Геодезиялық аспаптану
Сипаттама: Пән оптикалық схемаларды, құрылғыларды, зерттеулерді, геодезиялық аспаптардың негізгі типтерін: теодолиттер, нивелирлер, қашықтан өлшеуіштер, электрондық тахеометрлер, сандық нивелирлер, лазерлік рулеткаларды қарастырады, сондай-ақ геодезиялық аспаптарды пайдалану, тасымалдау және сақтаудың негізгі қағидаларымен, жұмыстарды қауіпсіз жүргізу және аспаптарға техникалық қызмет көрсету мәселелерімен танысады.
Кредиттер саны: 6
Пререквизиты:
- Геодезия
Пәннің еңбек сыйымдылығы:
| Жұмыс түрлері | сағат |
|---|---|
| Дәрістер | 30 |
| Практикалық жұмыстар | |
| Зертханалық жұмыстар | 30 |
| СӨЖО | 30 |
| СӨЖ | 90 |
| Қорытынды бақылау нысаны | емтихан |
| Қорытынды бақылауды жүргізу нысаны | Емтихан |
Компонент: Таңдау бойынша компонент
Цикл: Базалық пәндер
Мақсат
- Студенттердің геодезиялық аспаптар туралы терең білім алу, аспаптармен жұмыс істеу, олармен шебер және ұқыпты жұмыс істеу дағдыларын қалыптастыру.
Міндет
- оптикалық және оптикалық-электрондық жүйелер теориясын зерттеу;
- геодезиялық аспаптардың құрылысын оқып үйрену;
- аспаптарды зерттеу әдістерін оқып үйрену.
Оқыту нәтижесі: білу және түсіну
- Геодезиялық, фотограмметриялық және картографиялық аспаптарды, ғарыштық геодезияның техникалық құралдарын, есептеу техникасын және геодезиялық өлшеулер мен олардың нәтижелерін математикалық өңдеу, сондай-ақ карталар жасау үшін пайдаланылатын ақпаратты автоматтандырылған өңдеу құралдарын игеру.
Оқыту нәтижесі: білім мен ұғымды қолдану
- Геодезиялық аспаптардың техникалық құжаттарын еркін талдау қабілеттілігі, олармен жұмыс істеу дағдыларын білу.
- Аспаптардың принципті схемаларының білімін қолдану қабілеттілігі, негізгі зерттеулер мен тексеруді орындай білу.
Оқыту нәтижесі: талқылай білуді қалыптастыру
- Ақпаратты талдау қабілеттілігі, астрономиялық анықтамалардың өндірісінің тәсілдері және оларды қолдану жағдайлары туралы қорытынды жасай және дәлелді ойды айта білу.
Оқыту нәтижесі: коммуникативтік қабілеттіліктер
- Коллективте ұйымдастыру-басқару функцияларын орындау қабілеттілігі.
Оқыту нәтижесі: Оқу дағдылары немесе сабаққа қабілеттілігі
- Геодезиялық жұмыстарды орындауда геодезиялық және фотограмметриялық аспаптармен, құрал-жабдықтармен, инструменттермен жұмыс істеу дағдылары.
Оқыту әдістері
Оқу сабақтарын өткізу кезінде мынадай білім беру технологияларын пайдалану көзделеді - интерактивті дәріс (оқытудың келесі белсенді түрлерін қолдану: атқарушы (басқарылатын) пікірталас немесе әңгімелесу; модерация; слайдтарды немесе оқу фильмдерін көрсету; ми шабуылы; мотивациялық сөйлеу); - берілген шарттар негізінде әртүрлі жағдайлардың даму сценарийлерін құру; - ақпараттық-коммуникациялық (мысалы, қолданбалы бағдарламалардың кәсіби пакеттерін пайдалана отырып, компьютерлік сыныптағы сабақтар); - іздеу-зерттеу (оқу үрдісінде студенттердің өзіндік зерттеу қызметі); - оқу міндеттерін шешу.
Білім алушының білімін бағалау
Оқытушы ағымдағы бақылау жұмыстарының барлық түрлерін жүргізеді және академиялық кезеңде екі рет білім алушылардың ағымдағы үлгеріміне тиісті баға береді. Ағымдағы бақылау нәтижелері бойынша 1 және 2 рейтинг қалыптастырылады. Білім алушының оқу жетістіктері 100 балдық шкала бойынша бағаланады, Р1 және Р2 қорытынды бағасы ағымдағы үлгерім бағасынан орташа арифметикалық ретінде шығарылады. Академиялық кезеңде білім алушының жұмысын бағалауды пән бойынша тапсырмаларды тапсыру кестесіне сәйкес оқытушы жүзеге асырады. Бақылау жүйесі жазбаша және ауызша, топтық және жеке формаларды біріктіре алады.
