкіндігі шектеулі адамдарды оқытуда пәнді сәтті игеру үшін келесі бейімделген білім беру технологияларын қолдануға болады: - Арнайы оқу құралдарын және дидактикалық материалдарды, ұжымдық және жеке пайдалануға арналған арнайы техникалық оқыту құралдарын ұсыну; білім алушыларға қажетті техникалық көмек көрсететін ассистент (көмекші) қызметтерін ұсыну және т.б. – білім алушылардың жеке ерекшеліктеріне сәйкес.

Білім алушының білімін бағалау

Оқытушы ағымдағы бақылау жұмыстарының барлық түрлерін жүргізеді және академиялық кезеңде екі рет білім алушылардың ағымдағы үлгеріміне тиісті баға береді. Ағымдағы бақылау нәтижелері бойынша 1 және 2 рейтинг қалыптастырылады. Білім алушының оқу жетістіктері 100 балдық шкала бойынша бағаланады, Р1 және Р2 қорытынды бағасы ағымдағы үлгерім бағасынан орташа арифметикалық ретінде шығарылады. Академиялық кезеңде білім алушының жұмысын бағалауды пән бойынша тапсырмаларды тапсыру кестесіне сәйкес оқытушы жүзеге асырады. Бақылау жүйесі жазбаша және ауызша, топтық және жеке формаларды біріктіре алады.

Кезең	Тапсырма түрі	Өлшем
1  рейтинг	№1 тәжірибелік жұмысты орындау	0-100
	№2 тәжірибелік жұмысты орындау
	№3 тәжірибелік жұмысты орындау
	Бақылау жұмысы -рейтинг 1
2  рейтинг	№4 тәжірибелік жұмысты орындау	0-100
	№5 тәжірибелік жұмысты орындау
	№6 тәжірибелік жұмысты орындау
	Бақылау жұмысы - рейтинг 2
Қорытынды бақылау	емтихан	0-100

