Биохимия және биология негіздері

Сипаттама: Студенттердің биологиялық жүйелердің жұмыс істеуінің принципті заңдылықтарын, олардың авторегуляциясын және реттеуші жүйелердің рөлін зерделеуі. Биохимиялық зертханаларда ғылыми-зерттеу, сондай-ақ өндірістік бейінде пайдаланылатын аспаптар мен жабдықтарда жұмыс істеу әдістері мен дағдыларын меңгеру: Органикалық химия негіздері. Организмдегі биохимиялық процестер. Ақуыздардың, липидтер мен көмірсулардың құрылымы, қасиеттері және алмасуы. Энергетикалық метаболизм жүйелері. Нуклеин қышқылдарының құрылысы, қасиеттері және алмасуы. Ферменттер. Ақуыз синтезі және оны реттеу. Гормондар мен дәрумендер.

Кредиттер саны: 5

Пререквизиты:

• Инженерлік білім беруге кіріспе

Пәннің еңбек сыйымдылығы:

Компонент: ЖОО компоненті

Цикл: Базалық пәндер

Мақсат

• студенттердің биологиялық жүйелердің жұмыс істеуінің принципті заңдылықтарын, олардың авторегуляциясын және реттеуші жүйелердің рөлін зерделеуі. Биохимиялық зертханаларда ғылыми - зерттеу, сондай-ақ өндірістік бейінде пайдаланылатын аспаптар мен жабдықтарда жұмыс істеу әдістері мен дағдыларын меңгеру.

Міндет

• - Жасушаның, ұлпаның, ағзаның молекулалық ұйымдастырылуының негізгі принциптері туралы білімді қалыптастыру; - Биохимиялық зерттеу әдістері туралы білімді қалыптастыру, олардың нәтижелерін адам денсаулығының жай-күйін бағалау үшін қолдана білу.

Оқыту нәтижесі: білу және түсіну

• Білуге тиіс: биологиялық заттардың негізгі кластарының жүйесі; осы кластардың қалыпты және кейбір патологияларда жасуша қызметіндегі маңызы; биологиялық заттардың сыныптар ішіндегі және арасындағы алмасуының негізгі жолдары; организмдегі биохимиялық процестердің авторегуляция және жүйелік реттеу принциптері.

Оқыту нәтижесі: білім мен ұғымды қолдану

• Істеуі керек: биохимиялық және биологиялық проблемаларға арналған бейімделмеген әдебиеттермен жұмыс істеу, алған білімдерін биомедициналық аспаптар мен жүйелерді ұтымды пайдалану және жетілдіру үшін қолдану. Меңгеруі тиіс: биологиялық, анатомиялық-физиологиялық және клиникалық терминологияны.

Оқыту нәтижесі: талқылай білуді қалыптастыру

• - белоктардың, нуклеин қышқылдарының, көмірсулардың, липидтердің, минералдардың және витаминдер мен гормондардың биохимиясын білу; - организмдерде болатын химиялық өзгерістердің мәнін, олардың реттелу механизмдерін және олардың организмнің тіршілік әрекетін қамтамасыз етудегі рөлін түсіну.

Оқыту нәтижесі: коммуникативтік қабілеттіліктер

• Мамандықтық іс әрекет аясында коммуникативті құралдарда жұмыс істеудің дағдыларын меңгеру, сауатты түрде өз кәсіби міндеттерін атқару

Оқыту нәтижесі: Оқу дағдылары немесе сабаққа қабілеттілігі

• таным әдістері мен құралдарын өзінің интеллектуалдық дамуы, мәдени деңгейін, кәсіби құзыреттілігін арттыру үшін қолдана алады, биохимия және биология бойынша білім жүйесінің негізін меңгереді.

Оқыту әдістері

Пәнді оқыту барысында келесі білім беру технологиялары қолданылады: студенттерді ізденуге және білімді басқаруға тарту; әртүрлі есептерді дербес шешу; проблемалық оқыту; оқу және ғылыми-зерттеу қызметі; коммуникациялық технологиялар (пікірталас, білім беру дебаттары және т.б.).

Білім алушының білімін бағалау

Оқытушы ағымдағы бақылау жұмыстарының барлық түрлерін жүргізеді және академиялық кезеңде екі рет білім алушылардың ағымдағы үлгеріміне тиісті баға береді. Ағымдағы бақылау нәтижелері бойынша 1 және 2 рейтинг қалыптастырылады. Білім алушының оқу жетістіктері 100 балдық шкала бойынша бағаланады, Р1 және Р2 қорытынды бағасы ағымдағы үлгерім бағасынан орташа арифметикалық ретінде шығарылады. Академиялық кезеңде білім алушының жұмысын бағалауды пән бойынша тапсырмаларды тапсыру кестесіне сәйкес оқытушы жүзеге асырады. Бақылау жүйесі жазбаша және ауызша, топтық және жеке формаларды біріктіре алады.

Жұмыс түрлері бойынша оқыту нәтижелерін бағалау саясаты

Бағалау нысаны

Пән бойынша білім алушының білімін қорытынды бағалау 100 баллдық жүйе бойынша жүзеге асырылады және:

• Емтиханда алынған нәтиженің 40%;
• Ағымдағы үлгерімнің 60% - ы.