| Кезең | Тапсырма түрі | Өлшем |
|---|---|---|
| 1 рейтинг | Дәріс | 0-100 |
| Зертханалық сабақтар | ||
| Рефераттарды қорғау 1 | ||
| Бақылау жұмысы | ||
| 2 рейтинг | Дәріс | 0-100 |
| Зертханалық сабақтар | ||
| Рефераттарды қорғау 2 | ||
| Бақылау жұмысы | ||
| Рефераттарды қорғау 3 | ||
| Қорытынды бақылау | емтихан | 0-100 |
Жұмыс түрлері бойынша оқыту нәтижелерін бағалау саясаты
| Тапсырма түрі | 90-100 | 70-89 | 50-69 | 0-49 |
|---|---|---|---|---|
| Өте жақсы | Жақсы | Қанағаттанарлық | Қанағаттанарлықсыз | |
| Бақылау сұрақтары бойынша сұхбат | Жүйелік теориялық білімді көрсетеді, терминологияны біледі, құбылыстар мен процестердің мәнін логикалық және дәйекті түрде түсіндіреді, дәлелді тұжырымдар мен жалпылаулар жасайды, мысалдар келтіреді, монологиялық сөйлеуді еркін меңгергендігін және нақтылау сұрақтарына тез жауап беру қабілетін көрсетеді. | Ол күшті теориялық білімді көрсетеді, терминологияны біледі, логикалық және дәйекті түрде мәнін, құбылыстары мен процестерін түсіндіреді, дәлелді тұжырымдар мен жалпылаулар жасайды, мысалдар келтіреді, монологиялық сөйлеуді еркін меңгергендігін көрсетеді, бірақ сонымен бірге мұғалімнің өзі немесе шамалы түзетуімен түзететін маңызды емес қателіктер жібереді. | Ол таяз теориялық білімді көрсетеді, құбылыстар мен процестерді талдауда нашар қалыптасқан дағдыларды, дәлелді қорытынды жасай алмауды және мысалдар келтіре алмауды көрсетеді, монологиялық сөйлеуді, терминологияны, қисындылықты және төгілу дәйектілігін жеткіліксіз меңгергенін көрсетеді, мұғалім түзеткен кезде ғана түзете алатын қателіктер жібереді. | Пәннің теориялық негіздерін білмегендігін, құбылыстар мен процестерді талдаудың қалыптаспаған дағдыларын көрсетеді, дәлелді қорытынды жасай алмайды және мысалдар келтіре алмайды, монологиялық сөйлеуді нашар меңгергендігін көрсетеді, терминологияны білмейді, логикалық және сәйкес презентацияның жоқтығын көрсетеді, тіпті оқытушыны түзету кезінде де түзете алмайтын қателіктер жібереді, сабаққа жауап беруден бас тартады. |
| Практикалық (семинарлық) сабақтарда жұмыс істеу | Қажетті әрекеттер тізбегін сақтай отырып, практикалық жұмысты толық көлемде орындады; жауапта барлық жазбаларды, кестелерді, суреттерді, сызбаларды, графиктерді, есептеулерді дұрыс және ұқыпты орындайды; қателерді талдауды дұрыс орындайды. Сұрақтарға жауап беру кезінде ол сұрақтың мәнін дұрыс түсінеді, негізгі ұғымдарды дәл анықтайды және түсіндіреді; жауапты жаңа мысалдармен сүйемелдейді, білімді жаңа жағдайда қолдана алады; зерттелген және бұрын зерттелген материал, сондай-ақ басқа пәндерді оқып-үйрену кезінде материалмен байланыс орната алады. | "5" бағасына қойылатын талаптарды орындады, бірақ 2-3 кемшіліктер жіберілді. Білім алушының сұрақтарға жауабы 5-ке жауапқа қойылатын негізгі талаптарды қанағаттандырады, бірақ жаңа жағдайда білімді қолданбай, бұрын зерттелген материалмен және басқа пәндерді оқу кезінде игерілген материалмен байланысты пайдаланбай беріледі; бір қателік немесе екіден көп емес кемшілік жіберілді, оларды өз бетінше немесе оқытушының аздаған көмегімен түзете алады. | Жұмысты толық орындамады, бірақ практикалық жұмыс көлемінің кем дегенде 50% - ы, бұл дұрыс нәтижелер мен қорытындылар алуға мүмкіндік береді; жұмыс барысында қателіктер жіберілді. Сұрақтарға жауап беру кезінде білім алушы сұрақтың мәнін дұрыс түсінеді, бірақ жауапта бағдарламалық материалды одан әрі игеруге кедергі келтірмейтін курс сұрақтарын игеруде нақты проблемалар бар; бір өрескел қателік пен екі кемшіліктен артық емес жіберілді. | Жұмысты толық орындамады немесе жұмыстың орындалған бөлігінің көлемі дұрыс қорытынды жасауға мүмкіндік бермейді. Сұрақтарға жауап беру кезінде Бағдарламаның талаптарына сәйкес негізгі білім мен дағдыларды меңгермегендігін көрсетеді; 3 бағалау үшін қажет болғаннан көп қателіктер мен кемшіліктер жіберілді немесе қойылған сұрақтардың ешқайсысына жауап бере алмайды. |
Бағалау нысаны
Пән бойынша білім алушының білімін қорытынды бағалау 100 баллдық жүйе бойынша жүзеге асырылады және:
- Емтиханда алынған нәтиженің 40%;
- Ағымдағы үлгерімнің 60% - ы.