Жұмыс түрлері бойынша оқыту нәтижелерін бағалау саясаты

Тапсырма түрі	90-100	70-89	50-69	0-49
	Өте жақсы	Жақсы	Қанағаттанарлық	Қанағаттанарлықсыз
Бақылау мәселелері бойынша әңгімелесу	- жүйелік теориялық білімді көрсетеді, құбылыстар мен процестердің мәнін логикалық және дәйекті түрде түсіндіреді, мысалдар келтіреді, монологиялық сөйлеуді еркін меңгергенін және нақтылау сұрақтарына тез жауап беру қабілетін көрсетеді;	- күшті теориялық білімді көрсетеді, құбылыстар мен процестердің мәнін логикалық және дәйекті түрде түсіндіреді, мысалдар келтіреді, монологиялық сөйлеуді еркін меңгергендігін көрсетеді, бірақ сонымен бірге мұғалімнің өз бетінше немесе шамалы түзетуімен түзететін маңызды емес қателіктер жібереді;	- таяз теориялық білімді, дәлелді қорытынды жасау және мысалдар келтіру қабілетінің жеткіліксіздігін көрсетеді, мұғалім түзеткен кезде ғана түзете алатын қателіктер жібереді;	- пәннің теориялық негіздерін білмегендігін көрсетеді, монологиялық сөйлеуді нашар меңгергендігін көрсетеді, терминологияны білмейді, презентацияның логикасы мен дәйектілігінің жоқтығын көрсетеді, мұғалім түзеткен кезде де түзете алмайтын қателіктер жібереді, сабаққа жауап беруден бас тартады.
Тәжірибелік сабақтарда жұмысы	Қажетті әрекеттер тізбегін сақтай отырып, практикалық жұмысты толық көлемде орындады; жауапта барлық жазбаларды, кестелерді, суреттерді, сызбаларды, графиктерді, есептеулерді дұрыс және дәл толтырады; қателерді талдауды дұрыс орындайды.	«5» бағасына қойылатын талаптарды орындады, бірақ 2-3 кемшілік болды. Студенттің сұрақтарға жауабы 5 жауап беруге қойылатын негізгі талаптарды қанағаттандырады, бірақ білімді жаңа жағдайда қолданбай, бұрын оқылған материалмен және басқа пәндерді оқуда меңгерген материалмен байланысын қолданбай беріледі.	Жұмысты толық емес, бірақ дұрыс нәтижелер мен қорытындылар алуға мүмкіндік беретін практикалық жұмыс көлемінің 50% кем емес орындады; жұмыс барысында қателіктер жіберілді.	Жұмыс толық аяқталмады немесе жұмыстың аяқталған бөлігінің көлемі дұрыс қорытынды жасауға мүмкіндік бермейді. Сұрақтарға жауап беру кезінде бағдарлама талаптарына сәйкес негізгі білім мен дағдыларды меңгермегендігін көрсетеді.
Дәріс сабақтары	- дәріс материалын зерделеу кезінде жүйелі теориялық білімді жақсы көрсетеді, құбылыстар мен процестердің мәнін логикалық және дәйекті түрде түсіндіреді, мысалдар келтіреді, монологиялық сөйлеуді еркін меңгергенін және нақтылау сұрақтарына тез жауап беру қабілетін көрсетеді	- дәріс сабақтарында ол күшті теориялық білімді көрсетеді және бақылау сауалнамасында логикалық және дәйекті түрде мәнін, құбылыстары мен процестерін түсіндіреді, мысалдар келтіреді, монологиялық сөйлеуді еркін меңгергенін көрсетеді, бірақ сонымен бірге мұғалімнің өзі немесе шамалы түзетуімен түзететін маңызды емес қателіктер жібереді;	- бақылау сауалнамасы барысында таяз теориялық білімнің әлсіздігін, дәлелді қорытынды жасай алмайтындығын және мысалдар келтіре алмайтындығын көрсетеді, мұғалім түзеткен кезде ғана түзете алатын қателіктер жібереді;	- пәннің теориялық негіздерін білмегендігін көрсетеді, монологиялық сөйлеуді нашар меңгергендігін көрсетеді, терминологияны білмейді, презентацияның қисындылығы мен дәйектілігінің жоқтығын көрсетеді, мұғалім түзеткен кезде де түзете алмайтын қателіктер жібереді, сабаққа жауап беруден бас тартады.
Емтихандық блок	- емтиханда жүйелі теориялық білімді көрсетеді, құбылыстар мен процестердің мәнін логикалық және дәйекті түрде түсіндіреді, мысалдар келтіреді және емтихан билетінің барлық үш сұрағына тамаша жауап береді.	- емтиханда ол мықты теориялық білімді көрсетеді, емтихан билетінің ұсынылған сұрақтарының мәнін қисынды және дәйекті түрде түсіндіреді, мысалдар келтіреді, тақырыптарды еркін меңгергендігін көрсетеді;	- емтиханда таяз теориялық білім, дәлелді қорытынды жасау және мысалдар келтіру қабілетінің жеткіліксіздігі, бірақ көлемнің кемінде 50% - ы көрсетіледі;	- тақырыптың теориялық негіздерін білмегендігін көрсетеді, тақырыпты нашар меңгергендігін көрсетеді, терминологияны білмейді, логика мен презентация дәйектілігінің жоқтығын көрсетеді, қателіктер жібереді.
Курстық жоба	- курстық жоба қажетті әрекеттер тізбегін сақтай отырып, толық көлемде орындалады; жауапта барлық жазбаларды, кестелерді, суреттерді, сызбаларды, графиктерді, есептеулерді дұрыс және ұқыпты орындайды; қателерді талдауды дұрыс орындайды.	- курстық жоба "5" бағасына қойылатын талаптарға сәйкес орындалды, бірақ 2-3 кемшілік жіберілді. Білім алушының сұрақтарға жауабы 5-ке жауапқа қойылатын негізгі талаптарды қанағаттандырады, бірақ жаңа жағдайда білімді қолданбай, бұрын зерттелген материалмен және басқа пәндерді оқу кезінде игерілген материалмен байланысты пайдаланбай берілген;	- курстық жоба толық орындалмады, бірақ практикалық жұмыс көлемінің кем дегенде 50% - правиль құрады, бұл дұрыс нәтижелер мен қорытындылар алуға мүмкіндік береді; жұмыс барысында қателіктер жіберілді.	- курстық жоба толық орындалмады немесе жұмыстың орындалған бөлігінің көлемі дұрыс қорытынды жасауға мүмкіндік бермейді.

Бағалау нысаны

Пән бойынша білім алушының білімін қорытынды бағалау 100 баллдық жүйе бойынша жүзеге асырылады және:

• Емтиханда алынған нәтиженің 40%;
• Ағымдағы үлгерімнің 60% - ы.

Қорытынды бағаны есептеу формуласы:

И= 0,6	Р1+Р2	+0,4Э
	2

 

мұндағы, Р1, Р2-тиісінше бірінші, екінші рейтингті бағалаудың сандық эквиваленттері;

Э - емтихандағы бағаның сандық баламасы.

Қортынды әріптік бағасы және оның балдық сандық эквиваленті:

Төрт балдық жүйе бойынша цифрлық баламаға сәйкес келетін білім алушылардың оқу жетістіктерін бағалаудың әріптік жүйесі:

Әріптік жүйе бойынша бағалар	Балдардың сандық эквиваленті	Балдар (%-тік құрамы)	Дәстүрлі жүйе бойынша бағалар
A	4.0	95-100	Өте жақсы
A-	3.67	90-94
B+	3.33	85-89	Жақсы
B	3.0	80-84
B-	2.67	75-79
C+	2.33	70-74
C	2.0	65-69	Қанағаттанарлық
C-	1.67	60-64
D+	1.33	55-59
D	1.0	50-54
FX	0.5	25-49	Қанағаттанарлықсыз
F	0	0-24