Қорытынды бағаны есептеу формуласы:

 

мұндағы, Р1, Р2-тиісінше бірінші, екінші рейтингті бағалаудың сандық эквиваленттері;

Э - емтихандағы бағаның сандық баламасы.

Қортынды әріптік бағасы және оның балдық сандық эквиваленті:

Төрт балдық жүйе бойынша цифрлық баламаға сәйкес келетін білім алушылардың оқу жетістіктерін бағалаудың әріптік жүйесі:

Дәріс сабақтарының тақырыптары

• Биохимия ғылым ретінде
• Аминқышқылдары белоктардың құрылымдық құрамдас бөлігі ретінде
• Күрделі белоктардың химиясы
• Ферменттердің химиялық табиғаты және биологиялық рөлі
• Көмірсулардың биологиялық рөлі, құрылысы, қасиеттері және жіктелуі
• Липидтер
• Витаминдердің жалпы сипаттамасы және классификациясы
• Гормондар
• Метаболизм биохимиялық процестердің біртұтас жүйесі ретінде
• Биология
• Дамудағы реттеу және дифференциалдау деңгейлері Индукциялық заттар мен механизмдердің табиғаты олардың әрекеттері
• Омыртқалы жануарлардың органогенезі
• Постэмбриональды даму
• Тіршілік қауіпсіздігінің аксиомалары
• Биологиялық зақымданудан қорғау шаралары, жеке қорғаныс құралдары және ұжымдық қорғаныс құралдары

Негізгі әдебиет

• 1 Панова Т. М., Щеголев А. А. Основы биохимии и молекулярной биологии: Учебное пособие. Издательство: Уральский государственный лесотехнический университет. 2016.-96с. 2 Практикум по биохимии: Учебно-методическое пособие по курсу «Биохимия». Издательство: Национальный исследовательский Томский государственный университет.-2021.-104с. 3 Прохоров Д. И., Иванов А. Д. Практикум по биохимии. Издательство: Российский технологический университет.-2022.-60с. 4 Әлмағамбетов К.Х. Биотехнология негіздері. Астана, 2016. 213 б. http://lib.ektu.kz/CGI/irbis64r_15/cgiirbis_64.exe 5 Северин, Е. С. Биохимия : учебник / под ред. Е. С. Северина. - 5-е изд. , испр. и доп. - Москва : ГЭОТАР-Медиа, 2015. - 768 с. 6 Вавилова, Т. П. Биологическая химия / Т. П. Вавилова, А. Е. Медведев - Москва : ГЭОТАР-Медиа, 2014. - 560 с. 7 Тулякова, О. В. Биология с основами экологии : учебное пособие / О. В. Тулякова. — Москва : Ай Пи Ар Медиа, 2024. — 422 c. — ISBN 978-5-4497-3219-4. — Текст : электронный // Цифровой образовательный ресурс IPR SMART : [сайт]. — URL: https://www.iprbookshop.ru/141123.html

Қосымша әдебиеттер

• 1. Әбілаев С.А., Қуандықов Е.Ө., Төлебаев Р.К. Медициналық биология және генетика. Москва.-2006. 450б. 2 Баев А.А. Биотехнология. –Москва.-2005.-210с 3 Пехов А.П. Биология с основами экологии. – Спб, 2005. – 671 с. 4 Беккер М.Е., Лиепыш Г.К., Райпулис Е.П. Биотехнология. – М.: Атомиздат, 2006.-241б. 5 Максимов В.И, Ипполитова Т.В., Фомина В.Д. Основы биологии и биотехнологии – М.: Колос, 2004 г. - 168 с. 6 Николаев А. Я. Биологическая химия / А. Я. Николаев. – М.: Медицинское информационное агентство, 2004. – 566 с. 7 Биология. Полный курс. В 3-х т. : учебное пособие. Т. 1.Анатомия / Г.Л.Билич, В.А.Крыжановский. - М. : ОНИКС 21 век, 2002. - 863 c 8 Биология. Пособие для поступающих в вузы / ред. Н. В. Чебышев. - М. : Новая волна, 2002 - ., Т. 2 : Ботаника. Анатомия и физиология. Эволюция и экология. - 2002. - 412 c. 9 Основы химической и биологической безопасности по направлению подготовки 551730-"Безопасность жизнедеятельности" (72часа) [Текст] = Биологиялық және химиялық қауіпсіздік негіздері: 551730- "Тіршілік әрекетінің қауіпсіздігі" бағыты дайындығы бойынша (72 сағат) : учебные программы. - Астана : Қазақстан Респуликасының білім және ғылым министрлігі, 2003. - 15 10 Тасекеев М.С. Биотехнология и экология : обзор. исслед. / М. С. Тасекеев. - Алматы : НЦ НТИ, 2008. - 125 с. : табл. - Библиогр.: с. 120-124. - 300 т. http://lib.ektu.kz/CGI/irbis64r_15/cgiirbis_64.exe 11 Вакула В.Л. Биотехнология: Что это такое? / В.Л. Вакула. - М. : Молодая гвардия, 1989. - 303 с. - Б. ц.