Қорытынды бағаны есептеу формуласы:
| И= 0,6 | Р1+Р2 | +0,4Э |
| 2 |
мұндағы, Р1, Р2-тиісінше бірінші, екінші рейтингті бағалаудың сандық эквиваленттері;
Э - емтихандағы бағаның сандық баламасы.
Қортынды әріптік бағасы және оның балдық сандық эквиваленті:
Төрт балдық жүйе бойынша цифрлық баламаға сәйкес келетін білім алушылардың оқу жетістіктерін бағалаудың әріптік жүйесі:
| Әріптік жүйе бойынша бағалар | Балдардың сандық эквиваленті | Балдар (%-тік құрамы) | Дәстүрлі жүйе бойынша бағалар |
|---|---|---|---|
| A | 4.0 | 95-100 | Өте жақсы |
| A- | 3.67 | 90-94 | |
| B+ | 3.33 | 85-89 | Жақсы |
| B | 3.0 | 80-84 | |
| B- | 2.67 | 75-79 | |
| C+ | 2.33 | 70-74 | |
| C | 2.0 | 65-69 | Қанағаттанарлық |
| C- | 1.67 | 60-64 | |
| D+ | 1.33 | 55-59 | |
| D | 1.0 | 50-54 | |
| FX | 0.5 | 25-49 | Қанағаттанарлықсыз |
| F | 0 | 0-24 |
Дәріс сабақтарының тақырыптары
- МЕТРОЛОГИЯДАҒЫ НЕГІЗГІ ТҮСІНІКТЕР
- Өлшем бірлігін қамтамасыз ету жүйесі
- Геодезиялық аспаптарды жіктеу
- Геометриялық және физикалық оптикадан негізгі мәліметтер
- Геодезиялық аспаптарда жиі қолданылатын оптикалық бөлшектер мен жүйелер
- Геодезиялық аспаптардың көру дүрбілері және оларды зерттеу
- Геодезиялық аспаптардағы есептеу құрылғылары, оларды зерттеу
- Көлбеу деңгейлер мен компенсаторлар және оларды зерттеу
- Электронды-оптикалық жүйелер және жарық алыстан өлшегіштер
- GPS қабылдағыштары және оларды зерттеу
- Геодезиялық аспаптарды әзірлеудің негізгі кезеңдері туралы жалпы мәліметтер
Негізгі әдебиет
- Елисеев С. В. Геодезические инструменты и приборы. Основы расчета, конструкции и особенности изготовления. Изд. 3-е, перераб. и дон. М., «Недра», 2017. – 645 с.
- Ямбаев, Х. К. Геодезическое инструментоведение : учебник для вузов / Х. К. Ямбаев. — Москва : Академический проект, 2020. — 583 c. — ISBN 978-5-8291-2976-7. — Текст : электронный // Цифровой образовательный ресурс IPR SMART : [сайт]. — URL: https://www.iprbookshop.ru/109976.html.
- Маркшейдерско-геодезические приборы и инструменты./ Федоров Б.Д. М., Недра, 2016. – 222 с.
- Инженерлік геодезия : оқулық / Т. Тұяқбаев [и др.]. - Алматы : [б. и.], 2013. - 320 б. - (ҚР Білім және ғылым министрлігі). - ISBN 9786012173901
- Дементьев В. Е. Современная геодезическая техника и ее применения: Учебное пособие для вузов. – Изд. 2-е. – М.: Академический Проект, 2018. – 591 с.
Қосымша әдебиеттер
- Уставич Г.А., Олейник А.М., Попов А.М., Пошивайло Я Г. «Геодезические приборы. Теодолиты. Нивелиры». Тюмень, 2005
- Уставич Г.А. «Геодезическое инструментоведение». Методические указания для выполнения лабораторных работ для студентов второго курса специальностей СГГА по направлению 120101 «Геодезия», 2007
- Геодезическая практика : методические указания к проведению учебной геодезической практики для студентов бакалавриата всех форм обучения по направлению подготовки 08.03.01 Строительство / составители М. Н. Калинина, Н. С. Рогова, Н. Б. Радугина. — Москва : Московский государственный строительный университет, ЭБС АСВ, 2015. — 64 c. — Текст : электронный // Цифровой образовательный ресурс IPR SMART : [сайт]. — URL: https://www.iprbookshop.ru/57037.html.
