Биометрия

Сипаттама: Орман өсіру мәселелерін шешуде математикалық әдістерді дұрыс қолданудың негізгі жолдарын, далалық, зертханалық жағдайларда орман объектілерімен жұмыстың қазіргі заманғы эксперименталдық әдістерін, ағаш екпелерінің орта құраушы процестердегі рөлін анықтау, оларды статистикалық және математикалық өзара байланыстарда қалыптастыруды оқытады.

Кредиттер саны: 5

Пәннің еңбек сыйымдылығы:

Компонент: ЖОО компоненті

Цикл: Базалық пәндер

Мақсат

• Пәннің мақсаты- студенттердің орман биометриясының негіздерін меңгеруі. Орман шаруашылығы маманы ормандағы ағаштарды ресурстар көзі ретінде ғана емес, сонымен қатар олардың статистикалық және математикалық қатынастар мен модельдерде ресімдей отырып, қоршаған ортаны қалыптастыру процестеріндегі рөлін анықтай алуы керек.

Міндет

• Студенттерді ақпарат жинау, статистикалық көрсеткіштерді алу және бағалау әдістерімен таныстыру
• Студенттердің кездейсоқ шамаларды бөлудің негізгі заңдылықтарын игеруі

Оқыту нәтижесі: білу және түсіну

• Студент білуге тиіс: 1) материалды статистикалық өңдеуде қолданылатын негізгі формулалар; 2) Орман шаруашылығы мәселелерін шешуге математикалық әдістерді дұрыс қолданудың негізгі жолдары; 3) биометрияны қолдану салалары;

Оқыту нәтижесі: білім мен ұғымды қолдану

• ұғымдарды меңгеру: 1) ақпарат жинау әдістері; 2) статистикалық көрсеткіштерді бағалауды алу әдістері; 3) кездейсоқ шамаларды бөлудің негізгі заңдары; 4) статистикалық тәуелділіктерді талдау әдістері.

Оқыту нәтижесі: талқылай білуді қалыптастыру

• дағдылары: 1) кездейсоқ шамаларды бөлудің статистикалық қатарлары мен кестелерін жасау, іріктеменің статистикалық көрсеткіштерін бағалау; 2) статистикалық гипотезаларды тексеру;

Оқыту нәтижесі: коммуникативтік қабілеттіліктер

• Негізгі құзыреттер: 1) жаңа білім алу және қазіргі заманғы білім беру және ақпараттық технологияларды пайдалана отырып, ғылыми, әлеуметтік және басқа да мәселелер бойынша пайымдауды қалыптастыру; 2) танымдық және кәсіби қызметте математика және жаратылыстану ғылымдары саласындағы базалық білімді пайдалану, Математикалық талдау және модельдеу, теориялық және эксперименттік зерттеу әдістерін қолдану; 3) қазіргі заманғы білім беру және далалық және зертханалық жағдайларда орман объектілерімен жұмыс істеудің эксперименттік әдістері, қазіргі заманғы аппаратурамен жұмыс істеу дағдылары.

Оқыту нәтижесі: Оқу дағдылары немесе сабаққа қабілеттілігі

• дағдылары: 1) тәуелділіктерді корреляциялық талдауды орындау және регрессиялық модельдер құру; 2) эксперименттік Материалды өңдеу нәтижелерін түсіндіру.

Оқыту әдістері

проблемалық және жобалық-бағдарлы оқыту технологиясы;

оқу-зерттеу қызметінің технологиялары;

коммуникативтік технологиялар (дискуссия, пресс-конференция, оқу пікірсайыстары және басқа да белсенді формалар мен әдістер);

білім алушылар іскерлік, рөлдік, Имитациялық ойындарға қатысатын ойын технологиялары;

ақпараттық-коммуникациялық (соның ішінде қашықтықтан білім беру ) технологиялар.

Дәріс сабақтарының тақырыптары

• Биометрияның негізгі ұғымдары
• Орман биометриясының қазіргі даму тенденциялары
• Өзгермелі белгілер, статистикалық популяциялар, статистикалық бақылаулар
• Таңдамалы әдіс
• Бастапқы деректерді топтастыру
• Үлгінің негізгі сипаттамалары
• Орташа мәндер
• Үлестіру функциясы және ықтималдықтың таралу тығыздығы функциясы
• Биномдық үлестіру, қалыпты үлестіру
• Статистикалық бағалау
• Гипотезаларды статистикалық тексеру
• Дисперсиялық талдау
• Корреляциялық талдау ғылыми зерттеу құралы ретінде
• Регрессиялық талдау
• Вариациялық қатарлардың графикалық бейнесі

Негізгі әдебиет

• Биометрия : учебник / И. Д. Соколов [и др.]; под общ. ред. Л. П. Трошина. – Краснодар : КубГАУ, 2018. – 161 с.
• Сидельник, Н. Я. Лесная биометрия. Лабораторный практикум : учеб.-метод. пособие для студентов специальности 1-75 01 01 «Лесное хозяйство» / Н. Я. Сидельник, В. П. Машковский, П. В. Севрук. – Минск : БГТУ, 2021. – 120 с.
• Катмаков, П. С. Биометрия : учебное пособие для вузов / П. С. Катмаков, В. П. Гавриленко, А. В. Бушов ; под общей редакцией П. С. Катмакова. — 3-е изд., перераб. и доп. — Москва : Издательство Юрайт, 2023. — 186 с. — (Высшее образование). — ISBN 978-5-534-15732-1. — Текст : электронный // Образовательная платформа Юрайт [сайт]. — URL: https://urait.ru/bcode/509561

Қосымша әдебиеттер

• Макарова, Н. В. Статистика в Excel: уч. пособ. / Н. В. Макарова, В. Я. Трофимец.– М.: Финансы и статистика, 2006. – 368 с.
• Носов В.И. Компьютерная биометрика. – Л., 1990 . – 121 с.
• Зайцев, Г. Н. Математическая статистика в экспериментальной ботанике / Г. Н. Зайцев. – М.: Наука, 1984. – 424 с.
• Ивантер, Э. В., Коросов, А. В. Элементарная биометрия : учеб. пособие / Э. В. Ивантер, А. В. Коросов.–– Петрозаводск: Изд-во ПетрГУ, 2010. - 104 с.
• Ефименко, В. М. Лесная биометрия: практ. пособ. / В. М. Ефименко. – Гомель: ГГУ им. Ф. Скорины, 2007. – 70с.
• Ефименко, В. М. Лесная биометрия: практ. пособ. / В. М. Ефименко. – Гомель: ГГУ им. Ф. Скорины, 2007. – 70с.
• Андронов, А. М. Теория вероятностей и математическая статистика: учебник для вузов / А. М. Андронов, Е. А. Копытов, Л. Я. Гринглаз. – СПб.: Питер, 2004. – 461 с.
• Белько, И. В. Теория вероятностей и математическая статистика: уч. пособ. / И. В. Белько, Г. П. Свирид. – Мн.: ООО Новое знание, 2004. – 250 с.