Жоғары геодезия

Сипаттама: Жер бетіндегі тірек нүктелер жүйесін құру әдістерін, олардың қабылданған координаттар жүйесінде қажетті және жеткілікті дәлдікпен анықталған ғылыми және практикалық міндеттерді шешу үшін өзара орналасуын зерттеу; астрономиялық, геодезиялық, гравиметриялық және спутниктік өлшеулердің нәтижелерін математикалық өңдеудің теориялық негізделген әдістерімен Жердің пішінін, өлшемдерін және оның сыртқы гравитациялық өрісін зерттеу.

Кредиттер саны: 5

Пререквизиты:

• Геодезия

Пәннің еңбек сыйымдылығы:

Компонент: Таңдау бойынша компонент

Цикл: Базалық пәндер

Мақсат

• Студенттерді сәйкесті профилі бойынша дайындауда әртүрлі тапсырмаларды шешу үшін, жоғары геодезияның негізгі классикалық бөлімі бойынша теориялық және практикалық білімдерді игеру.

Міндет

• - Жер өлшемі мен пішінін анықтаумен байланысты геодезиялық жұмыстарды орындау; - триангуляция және полигонометрия тұрғызу бойынша бағдарлама құрастыру; - триангуляция және полигонометрия пунктерінде бақылау жүргізу, 4 классты нивелирлеуді орындау; - геодезиялық торларда оңайластырылған теңестіру жүргізу; - геодезиялық өлшеулер нәтижесінің дәлдігін бағалауды жүргізу.

Оқыту нәтижесі: білу және түсіну

• жоғары геодезияның негізгі ғылыми есептерін шешудің теориясы мен әдістері.

Оқыту нәтижесі: білім мен ұғымды қолдану

• Әртүрлі нысандарды мониторинг жүргізу мақсатында геодезиялық бақылау өндірісінде жоғары геодезиядан алған білімдерін пайдалану қабілеті.

Оқыту нәтижесі: талқылай білуді қалыптастыру

• Жобалық –құрылымдық жұмыстарды орындау, өз бетінше жобалау, ұйымдастыру және тау-кен геологиялық зерттеулерді жүргізу.

Оқыту нәтижесі: коммуникативтік қабілеттіліктер

• Ұжымның мүшесі немесе жетекшісі ретінде тиімді жұмыс істей білу, жұмыс нәтижесіне жауапкершілікті іске асырушы және тау-кен ісі кәсіптік мәселелерді шешу үшін, ақпараттарды алудың, өңдеудің және сақтаудың негізгі әдістерін меңгеру.

Оқыту нәтижесі: Оқу дағдылары немесе сабаққа қабілеттілігі

• Зерттеу жүргізудің қолданыстағы әдістерін жетілдіріп, алдыңғы қатарлы әдістерді ендіру және тау-кен саласында ғылыми техникалық үрдістердің жетістіктерін пайдаланып, техника, технологияларды жетілдіруге қабылдау.

Оқыту әдістері

интерактивті дәріс (оқытудың келесі белсенді түрлерін қолдану: жетекші (басқарылатын) пікірталас немесе әңгіме; модерация; слайдтарды немесе оқу фильмдерін көрсету; ойлау жұмысы; мотивациялық сөйлеу);

берілген шарттар негізінде әртүрлі жағдайлардың даму сценарийлерін құру;

ақпараттық-коммуникациялық (мысалы, қолданбалы бағдарламалардың кәсіби пакеттерін пайдалана отырып, компьютерлік сыныптағы сабақтар);

іздестіру-зерттеу (студенттердің оқу процесіндегі өзіндік зерттеу қызметі);

Оқу тапсырмаларын шешу.

Дәріс сабақтарының тақырыптары

• Жердің пішінін оқудың геометриялық әдісі
• Жердің пішінін оқудың геометриялық әдісі
• Геодезиялық координаталары жүйесі
• Геодезиялық сызық
• Жоғарғы геодезиядағы редукциялық мәселелер жайлы түсінік
• Базисті референц-эллипсоидқа редукциялау
• Жер пішінінің негізгі элементтерін градустық өлшеулер бойынша анықтау
• Бастапқы геодезиялық берілгендерді орнату, Красовский эллипсоиды
• Гравиметриялық өлшеулер жайында түсінік
• Ауырлық күші
• Жердің дұрыс тартылыс күші
• Ауырлық күшінің дұрыс шамаларының формулалары Жердің массасы мен орташа тығыздығы
• Жерді реттеу мәселесі және ауырлық күшінің редукциясы
• Жер бетінің бедерін үшін түзету Буге мен Прей редукциялары
• Аномальді тартылыс өрісі

Негізгі әдебиет

• Елагин А.В. Теория фигуры Земли. – Новосибирск: СГГА, 2012. – 174 с.
• Афонин К.Ф.Высшая геодезия. Системы координат и преобразования между ними. – Новосибирск: СГГА, 2011. – 66 с.
• Основные положения о государственной геодезической сети. - М.: ЦНИИГАиК, 2004
• Инструкция по нивелированию I, II, III и IV классов. - М.: ЦНИИГАиК, 2003.
• Яковлев Н.В. Практикум по высшей геодезии (вычислительные работы). - М.: Альянс, 2007. - 368 с.

Қосымша әдебиеттер

• Инженерная геодезия: Учебник для вузов / Е.Б. Клюшин, М.И. Киселев, Д.Ш. Михелев, В.Д. Фельдман; Под ред. Д.Ш. Михелева. 4-е изд., испр. М.: Изд. центр «Академия», 2004. 480 б.
• Инженерная геодезия. Решение инженерных задач на планах и картах: Учеб. пособие / Н.Д. Беляев, Ф.Н. Духовской, Н.Н. Загрядская, Е.Б. Михаленко. СПб.: Изд-во Политехн. ун-та, 2004. 66 б.
• Инженерная геодезия. Расчетно-графические задания: Учеб. пособие / В.Н. Гусев, В.С. Ермаков, Е.Б. Михаленко. СПб.: Изд-во СПбГТУ, 1997. 80 б.
• Телеганов Н.А., Елагин А.В. Высшая геодезия и основы координатно-временных систем: Учебное пособие. – Новосибирск: СГГА, 2004 – 238 с. Доступ: http://lib.ssga.ru/fulltext/UMK/120101/5%20семестр/Высшая%20геодезия/120101%20Метод.пособие%20Высшая%20геодезия%202004.pdf