Дәріс сабақтарының тақырыптары

• Қалалық жолдары мен көшелерді жоспарлау негізгі үрдістер
• Қала жолдары мен көшелердің жіктелуі
• Қала көшелері мен жолдарының негізгі элементтері
• Көшелердің көлденең бейінін жобалау
• Жоспардағы және бойлық профильдегі көшені жобалау
• Қала көшелері мен магистральдарында жер асты желілерін жарықтандыру, көгалдандыру және орналастыру
• Қала көшелері мен жолдарының қиылысы
• Жаяу жүргіншілер өткелдерін орналастыру
• Трамвай жолдары
• Қала аумақтарының тік орналасуы
• Жобалық горизонтальдар әдісі қалаларда тік орналасуды орындау кезінде негізгі әдіс болып табылады
• Дренажды жобалау ерекшеліктері
• Қала көшелері мен жолдардағы жол жамылғысын жобалау ерекшеліктері
• Тротуарлар мен автотұрақтардағы киім
• Қалалық автомобиль жолдары

Негізгі әдебиет

• 1. 625.731 К 78 Красиков О. А. Ровность покрытий нежестких дорожных одежд : монография / О. А. Красиков ; Министерство транспорта Российской Федерации, Российский дорожный научно-исследовательский институт РОСДОРНИ. - М. : Гос. ИНТИ, 2019. - 317 с. - Текст : непосредственный. Экземпляры: всего:1 - КХ(1) ГРНТИ 73.31.11; 2. 625.7 К 191 Кангалакова К.Ж. Автомобиль жолдарындағы жасанды құрылымдар : Оқу құралы / К.Ж. Кангалакова ; Қазақстан Республикасы гылым және жөғары білім министрлігі , Д. Серікбаев атындағы Шығыс Қазақстан техникалық университеті (Өскемен). - Өскемен : ШҚТУ, 2023. - 140 б. : ил. - Текст : непосредственный. Экземпляры: всего:10 - КХ(1), ЧЗ(1), АУЛ(8) ГРНТИ 73.31.13; 3. 625.7/.8 А 224 "Автомобиль жолдары және көлік машиналары: проблемалары және даму болашағы" атты екінші халықаралық ғылыми-практикалық конференциясының материалдарының жинағы (Алматы қаласы 1-2 маусым 2004) = Автомобильные дороги и транспортные машины: проблемы и перспективы развития. 1-2 июня 2004г.: сборник научных трудов второй международной научно-практической конференции / Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі, Қазақстан Республикасының көлік және коммуникациялар министрлігі. - Алматы: Эверо, 2004. - 564 б. - ISBN 9965-9510-0-4 Имеются экземпляры в отделах: всего 1: КХ (1); 4. Косцов А.В. и др. Транспортная планировка городов. Учебное пособие. М.-2018г. -300с.; 2. Федотов Г.А., Поспелов П.И. Изыскание и проектирование автомобильных дорог. М:, «Академия» 2018 г.- 465 с.; 3. Градостроительство. Планировка и застройка городских и сельских поселений СНиП РК 3.01-01-2008, Астана, 2008; 4. Градостроительство. Планировка и застройка городских и сельских населенных пунктов. СН РК 3.01-01-2013; 5. Градостроительство. Планировка и застройка городских и сельских населенных пунктов. СП РК 3.01-101-2013; 6. Сильянов В.В., Домке Э.Р. Транспортно-эксплуатационные качества автомобильных дорог и городских улиц. Учебник для студентов вузов. 2-е изд. –М.Академия, 2008. – 352 с.;

Қосымша әдебиеттер

• 7. Гуревич и др. Справочник проектировщика городских дорог. М., Стройиздат. 1968. 8. Гохман В.А. и др. Пересечение и примыкание автомобильных дорог: М., высшая школа, 1989. - 319 с. 9. Меркулов Е.А. Городские дороги. Учебник для вузов. М., «Высшая школа», 1973.-456с. 10. Меркулов Е.А. и др. Примеры проектирования дорог и сетей пассажирского транспорта в городах. М., «Высшая школа», 1962. – 265 с. 11. Милашечкин А.А. и др. Узлы автомобильных дорог. М., «Транспорт», 1966. – 366с. 12. Меркулов Е.А. и др. Сборник конструкций городских дорог. М., Стройиздат, 1967. – 186 с. 13. Озеленение населенных мест: Справочник /Ерохин Г.П. и др., М., «Высшая школа», 1974. – 123 с. 14. Орнатский Н.П. Проектирование городских скоростных дорог. М., «Высшая школа», 1974.- 123 с. 15. Информационно – аналитический журнал «Автомобильные дороги» ЗАО «Издательство «Дороги», Москва, комитет по печати РФ, ежемесячник». 16. IPR SMART http://www.iprbookshop.ru 17. ScienceDirect - http://www.sciencedirect.com. 18. EBSCO Discovery Service (EDS) - http://search.ebscohost.com